Το μοτίβο των κρατήρων στη γέφυρα Antonovsky στη Χερσώνα, μια πόλη στη νότια Ουκρανία, αποδεικνύει τη δύναμη ενός πλήγματος ακριβείας. Η γέφυρα, μία από τις δύο μόνο κύριες οδούς εισόδου ή εξόδου από την πόλη μέσω του Δνείπερου ποταμού, κατέστη αδιάβατη στις 27 Ιουλίου από Ουκρανούς στρατιώτες, οι οποίοι μάχονται για την ανακατάληψη της πόλης από τις ρωσικές δυνάμεις.
Χρησιμοποίησαν μια χούφτα πυραύλους που εκτοξεύτηκαν από έναν αμερικανικό εκτοξευτή HIMARS, ο οποίος βασίζεται στα σήματα του παγκόσμιου συστήματος στιγματοθέτησης (GPS) για να βρει τον στόχο του. Tο GPS είναι ένα ισχυρό πολεμικό εργαλείο, αλλά συχνά αχρηστεύεται από τον εχθρό. Τι θα μπορούσε να κάνει η Ρωσία για να αποτρέψει περισσότερα τέτοιου είδους χτυπήματα;
Το παγκόσμιο σύστημα στιγματοθέτησης NavStar αναπτύχθηκε από την αμερικανική πολεμική αεροπορία τη δεκαετία του 1970. Ήταν το πρώτο σύστημα που παρείχε φορητή, ακριβή πλοήγηση οπουδήποτε στη γη. Ο δέκτης λαμβάνει χρονικά ακριβή σήματα από διάφορους δορυφόρους και υπολογίζει τη θέση του με τριγωνισμό. Τα πυρομαχικά με GPS έχουν αντικαταστήσει σχεδόν πλήρως τις μη κατευθυνόμενες βόμβες στο οπλοστάσιο της Αμερικής.
Πολλά άλλα όπλα, από πυραύλους έως βλήματα πυροβολικού, διαθέτουν επίσης GPS. Αρκετά από τα παλαιότερα ρωσικής κατασκευής όπλα της Ουκρανίας δεν είναι τόσο προηγμένα, αλλά η Αμερική και άλλοι υποστηρικτές προμηθεύουν πυραύλους και βλήματα πυροβολικού με GPS. Η τεχνολογία είναι ακριβή, αλλά εγγυάται χτύπημα ακριβείας, εφόσον ο στόχος είναι σταθερός και η θέση του γνωστή.
Αλλά το GPS είναι ευάλωτο. Οι δορυφόροι που το τροφοδοτούν απέχουν περίπου 20.000 χιλιόμετρα από τη Γη, αλλά οι πομποί τους δεν είναι ισχυρότεροι από τον προβολέα ενός αυτοκινήτου. Τα αδύναμα σήματά τους μπορούν να πνιγούν από ραδιοπομπούς που λειτουργούν στα ίδια μήκη κύματος. Κάποιοι είναι πιο δύσκολο να μπλοκαριστούν από άλλους.
Οι στρατιωτικοί δέκτες GPS μπορούν να χρησιμοποιούν τον στρατιωτικό «κώδικα Μ». Ορισμένοι δέκτες διαθέτουν ηλεκτρονικά φίλτρα για να διαχωρίζουν τα σήματα από το θόρυβο και κατευθυντικές κεραίες για να λαμβάνουν σήματα από δορυφόρους μόνο.
Τα αμερικανικά όπλα, όπως οι πύραυλοι HIMARS, διαθέτουν και εφεδρική αδρανειακή καθοδήγηση, η οποία μετρά την επιτάχυνση και τη χρησιμοποιεί για να προβάλει την απόσταση και την κατεύθυνση της πορείας, ενώ ενεργοποιείται αν το GPS αποτύχει να καθοδηγήσει τον πύραυλο.
Η Dana Goward, πρόεδρος του Resilient Navigation and Timing Foundation, μιας ομάδας συνηγορίας, και μέλος του συμβουλευτικού συμβουλίου της αμερικανικής κυβέρνησης για τα GPS, εκτιμά ότι η Ρωσία θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για να αποτρέψει τα πλήγματα ακριβείας στην Ουκρανία.
Ίσως να συγκρατεί τις παρεμβολές για να διατηρήσει κάποια ικανότητα σε εφεδρεία, σε περίπτωση σύγκρουσης με το ΝΑΤΟ, δηλώνει. Ένας υψηλής ισχύος παρεμβολέας είναι το ραδιοϊσοδύναμο ενός φάρου, καθιστώντας τον πολύ ορατό στόχο.
Ορισμένες ρωσικές δυνάμεις μπορεί ακόμα να χρησιμοποιούν GPS αντί για GLONASS, τη δική τους ισοδύναμη (αλλά λιγότερο αξιόπιστη) τεχνολογία. Ο υπουργός Άμυνας της Βρετανίας, Ben Wallace, δήλωσε ότι ορισμένοι Ρώσοι πιλότοι χρησιμοποιούν εμπορικούς δέκτες GPS στον πίνακα οργάνων τους. Το Κρεμλίνο μπορεί να αποφάσισε να περιορίσει τις παρεμβολές για να αποφύγει την πρόκληση προβλημάτων στις δικές του δυνάμεις.
Η Ρωσία είναι επίσης σε θέση να καταστήσει τους δορυφόρους GPS εντελώς άχρηστους με κυβερνοεπίθεση ή φυσική επίθεση. Εντούτοις, είναι εξαιρετικά απίθανο να προβεί σε ένα τόσο καίριο βήμα απλώς και μόνο για να παρεμποδίσει τα ουκρανικά πλήγματα.
Μια επίθεση στο GPS θα ήταν επίθεση στην Αμερική, κι έτσι θα κινδύνευε να παρασύρει το ΝΑΤΟ στη σύγκρουση. Παρ’ όλα αυτά, για να αντιμετωπίσει μια τέτοια απειλή, η Αμερική αναπτύσσει εδώ και καιρό εναλλακτικές λύσεις στη δορυφορική πλοήγηση.
Τον Ιούνιο δοκίμασε ένα σύστημα που ονομάζεται RATS σε ένα βομβαρδιστικό B-2. Τα περισσότερα συστήματα αυτού του είδους χρησιμοποιούν το ραντάρ του αεροπλάνου για να εντοπίσουν με ακρίβεια τη θέση του συγκρίνοντας το έδαφος κάτω από αυτό με έναν χάρτη, μια μορφή του «terrain contour matching», ή tercom, που χρησιμοποιείται από πυραύλους Κρουζ εδώ και δεκαετίες.
Βέβαια, καθώς η Ουκρανία λαμβάνει περισσότερους εκτοξευτές πυραύλων με GPS από την Αμερική και τη Βρετανία, η Ρωσία μπορεί και να αυξήσει τις προσπάθειες παρεμβολής της. Προς το παρόν, όμως, τα πυρομαχικά με δορυφορική καθοδήγηση εξακολουθούν να πλήττουν στόχους με εντυπωσιακή ακρίβεια.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr.Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
