THEPOWERGAME
Τι έχει κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση για εμάς; Λοιπόν, η ενιαία αγορά είναι πολύ χρήσιμη, όπως μπορεί να επιβεβαιώσει οποιοσδήποτε έχει επιχείρηση. Τα διαρθρωτικά ταμεία έχουν χρηματοδοτήσει δρόμους, δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και άλλα τέτοια στα φτωχότερα μέρη της ηπείρου. Και ας μην ξεχνάμε ότι τα μάλλον επείγοντα σχέδια για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα εντός μιας γενιάς έχουν εκπονηθεί σε επίπεδο ΕΕ. Επίσης, μπορείτε να διασχίσετε τα περισσότερα σύνορά της χωρίς διαβατήριο, αν και οι άνθρωποι τα παίρνουν στις διακοπές τους ούτως ή άλλως. Για να μην αναφέρουμε τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες που επινοήθηκαν και εφαρμόστηκαν στις Βρυξέλλες για να εμποδίσουν τις μεγάλες επιχειρήσεις να εξαπατούν τους καταναλωτές. Α, και υπάρχει ειρήνη, τουλάχιστον εντός της λέσχης.
Το πρόβλημα είναι ότι ελάχιστοι Ευρωπαίοι γνωρίζουν τα γνωρίζουν ή δίνουν τα εύσημα στην ΕΕ. Τα περισσότερα από αυτά που επηρεάζουν την καθημερινή τους ζωή – εκπαίδευση, φορολογικοί συντελεστές, επιδόματα στέγασης, επιδιόρθωση δρόμων – αποφασίζονται από τις εθνικές ή τοπικές κυβερνήσεις. Πέρα από τις περίεργες συνόδους κορυφής των ηγετών που συζητούν για την τύχη του κόσμου (ή τουλάχιστον του ευρώ), πολλά από όσα συμβαίνουν στις Βρυξέλλες λαμβάνονται υπόψη κυρίως από τους ειδικούς της πολιτικής. Μόνο περιστασιακά η μεγάλη ρυθμιστική μηχανή εκεί, που περιλαμβάνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των 32.000 ατόμων και τους 705 ευρωβουλευτές της ΕΕ, βρίσκει έναν τρόπο να κάνει κάτι που θα γίνει αντιληπτό από τους πολίτες και για το οποίο η ΕΕ μπορεί να διεκδικήσει τα εύσημα. Ένα τέτοιο παράδειγμα συμφωνήθηκε στις 7 Ιουνίου: έως το 2024 οι κατασκευαστές συσκευών, συμπεριλαμβανομένων των smartphones και των φωτογραφικών μηχανών, θα πρέπει να μεταβούν σε έναν ενιαίο τύπο φορτιστή που θα ορίσουν οι Βρυξέλλες.
Τα ευρωπαϊκά σχέδια για ένα κοινό πρότυπο θύρας για τα ηλεκτρονικά είδη είναι σχεδόν τόσο παλιά όσο και οι συσκευές. Η ιδέα κυκλοφορούσε ήδη από το 2006, πριν καν βγει στην αγορά το iPhone. Από τότε κάθε σπασίκλας από τη Λισαβόνα μέχρι το Ελσίνκι έχει φυλάξει ένα κουτί γεμάτο μπερδεμένα καλώδια, για την περίπτωση που κάποιο Nokia 12 ετών θα χρειαζόταν να αναστηθεί. Το υποτιθέμενο κίνητρο για την επιβολή ενός κοινού φορτιστή είναι η αποφυγή τέτοιων ηλεκτρονικών αποβλήτων. Το μοντέλο που επιλέχθηκε είναι γνωστό ως USB-C, ένα βιομηχανικό πρότυπο που χρησιμοποιούν ήδη οι περισσότεροι κατασκευαστές. Η μεγάλη εξαίρεση είναι η Apple, η οποία έχει επιμείνει στο δικό της σύστημα. Θα πρέπει είτε να κατασκευάσει μόνο για την Ευρώπη συσκευές με υποδοχή USB (την οποία διαθέτουν ήδη πολλά tablet και φορητοί υπολογιστές της Apple) είτε να αλλάξει όλα τα iPhone της παγκοσμίως ώστε να ταιριάζουν με το «χρυσόβουλο».
