THEPOWERGAME
Όταν τα πρώτα εμβόλια κατά της Covid-19 άρχισαν να διανέμονται τον Δεκέμβριο, ο Jürgen Stock, ο γενικός γραμματέας, του παγκόσμιας εμβέλειας αστυνομικού οργανισμού της Ιντερπόλ, τα χαρακτήρισε «τον υγρό χρυσό του 2021, το πολυτιμότερο πράγμα που διανέμεται».
Όταν κάτι είναι πολύτιμο και σε έλλειψη, η απάτη, η διαφθορά και το έγκλημα δεν θα αργήσουν να κάνουν την εμφάνισή τους.
Τουλάχιστον 11 εμβόλια Covid-19 έχουν μέχρι στιγμής εγκριθεί για χρήση σε μία τουλάχιστον χώρα, ενώ περισσότερα βρίσκονται σε διαδικασία έγκρισης.
Οι κατασκευαστές τους ισχυρίζονται ότι μπορούν, θεωρητικά, να παράγουν περίπου 12,2 δισ. δόσεις έως το τέλος του 2021, αρκετές για να εμβολιαστούν με δύο δόσεις τα 5,8 δισ. ενήλικες παγκοσμίως.
Όμως, οι καθυστερήσεις στην παραγωγή επιβραδύνουν ήδη τα πράγματα και τα εμβόλια που κατασκευάζονται δεν θα διανεμηθούν ομοιόμορφα.
Τουλάχιστον το 40% όλων των παραγγελιών εμβολίων προέρχονται από πλούσιες χώρες με μόλις το 18% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Σε αυτές τις χώρες, προτεραιότητα πρόσβασης στα εμβόλια δίνεται σε ορισμένες ομάδες: τους ηλικιωμένους, τους εργαζομένους σε τομείς κλειδιά και τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα.
Όλοι οι άλλοι – τόσο άτομα όσο και χώρες – θα πρέπει απλώς να περιμένουν. Πολλοί δεν το θέλουν.
Οι πλάγιοι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι προσπαθούν να βάλουν χέρι στα εμβόλια Covid-19 μπορούν, κατά προσέγγιση, να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες.
Η πρώτη αποτελείται από νομικές, αλλά ηθικά αμφισβητήσιμες, ενέργειες, με τις οποίες άτομα με μέσα προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τα κενά σε χώρες, όπου τα εμβόλια είναι ήδη διαθέσιμα.
Στην Αμερική, για παράδειγμα, οι Πολιτείες μπορούν να καθορίσουν τις δικές τους στρατηγικές εμβολιασμού, οδηγώντας σε αποκλίσεις μεταξύ τους.
«Οι Πολιτείες παρεμβαίνουν στα πάντα», λέει ο Arthur Caplan, καθηγητής ιατρικής δεοντολογίας στη Σχολή Ιατρικής Grossman στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
«[Η Φλόριντα] βασικά ανήγγειλε: «Μπείτε στη σειρά και θα σας εμβολιάσουμε όλους».
Η Φλόριντα ανακοίνωσε αρχικά ότι θα εμβολίαζε όλους όσους προσέρχονταν, ηλικίας 65 ετών και άνω.
Η Πολιτεία έκτοτε αυστηροποίησε τους κανόνες, απαιτώντας ταυτότητα που θα αποδείκνυε τον τόπο κατοικίας για να αποτρέψει όλους όσους ταξίδευαν εκεί για να εμβολιαστούν.
Ωστόσο, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της πολιτείας, η Φλόριντα έχει χορηγήσει, σε σύνολο άνω των 3 εκατομμυρίων δόσεων μέχρι στιγμής, περισσότερες από 80.000 δόσεις σε ανθρώπους που ζουν αλλού.
Εν τω μεταξύ, ο κ. Caplan έχει ακούσει για κάποιες ιατρικές πρακτικές «προσωπικών υπηρεσιών» πολυτελείας, οι οποίες χρεώνουν στους ασθενείς υπέρογκα ετήσια τέλη με αντάλλαγμα την καλύτερη 24ωρη φροντίδα, και οι οποίες έχουν πρόσβαση σε εμβόλια για τους πελάτες τους.
