THEPOWERGAME
Καλώς ήρθατε στο τέλος του φθηνού χρήματος. Οι τιμές των μετοχών έχουν περάσει και χειρότερα, αλλά σπάνια τα πράγματα ήταν τόσο δύσκολα σε τόσες πολλές αγορές περιουσιακών στοιχείων ταυτόχρονα. Οι επενδυτές βρίσκονται σε έναν νέο κόσμο και χρειάζονται νέους κανόνες.
Τα δεινά δεν έχουν τελειωμό. Ο δείκτης S&P 500 των κορυφαίων αμερικανικών μετοχών υποχώρησε σχεδόν κατά ένα τέταρτο στο χαμηλότερο σημείο του φέτος, διαγράφοντας περισσότερα από 10 τρις δολάρια σε αγοραία αξία. Τα κρατικά ομόλογα, που συνήθως αποτελούν καταφύγιο από τις μετοχές, έχουν καταποντιστεί: Τα κρατικά ομόλογα οδεύουν προς τη χειρότερη χρονιά τους από το 1949.
Από τα μέσα Οκτωβρίου, ένα χαρτοφυλάκιο που μοιράζεται 60/40 μεταξύ αμερικανικών μετοχών και κρατικών ομολόγων είχε υποχωρήσει περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά από το 1937. Εν τω μεταξύ, οι τιμές των κατοικιών πέφτουν παντού, από το Βανκούβερ έως το Σίδνεϊ. Το Bitcoin έχει καταρρεύσει. Ο χρυσός δεν έλαμψε. Μόνο τα εμπορεύματα είχαν μια καλή χρονιά – εν μέρει εξαιτίας του πολέμου.
Το σοκ ήταν ακόμα χειρότερο επειδή οι επενδυτές είχαν συνηθίσει σε χαμηλό πληθωρισμό. Μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-09, οι κεντρικές τράπεζες μείωσαν τα επιτόκια σε μια προσπάθεια να αναζωογονήσουν την οικονομία. Καθώς τα επιτόκια έπεσαν και παρέμειναν χαμηλά, οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων αυξήθηκαν κατακόρυφα και επικράτησε μια “αγορά ταύρων (ανοδική αγορά) στα πάντα”.
Από το χαμηλό του το 2009 έως την κορύφωσή του το 2021, ο S&P 500 επταπλασιάστηκε. Οι επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων έγραφαν όλο και μεγαλύτερες επιταγές για κάθε είδους νεοφυείς επιχειρήσεις. Οι ιδιωτικές αγορές σε όλο τον κόσμο – τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, αλλά και τα ακίνητα, οι υποδομές και ο ιδιωτικός δανεισμός- τετραπλασιάστηκαν σε μέγεθος, αγγίζοντας περισσότερα από 10 τρισ. δολάρια.
Η φετινή δραματική ανατροπή πυροδοτήθηκε από την άνοδο των επιτοκίων. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve) προχώρησε σε άνοδο των επιτοκίων πιο γρήγορα από οποιαδήποτε άλλη φορά από τη δεκαετία του 1980 και οι άλλες κεντρικές τράπεζες την ακολούθησαν. Όμως, αν κοιτάξουμε βαθύτερα, θα δούμε ότι η υποκείμενη αιτία είναι ο αναζωπυρούμενος πληθωρισμός. Σε ολόκληρο τον πλούσιο κόσμο, οι τιμές καταναλωτή αυξάνονται με τον ταχύτερο ετήσιο ρυθμό των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών.
Η εποχή του ακριβότερου χρήματος υπαγορεύει και αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι επενδυτές προσεγγίζουν τις αγορές. Καθώς η πραγματικότητα γίνεται αντιληπτή, προσπαθούν να προσαρμοστούν στους νέους κανόνες και θα πρέπει να επικεντρωθούν σε τρεις.
