THEPOWERGAME
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες οι τρόποι με τους οποίους πληρώνουμε, λαμβάνουμε και μεταφέρουμε χρήματα έχουν αλλάξει άρδην. Η επανάσταση ξεκίνησε το 2007, όταν η υπηρεσία M-PESA έδωσε τη δυνατότητα στους Κενυάτες να πραγματοποιούν πληρωμές μέσω γραπτού μηνύματος. Το 2011 το Alipay εγκαινίασε την πληρωμή με κωδικό QR στην Κίνα, ένα σύστημα που έχει σχεδόν αντικαταστήσει τα μετρητά στις πόλεις. Έκτοτε, το κρατικό Unified Payments Interface (UPI) της Ινδίας και το Pix της Βραζιλίας έχουν διευρύνει σημαντικά την πρόσβαση των φτωχών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Όπως εξηγεί η ειδική έκθεσή μας, σε παγκόσμιο επίπεδο η χρήση χαρτονομισμάτων και κερμάτων έχει μειωθεί κατά το ένα τρίτο, το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει γνωρίσει άνθηση και η ζωή χωρίς ψηφιακές πληρωμές είναι πλέον αδιανόητη.
Έχοντας μεταμορφώσει τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τα χρήματα στο εσωτερικό, ο αγώνας για τον μετασχηματισμό των πληρωμών γίνεται τώρα παγκόσμιος. Οι διασυνοριακές δαπάνες λιανικής (συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού) και τα εμβάσματα θα φτάσουν τα 5 τρισ. δολάρια φέτος – οι πληρωμές μεταξύ επιχειρήσεων αξίζουν οκτώ φορές περισσότερο. Οι μεγάλοι παίκτες που διεκδικούν την επεξεργασία αυτών των τεράστιων ροών κεφαλαίων είναι τρεις. Το παλαιό σύστημα της Δύσης, συμπεριλαμβανομένου του «διπωλίου» Visa-Mastercard και του SWIFT, του συστήματος ανταλλαγής μηνυμάτων για τραπεζικές πληρωμές, είναι οι κυρίαρχοι του παιγνιδιού. Η Κίνα είναι ο πιο προηγμένος διεκδικητής, με τις εφαρμογές πληρωμών της, το δίκτυο καρτών της, το UnionPay, και το CIPS, την πιο εκτεταμένη εναλλακτική λύση στο SWIFT. Στην τρίτη θέση βρίσκεται η Ινδία, της οποίας η φιλοδοξία να αναπτύξει το UPI σε παγκόσμιο επίπεδο έχει αυξηθεί.
Ο ανταγωνισμός μεταξύ των τριών μπλοκ θερμαίνεται γρήγορα. Το Alipay είναι πλέον αποδεκτό από 2,5 εκατομμύρια εμπόρους στο εξωτερικό. το UnionPay, το οποίο είναι ήδη το μεγαλύτερο δίκτυο καρτών στον κόσμο με βάση τον όγκο των συναλλαγών, είναι αποδεκτό από 65 εκατ. εμπόρους παγκοσμίως, έναντι 100 εκατ. της Visa. Οι περισσότεροι είναι εκτός Κίνας. Το UPI της Ινδίας έχει συνδεθεί με το σύστημα γρήγορων πληρωμών της Σιγκαπούρης, επιτρέποντας στους καταναλωτές και των δύο χωρών να πληρώνουν στην άλλη χρησιμοποιώντας την εγχώρια πλατφόρμα τους. Η Ινδία βρίσκεται σε συνομιλίες με περισσότερες από 30 άλλες χώρες για την εξαγωγή του κιτ πληρωμών της, το οποίο θα συνδέει και τα δικά τους συστήματα. Τον Νοέμβριο τέσσερις κεντρικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της κινεζικής, δοκίμασαν με επιτυχία ένα διασυνοριακό σύστημα για τον διακανονισμό συναλλαγών με τη χρήση ψηφιακών νομισμάτων κεντρικών τραπεζών.