Αυτή η συλλογιστική για τα ηλεκτρονικά απόβλητα είναι τόσο απαρχαιωμένη όσο και τα αναδιπλούμενα τηλέφωνα. Οι φορτιστές των κινητών τηλεφώνων ήταν δέσμες μετάλλων σε μέγεθος γροθιάς. Τώρα είναι απλά καλώδια που συνδέονται σε εναλλάξιμες υποδοχές βύσματος. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ήδη πολλά. Η συζητούμενη περικοπή των 1.000 τόνων απορριπτόμενων ηλεκτρονικών που αποφεύγονται ετησίως ακούγεται εντυπωσιακή, αλλά αντιπροσωπεύει περίπου το 0,002% του παγκόσμιου αριθμού. Μια άλλη δικαιολογία που προβάλλεται είναι το αποτύπωμα άνθρακα των φορτιστών. Συνολικά, όλοι αυτοί που παράγονται για τους Ευρωπαίους κάθε χρόνο θα δημιουργήσουν κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους εκπομπές περίπου 900.000 τόνων ισοδύναμου CO2. Ωστόσο, αυτό είναι λιγότερο από ό,τι εκλύει ένα μόνο αεροσκάφος Boeing. Η αναμενόμενη εξοικονόμηση καταναλωτικών δαπανών ύψους 250 εκατ. ευρώ (267 εκατ. δολαρίων) ετησίως σημαίνει ότι κάθε πολίτης της ΕΕ μπορεί να προσβλέπει σε ένα κέρδος περίπου 1 ευρώ κάθε δύο χρόνια, που δεν είναι και πολύ σημαντικό για την επιβάρυνση του κόστους ζωής.
Το τελικό επιχείρημα είναι η ευκολία, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές. Οι πολιτικοί υπήρξαν διστακτικοί στο να λένε στις επιχειρήσεις και τους πολίτες τι είναι καλό γι’ αυτούς, ακόμη και στην Ευρώπη. Όμως η ΕΕ βρίσκεται αυτές τις μέρες σε διάθεση παρεμβατισμού (ο αξιωματούχος που ηγείται της επίθεσης για τους φορτιστές, ο Thierry Breton, είναι ο Γάλλος επίτροπος εσωτερικής αγοράς). Οι εταιρείες κατηγορούνται ότι απέτυχαν να εκτιμήσουν τον αντίκτυπο των πράξεών τους: όλη αυτή η εξωτερική ανάθεση στην Κίνα, ας πούμε, μπορεί να αποδειχθεί μια μέρα εξίσου επιβλαβής με την σημερινή εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Το δημόσιο χρήμα διοχετεύεται σε επενδύσεις, από μικροτσίπ έως ημιαγωγούς, τις οποίες ο ιδιωτικός τομέας είναι προφανώς πολύ κοντόφθαλμος για να υποστηρίξει χωρίς επιδότηση. Το να εξηγείς στις εταιρείες που σχεδίασαν τα τηλέφωνα (και τους αντίστοιχους φορτιστές τους) πώς να το κάνουν καλύτερα, η όλη διαδικασία εμπίπτει στην συνομοταξία των πολιτικών που ξέρουν καλύτερα. Το να βάλεις στο μάτι τα αμερικανικά τεχνολογικά μεγαθήρια είναι ένα πρόσθετο μπόνους.
