THEPOWERGAME
Η αιγυπτιακή λίρα ήρθε αντιμέτωπη με την πραγματικότητα στις 27 Οκτωβρίου. Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, ωθώντας τους ξένους επενδυτές να εγκαταλείψουν τα ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία, η κεντρική τράπεζα της χώρας κατανάλωσε τα συναλλαγματικά της αποθέματα σε μια προσπάθεια να διατηρήσει το νόμισμα σταθερό έναντι του δολαρίου.
Όμως, την περασμένη εβδομάδα οι αξιωματούχοι συμφώνησαν στην διακύμανση της λίρας – η πρώτη από τις πολλές παραχωρήσεις για να εξασφαλίσουν δάνειο ύψους 3 δισ. δολαρίων από το ΔΝΤ. Το νόμισμα αμέσως κατακρημνίστηκε, αγγίζοντας το χαμηλό επίπεδό του όλων των εποχών.
Τώρα η Αίγυπτος βρίσκεται αντιμέτωπη με το έργο της αποκατάστασης των συναλλαγματικών της αποθεμάτων. Το αναμενόμενο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και οι αποπληρωμές χρέους της χώρας κατά τους επόμενους 18 μήνες είναι περίπου όσα τα αποθεματικά της ύψους 33 δισ. δολαρίων.
Η προσφυγή στις διεθνείς αγορές χρέους δεν τίθεται σε καμία περίπτωση. Η οικονομική αναταραχή θα απομακρύνει τους ξένους επενδυτές. Έτσι, το Κάιρο θα στραφεί πιθανότατα σε παλιούς φίλους στον Κόλπο. Από τον Οκτώβριο του 2021 έως τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, το Κουβέιτ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δάνεισαν στην Αίγυπτο 18 δισ. δολάρια για να τοποθετηθούν στα συναλλαγματικά της αποθέματα.
Το ΔΝΤ αναφέρει ότι ένα άλλο πακέτο ύψους 5 δισ. δολαρίων βρίσκεται στα σκαριά, αν και δεν έχει δηλώσει από πού θα προέλθουν τα χρήματα.
Η Αίγυπτος δεν είναι η μόνη χώρα που εξαρτάται από αυτή την ασυνήθιστη μορφή ξένης γενναιοδωρίας. Τον Αύγουστο η Σαουδική Αραβία ανανέωσε την κατάθεση 3 δισ. δολαρίων στην κεντρική τράπεζα του Πακιστάν, η οποία προστίθεται στην προσφορά σε γιουάν από την Κίνα ύψους 2 δισ. δολαρίων.
Και καθώς η Αργεντινή αγωνίζεται να κρατήσει το πέσο σταθερό έναντι του δολαρίου, περίπου το 60% των αποθεματικών της προέρχεται από μια κινεζική ανταλλαγή νομισμάτων αξίας 23 δισ. δολαρίων.
Τα εξαντλημένα συναλλαγματικά αποθέματα μπορούν να γίνουν ο εφιάλτης των κεντρικών τραπεζιτών. Οι κυβερνήσεις αδυνατούν να αποπληρώσουν δάνεια, οι αναλήψεις πρέπει μερικές φορές να περιοριστούν και να εισαχθούν έλεγχοι στις εισαγωγές, ενώ ενδέχεται να ακολουθήσουν ελλείψεις βασικών αγαθών. Στο χειρότερο σενάριο, οι τρομαγμένοι ξένοι επενδυτές πυροδοτούν μια νομισματική κρίση.
Οι καταθέσεις και οι ανταλλαγές προσφέρουν μια γρήγορη λύση. Τα ψιλά γράμματα των συμφωνιών τείνουν να αποσιωπούνται και τα επιτόκια να είναι χαμηλά. Επισήμως, οι δανειστές του Κόλπου θέλουν τα χρήματά τους πίσω. Αλλά οι ανανεώσεις είναι συνηθισμένες. Δεδομένης της ταχύτητας με την οποία η Αίγυπτος και το Πακιστάν έχουν εξαντλήσει τα αποθεματικά τους, δεν είναι σαφές αν θα μπορούσαν να επιστρέψουν τα κεφάλαια αν απαιτηθεί.