Ο «εμβολιαστικός τουρισμός», όπως βλέπουμε στη Φλόριντα, απογειώνεται και σε διεθνές επίπεδο.
Τον Ιανουάριο, ο βρετανικός Τύπος ανέφερε ότι το Knightsbridge Circle – μια πολυτελής λέσχη lifestyle – οργάνωνε ταξίδια για τα μέλη της στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ώστε να μπορέσουν να εμβολιαστούν με το κινέζικο εμβόλιο της Sinopharm, το οποίο δεν έχει εγκριθεί προς το παρόν στη Βρετανία.
Τα ΗΑΕ δεν φαίνεται να είναι αντίθετα με τη ευρύτερη διάθεση των εμβολίων στην αγορά.
Μια κυβερνητική εκστρατεία για την προσέλκυση «ψηφιακών νομάδων» (εξ’ αποστάσεως εργαζόμενων) στο Ντουμπάι τονίζει ότι όλοι οι διαμένοντες στη χώρα μπορούν να εμβολιαστούν χωρίς αποκλεισμούς.
Η Κούβα είναι επίσης έτοιμη να χρησιμοποιήσει το δέλεαρ του εμβολιασμού.
Η χώρα, της οποίας η οικονομία, σε μεγάλο βαθμό, εξαρτάται από τον τουρισμό, δήλωσε ότι οι παραθεριστές μπορούν να εμβολιαστούν με το εγχώριο εμβόλιο Soberana 02 μόλις εγκριθεί (εξακολουθεί να βρίσκεται στο στάδιο των δοκιμών).
Η δεύτερη κατηγορία των παράτυπων εμβολίων αφορά τις πολιτικές χάρες και την προτιμησιακή πρόσβαση.
Τον Ιανουάριο, η Γερουσία των Φιλιππίνων ξεκίνησε έρευνα μετά από καταγγελία ότι, προτού καν εγκριθεί οποιοδήποτε εμβόλιο Covid-19 στη χώρα, οι σωματοφύλακες του Προέδρου Rodrigo Duterte εμβολιάστηκαν με εμβόλια τα οποία εισήχθησαν λαθραία από την Κίνα.(Φημολογείται επίσης ότι εμβολιάστηκαν και κάποια από τα ανώτερα μέλη του υπουργικού συμβουλίου).
Στοιχεία για παράκαμψη της σειράς εμβολιασμού έχουν εμφανιστεί σε πολλά μέρη.
Στις 23 Φεβρουαρίου, η Παγκόσμια Τράπεζα απείλησε ότι θα αποσύρει τη χρηματοδότησή της για το πρόγραμμα εμβολιασμού του Λιβάνου, όταν 16 νομοθέτες εμβολιάστηκαν εντός του κτιρίου του κοινοβουλίου, πιθανώς παραβιάζοντας τους κανόνες της Παγκόσμιας Τράπεζας η οποία, για να περιορίσει τη διαφθορά, επέβαλε οι πολίτες του Λιβάνου να εγγράφονται για το εμβόλιο διαδικτυακά.
Ο υπουργός Υγείας της Αργεντινής παραιτήθηκε μετά από καταγγελίες ότι άτομα που διέθεταν επιρροή στη χώρα μπόρεσαν να εμβολιαστούν, παρακάμπτοντας τη νόμιμη διαδικασία.
Οι υπουργοί Υγείας και Εξωτερικών του Περού παραιτήθηκαν επίσης μετά από καταγγελίες ότι εκατοντάδες αξιωματούχοι είχαν εμβολιαστεί πριν καν ξεκινήσει το εθνικό πρόγραμμα ανοσοποίησης.
Σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αμερικής, οι πολιτικοί έχουν χαρακτηριστεί ως εργαζόμενοι σε καίριους τομείς και εμβολιάστηκαν νωρίς, χωρίς πολλά-πολλά.
