THEPOWERGAME
Για σχεδόν 3 ολόκληρα έτη -1.016 ημέρες για την ακρίβεια- η Κίνα παρέμεινε κλειστή στον κόσμο. Οι περισσότεροι ξένοι φοιτητές εγκατέλειψαν τη χώρα κατά την έναρξη της πανδημίας. Οι τουρίστες σταμάτησαν να την επισκέπτονται. Οι Κινέζοι επιστήμονες σταμάτησαν να συμμετέχουν σε ξένα συνέδρια. Στελέχη της αλλοδαπής απαγορεύτηκε να επιστρέψουν στις επιχειρήσεις τους στην Κίνα. Έτσι, τώρα που η χώρα ανοίγει τα σύνορά της, εγκαταλείποντας και τα τελευταία απομεινάρια της Πολιτικής του Μηδενικού Covid, η ανανέωση των εμπορικών, πνευματικών και πολιτιστικών επαφών θα έχει τεράστιες συνέπειες, ως επί το πλείστον καλοήθεις.
Πρώτα, όμως, θα υπάρξει τρόμος. Εντός της Κίνας, ο ιός μαίνεται. Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι μολύνονται κάθε μέρα. Τα νοσοκομεία έχουν κατακλυστεί. Παρ’ όλο που η πολιτική μηδενικού Covid έσωσε πολλές ζωές όταν επιβλήθηκε (με μεγάλο κόστος για τις ατομικές ελευθερίες), η κυβέρνηση απέτυχε να προετοιμαστεί κατάλληλα για τη χαλάρωσή της, αποθηκεύοντας φάρμακα, εμβολιάζοντας περισσότερους ηλικιωμένους και υιοθετώντας ισχυρά πρωτόκολλα για να αποφασίζει ποιοι ασθενείς θα νοσηλεύονται και πού. Η μοντελοποίηση μάς δείχνει ότι αν ο ιός εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα, τους επόμενους μήνες, περίπου 1,5 εκατ. Κινέζοι θα πεθάνουν.
Οι ξένοι δεν μπορούν να κάνουν πολλά για να βοηθήσουν. Από φόβο μήπως φανεί αδύναμη, η κινεζική κυβέρνηση απορρίπτει ακόμα και τις προσφορές δωρεάν αποτελεσματικών εμβολίων από την Ευρώπη. Ωστόσο, ο υπόλοιπος κόσμος μπορεί να προετοιμάζεται για τις οικονομικές επιπτώσεις της μεγάλης στροφής του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αυτές δεν θα είναι ομαλές. Η οικονομία της Κίνας ενδέχεται να συρρικνωθεί το πρώτο τρίμηνο, ειδικά αν οι τοπικοί αξιωματούχοι αντιστρέψουν την πορεία και σφραγίσουν τις πόλεις για να περιορίσουν τα κρούσματα. Αλλά τελικά η οικονομική δραστηριότητα θα ανακάμψει απότομα, μαζί με την κινεζική ζήτηση για αγαθά, υπηρεσίες και εμπορεύματα. Ο αντίκτυπος θα γίνει αισθητός στις παραλίες της Ταϊλάνδης, σε εταιρείες όπως η Apple και η Tesla και στις κεντρικές τράπεζες του κόσμου. Η επαναλειτουργία της Κίνας θα είναι το μεγαλύτερο οικονομικό γεγονός του 2023.
Καθώς το έτος προχωράει και το χειρότερο κύμα της πανδημίας περνάει, πολλοί από τους ασθενείς θα επιστρέψουν στην εργασία τους. Οι αγοραστές και οι ταξιδιώτες θα ξοδεύουν πιο ελεύθερα. Ορισμένοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι το ΑΕΠ τους πρώτους τρεις μήνες του 2024 θα μπορούσε να είναι κατά ένα δέκατο υψηλότερο από αυτό του προβληματικού πρώτου τριμήνου του 2023. Μια τόσο απότομη ανάκαμψη σε μια τόσο τεράστια οικονομία σημαίνει ότι η Κίνα από μόνη της θα μπορούσε να τροφοδοτήσει μεγάλο μέρος της παγκόσμιας ανάπτυξης αυτό το διάστημα.
