THEPOWERGAME
Κατά τα δύο πρώτα χρόνια της πανδημίας της Covid-19, τα απανωτά κύματα των κρουσμάτων και οι θάνατοι που τα ακολουθούσαν ήταν αρκετά εύκολο να προβλεφθούν. Οι μοντελοποιητές της νόσου ήταν σε μεγάλο βαθμό ακριβείς σχετικά με το πότε ερχόταν ένα νέο κύμα και πόσο μεγάλη απειλή αποτελούσε. Ωστόσο, τώρα τα πράγματα γίνονται όλο και πιο σύνθετα.
Σημαντικές νέες παραλλαγές, μερικές πιο μεταδοτικές, άλλες πιο σοβαρές, έρχονται, κατά μέσο όρο, με ρυθμό δύο ανά έτος. Είναι δύσκολο να προβλεφθεί πώς θα είναι οι μελλοντικές, αλλά και πόσο θα αντέξουν οι άμυνες του κόσμου εναντίον τους – με τη μορφή των εμβολίων και της ανοσίας από προηγούμενες λοιμώξεις.
Το έργο των μοντελιστών είναι πλέον δυσκολότερο, διότι σε κάθε χώρα υπάρχουν δεκάδες διαφορετικά επίπεδα ανοσίας. Ο βαθμός προστασίας κάθε ατόμου εξαρτάται από πολλά: πόσα εμβόλια και ενισχυτικές δόσεις έχει κάνει, πότε και πόσες φορές έχει μολυνθεί και με ποιες παραλλαγές. Ο Covid είναι πολύ λιγότερο θανατηφόρος από ό,τι παλαιότερα, χάρη σε αυτά τα επίπεδα ανοσίας και τα φάρμακα για τη θεραπεία του. Το ποσοστό θνησιμότητάς του είναι πλέον παρόμοιο με εκείνο της εποχικής γρίπης.
Αλλά η γρίπη είναι πολύ λιγότερο μεταδοτική και εμφανίζεται μόνο το χειμώνα. Ο Covid δεν έχει ακόμα μετατραπεί σε εποχιακό μικρόβιο και επειδή η ανοσία κατά της λοίμωξης είναι βραχύβια (διαρκεί περίπου τρεις μήνες), πολλοί θα τον κολλήσουν περισσότερες από μία φορές κάθε χρόνο. Το 5-20% των Αμερικανών, σε ένα οποιοδήποτε έτος, κολλάει γρίπη. Ορισμένοι επιστήμονες υπολογίζουν ότι, τώρα που δεν υπάρχουν μέτρα για την τήρηση των αποστάσεων, περίπου το 50% των Αμερικανών θα μολύνονται από τον Covid κάθε χρόνο. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να προκαλέσει περίπου 100.000 θανάτους ετησίως, δηλαδή διπλάσιο αριθμό θανάτων από τη γρίπη σε μια κακή περίοδο.
Βέβαια, πολλά θα εξαρτηθούν από τη συμπεριφορά των ατόμων – και αυτό είναι το πιο δύσκολο να προβλέψουν οι μοντελιστές. Στο μετρό του Λονδίνου έχει διαμορφωθεί ένα μοτίβο: οι μάσκες φοριούνται συχνότερα όσο αυξάνονται τα κρούσματα, και στη συνέχεια βγαίνουν καθώς τα κύματα υποχωρούν. Και όταν ο αριθμός των κρουσμάτων του ιού αυξάνεται, πολλοί άνθρωποι εξετάζονται πριν επισκεφθούν ηλικιωμένους συγγενείς. Οι εξετάσεις αυτές γίνονται όλο και πιο εύκολες: μια εφαρμογή που αναλύει τη φωνή και την αναπνοή ενός ατόμου μπορεί να εντοπίσει τις μολύνσεις από Covid σε ποσοστό 89% των περιπτώσεων.
Ωστόσο, το 2023, τα εμβόλια νέας γενιάς κατά του Covid θα μπορούσαν να κάνουν τη μεγαλύτερη διαφορά. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας απαριθμεί περισσότερα από 170 σε κλινικές δοκιμές. Δύο πιθανές ανακαλύψεις που πρέπει να προσέξουμε το επόμενο έτος είναι τα ρινικά εμβόλια και τα ανθεκτικά στις παραλλαγές.
Τα εμβόλια που ψεκάζονται στη μύτη ή τον λαιμό στοχεύουν στη δημιουργία ανοσίας στα κύτταρα που έρχονται πρώτα σε επαφή με τον ιό – έτσι ώστε να σταματήσουν τον πολλαπλασιασμό του εκεί και ως εκ τούτου να σπάσουν την αλυσίδα των μοριακών αντιδράσεων στο σώμα που προκαλούν την ασθένεια. Το πιο σημαντικό είναι ότι τα εμβόλια αυτά θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη μετάδοση του ιού, κάτι που δεν κατάφεραν να κάνουν τα εμβόλια της πρώτης γενιάς (αν και είναι αποτελεσματικά στη μείωση του κινδύνου σοβαρής ασθένειας). Τον Σεπτέμβριο του 2022 η Ινδία και η Κίνα ενέκριναν εμβόλια που ψεκάζονται στη μύτη και το στόμα. Ωστόσο, δεν έχουν δημοσιευθεί δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους. Στη Δύση αναπτύσσονται δώδεκα ακόμα εμβόλια, με ορισμένα από αυτά να παρουσιάζουν ελπιδοφόρα αποτελέσματα σε πρώιμες κλινικές δοκιμές.
Παράλληλα, οι επιστήμονες εργάζονται σκληρά πάνω σε εμβόλια που μπορούν να προστατεύσουν από τυχόν παραλλαγές του Covid που ενδέχεται να προκύψουν στο μέλλον. Ορισμένα από αυτά τα εμβόλια στοχεύουν σε συγκεκριμένες ομάδες κοροναϊών, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων εποχικών κοροναϊών (οι οποίοι προκαλούν κοινό κρυολόγημα), ή σε πιο ολέθριους ιούς, όπως ο αρχικός ιός sars. Οι δοκιμές μεγάλης κλίμακας σε ανθρώπους για ορισμένα από αυτά τα εμβόλια θα ξεκινήσουν το 2023. Το 2024, με λίγη τύχη, ένα ευρύ εμβόλιο κατά των κοροναϊών μπορεί να είναι διαθέσιμο.
Οι επιστήμονες σπεύδουν να εκφράσουν τις επιφυλάξεις τους σε κάθε πρόβλεψη που κάνουν σχετικά με τον Covid, εγείροντας την άγνωστη (αλλά πολύ πραγματική) πιθανότητα μιας κορύφωσης εξαιτίας μιας νέας παραλλαγής που θα είναι εξαιρετικά μεταδοτική και πολύ πιο θανατηφόρα από τα προηγούμενα στελέχη. Ωστόσο η μεγάλη πρόοδος που έχουν σημειώσει οι επιστήμονες κατά του Covid υποδηλώνει ότι ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, οι χειρότεροι φόβοι τους δεν θα επαληθευόταν.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
