THEPOWERGAME
Έχει αφήσει πίσω του μια σειρά από καμένα ρωσικής κατασκευής άρματα μάχης, φορτηγά και άλλα οπλικά συστήματα σε πολέμους στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, τη Συρία και τη Λιβύη.
Σύντομα το μη επανδρωμένο αεροσκάφος ΤΒ2 της Τουρκίας μπορεί να έχει την ευκαιρία δράσει και πάλι στην Ουκρανία, η οποία έχει αγοράσει δεκάδες τα τελευταία δύο χρόνια και τώρα προετοιμάζεται για την ρωσική εισβολή.
Στις 3 Φεβρουαρίου ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Volodymyr Zelensky, και ο πρόεδρος της Τουρκίας, Recep Tayyip Erdogan, υπέγραψαν συμφωνία για από κοινού κατασκευή περισσότερων. Ορισμένα από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν ήδη βρεθεί εν δράσει.
Ένα ΤΒ2 κατέστρεψε ολμοβόλο που χρησιμοποιούσαν φιλορώσοι αυτονομιστές στο Ντονμπάς της Ουκρανίας τον Οκτώβριο. Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι η Ρωσία μπορεί να σχεδιάζει να σκηνοθετήσει χτύπημα από ΤΒ2 εναντίον αμάχων ως πρόσχημα για πόλεμο.
Ο κ. Erdogan βλέπει τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Τουρκίας ως προάγγελο μιας στρατιωτικής επανάστασης. Θέλει να σταματήσει την εξάρτηση της Τουρκίας από ξένους προμηθευτές και να μετατρέψει τη χώρα σε μεγάλο εξαγωγέα όπλων.
Ορισμένα από τα σχέδιά του είναι ευφάνταστα, αλλά έχει ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο. Το επόμενο έτος η Τουρκία αναμένει να παραδώσει στην Ουκρανία δύο κορβέτες, ένα μοντέλο που χρησιμοποιεί το δικό της ναυτικό.
Η βιομηχανία όπλων της Τουρκίας είναι μεγαλύτερη και πιο αυτάρκης από ποτέ. Ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε από 1 δισ. δολάρια το 2002 σε 11 δισ. δολάρια το 2020. Ο στρατός της, ο δεύτερος μεγαλύτερος στο ΝΑΤΟ, κάποτε βασιζόταν σε ξένους προμηθευτές για το 70% των αναγκών του.
Το ποσοστό αυτό έχει πλέον μειωθεί στο 30%. Πέρυσι οι τουρκικές εξαγωγές όπλων και αεροδιαστημικής έφτασαν το νέο ρεκόρ των 3,2 δισ. δολαρίων.
Τα σχέδια για την ανάπτυξη μιας εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας δρομολογήθηκαν μετά το 1974, όταν η Αμερική απάντησε στην εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο με εμπάργκο όπλων. Όμως, οι μηχανές άρχισαν να δουλεύουν στο φουλ υπό τον κ. Erdogan.
Η εξωτερική πίεση είναι και πάλι ένα μεγάλο κίνητρο. Όταν το 2017 ο κ. Erdogan αγόρασε ένα σύστημα πυραυλικής άμυνας από τη Ρωσία, η Αμερική απέκλεισε την Τουρκία από το πρόγραμμα μαχητικών Stealth F-35 και επέβαλε κυρώσεις στον οργανισμό προμηθειών της χώρας.
Άλλοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ απαγόρευσαν ορισμένες πωλήσεις όπλων αφού η Τουρκία επιτέθηκε στους υποστηριζόμενους από την Αμερική Κούρδους αντάρτες στη Συρία και υποστήριξε το Αζερμπαϊτζάν στον πρόσφατο πόλεμό του με την Αρμενία.
Ο κ. Erdogan φαίνεται πλέον αποφασισμένος να προχωρήσει μόνος του. «Θα συνεχίσουμε», δήλωσε πέρυσι, «μέχρι να απελευθερώσουμε πλήρως τη χώρα μας από την ξένη εξάρτηση».
Το πρόγραμμα μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Τουρκίας αποτελεί το σήμα κατατεθέν της βιομηχανίας. (Έχει καταστεί επίσης οικογενειακή υπόθεση. Ο επικεφαλής του προγράμματος, Selcuk Bayraktar, παντρεύτηκε μια από τις κόρες του κ. Erdogan το 2016).
Με κόστος μόνο μερικά εκατομμύρια δολάρια το ένα, τα TB2 έχουν βγει από τη γραμμή παραγωγής. Πέρυσι η Πολωνία ήταν το πρώτο μέλος του ΝΑΤΟ που τα αγόρασε.
