THEPOWERGAME
Ο πόλεμος στην Ουκρανία περιόρισε τη ροή των πρώτων υλών που ήδη ασφυκτιούσε εξαιτίας των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα, τις κακές καιρικές συνθήκες και άλλες ανατροπές. Ως αποτέλεσμα οι τιμές εκτινάχθηκαν.
Τον Μάρτιο ένα βαρέλι αργού πετρελαίου τύπου Brent έφτασε τα 128 δολάρια και οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου ήταν τρεις φορές υψηλότερες από ό,τι μόλις δύο μήνες πριν.
Ο χαλκός, ο οποίος καθορίζει τις τάσεις για όλα τα βιομηχανικά μέταλλα, σημείωσε τιμή ρεκόρ, φτάνοντας τα 10.845 δολάρια ο τόνος. Οι τιμές του σιταριού, του καλαμποκιού και της σόγιας αυξήθηκαν κατά διψήφια ποσοστά. Η άνοδος αυτή εκτόξευσε τον πληθωρισμό των τιμών καταναλωτή, ο οποίος, αμφισβητώντας την αξιοπιστία των κεντρικών τραπεζών, τους έδωσε έναν ακόμη λόγο να αυξήσουν τα επιτόκια.
Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες ο άνεμος άλλαξε. Το πετρέλαιο διαπραγματεύεται γύρω στα 100 δολάρια το βαρέλι. Ο χαλκός έπεσε κάτω από τα 8.000 δολάρια ο τόνος, για πρώτη φορά εδώ και 18 μήνες, ενώ, από τον Μάιο, τα μέταλλα, γενικά, έχουν υποχωρήσει κατά 10-40%. Οι τιμές των αγροτικών προϊόντων έχουν επιστρέψει στα προ του πολέμου επίπεδα. (Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, οι οποίες συνέχισαν να αυξάνονται καθώς η Ρωσία μείωνε την προσφορά, αντιστρατεύονται την τάση).
Η διολίσθηση αυτή μπορεί να τροφοδοτήσει τις ελπίδες ότι ο πληθωρισμός σύντομα θα ηττηθεί. Όμως η νίκη μπορεί να αποδειχθεί κούφια – αν πραγματοποιηθεί τελικά.
Μια εξήγηση για την πτώση των τιμών των εμπορευμάτων είναι ότι οι ανησυχίες για ύφεση έχουν αρχίσει να κυριαρχούν. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, τα αυξανόμενα επιτόκια επιβραδύνουν την αγορά νέων κατοικιών, μειώνουν τη ζήτηση για οικοδομικά υλικά όπως ο χαλκός και το ξύλο και μειώνουν τις δαπάνες για είδη όπως τα ρούχα, οι συσκευές και τα αυτοκίνητα, γεγονός που με τη σειρά του πλήττει τα πάντα, από το αλουμίνιο έως τον ψευδάργυρο.
Επιπλέον, ορισμένοι από τους περιορισμούς της προσφοράς που συνέβαλαν στην αύξηση των τιμών νωρίτερα μέσα στο έτος έχουν αμβλυνθεί – για παράδειγμα, ο καιρός στις περιοχές καλλιέργειας σιτηρών έχει βελτιωθεί. Εν τω μεταξύ, η Ε.Ε. προσπαθεί να τερματίσει τον αποκλεισμό των αποστολών σιταριού από την Ουκρανία.
Για τις κεντρικές τράπεζες, αυτά τα νέα είναι ανάμεικτα. Υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός μπορεί να ηττηθεί, παρόλο που μόλις έχουν αρχίσει να σφίγγουν τη νομισματική πολιτική. Είναι αλήθεια ότι μπορεί να ακολουθήσει ύφεση, αλλά, επειδή ο πληθωρισμός θα τιθασευτεί χωρίς να χρειαστεί να αυξηθούν πολύ τα επιτόκια, η ύφεση θα είναι, ίσως, τουλάχιστον επιφανειακή.
Οι ανησυχίες για την οικονομία δεν είναι η μόνη δύναμη που πιέζει τις τιμές προς τα κάτω. Μεγάλο μέρος των χρημάτων που έχουν διαφύγει από τα εμπορεύματα, λένε οι ειδικοί του κλάδου, δεν ανήκει σε φυσικούς εμπόρους αλλά σε χρηματοοικονομικούς παίκτες.
Σύμφωνα με την τράπεζα JPMorgan Chase, την εβδομάδα έως την 1η Ιουλίου περίπου 16 δισ. δολάρια «έφυγαν» από τις αγορές συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης εμπορευμάτων, ανεβάζοντας το συνολικό ποσό για το έτος μέχρι στιγμής σε ρεκόρ 145 δισ. δολαρίων. Εν μέρει αυτό αντανακλά την αύξηση των επιτοκίων.
Τον Μάιο τα μακροχρόνια πραγματικά επιτόκια της Αμερικής έγιναν θετικά για πρώτη φορά από το 2020, γεγονός που έκανε τα εμπορεύματα, τα οποία δεν προσφέρουν απόδοση, λιγότερο ελκυστικά στους κερδοσκόπους.
Τα παραπάνω υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός που συνδέεται με τις τιμές των εμπορευμάτων μπορεί να μην έχει εξουδετερωθεί. Οι κινήσεις που προκαλούνται από τις διακυμάνσεις των πραγματικών τιμών είναι συνήθως βραχύβιες, λέει ο Tom Price της επενδυτικής τράπεζας Liberum.
Την τελευταία φορά που συνέβη κάτι τέτοιο, το 2013, οι τιμές σταθεροποιήθηκαν μέσα σε λίγες εβδομάδες. Οι τιμές εξακολουθούν επίσης να είναι ευαίσθητες σε περαιτέρω ανατροπές της προσφοράς. Τα αποθέματα των εμπορευμάτων παραμένουν 19% κάτω από τον ιστορικό μέσο όρο σε μια περίοδο περιορισμένης παραγωγής, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει μικρότερο απόθεμα ασφαλείας έναντι των κλυδωνισμών.
Ακόμα και αν ορισμένα προβλήματα εφοδιασμού έχουν αμβλυνθεί, υπάρχουν πολλές αφορμές για άλλα. Οι τιμές της ενέργειας εξακολουθούν να είναι ευάλωτες στη απρόβλεπτη συμπεριφορά του Vladimir Putin. Η ακριβή ενέργεια, με τη σειρά της, θα ανάγκαζε τους παραγωγούς μετάλλων να περικόψουν περαιτέρω την παραγωγή, καθιστώντας την ακόμα πιο περιορισμένη.
Και η επιστροφή της La Niña, ενός έντονου κλιματικού φαινομένου, για τρίτη συνεχή χρονιά θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στις συγκομιδές σιτηρών παγκοσμίως. Με άλλα λόγια, οι τιμές ενδέχεται να παραμείνουν υψηλές ακόμη και με ύφεση.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