Τρίτη έρχεται η μαύρη αγορά, η οποία άκμασε σε όλα τα στάδια της πανδημίας.
Τον Μάρτιο του 2020, εν μέσω έλλειψης εξοπλισμού ατομικής προστασίας, οι αρχές της Ταϊλάνδης διέλυσαν μια επιχείρηση που μεταπωλούσε μεταχειρισμένες μάσκες προσώπου.
Η Ρεμντεσιβίρη, ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του της Covid-19 και βρίσκεται σε έλλειψη, ήταν διαθέσιμη στην Ινδία και τη Βενεζουέλα και, ενίοτε στη λιανική της τιμή πώλησης.
Στην Κίνα, οι αγοραστές είχαν πρόσβαση σε παρόμοια φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ενός διαφορετικού κοροναϊού που εμφανίζεται στις γάτες.
Στο Πακιστάν, οι γιατροί έγιναν μάρτυρες ενός απίστευτου εμπορίου πλάσματος αίματος ασθενών που είχαν αναρρώσει, το οποίο θεωρήθηκε ως ένας γρήγορος τρόπος για την απόκτηση ανοσίας.
Όσον αφορά στα εμβόλια, στις 2 Δεκεμβρίου – την ημέρα που η Βρετανία έγινε η πρώτη χώρα που αδειοδότησε ένα πλήρως δοκιμασμένο εμβόλιο Covid-19 για χρήση έκτακτης ανάγκης – η Ιντερπόλ προειδοποίησε τις κυβερνήσεις να είναι έτοιμες για ένα κύμα εγκλημάτων «που θα σχετίζονται με την παραποίηση, την κλοπή και την παράνομη διαφήμιση» των εμβολίων.
Μέχρι στιγμής, έχουν αναφερθεί κάποιες περιπτώσεις μόνο. Τον Ιανουάριο, η ουκρανική αστυνομία ξεκίνησε έρευνα για άτομα που πλήρωναν 3.000 ευρώ ($3.600) για να εμβολιαστούν με μη εγκεκριμένα εμβόλια, τα οποία υποτίθεται ότι είχαν εισαχθεί από το Ισραήλ.
Τον Φεβρουάριο, οι ιταλικές αρχές άρχισαν να ερευνούν προτάσεις που έγιναν σε αξιωματούχους της Περιφέρειας του Βένετο από «ανώνυμους μεσάζοντες» για να τους πουλήσουν 27 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της Pfizer/BioNTech εκτός του επίσημου συστήματος προμηθειών της χώρας.
Αυτή την εβδομάδα η αστυνομία στην ανατολική Κίνα συνέλαβε περισσότερα από 80 άτομα μετά την κατάσχεση χιλιάδων δόσεων πλαστών εμβολίων που προορίζονταν για εξαγωγή. Εκατοντάδες παρόμοια φιαλίδια βρέθηκαν και στη Νότια Αφρική.
Η Ιντερπόλ ανέφερε ότι οι κατασχέσεις ήταν απλώς «η κορυφή του παγόβουνου» των εγκλημάτων που σχετίζεται με την Covid-19.
Τα εμβόλια της μαύρης αγοράς μπορεί να είναι επικίνδυνα. Ενδέχεται να αποθηκεύονται και να χορηγούνται με λάθος τρόπο ή μπορεί να είναι εντελώς πλαστά.
Η παράκαμψη της σειράς εμβολιασμού έχει λιγότερο προφανείς επιβλαβείς επιπτώσεις, αν και εξοργίζει, όταν οι «έχοντες και οι κατέχοντες» βρίσκονται μπροστά στη σειρά, παραγκωνίζοντας εκείνους που μπορεί να έχουν άμεση ανάγκη το εμβόλιο.
Και όσο οι ποσότητες των σωτήριων εμβολίων δεν επαρκούν εδώ κι εκεί στον κόσμο, οι αδίστακτοι και οι απελπισμένοι θα απεργάζονται σχέδια, κόλπα και απατεωνιές που υπόσχονται συντομότερο δρόμο προς την ανοσία.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