Σε αυτό ποντάρει και το κόμμα. Ελπίζει να κριθεί όχι για την τραγωδία που δημιουργεί η ανικανότητά του, αλλά για την οικονομική ανάκαμψη που θα ακολουθήσει. Στην ομιλία του για το τέλος του έτους, ο Xi Jinping ευχαρίστησε τους εργαζόμενους στην πανδημία που παρέμειναν με αυταπάρνηση στις θέσεις τους και, ενώ μίλησε ακροθιγώς για τις «δύσκολες προκλήσεις» που έρχονται, υποσχέθηκε ότι «το φως της ελπίδας βρίσκεται μπροστά μας». Μοιράστηκε την ανυπομονησία του να τελειώσει η πανδημία, τονίζοντας τις δυνατότητες μιας γρήγορης οικονομικής αναζωογόνησης το 2023 και μιλώντας για τους λόγους που μπορεί κάποιος να είναι υπερήφανος που ζει σε μια ανερχόμενη Κίνα υπό την εξουσία του κόμματος.
Ο τερματισμός της αυτοεπιβαλλόμενης απομόνωσης της Κίνας θα είναι καλά νέα για τις περιοχές που εξαρτώνται από τις κινεζικές δαπάνες. Τα ξενοδοχεία στο Πουκέτ και τα εμπορικά κέντρα στο Χονγκ Κονγκ υπέφεραν αφότου οι Κινέζοι κλείστηκαν στα σπίτια τους. Τώρα οι επίδοξοι ταξιδιώτες συρρέουν στις ταξιδιωτικές ιστοσελίδες. Οι κρατήσεις στην Trip.com αυξήθηκαν κατά 250% στις 27 Δεκεμβρίου σε σύγκριση με την προηγούμενη ημέρα. Οι οικονομολόγοι προβλέπουν, σε βάθος χρόνου, αύξηση του ΑΕΠ του Χονγκ Κονγκ κατά 8%. Οι εξαγωγείς των προϊόντων που καταναλώνει η Κίνα θα επωφεληθούν επίσης. Η χώρα αγοράζει το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πετρελαίου, πάνω από το ήμισυ του εξευγενισμένου χαλκού, νικελίου και ψευδαργύρου και πάνω από τα τρία πέμπτα του σιδηρομεταλλεύματος.
Αλλού, ωστόσο, η ανάκαμψη της Κίνας θα έχει οδυνηρές παρενέργειες. Σε μεγάλο μέρος του κόσμου ενδέχεται να προκαλέσει όχι υψηλότερη ανάπτυξη, αλλά υψηλότερο πληθωρισμό ή επιτόκια. Οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν ήδη τα επιτόκια με φρενήρη ρυθμό για να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό. Εάν η επαναλειτουργία της Κίνας αυξήσει την πίεση των τιμών σε δυσάρεστο βαθμό, θα πρέπει να διατηρήσουν τη σφιχτή νομισματική πολιτική τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι χώρες που εισάγουν εμπορεύματα, συμπεριλαμβανομένου μεγάλου μέρους της Δύσης, διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο μιας τέτοιας διαταραχής.
Ας δούμε την αγορά πετρελαίου. Η αυξανόμενη κινεζική ζήτηση θα αντισταθμίσει και με το παραπάνω την υποχώρηση της κατανάλωσης στην Ευρώπη και την Αμερική, καθώς οι οικονομίες τους επιβραδύνονται. Σύμφωνα με την τράπεζα Goldman Sachs, μια ταχεία ανάκαμψη στην Κίνα θα μπορούσε να ωθήσει την τιμή του αργού πετρελαίου Brent στα 100 δολάρια το βαρέλι, μια αύξηση κατά ένα τέταρτο σε σύγκριση με τις σημερινές τιμές (αν και εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από τα ύψη που έφτασε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία). Η αύξηση του ενεργειακού κόστους θα αποδειχθεί άλλο ένα εμπόδιο για την τιθάσευση του πληθωρισμού.