Ο πρώτος είναι ότι οι αναμενόμενες αποδόσεις θα είναι υψηλότερες. Καθώς τα επιτόκια έπεσαν στα χρόνια των “ταύρων” της δεκαετίας του 2010, το μελλοντικό εισόδημα μετατράπηκε σε κεφαλαιακά κέρδη. Το μειονέκτημα των υψηλότερων τιμών ήταν οι χαμηλότερες αναμενόμενες αποδόσεις. Κατ΄αναλογία, οι φετινές απώλειες κεφαλαίου έχουν μια ακτίδα φωτός: οι μελλοντικές πραγματικές αποδόσεις θα αυξηθούν.
Αυτό γίνεται ευκολότερα αντιληπτό αν αναλογιστεί κανείς τους τίτλους του Δημοσίου που προστατεύονται από τον πληθωρισμό (TIPS), οι οποίοι έχουν αποδόσεις που αντιστοιχούν σε πραγματικές αποδόσεις χωρίς κίνδυνο. Πέρυσι η απόδοση ενός δεκαετούς TIPS ήταν μείον 1% ή χαμηλότερη. Τώρα είναι γύρω στο 1,2%. Οι επενδυτές που κρατούσαν αυτά τα ομόλογα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έχουν υποστεί βαριές κεφαλαιακές απώλειες. Βέβαια, οι υψηλότερες αποδόσεις των TIPS σημαίνουν υψηλότερες πραγματικές αποδόσεις στο μέλλον.
Προφανώς, κανένας νόμος δεν προβλέπει ότι οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων που έχουν μειωθεί πολύ δεν μπορούν να μειωθούν περαιτέρω. Οι αγορές είναι νευρικές εν αναμονή των μηνυμάτων της Fed σχετικά με τον ρυθμό αύξησης των επιτοκίων. Μια ύφεση στην Αμερική θα συντρίψει τα κέρδη και θα πυροδοτήσει τη φυγή από τον κίνδυνο, οδηγώντας σε πτώση τις τιμές των μετοχών.
Ωστόσο, όπως υποστήριξε κάποτε ο Warren Buffett, όταν οι τιμές των μετοχών πέφτουν, οι υποψήφιοι επενδυτές θα πρέπει να χαίρονται. Μόνο όσοι σκοπεύουν να πουλήσουν σύντομα θα πρέπει να χαίρονται με τις υψηλές τιμές. Οι νευρικοί ή μη ρευστοποιήσιμοι επενδυτές θα πουλήσουν στον πάτο, αλλά θα το μετανιώσουν. Όσοι έχουν την δυνατότητα, το θάρρος και το κεφάλαιο θα επωφεληθούν από τις υψηλότερες αναμενόμενες αποδόσεις και θα ευημερήσουν.
Ο δεύτερος κανόνας είναι ότι οι ορίζοντες των επενδυτών έχουν μειωθεί. Τα υψηλότερα επιτόκια τους κάνουν ανυπόμονους, καθώς η παρούσα αξία των μελλοντικών ροών εισοδήματος μειώνεται. Αυτό έχει επιφέρει πλήγμα στις τιμές των μετοχών των εταιρειών τεχνολογίας, οι οποίες υπόσχονται άφθονα κέρδη στο απώτερο μέλλον, ακόμα και όταν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα αρχίζουν να δείχνουν την ηλικία τους. Οι τιμές των μετοχών των πέντε μεγαλύτερων εταιρειών τεχνολογίας που περιλαμβάνονται στον S&P 500, οι οποίες αποτελούν το ένα πέμπτο της κεφαλαιοποίησής του, έχουν υποχωρήσει κατά 40% φέτος.
Καθώς η ζυγαριά γέρνει από τις νέες επιχειρήσεις προς τις παλιές, τα φαινομενικά καμένα επιχειρηματικά μοντέλα, όπως οι ευρωπαϊκές τράπεζες, θα αποκτήσουν νέα πνοή. Δεν θα λιμοκτονήσουν όλες οι νεοσύστατες επιχειρήσεις από έλλειψη χρηματοδότησης, αλλά οι επιταγές θα είναι μικρότερες και τα μπλοκ επιταγών θα βγαίνουν όλο και σπανιότερα από το συρτάρι. Οι επενδυτές θα έχουν λιγότερη υπομονή με επιχειρήσεις με μεγάλο αρχικό κόστος και μελλοντικές αποδόσεις. Η Tesla σημείωσε μεγάλη επιτυχία, αλλά οι παραδοσιακές αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν ξαφνικά ένα πλεονέκτημα. Μπορούν να αντλήσουν ταμειακές ροές από προηγούμενες επενδύσεις, ενώ ακόμα και οι άξιοι επίδοξοι ανατροπείς θα δυσκολευτούν να αντλήσουν χρήματα.
