THEPOWERGAME
Μέσα σε λίγες ημέρες από την εισβολή του Vladimir Putin στην Ουκρανία, το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ρωσίας φαινόταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Η Δύση επέβαλε μια σειρά οικονομικών κυρώσεων, κυρίως στα συναλλαγματικά αποθέματα της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, που οδήγησαν το ρούβλι σε πτώση και τους πολίτες σε μαζικές αναλήψεις.
Στη συνέχεια, η κεντρική τράπεζα αύξησε τα επιτόκια, επέβαλε ελέγχους κεφαλαίων και τόνωσε τη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος. Έτσι κάποιες από αυτές τις δυσκολίες ξεπεράστηκαν. Παρόλο που ένα κομμάτι των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Ρωσίας παραμένει παγωμένο, η χώρα εξακολουθεί να παράγει περίπου 1 δισ. δολάρια την ημέρα από τις εξαγωγές ενέργειας.
Η Ρωσία έχει σταματήσει να δημοσιεύει λεπτομερείς μηνιαίες εμπορικές στατιστικές. Ωστόσο, για να υπολογιστεί τι ακριβώς συμβαίνει χρησιμοποιούνται τα στοιχεία των εμπορικών της εταίρων, τα οποία υποδηλώνουν ότι, καθώς οι εισαγωγές υποχωρούν και οι εξαγωγές συνεχίζουν, η Ρωσία παρουσιάζει εμπορικό πλεόνασμα ρεκόρ.
Στις 9 Μαΐου η Κίνα ανέφερε ότι οι εξαγωγές αγαθών της προς τη Ρωσία μειώθηκαν τον Απρίλιο κατά περισσότερο από το ένα τέταρτο, σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, ενώ οι εισαγωγές της από τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 56%. Η Γερμανία ανέφερε μηνιαία πτώση των εξαγωγών προς τη Ρωσία κατά 62% τον Μάρτιο, ενώ οι εισαγωγές της μειώθηκαν κατά 3%.
Προσθέτοντας τις εν λόγω ροές σε οκτώ από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Ρωσίας, εκτιμούμε ότι, μετά την εισβολή στην Ουκρανία, οι ρωσικές εισαγωγές μειώθηκαν κατά περίπου 44%, ενώ οι εξαγωγές της αυξήθηκαν κατά περίπου 8%.
Οι εισαγωγές έχουν καταρρεύσει εν μέρει επειδή οι κυρώσεις στη ρωσική κεντρική τράπεζα και η αποπομπή ορισμένων δανειστών από το δίκτυο διατραπεζικών μηνυμάτων swift έχουν καταστήσει δυσκολότερο για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις να αγοράζουν δυτικά αγαθά.
Η Elina Ribakova του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF), της μοναδικής παγκόσμιας ένωσης χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, λέει ότι, στην αρχή, η ρυθμιστική αβεβαιότητα έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο, καθώς οι δυτικές επιχειρήσεις δεν ήταν σίγουρες ποιες ρωσικές τράπεζες εμπίπτουν στις κυρώσεις.
Τα διαχειριστικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων των δυτικών επιχειρήσεων να αναστείλουν τις παραδόσεις στη Ρωσία, είχαν επίσης σημασία. Η πρώιμη υποτίμηση του ρουβλιού μείωσε επίσης τη ρωσική ζήτηση για εισαγωγές, λέει ο Claus Vistesen της εταιρείας συμβούλων Pantheon Macroeconomics.
Οι εξαγωγές της Ρωσίας, εν τω μεταξύ, έχουν αντέξει θεαματικά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που κατευθύνονται στη Δύση. Οι κυρώσεις επιτρέπουν την απρόσκοπτη συνέχιση της πώλησης πετρελαίου και φυσικού αερίου στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, ενώ η άνοδος των τιμών της ενέργειας έχει ενισχύσει περαιτέρω τα έσοδα.
Ως αποτέλεσμα, οι αναλυτές αναμένουν ότι τους επόμενους μήνες το εμπορικό πλεόνασμα της Ρωσίας θα φθάσει σε επίπεδα ρεκόρ. Το IIF εκτιμά ότι το 2022 το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο περιλαμβάνει το εμπόριο και ορισμένες χρηματοοικονομικές ροές, θα μπορούσε κάλλιστα να ανέλθει σε 250 δισ. δολάρια (15% του ΑΕΠ του περασμένου έτους), υπερδιπλάσιο σε σύγκριση με τα 120 δισ. δολάρια που καταγράφηκαν το 2021.
Το γεγονός ότι οι κυρώσεις έχουν ενισχύσει το εμπορικό πλεόνασμα της Ρωσίας, και βοήθησαν στη χρηματοδότηση του πολέμου, είναι απογοητευτικό, λέει ο κ. Vistesen. Η κ. Ribakova εκτιμά ότι η αποτελεσματικότητα των οικονομικών κυρώσεων μπορεί να έχει φτάσει στα όριά της. Το επόμενο βήμα είναι η απόφαση για την αυστηροποίηση των εμπορικών κυρώσεων.
Ωστόσο, τέτοιου είδους μέτρα μπορεί να χρειαστούν χρόνο έως ότου τεθούν σε ισχύ. Ακόμα και αν η ΕΕ υιοθετήσει την πρότασή της για απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου, το εμπάργκο θα εφαρμοστεί σταδιακά, και με τόσο αργό ρυθμό, ώστε φέτος, οι εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία θα μειωθούν μόλις κατά 19%, λέει ο Liam Peach της εταιρείας συμβούλων Capital Economics.
Ο πλήρης αντίκτυπος αυτών των κυρώσεων θα γίνει αισθητός στις αρχές του 2023 – οπότε ο κ. Putin θα έχει ήδη συγκεντρώσει δισεκατομμύρια για την χρηματοδότηση του πολέμου του.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