Οι ασιατικοί γίγαντες έχουν διάφορα κίνητρα ώστε να ανοίξουν τα φτερά τους. Το πιο σημαντικό είναι να εξαρτώνται λιγότερο από τη Δύση. Το ρωσικό δίκτυο καρτών Mir, που ξεκίνησε μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τον Vladimir Putin το 2014, περιόρισε τη ζημιά που προκάλεσε η απόσυρση της Visa και της Mastercard από τη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Ο όγκος των συναλλαγών μέσω του CIPS έχει αυξηθεί από το 2020, βοηθούμενος από το γεγονός ότι η Ρωσία έχει αποκοπεί ως επί το πλείστον από το SWIFT. Ωστόσο, η οικοδόμηση ενός εναλλακτικού συστήματος έναντι των κυρώσεων δεν είναι ο μόνος στόχος. Οι χώρες επιθυμούν την επιρροή που συνεπάγεται ο έλεγχος της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής υποδομής, αλλά και μεγαλύτερη ευκολία για τους πολίτες τους όταν πραγματοποιούν διεθνείς συναλλαγές.
Η Δύση μπορεί να φοβάται τον κατακερματισμό της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής υποδομής που θα επιτρέπει στους παραβάτες να αποφεύγουν μελλοντικές κυρώσεις. Ωστόσο, ένα πιο ανοιχτό τοπίο για τις παγκόσμιες πληρωμές θα ωφελήσει τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις της. Υπό την πίεση του ανταγωνισμού, το SWIFT έχει ήδη αναβαθμίσει το άλλοτε δυσκίνητο σύστημά του και έχει μειώσει σχεδόν στο μισό το κόστος των μηνυμάτων. Το μέσο κόστος ενός εμβάσματος έχει μειωθεί κατά το ένα τρίτο την τελευταία δεκαετία, εν μέρει λόγω των νέων fintechs. Τα δυτικά δίκτυα καρτών έχουν καθυστερήσει την αναδιάρθρωσή τους. Η τυπική διασυνοριακή χρέωση 1% που χρεώνουν (επιπλέον της εισφοράς 1-3% που επιβάλλουν στους εμπόρους) στηρίζει σε επίπεδο εταιρείας καθαρά περιθώρια κέρδους της τάξης του 50%, από τα υψηλότερα στον κόσμο για εισηγμένες εταιρείες. Η εξάπλωση του Alipay, του UPI, αλλά και άλλων νεοεισερχόμενων όπως το GrabPay στη Νοτιοανατολική Ασία ή το WhatsApp Pay, το οποίο μόλις ξεκίνησε στη Σιγκαπούρη και τη Βραζιλία, θα δώσει στους καταναλωτές άλλες επιλογές.
Οι εγχώριες αγορές πληρωμών τείνουν να είναι “νικητές”, επειδή όλοι αγαπούν να χρησιμοποιούν ένα μεγάλο δίκτυο με πολλούς άλλους χρήστες. Για τις διασυνοριακές πληρωμές, οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις τείνουν να προτιμούν το σύστημα πληρωμών που χρησιμοποιούν στις αντίστοιχες χώρες προέλευσής τους. Δεδομένου ότι είναι όλο και πιο εύκολο για τους εμπόρους να αποδέχονται πολλές διαφορετικές επιλογές πληρωμών, η αλλαγή φαίνεται πιθανή. Ένα σύστημα όπου όλοι μας θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε τα εγχώρια δίκτυά μας για να πληρώνουμε στο εξωτερικό υπόσχεται βολικότατα και περισσότερη οικονομία.
Διαφορετικές, αλλά ενιαίες
Οι χώρες που θα επωφεληθούν περισσότερο θα είναι εκείνες που θα παραμείνουν ανοικτές σε όλες τις πλατφόρμες και θα τις αφήσουν να αλληλεπικαλύπτονται, αντί να αναγκάζουν τους πολίτες να χρησιμοποιούν τους εθνικούς πρωταθλητές. Και παρόλο που η Δύση θα χάσει κάποια δύναμη ως αποτέλεσμα του πολλαπλασιασμού των εναλλακτικών λύσεων στα συστήματα πληρωμών της, θα διατηρήσει τη δυνατότητα να επιβάλλει τις πιο αποτελεσματικές μορφές κυρώσεων: στις ροές εμπορίου και τεχνολογίας. Η ψηφιοποίηση των χρηματοοικονομικών έχει ήδη κάνει δισεκατομμύρια ζωές καλύτερες. Ο νέος παγκόσμιος αγώνας δρόμου υπόσχεται ευκαιρίες ώστε τα πράγματα να βελτιωθούν ακόμα περισσότερο.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