Ο τρίτος κανόνας είναι ότι οι επενδυτικές στρατηγικές θα αλλάξουν. Μια δημοφιλής προσέγγιση από τη δεκαετία του 2010 συνδυάζει την παθητική επένδυση σε δείκτες στις δημόσιες αγορές με την ενεργή επένδυση στις ιδιωτικές. Η προσέγγιση αυτή οδήγησε τεράστια χρηματικά ποσά στις ιδιωτικές πιστώσεις, η αξία των οποίων ξεπερνούσε το 1 τρισ. δολάρια στο αποκορύφωμά της. Περίπου το ένα πέμπτο των χαρτοφυλακίων των αμερικανικών δημόσιων συνταξιοδοτικών ταμείων ήταν σε ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και ακίνητα. Οι συμφωνίες με ιδιωτικά κεφάλαια αποτελούσαν σε αξία περίπου το 20% όλων των συγχωνεύσεων και εξαγορών.
Η μία πλευρά της στρατηγικής φαίνεται ευάλωτη – αλλά όχι η πλευρά που πολλοί γνώστες του κλάδου τείνουν τώρα να απορρίψουν. Για τους επικριτές της, η επένδυση σε δείκτες είναι αποτυχία, δεδομένου ότι οι εταιρείες τεχνολογίας φιγουράρουν σε μεγάλο βαθμό σε δείκτες, οι οποίοι σταθμίζονται με βάση την αγοραία αξία. Βέβαια, η επένδυση σε δείκτες δεν θα εξαφανιστεί. Είναι ένας φθηνός τρόπος για μεγάλο αριθμό επενδυτών να επιτύχουν τη μέση απόδοση της αγοράς.
Υπάρχει λόγος ανησυχίας;
Οι ιδιωτικές επενδύσεις υψηλού κόστους χρειάζονται έλεγχο. Οι επιδόσεις των ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων έχουν πολυδιαφημιστεί. Σύμφωνα με μια εκτίμηση, τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια παγκοσμίως αύξησαν την αξία των επιχειρήσεων που κατέχουν κατά 3,2%, ακόμα και όταν ο S&P 500 έχασε 22,3%.
Αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό οφθαλμαπάτη. Επειδή τα περιουσιακά στοιχεία των ιδιωτικών κεφαλαίων δεν αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, οι διαχειριστές έχουν ευρεία διακριτική ευχέρεια όσον αφορά την αξία που τους αποδίδουν. Είναι γνωστό ότι αργούν να τα αποτιμήσουν, ίσως επειδή οι αμοιβές τους βασίζονται στην αξία του χαρτοφυλακίου. Ωστόσο, η πτώση της αξίας των εισηγμένων επιχειρήσεων θα γίνει τελικά αισθητή ακόμα και στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Με τον καιρό, οι επενδυτές σε ιδιωτικά περιουσιακά στοιχεία που πίστευαν ότι είχαν αποφύγει το κραχ στις δημόσιες αγορές θα έρθουν αντιμέτωποι με απώλειες.
Κάποιοι επενδυτές πρέπει να εξοικειωθούν με το νέο καθεστώς των υψηλότερων επιτοκίων και των σπανιότερων κεφαλαίων. Αυτό δεν θα είναι εύκολο, αλλά οφείλουν να δουν μακροπρόθεσμα. Η νέα κανονικότητα έχει την ιστορία με το μέρος της. Παράξενη ήταν η εποχή του φθηνού χρήματος, όχι αυτή που διαμορφώνεται.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
