THEPOWERGAME
Μετά τις μειώσεις των επιτοκίων και την αγορά ομολόγων με φρενήρεις ρυθμούς από τις κεντρικές τράπεζες στις αρχές του 2020, οι επενδυτές άρχισαν να πιστεύουν ότι τα μέτρα στήριξης των κεντρικών τραπεζών θα διαρκούσαν σχεδόν για πάντα.
Σήμερα, ωστόσο, καθώς οι επενδυτές βρίσκονται αντιμέτωποι με το τέλος της εποχής του ελεύθερου χρήματος, οι χρηματοπιστωτικές αγορές κλυδωνίζονται.
Οι αγορές αναμένουν πλέον ότι το 2022 τα επιτόκια θα αυξηθούν τέσσερις φορές, καθώς η Fed μάχεται ενάντια στον πληθωρισμό που έχει ανεβάσει τον δείκτη τιμών καταναλωτή στο 7%, ένα επίπεδο που δύσκολα μπορούσε να φανταστεί κανείς πριν από ένα χρόνο.
Στις 26 Ιανουαρίου η Fed επιβεβαίωσε ότι θα τερματίσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων και σήμανε ότι πιθανότατα θα αυξήσει τα επιτόκια σύντομα.
Αυτή η μετατόπιση σε αυστηρότερες πολιτικές είναι η πιο σημαντική από τις πολλές που έλαβαν χώρα στις κεντρικές τράπεζες του κόσμου τους τελευταίους μήνες, αλλά μόλις πρόσφατα άρχισε να επηρεάζει τις αγορές περιουσιακών στοιχείων.
Αφού έφθασε στο ιλιγγιώδες υψηλό σχεδόν 40 φορές τα κέρδη στις αρχές του έτους, ο δείκτης μετοχών S&P 500 υποχώρησε κατά 9% τον Ιανουάριο (οι αγορές στην Ευρώπη και την Ασία υποχώρησαν επίσης, αν και λιγότερο).
Η ενδοημερήσια μεταβλητότητα των αγορών ήταν εξίσου εντυπωσιακή, αντανακλώντας τον αγώνα των επενδυτών να χωνέψουν τις συνέπειες της σφιχτότερης νομισματικής πολιτικής.
Η ανατιμολόγηση των περιουσιακών στοιχείων μακράς διάρκειας ήταν μια από τις συνέπειες. Καθώς τα επιτόκια κατέρρευσαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η αξία των τίτλων με αποπληρωμές που εκτείνονται πολύ μακριά στο μέλλον εκτοξεύθηκε στα ύψη.
Οι μετοχές τεχνολογικών εταιρειών όπως η Zoom και η Netflix, που είχαν ήδη ανέβει λόγω της στροφής προς την εξ αποστάσεως εργασία και την ψυχαγωγία στο σπίτι, έμοιαζαν ακόμη πιο επιθυμητές, καθώς η απόδοση των ομολόγων σχεδόν εξαφανίστηκε.
Η άνοδός τους έδωσε ώθηση στο αμερικανικό χρηματιστήριο. Τον τελευταίο καιρό, ωστόσο, τα μακροπρόθεσμα πραγματικά επιτόκια εκτοξεύτηκαν εν αναμονή της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, προκαλώντας αντιστροφή της τύχης. Η μεταστροφή υπήρξε δραματική για τις πιο κερδοσκοπικές μετοχές και τα νέα μέσα όπως τα κρυπτονομίσματα.
Η επίδραση των υψηλότερων επιτοκίων στην πραγματική οικονομία είναι πιο αργή και πιο δύσκολο να προβλεφθεί. Το εξαιρετικά φθηνό χρήμα επέτρεψε στις εταιρείες να αντλήσουν τεράστια κεφάλαια το 2021.
Μια άνθηση που δεν θα επαναληφθεί. Οι αγοραστές κατοικιών ανέλαβαν μεγάλα ενυπόθηκα δάνεια καθώς οι τιμές των κατοικιών έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Οι προβληματικές επιχειρήσεις έχουν επωφεληθεί από τα δάνεια με κρατική εγγύηση.
Τα ποσοστά του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ έχουν διογκωθεί, εξαιτίας των μεγάλων, συνεχιζόμενων ελλειμμάτων στον πλούσιο κόσμο και της κατάρρευσης της ανάπτυξης σε πολλές αναδυόμενες οικονομίες.
Το υψηλό χρέος καθιστά την παγκόσμια οικονομία πιο ευαίσθητη στις αλλαγές της νομισματικής πολιτικής. Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να αυξάνουν τα επιτόκια αρκετά ώστε να αμβλύνουν τον πληθωρισμό, αλλά όχι τόσο πολύ ώστε να οδηγούν τις οικονομίες σε ύφεση, καθώς οι επιβαρύνσεις από τους τόκους αυξάνονται.
Τα νοικοκυριά έχουν ισχυρότερους ισολογισμούς από ό,τι θα περίμενε κανείς, δεδομένου του βάθους της πρόσφατης ύφεσης, αλλά η υγεία τους εξαρτάται εν μέρει από τη διατήρηση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων σε υψηλά επίπεδα.
Και αν το σφιχτότερο χρήμα της Fed προκαλέσει αναταραχή στις αναδυόμενες αγορές, οι συνέπειες θα μπορούσαν να επιστρέψουν στην αμερικανική οικονομία.
Οι κεντρικές τράπεζες, καθώς στοχεύουν σε έναν στενό διάδρομο προσγείωσης, αντιμετωπίζουν επίσης ισχυρούς ανέμους, λόγω του κινδύνου πολέμου στην Ουκρανία και των αβεβαιοτήτων που συνδέονται με την πανδημία.
Οι οικονομολόγοι δυσκολεύονται να προβλέψουν πόσοι από αυτούς που εγκατέλειψαν το εργατικό δυναμικό το 2020 θα επιστρέψουν τελικά – και όσο περισσότεροι το κάνουν, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα να δημιουργηθεί μια σπειροειδής αύξηση μισθών-τιμών.
Παλεύουν επίσης με αμφιβολίες σχετικά με το πότε οι καταναλωτές θα στρέψουν τις δαπάνες τους πίσω στις υπηρεσίες, μειώνοντας την ανοδική πίεση στις τιμές των αγαθών που προκαλείται από τις μπλοκαρισμένες εφοδιαστικές αλυσίδες.
Τα οικονομικά στοιχεία έχουν γίνει πιο δύσκολα στην ερμηνεία τους. Εάν οι λιανικές πωλήσεις μειωθούν, για παράδειγμα, αυτό αντανακλά την οικονομική αποδυνάμωση ή την ευπρόσδεκτη επιστροφή στα κανονικά πρότυπα κατανάλωσης;
Η αβεβαιότητα που πλανάται στην ατμόσφαιρα αναφορικά με την ισχύ της παγκόσμιας οικονομίας και την ικανότητά της να αντέξει υψηλότερα επιτόκια, σε συνδυασμό με την ανησυχία των κεντρικών τραπεζών για τον πληθωρισμό, σημαίνει ότι οι αγορές εισέρχονται σε μια νέα φάση.
Κατά τη διάρκεια μεγάλου μέρους της πανδημίας, το φθηνό χρήμα οδήγησε τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων σε εκπληκτικά υψηλά επίπεδα, ακόμη και όταν η παγκόσμια οικονομία βρισκόταν στα τάρταρα. Σήμερα είναι στενά συνδεδεμένες με τη μοίρα της.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