Όταν ευοδωθεί η συμφωνία, ο οφειλέτης αποκτά ξαφνικά πολύ μεγαλύτερη ξένη ρευστότητα. Για χρόνια, η ανταλλαγή γιουάν της Αργεντινής συγκάλυπτε τη ραγδαία μείωση των ξένων κεφαλαίων της χώρας. Αλλά σε αντίθεση με τους δανειστές του Κόλπου, η Κίνα θέτει αυστηρούς όρους για τα χρήματά της.
Σε ορισμένες περιπτώσεις οι αξιωματούχοι της Αργεντινής χρειάζονται την άδεια της Κίνας για να χρησιμοποιήσουν τα μετρητά. Έτσι, το ΔΝΤ λέει ότι, αν και τα κύρια αποθέματα της Αργεντινής είναι 39 δισ. δολάρια, μετά την αφαίρεση της συμφωνίας ανταλλαγής νομισμάτων και άλλων προσαρμογών, το καθαρό ποσό -στο οποίο εστιάζει- είναι μάλλον τα λιγότερο εντυπωσιακά 2 δισ. δολάρια.
Ο άτυπος δανεισμός μετατρέπεται σε πρόβλημα αν μια φιλία ναυαγήσει. Το 2016, καθώς η Χεζμπολάχ, μια πολιτοφυλακή που υποστηρίζεται από το Ιράν, κέρδισε έδαφος στην πολιτική του Λιβάνου, η Σαουδική Αραβία εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της αποσύροντας τις καταθέσεις που είχε κάνει στην κεντρική τράπεζα της χώρας.
Τρία χρόνια αργότερα, η πίεση στα συναλλαγματικά αποθέματα συνέβαλε στην οικονομική κατάρρευση του Λιβάνου. Η Αίγυπτος και το Πακιστάν έχουν ουσιαστικά συνδέσει τα συναλλαγματικά τους αποθέματα με την έγκριση από τον Κόλπο και την Κίνα – μια επισφαλή βάση για την οικονομική σταθερότητα.
Η κατάσταση στην Αίγυπτο μπορεί να καταδείξει ένα άλλο πρόβλημα με αυτού του είδους τον άτυπο δανεισμό. Δεν είναι απολύτως σαφές πώς θα αντιμετωπιστούν οι καταθέσεις των δανειστών σε περίπτωση χρεοκοπίας της χώρας. Το καθεστώς τους θα πρέπει να ελεγχθεί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αναδιάρθρωσης. Όπως σημειώνει ο Brad Setser του Council on Foreign Relations, ενός κέντρου μελετών στη Νέα Υόρκη, αυτό δημιουργεί το ενδεχόμενο μιας αντιπαράθεσης μεταξύ των δωρητών.
Το αιγυπτιακό δάνειο του ΔΝΤ στις 27 Οκτωβρίου ήταν πιο μετριοπαθές από το αναμενόμενο και εξαρτήθηκε από πρόσθετη διμερή χρηματοδότηση. Τα δάνεια της Σαουδικής Αραβίας χορηγήθηκαν νωρίτερα μέσα στο έτος, όταν η οικονομική κατάσταση της Αιγύπτου δεν ήταν τόσο άσχημη.
Και οι δύο πλευρές φαίνονται τώρα πρόθυμες να βγουν από μια δύσκολη κατάσταση. Καμία από τις δύο δεν θέλει να δεσμεύεται για περισσότερα μεγάλα δάνεια, αλλά ούτε τα χρήματά τους θέλουν να χάσουν – ή η Αίγυπτος να χρεοκοπήσει.
Καθώς οι δύο πλευρές απομακρύνονται, ελέγχοντας ότι η άλλη βρίσκεται ακόμα στο οπτικό πεδίο, θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι η Αίγυπτος δεν θα καταρρεύσει κάτω από τα πόδια τους.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