Για την Ευρώπη, η επαναλειτουργία της Κίνας είναι ένας ακόμα λόγος για να μην εφησυχάζει σχετικά με τις προμήθειες φυσικού αερίου αργότερα μέσα στο έτος. Ο μηδενικός Covid, καταστέλλοντας τη ζήτηση της Κίνας για φυσικό αέριο, κατέστησε λιγότερο δαπανηρή από ό,τι θα ήταν διαφορετικά για την Ευρώπη την πλήρωση των δεξαμενών αποθήκευσης το 2022. Μια ισχυρή ανάκαμψη στην Κίνα θα σημάνει μεγαλύτερο ανταγωνισμό για τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου. Τον Δεκέμβριο, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προειδοποίησε για ένα σενάριο στο οποίο ο πραγματικός χειμώνας θα αρχίσει το 2023, ενώ η Ρωσία θα διακόψει εντελώς το αέριο μέσω αγωγών προς την Ευρώπη. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε ελλείψεις που θα ανέρχονταν έως και στο 7% της ετήσιας κατανάλωσης της ηπείρου, αναγκάζοντάς την να εισαγάγει δελτίο κατανάλωσης.
Για την ίδια την Κίνα, το φυσιολογικό μετά την πανδημία δεν θα είναι η επιστροφή στο status quo ante. Αφού παρακολούθησαν την κυβέρνηση να επιβάλλει με δρακόντειο τρόπο την Πολιτική του Μηδενικού Covid και στη συνέχεια να την καταργεί χωρίς τη δέουσα προετοιμασία, πολλοί επενδυτικοί οίκοι βλέπουν πλέον την Κίνα ως ένα πιο επικίνδυνο στοίχημα. Οι ξένες επιχειρήσεις είναι λιγότερο σίγουρες ότι οι δραστηριότητές τους δεν θα διαταραχθούν. Πολλές είναι πρόθυμες να πληρώσουν υψηλότερο κόστος για να κατασκευάσουν αλλού. Οι εισερχόμενες επενδύσεις σε νέα εργοστάσια φαίνεται να επιβραδύνονται, ενώ, σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς, ο αριθμός των εταιρειών που μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους εκτός Κίνας έχει αυξηθεί κατακόρυφα.
Κανονικό μη κανονικό
Καθώς οι Κινέζοι αξιωματούχοι αγωνίζονται να αποκαταστήσουν τη ζημιά, θα πρέπει να θυμούνται την ιστορία. Η προηγούμενη μεγάλη επαναλειτουργία της Κίνας, μετά την αποχαύνωση της απομόνωσης των χρόνων του Μάο, οδήγησε σε μια έκρηξη ευημερίας, καθώς αγαθά, άνθρωποι, επενδύσεις και ιδέες διέσχισαν τα σύνορά της και προς τις δύο κατευθύνσεις. Τόσο η Κίνα όσο και ο κόσμος επωφελήθηκαν από αυτές τις ροές, κάτι που οι πολιτικοί στο Πεκίνο και την Ουάσιγκτον σπάνια αναγνωρίζουν. Με λίγη τύχη, το σημερινό άνοιγμα της Κίνας τελικά θα πετύχει. Ωστόσο, ένα μέρος της παρανοϊκής, ξενοφοβικής διάθεσης που το κόμμα υποδαύλισε κατά τα χρόνια της πανδημίας σίγουρα θα παραμείνει. Πόσο ανοιχτή θα είναι τελικά η νέα Κίνα, θα φανεί στην πορεία.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
