THEPOWERGAME
Το Ισραήλ, περισσότερο από άλλες δυτικές δημοκρατίες, απαιτεί εξαιρετικές θυσίες από τους πολίτες του. Ο στρατός του, ο οποίος επιστρατεύει τους περισσότερους Εβραίους-Ισραηλινούς άνδρες και γυναίκες και του οποίου οι αξίες διαποτίζουν την κοινωνία, απαιτεί από τους στρατιώτες να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο κατά πρόσωπο. Οι αξιωματικοί του διδάσκονται να ηγούνται διά του παραδείγματος, ανεξάρτητα από τον προσωπικό κίνδυνο. Λίγο από αυτό το πνεύμα μπορεί να απαιτηθεί τώρα από τα κεντρώα μέλη της Κνέσετ, του ισραηλινού κοινοβουλίου, για την υπεράσπιση της φιλελεύθερης δημοκρατίας της χώρας.
Ο Yair Lapid, ο απερχόμενος πρωθυπουργός, και ο Benny Gantz, ο υπουργός Άμυνάς του, έδωσαν πέντε εκλογικές μάχες μέσα σε τέσσερα χρόνια για να απομακρύνουν τον Binyamin Netanyahu και στη συνέχεια να τον κρατήσουν μακριά από το πρωθυπουργικό αξίωμα. Τώρα, ύστερα από 17 μήνες στην αντιπολίτευση, ο κ. Netanyahu επιστρέφει, αφού κέρδισε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία παίζοντας το παιχνίδι μιας αχρείας ομάδας υπεροπτικών, ομοφοβικών και ακροδεξιών θρησκευτικών ζηλωτών Εβραίων που συμπορεύτηκαν κάτω από την ομπρέλα του μπλοκ του Θρησκευτικού Σιωνισμού.
Αν τους συμπεριλάβει σε μια κυβέρνηση συνασπισμού, όπως είπε ότι θα έκανε κατά την προεκλογική εκστρατεία για τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου, θα μπορούσε να υπονομεύσει τη δημοκρατία του Ισραήλ και να τραυματίσει σοβαρά τη δικαστική του ανεξαρτησία. Για να το αποτρέψουν αυτό, οι κεντρώοι ίσως χρειαστεί να κάνουν το αδιανόητο και να μπουν σε κυβέρνηση με τον κ. Netanyahu προκειμένου να τους κρατήσουν έξω.
Δεν είναι μικρό πράγμα να ζητείς από κεντρώους όπως ο κ. Lapid, το κόμμα του οποίου ήρθε δεύτερο, να συνεργαστεί με τον κ. Netanyahu, έναν πολιτικό που αγωνίζεται στον δρόμο και συχνά αφήνει τους εταίρους του στον συνασπισμό να αισθάνονται πληγωμένοι και υποβαθμισμένοι και ο οποίος καταπάτησε τους δημοκρατικούς κανόνες κατά τη διάρκεια της 15ετούς θητείας του.
Πολλοί Ισραηλινοί που ψήφισαν τα κόμματα του Κέντρου και της Αριστεράς θα το θεωρούσαν προδοσία εμπιστοσύνης και αρχών αν οι ηγέτες τους συμμετείχαν, τελικά, σε μια κυβέρνηση με επικεφαλής τον Bibi, όπως είναι ευρέως γνωστός ο κ. Netanyahu.
Οι Ισραηλινοί είναι υπερήφανοι που ζουν σε μια χώρα με κράτος δικαίου, αν και οι Άραβες στο ίδιο το Ισραήλ και στα κατεχόμενα από το Ισραήλ εδάφη τείνουν να μη συμμερίζονται αυτό το συναίσθημα. Οι Εβραίοι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι κανένας συμπολίτης τους δεν είναι υπεράνω του νόμου.
Σημειώνουν με ικανοποίηση ότι ένας πρώην πρωθυπουργός και ένας πρώην πρόεδρος οδηγήθηκαν στη φυλακή – ο ένας για διαφθορά, ο άλλος για σεξουαλικά εγκλήματα. Προηγούμενοι Ισραηλινοί πρωθυπουργοί παραιτήθηκαν αμέσως όταν κατηγορήθηκαν για οικονομικές ατασθαλίες. Ο κ. Netanyahu, ο οποίος βρίσκεται ενώπιον της Δικαιοσύνης αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για δωροδοκία και απάτη, αρνήθηκε να το πράξει.
Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι ο κ. Netanyahu φαίνεται πρόθυμος να καταρρίψει το ταμπού που επί μακρόν διατηρούσαν τα κύρια κόμματα του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένου του δικού του Λικούντ, το οποίο τα εμπόδιζε να συνάπτουν κυβερνητικούς συνασπισμούς με κόμματα της άκρας δεξιάς που χλευάζουν απροκάλυπτα τα βασικά δόγματα μιας φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Η εκλογική του συμμαχία με το μπλοκ του Θρησκευτικού Σιωνισμού σπάει αυτό το καλούπι, καθώς περιλαμβάνει το κόμμα Εβραϊκή Δύναμη υπό την ηγεσία του Itamar Ben-Gvir, ενός φανατικού ρατσιστή, που είναι γνωστό ότι θαυμάζει τον Meir Kahane, έναν Εβραίο σοβινιστή που απολάμβανε τη βία κατά των Αράβων και φυλακίστηκε για τρομοκρατία.
Ο κ. Ben-Gvir είναι εχθρικός προς τους Άραβες και προτείνει να απελαθούν από τη χώρα όσοι έχουν ισραηλινή υπηκοότητα -περίπου το ένα πέμπτο του συνολικού πληθυσμού- αν θεωρηθούν «άπιστοι». Ο κ. Ben-Gvir θέλει επίσης να είναι ο αρμόδιος υπουργός για την αστυνομία, η οποία τον έχει ερευνήσει αρκετές φορές για υποκίνηση βίας.
Ο άλλος συν-ηγέτης του μπλοκ, ο Bezalel Smotrich, είναι ένας ομοφοβικός που θέλει να διαχωρίσει τους Άραβες από τους Εβραίους μέσα στο Ισραήλ. Σχεδιάζει να περιορίσει την εξουσία των δικαστηρίων να ακυρώνουν τη νομοθεσία που αντιβαίνει στους βασικούς νόμους του Ισραήλ, οι οποίοι προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα – για να διασφαλίσει, για παράδειγμα, ότι οι εβραϊκοί οικισμοί στη Δυτική Όχθη μπορούν να γίνουν νόμιμοι.
Θέλει επίσης να απαλείψει από τα καταστατικά το έγκλημα της «απιστίας» για το οποίο κατηγορείται ο κ. Netanyahu. Ένας ακροδεξιός συνασπισμός θα χρειαζόταν επίσης την υποστήριξη των υπερορθόδοξων κομμάτων, τα οποία επιθυμούν ένα πιο αδύναμο Ανώτατο Δικαστήριο.
Ωστόσο, υπάρχει ακόμα μια μικρή πιθανότητα ο κ. Netanyahu να αποτραπεί από το να σχηματίσει κυβέρνηση με τόσο φρικτούς συμμάχους. Σύμφωνα με το σύστημα ακραίας αναλογικής εκπροσώπησης του Ισραήλ, οι εκλογές ακολουθούνται πάντοτε από παζάρια. Ο πρόεδρος του Ισραήλ, ο Isaac Herzog, ένας αξιοπρεπής άνθρωπος της παλιάς κεντροαριστεράς, θα πρέπει να δώσει στον κ. Netanyahu, το κόμμα του οποίου κέρδισε τις περισσότερες έδρες στις εκλογές, την πρώτη εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.
Όμως, είναι επίσης πιθανό να τον παροτρύνει να εγκαταλείψει τους εξτρεμιστές και αντ’ αυτού να συνάψει συμφωνία συνασπισμού με τα κόμματα του κέντρου που βρίσκονται στην κυβέρνηση τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.
Οι κ.κ. Lapid και Gantz έχουν αμφότεροι αποκλείσει το ενδεχόμενο να συμμετάσχουν σε κυβέρνηση συνασπισμού με τον κ. Netanyahu, τον οποίο απεχθάνονται και θέλουν να τον δουν πίσω από τα κάγκελα. Και οι δύο θα δυσκολευτούν να αθετήσουν τον λόγο τους. Θα πρέπει να πάρουν μια βαθιά, πατριωτική ανάσα.
Για να υπερασπιστούν τις αρχές που πρεσβεύουν -τον φιλελευθερισμό, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου- θα πρέπει να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να κρατήσουν έξω αυτούς που τις πετάνε στα σκουπίδια. Από την πλευρά του ο κ. Netanyahu, αν του έχει απομείνει κάποιο ίχνος τιμής, θα πρέπει να γυρίσει την πλάτη στους χείριστους των Ισραηλινών.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
