THEPOWERGAME
Οι πολιτικοί ανέκαθεν γοητεύονταν με τη μεταποίηση, αλλά σπάνια η επιθυμία τους να κατασκευάσουν πράγματα ήταν τόσο ένθερμη όσο σήμερα. Στη Δύση μοιράζουν τεράστιες επιδοτήσεις στους κατασκευαστές, ιδίως σε εκείνους που κατασκευάζουν τσιπ και προάγουν τις «πράσινες» τεχνολογίες, όπως οι μπαταρίες. Λένε ότι καταπολεμούν την κλιματική αλλαγή, ενισχύουν την εθνική ασφάλεια και διορθώνουν τέσσερις δεκαετίες παγκοσμιοποίησης, κατά τις οποίες οι εργαζόμενοι υπέφεραν και η ανάπτυξη επιβραδύνθηκε. Στον αναδυόμενο κόσμο οι κυβερνήσεις ελπίζουν ότι οι επιδοτήσεις μπορούν να εξασφαλίσουν στήριγμα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, καθώς οι δυτικοί ανησυχούν και μεταφέρουν την παραγωγή από την Κίνα.
Τα ποσά που δαπανώνται είναι τεράστια και συνεχώς αυξάνονται. Από τότε που νομοθετήθηκαν, το εκτιμώμενο δεκαετές κόστος των «πράσινων» επιδοτήσεων της Αμερικής έχει αυξηθεί κατά τουλάχιστον δύο τρίτα και είναι πιθανό να ξεπεράσει το 1 τρισ. δολάρια. Επιπλέον, η κυβέρνηση Biden επέκτεινε την επιλεξιμότητα για τις επιδοτήσεις της παραγωγής τσιπ. Τον Ιούνιο η Γερμανία αύξησε την επιχορήγηση προς την Intel για την κατασκευή εργοστασίου τσιπ, από 6,8 δισ. ευρώ (7,6 δισ. δολάρια) σε 9,9 δισ. ευρώ. Η κεντρική κυβέρνηση της Ινδίας επιδοτεί ένα εργοστάσιο της Micron στην Γκουτζαράτ για τη «συναρμολόγηση και δοκιμή» τσιπ, δαπανώντας ποσό ίσο με το ένα τέταρτο του ετήσιου προϋπολογισμού της για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Παράλληλα, το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας θέλει να σπαταλήσει 28 δισ. λίρες (36 δισ. δολάρια) ετησίως σε «πράσινα» επιδόματα, τα οποία, ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα είναι σχεδόν δεκαπλάσια από εκείνα της Αμερικής.
Μια νέας μορφής κούρσα, αυτή των βιομηχανικών εξοπλισμών, βρίσκεται σε εξέλιξη. Η Αμερική την καλωσορίζει, λέγοντας ότι ο κόσμος χρειάζεται «πράσινες» τεχνολογίες και διαφοροποιημένο εφοδιασμό τσιπ. Είναι αλήθεια ότι ο πακτωλός δημόσιου χρήματος θα επιταχύνει την «πράσινη» μετάβαση και θα αναδιαμορφώσει τις εφοδιαστικές αλυσίδες με τρόπους που θα πρέπει να αυξήσουν την ασφάλεια των δημοκρατιών. Δυστυχώς, τα συνοδευτικά οικονομικά οφέλη που υπόσχονται είναι μια ψευδαίσθηση. Όπως αναφέρουμε αυτήν την εβδομάδα, οι κυβερνήσεις που επιδοτούν και προστατεύουν τη μεταποίηση είναι πιθανότερο να βλάψουν τις οικονομίες τους, παρά να τις βοηθήσουν.
Υπό ιδανικές συνθήκες, η προώθηση της μεταποίησης μπορεί να συμβάλει στην καινοτομία και την ανάπτυξη. Προς το τέλος του 20ού αιώνα η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν έφτασαν τη Δύση χάρη στην προσεκτική προώθηση των εξαγωγών τους. Σε κλάδους όπως η αεροναυπηγική, το τεράστιο κόστος εισόδου και η αβέβαιη μελλοντική ζήτηση μπορούν να δικαιολογήσουν τη στήριξη νέων επιχειρήσεων, όπως συνέβη στην Ευρώπη, όταν υποστήριξε την Airbus τη δεκαετία του 1970. Ομοίως, η στοχευμένη βοήθεια μπορεί να ενισχύσει την εθνική ασφάλεια.
Ωστόσο, τα σημερινά συστήματα είναι πιθανό είτε να αποτύχουν, είτε να αποδειχθούν άσκοπα δαπανηρά. Οι χώρες που επιδοτούν τα τσιπ και τις μπαταρίες δεν επιδιώκουν να αναπληρώσουν την ανάπτυξη, αλλά μάχονται για την τεχνολογία αιχμής. Η αγορά των ηλεκτρικών οχημάτων και των μπαταριών είναι απίθανο να μετατραπεί σε δυοπώλιο τύπου Airbus-Boeing. Στη δεκαετία του 1980 οι προστατευτιστές υποστήριζαν ότι η Ιαπωνία θα κυριαρχούσε στη στρατηγικής σημασίας βιομηχανία των ημιαγωγών, λόγω της επιδοτούμενης κυριαρχίας της στην κατασκευή τσιπ μνήμης. Τα πράγματα, όμως, δεν εξελιχθηκαν όπως ανέμεναν.