Το μειονέκτημα της ρύθμισης φαίνεται να έχει αγνοηθεί. Η τυποποίηση των φορτιστών μπορεί να έχει νόημα αν έχουν φτάσει στο τέλος της ανάπτυξής τους, όπως τα ηλεκτρικά βύσματα. Αλλά έχουν; Τα τηλεφωνικά καλώδια έχουν εξελιχθεί αισθητά στην πρόσφατη μνήμη, για παράδειγμα όσον αφορά τη λήψη δεδομένων και τραγουδιών. Τώρα η καινοτομία που μπορεί να έρθει θα πρέπει να συμφωνηθεί από μια τεχνική επιτροπή που υπογράφει το πρότυπο USB. Η Apple έχει κατοχυρώσει διπλώματα ευρεσιτεχνίας για έναν φορτιστή με πρίζα που θα βελτίωνε την αντοχή των συσκευών της στο νερό: μπορούν κάλλιστα να πεταχτούν στα σκουπίδια, τουλάχιστον στην Ευρώπη. Μια παρόμοια κοινή προσέγγιση θα εφαρμοστεί με τον καιρό και στην ασύρματη φόρτιση, το επόμενο μεγάλο βήμα που θα κρατήσει το smartphone σας ζωντανό μετά τις 3μμ. Όποιος εφεύρει καλύτερο σύστημα θα πρέπει να πείσει την επίσημη κοινότητα, όχι τους καταναλωτές, ότι είναι όντως καλύτερο.
Η ισορροπία μεταξύ καινοτομίας και υποτιθέμενης ευκολίας εδώ είναι συμπτωματική. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι, όπως και αν αισθάνονται οι άνθρωποι για την κίνηση, είναι τουλάχιστον υποχρεωμένοι να την λάβουν υπόψη. Στο βαθμό που οι Ευρωπαίοι ακούνε για το τι έχουν κάνει οι Βρυξέλλες γι’ αυτούς, είναι κυρίως όταν διασχίζουν τα σύνορα. Ο περιορισμός των τελών περιαγωγής κινητής τηλεφωνίας που συμφωνήθηκε πριν από μια δεκαετία εξακολουθεί να αναφέρεται ως ένα από τα σημαντικά επιτεύγματα της λέσχης (και ως ένα οδυνηρό μειονέκτημα για τους Βρετανούς, οι οποίοι επιβαρύνονται με τεράστιους λογαριασμούς για να παρακολουθήσουν το Netflix περιμένοντας στις ουρές του αεροδρομίου της Τενερίφης). Όπως τα ταξίδια χωρίς διαβατήριο ή οι ανταλλαγές μέσω Erasmus, η περιαγωγή επηρεάζει μόνο τους ταξιδιώτες. Αλλά μια έρευνα της ΕΕ που ανατέθηκε για να δικαιολογήσει τον τερματισμό των τελών περιαγωγής διαπίστωσε ότι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι σπάνια ταξιδεύουν, και πάνω από το ένα τρίτο δεν έχει φύγει ποτέ από τη χώρα τους. Αντίθετα, σχεδόν όλοι έχουν μια ηλεκτρονική συσκευή.
Μπορεί κανείς να κατηγορήσει τους ευρωκράτες ότι επιθυμούν να έχουν λίγο από τα φώτα της δημοσιότητας που απολαμβάνουν οι εθνικοί ομόλογοί τους; Ο κανόνας για τους φορτιστές τηλεφώνων επέφερε περισσότερα πρωτοσέλιδα απ’ ό,τι δεκαετίες λογικών προτάσεων για τη ρύθμιση των χημικών ουσιών ή των ασφαλειών ζωής, και για τον οποίο οι Βρυξέλλες αξίζουν περισσότερα εύσημα απ’ όσα λαμβάνουν. Η επιβολή ενός ενιαίου τρόπου φόρτισης των τηλεφώνων είναι μια περίπτωση που η ΕΕ βρίσκεται πιο κοντά στις καθημερινές ανησυχίες των πολιτών – αλλά και πιο μακριά από εκεί που μπορεί να είναι πραγματικά χρήσιμη.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
