THEPOWERGAME
Όταν η κινεζική κυβέρνηση εγκατέλειψε αιφνιδιαστικά την πολιτική μηδενικού Covid στα τέλη του 2022, όλοι στοιχημάτιζαν υπέρ της ταχείας οικονομικής ανάκαμψης. Πίστευαν ότι έπειτα από σχεδόν τρία χρόνια περιορισμών, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα επέστρεφε με θόρυβο.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Κίνα άνοιξε εκ νέου με ψίθυρο, αντί για θόρυβο. Μια σειρά οικονομικών δεικτών, συμπεριλαμβανομένων των λιανικών πωλήσεων και των επενδύσεων, αυξήθηκαν λιγότερο γρήγορα απ’ ό,τι αναμενόταν. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν τώρα ότι η οικονομία μπορεί να μην αναπτύχθηκε καθόλου κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου. Με αυτόν τον ρυθμό, ο μετριοπαθής στόχος της κυβέρνησης για ανάπτυξη του ΑΕΠ κατά 5% το 2023 μόλις και μετά βίας θα επιτευχθεί.
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να είναι κανείς δυσοίωνος σχετικά με τις οικονομικές προοπτικές της Κίνας, από τους αμερικανικούς ελέγχους των εξαγωγών σε προηγμένους ημιαγωγούς και τους επιφυλακτικούς ξένους επενδυτές, μέχρι την καταστολή των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας από τον πρόεδρο Xi Jinping. Ωστόσο, ο κύριος ένοχος για την πρόσφατη αδυναμία είναι η ακίνητη περιουσία, η οποία πριν από την πανδημία ήταν μια κρίσιμη πηγή ανάπτυξης σε ολόκληρη την οικονομία. Η δραστηριότητα επιβραδύνθηκε αρχικά, όταν η κυβέρνηση προσπάθησε να συγκρατήσει τους υπερχρεωμένους εργολάβους και στη συνέχεια, πιο πρόσφατα, όταν οι πωλήσεις παρέμειναν αδύναμες. Μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου, για παράδειγμα, οι επενδύσεις σε ακίνητα μειώθηκαν κατά 7,2%, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πριν από έναν χρόνο. Αυτό που τώρα φοβούνται όλοι είναι μήπως η πτώση των ακινήτων μετατραπεί πλέον σε μια διαρκή κακοδαιμονία.
Το τέλος της μακροχρόνιας άνθησης των ακινήτων έπληξε την οικονομία με διάφορους τρόπους. Συμπαρέσυρε τις κατασκευές και όλες τις συναφείς υπηρεσίες που απαιτούνται για την κατασκευή και τις πωλήσεις κατοικιών. Επειδή οι ιδιοκτήτες ακινήτων είναι λιγότερο πιθανό να ξοδέψουν χρήματα αν ανησυχούν για το πολυτιμότερο περιουσιακό τους στοιχείο, το τέλος της ανόδου πιθανόν να συμπίεσε και την κατανάλωση. Πολλές επιχειρήσεις στην Κίνα χρησιμοποιούν ακίνητα ως εγγύηση για τον δανεισμό τους, οπότε είναι πιθανό και η ιδιωτική επένδυση να έχει ατονήσει.
Οι φούσκες των ακινήτων σπάνια έχουν αίσιο τέλος. Η τελευταία έκρηξη των ακινήτων στην Αμερική προκάλεσε παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Ωστόσο, η πιο διδακτική σύγκριση για την Κίνα σήμερα είναι η Ιαπωνία της δεκαετίας του 1980. Αν και τότε ήταν πολύ πλουσιότερη απ’ ό,τι είναι σήμερα η Κίνα, η οικονομική της ανάπτυξη, όπως και της Κίνας την τελευταία μιάμιση δεκαετία, δημιουργήθηκε από μια επενδυτική έκρηξη, μεγάλο μέρος της οποίας κατέληξε σε ακίνητα.
Όταν η φούσκα των τιμών των περιουσιακών στοιχείων της Ιαπωνίας έσκασε στα τέλη του 1989, η ανάπτυξη επιβραδύνθηκε δραματικά. Οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, επιβαρυμένα με χρέος, προτίμησαν να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, παρά να ξοδέψουν για αγαθά και υπηρεσίες. Σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού, αυτό σήμαινε ότι η αύξηση του ΑΕΠ της Ιαπωνίας υστερούσε σε σχέση με τον υπόλοιπο πλούσιο κόσμο.
Μέρος του προβλήματος ήταν ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής άργησαν πολύ να ανταποκριθούν. Μόλις το 1999 η Τράπεζα της Ιαπωνίας μείωσε το επιτόκιο αναφοράς της στο μηδέν. Η κυβέρνηση έστρεψε τα μέτρα στήριξης προς τις επενδύσεις και όχι προς την κατανάλωση. Η έκρηξη μετατράπηκε σε δεκαετίες στασιμότητας.
Δυστυχώς, η Κίνα φαίνεται ότι μπορεί να επαναλάβει το ίδιο λάθος. Η κυβέρνηση εξακολουθεί να αρέσκεται να κατευθύνει τα μέτρα στήριξης στις επενδύσεις, αντί να τα κατευθύνει προς την παροχή βοήθειας. Η κεντρική τράπεζα μειώνει τα επιτόκια, αλλά κατά ένα πενιχρό δέκατο της ποσοστιαίας μονάδας κάθε φορά. Η Κίνα μπορεί επίσης να βρίσκεται σε χειρότερη θέση από την Ιαπωνία. Αν και οι φανφάρες των Κινέζων ηγετών περί «κοινής ευημερίας» δημιούργησαν ελπίδες ότι μια πιο ισότιμη κατανομή του εισοδήματος θα μπορούσε να αυξήσει την κατανάλωση, το μερίδιο των δαπανών των νοικοκυριών στο ΑΕΠ είναι 38%, πολύ κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο του 55%, ενώ τα τελευταία έξι χρόνια δεν έχει αυξηθεί.
Αναμείνατε στο ακουστικό σας
Ακόμα και αν η Κίνα ήθελε να προωθήσει περισσότερο την ανάπτυξη με γνώμονα την κατανάλωση, δεν θα μπορούσε να το κάνει εύκολα. Πολλές από τις οικονομικές πολιτικές της κυβέρνησης εξακολουθούν να αποσκοπούν στην προώθηση των εξαγωγών και των επενδύσεων και στην καταστολή της κατανάλωσης. Η βιώσιμη ενίσχυση των δαπανών των νοικοκυριών, όπως για παράδειγμα με τη δημιουργία ισχυρότερων δικτύων ασφαλείας, θα απαιτούσε χρόνια για να επιτευχθεί. Το μαύρο σύννεφο των ακινήτων θα μπορούσε να πλανάται πάνω από την οικονομία, όχι μόνο για το υπόλοιπο του έτους, αλλά και για πολύ καιρό στο μέλλον.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