Η Τουρκία τα έχει πουλήσει σε 12 τουλάχιστον άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Κατάρ, του Μαρόκου και της Αιθιοπίας, η οποία τα έχει χρησιμοποιήσει εναντίον των ανταρτών του Τίγκρεϊ, στη βορειότερη περιοχή της.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι το ΤΒ2 ήταν υπεύθυνο για την αεροπορική επιδρομή που σκότωσε τουλάχιστον 58 αμάχους στο Τίγκρεϊ, τον Ιανουάριο. Στο δικό της αέναο πόλεμο κατά των ανταρτών του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) στο βόρειο Ιράκ και τη Συρία, το TB2 έχει γίνει εργαλείο ρουτίνας.
Ο κ. Erdogan πιστεύει ότι η ολοκληρωτική νίκη είναι εφικτή και αποκλείει νέες ειρηνευτικές συνομιλίες.
Αλλά οι φιλοδοξίες της Τουρκίας υπερβαίνουν κατά πολύ τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Αργότερα φέτος, η χώρα σχεδιάζει να δρομολογήσει το πρώτο της ελαφρύ αεροπλανοφόρο, το TCG Anadolu, βάρους 25.000 τόνων.
Το πολεμικό πλοίο σχεδιάστηκε με γνώμονα τα F-35, αλλά ανακατασκευάζεται για να μεταφέρει το μη επανδρωμένο αεροσκάφος Akinci, τον πιο προηγμένο ξάδελφο του TB2. Το νέο μη επανδρωμένο αεροσκάφος, εξοπλισμένο με ουκρανικό κινητήρα, μπορεί να πλήξει στόχους στον αέρα και στο έδαφος.
Οι παραδόσεις του πρώτου εγχώριου άρματος μάχης της Τουρκίας, του Altay, έχουν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν το 2023, αν και το έργο έχει ταλαιπωρηθεί από καθυστερήσεις. Το Κατάρ, το οποίο κατέχει το 49,9% της εταιρείας που παράγει τα άρματα, έχει υποσχεθεί να αγοράσει 100.
Η Τουρκία σχεδιάζει επίσης να κατασκευάσει τα δικά της υποβρύχια, μη επανδρωμένα επιθετικά ελικόπτερα και μαχητικά αεροσκάφη.
Η βιομηχανία έχει λαμπρό μέλλον, αλλά το όνειρο του κ. Erdogan για αυτάρκεια είναι μη ρεαλιστικό. Ο σχεδιασμός και η κατασκευή εξαρτημάτων όπως οι κινητήρες αεροσκαφών και ναυτικών μηχανών, οι προηγμένοι αισθητήρες και τα μικροτσίπ είναι απαγορευτικά ακριβά, λέει ο Arda Mevlutoglu, αμυντικός αναλυτής.
Οι ξένες κυρώσεις, οι οποίες ενέπνευσαν την ανάπτυξη της βιομηχανίας, την εμποδίζουν επίσης, διαταράσσοντας τις προμήθειες και τις εξαγωγές. Το πιο αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι η προγραμματισμένη πώληση 30 επιθετικών ελικοπτέρων από την Τουρκία στο Πακιστάν.
Η συμφωνία, αξίας 1,5 δισ. δολαρίων, κοντεύει να καταρρεύσει επειδή η Αμερική αρνήθηκε να χορηγήσει στην Τουρκία άδεια εξαγωγής για τον αμερικανικής κατασκευής κινητήρα του ελικοπτέρου.
Το μεγαλύτερο κενό είναι αυτό που αφήνουν πίσω τους τα 100 F-35 που παρήγγειλε η Τουρκία, αλλά δεν θα παραλάβει. Στο TCG Anadolu ή αλλού, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Τουρκίας δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τα προηγμένα αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη.
Δυστυχώς για την Ουκρανία, δεν είναι επίσης αντάξια του ρωσικού στρατού. Τα TB2 θα μπορούσαν να καταφέρουν μερικά χτυπήματα στα πρώτα στάδια του πολέμου, λέει ο Michael Kofman του CNA, ενός αμερικανικού κέντρου μελετών, αλλά θα πληγούν εύκολα στον αέρα ή θα καταστραφούν στο έδαφος από τη ρωσική αεράμυνα και τα ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη.
Οι συγκρούσεις με «αντικλήτους» της Ρωσίας έδωσαν στην Τουρκία την ευκαιρία να κάνει επίδειξη των νέων όπλων της. Ένας ρωσικός πόλεμος με την Ουκρανία θα αποτελούσε μακράν μια πολύ πιο σκληρή δοκιμασία.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
