THEPOWERGAME
Αν περπατήσετε στο παλιό ιστορικό κέντρο του Λος Άλαμος, στο Νέο Μεξικό, ο J. Robert Oppenheimer σας υποδέχεται σε κάθε στροφή. Το τοπικό κέντρο εκδηλώσεων -το οποίο φιλοξένησε ένα φεστιβάλ Oppenheimer για να γιορτάσει την κυκλοφορία της νέας ταινίας του Christopher Nolan για τον πατέρα της ατομικής βόμβας- βρίσκεται ακριβώς έξω από την Oppenheimer Drive. Ένα χάλκινο άγαλμα του Oppenheimer, με κομψό καπέλο και πίπα, στέκεται σε μια γωνία του δρόμου. Η τοπική παμπ προσφέρει παιχνίδια γνώσεων για τον Oppenheimer. Για να αποτίσει φόρο τιμής στη «δοκιμή Trinity», την έκρηξη της βόμβας του Oppenheimer στην έρημο του Νέου Μεξικού, υπάρχει η Trinity Drive, η Trinity Urgent Care και η επισκοπική εκκλησία Trinity on the Hill.
Όταν ο Oppenheimer προσλήφθηκε να διευθύνει το Πρόγραμμα Μανχάταν το 1942, επέλεξε να χτίσει τα εργαστήριά του στο Λος Άλαμος. Η τοποθεσία, κατά την άποψη της κυβέρνησης, ήταν ιδανικό μέρος για την κατασκευή βόμβας. Τα οροπέδια της ερήμου και τα δάση πεύκης ponderosa προσέφεραν απομόνωση και μυστικότητα. Αλλά ο Oppenheimer είχε κι έναν προσωπικό λόγο για να επιλέξει τη Γη της Μαγείας. Στην αρχή της ταινίας του Nolan, ο Oppenheimer (Cillian Murphy) παραδέχεται ότι νοσταλγεί το Νέο Μεξικό, όπου ο ίδιος και ο αδελφός του είχαν ένα ράντσο. «Όταν ήμουν παιδί», λέει, «σκέφτηκα ότι αν μπορούσα να βρω έναν τρόπο να συνδυάσω τη φυσική και το Νέο Μεξικό, η ζωή μου θα ήταν τέλεια».
Το πιο αξιοσημείωτο πράγμα στην πόλη, εκτός από την ιστορία και τη θέα της, είναι ότι φιλοξενεί το Εθνικό Εργαστήριο Los Alamos, τον διάδοχο της επιστημονικής πανεπιστημιούπολης του Oppenheimer, όπου η έρευνα για τα πυρηνικά όπλα συνεχίζεται. Όμως η κυκλοφορία της ταινίας του Nolan έχει κάνει τους κατοίκους να στρώσουν το κόκκινο χαλί. Ο τουρισμός αυξάνεται κατακόρυφα. Η Wendy Berhman, η οποία διευθύνει το Εθνικό Ιστορικό Πάρκο του Προγράμματος Μανχάταν, λέει ότι ο αριθμός των επισκεπτών έχει υπερδιπλασιαστεί από πέρυσι.
Οι ντόπιοι εξακολουθούν να είναι εντυπωσιασμένοι από τη λάμψη, ακόμα και έναν χρόνο μετά την κάθοδο των αστέρων του Χόλιγουντ στην έρημο. «Πιστεύω ότι ήμουν εκεί όταν ο Nolan αποφάσισε να γυρίσει ταινία στο σπίτι του Oppenheimer», λέει η Leslie Linke από την Ιστορική Εταιρεία του Λος Άλαμος. «Το έβλεπα στα μάτια του».
Η ταινία του Nolan ασχολείται με την εσωτερική μάχη του Oppenheimer ανάμεσα στην αδιάκοπη επιδίωξη της επιστημονικής έρευνας και τους ηθικούς του ενδοιασμούς σχετικά με τον θανατηφόρο σκοπό της εφεύρεσης του εργαστηρίου του. Ωστόσο, οι βωμοί του Λος Άλαμος για το Πρόγραμμα Μανχάταν μοιάζουν περισσότερο εορταστικοί, παρά μελαγχολικοί. Πινακίδες σε όλη την πόλη χαιρετίζουν τους επιστήμονες των οποίων το έργο «τερμάτισε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο» και «απέτρεψε τις παγκόσμιες συγκρούσεις». Ωστόσο, σταδιακά, η κληρονομιά του Oppenheimer αρχίζει να επανεξετάζεται. Οι αφίσες στο κέντρο επισκεπτών κάνουν αναφορά στους ισπανόφωνους οικιστές και τις φυλές που εκδιώχθηκαν από τη γη τους, ώστε η κυβέρνηση να μπορέσει να χτίσει τη μυστική πόλη του Oppenheimer. Οι κάτοικοι του Νέου Μεξικού που εκτέθηκαν στην ακτινοβολία από τη δοκιμή Trinity, γνωστοί ως «Downwinders», λένε ότι η υγεία τους θυσιάστηκε για το ατομικό πλεονέκτημα της Αμερικής.
Ίσως η νεοαποκτηθείσα φήμη του Λος Άλαμος να επισπεύσει αυτήν την εξιστόρηση. Αλλά προς το παρόν, η πόλη είναι γεμάτη Oppenheimer, όλη την ώρα. «Ο Robert έχτισε αυτό το μέρος», λέει ο Lewis Strauss (Robert Downey Jr), ο τελικός κακός της ταινίας. «Ήταν ιδρυτής, δήμαρχος και σερίφης, όλα μαζί».
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com