Η αντιγραφή της παραγωγής μειώνει την εξειδίκευση, αυξάνοντας το κόστος και πλήττοντας την οικονομική ανάπτυξη. Ορισμένοι αναλυτές αναμένουν η τιμή ενός τσιπ που παράγεται στο Τέξας να είναι 30% υψηλότερη από κάποιο που κατασκευάζεται στην Ταϊβάν. Η κυβέρνηση Biden αναζητεί καθυστερημένα τρόπους για να ανοίξει τις επιδοτήσεις της για τα ηλεκτρικά οχήματα σε αυτοκινητοβιομηχανίες από φιλικές χώρες. Ωστόσο, οι περισσότερες από τις απαιτήσεις του «Αγοράστε Αμερικανικά» είναι νομοθετημένες κατά τρόπο που μπορεί να είναι σχεδόν αδύνατον να τροποποιηθούν. Και αντιγράφονται. Η Global Trade Alert, μια φιλανθρωπική οργάνωση, υπολογίζει ότι πριν από μια δεκαετία, παγκοσμίως, ίσχυαν περίπου 9.000 προστατευτικά μέτρα. Σήμερα είναι περίπου 35.000.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πιστεύουν ότι πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Αμερικής ή να έρθουν αντιμέτωποι με μια καταστροφική αποβιομηχάνιση. Έχουν ξεχάσει τη λογική του συγκριτικού πλεονεκτήματος, που εγγυάται ότι οι χώρες θα έχουν πάντα κάτι να εξάγουν, ανεξάρτητα από το πόσες επιταγές υπογράφουν οι ξένες κυβερνήσεις ή πόσο παραγωγικοί γίνονται οι εμπορικοί τους εταίροι. Η Δανία δεν έχει καμιά αυτοκινητοβιομηχανία, αλλά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της είναι 11% υψηλότερο από της Γερμανίας. Ακόμα και τα οφέλη για τους εργαζομένους είναι υπερτιμημένα, επειδή οι θέσεις εργασίας στη μεταποίηση δεν πληρώνουν πια κάτι παραπάνω σε σχέση με ανάλογες θέσεις εργασίας στον τομέα των υπηρεσιών.
Το ενδεχόμενο να γυρίσει μπούμερανγκ η εμμονή με την παραγωγή είναι τεράστιο. Η πολιτεία της Νέας Υόρκης δαπάνησε σχεδόν 1 δισ. δολάρια για την κατασκευή ενός εργοστασίου ηλιακών πάνελ, το οποίο η Tesla νοικιάζει 1 δολάριο τον χρόνο. Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί ένας μεταποιητικός κόμβος, αλλά το έργο απέδωσε μόνο 54 σεντς σε οφέλη ανά δαπανηθέν δολάριο. Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, η μόνη νέα επιχείρηση που δημιουργήθηκε στη γύρω περιοχή είναι μια καφετέρια. Η προσπάθεια της Ινδίας να ενισχύσει τη βιομηχανία κινητών τηλεφώνων της φαίνεται ότι έφερε κυρίως εργασίες συναρμολόγησης χαμηλής αξίας. Το μάθημα από τη Νότια Κορέα είναι ότι οι εθνικοί πρωταθλητές πρέπει να εκτεθούν στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και να έχουν το δικαίωμα να αποτύχουν. Ο πειρασμός σήμερα θα είναι να τους προστατεύσουμε, ό,τι κι αν συμβεί.
Η Αμερική λέει ότι θέλει μια «μικρή αυλή και έναν ψηλό φράχτη». Για την εθνική ασφάλεια, ειδικότερα, η πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας τεχνολογίες αξίζει να πληρώνεται. Ωστόσο, αν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν είναι σαφείς σχετικά με τους κινδύνους των επιδοτήσεων, η περιφραγμένη αυλή θα μεγαλώσει. Όσο καλοπροαίρετοι και αν είναι αυτοί που μοιράζουν χρήματα σήμερα, οι διάδοχοί τους είναι πιθανό να είναι λιγότερο εστιασμένοι και να δέχονται περισσότερες πιέσεις. Οι κυβερνήσεις δεν κάνουν λάθος όταν επιδιώκουν καλές θέσεις εργασίας, την πράσινη μετάβαση ή την εθνική ασφάλεια, αλλά αν υποκύψουν στην αυταπάτη της μεταποίησης, θα αφήσουν τις χώρες τους σε χειρότερη κατάσταση.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
