THEPOWERGAME
Στις αρχές Σεπτεμβρίου ο Boris Johnson παρουσίασε το όραμά του για να ξεπεράσει το ρεκόρ των 11 ετών της Margaret Thatcher και να γίνει έτσι ο μακροβιότερος Βρετανός πρωθυπουργός της σύγχρονης εποχής. Σαν υπερφίαλος μαθητής, υπερεκτίμησε εαυτόν.
Τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες, μπορεί να εκδιωχθεί από το αξίωμα από τους ίδιους του τους βουλευτές. Το πιθανότερο είναι ότι θα παραμείνει στη Πρωθυπουργική Κατοικία υπό τη μόνιμη απειλή της έξωσης. Όπως και να έχει, δεν ελέγχει πλέον την τύχη της πρωθυπουργίας του.
Η άμεση αιτία της υποβίβασης του κ. Johnson είναι, εκ πρώτης όψεως, γελοιωδώς παιδαριώδης. Η Ντάουνινγκ Στριτ επιδόθηκε σε συνηθισμένα βραδινά παρτάκια, ενώ η υπόλοιπη χώρα βρισκόταν σε αυστηρό lockdown.
Οι υποκριτικές προσπάθειες του πρωθυπουργού να τη σκαπουλάρει δεν τον ωφέλησαν καθόλου – στην πραγματικότητα, το μόνο που έκαναν ήταν να αποκαλύψουν τα δικό του γλέντια και της συζύγου του.
Οι βουλευτές των Συντηρητικών θα μετρήσουν το σφάλμα κρίσης ενός κατά συρροή παραβάτη σε σχέση με την πλειοψηφία των 87 εδρών που ο κ. Johnson δημιούργησε από το τίποτα, την επιτυχία του να φέρει εις πέρας το Brexit, ένα πρόγραμμα εμβολίων παγκόσμιας κλάσης και το χάρισμα να καθορίζει την πολιτική ατζέντα.
Ο Donald Trump εξακολουθεί να κυριαρχεί στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, παρά το ρόλο του στην επίθεση κατά του Κογκρέσου πριν από έναν χρόνο. Είναι τα λουκανικοπιτάκια και το Sauvignon Blanc πραγματικά παράπτωμα για απόλυση;
Για το καλό της Βρετανίας, θα έπρεπε να είναι. Ένας λόγος είναι ότι τα ατελείωτα πάρτι είναι απόδειξη της αίσθησης δικαιωμάτων του κ. Johnson, ο οποίος θεωρεί ότι υπάρχει ένας κανόνας για αυτόν και τους δικούς του και ένας άλλος για όλους τους υπόλοιπους.
Τα δυο μέτρα και δυο σταθμά στην κορυφή τείνουν να διαφθείρουν ολόκληρη τη δημόσια ζωή. Αλλά σημαντικότερα, αναδεικνύει δύο άλλα χαρακτηριστικά του κ. Johnson που μαστίζουν τη Βρετανία μετά το Brexit. Πρόκειται για χαρακτηριστικά που η χώρα πρέπει να ξεπεράσει αν θέλει να πάει μπροστά.
Το πρώτο είναι η παιδαριώδης έλλειψη σοβαρότητας του κ. Johnson όσον αφορά στην κυβέρνηση. Ως αντεπίθεση, η Ντάουνινγκ Στριτ εξαπέλυσε αυτή την εβδομάδα, υπό τον τίτλο «Operation Red Meat», έναν καταιγισμό υποσχέσεων προς τέρψη των Συντηρητικών για την κατάργηση των τηλεοπτικών τελών του ΒΒC και την παρεμπόδιση των αιτούντων άσυλο να φτάσουν στη Βρετανία μέσω της Μάγχης.
Η κυβέρνηση λέει ότι θα βάλει το Βασιλικό Ναυτικό να αστυνομεύει τις θάλασσες και να στέλνει τους αιτούντες μακριά, δηλαδή το αίτημα τους, σύμφωνα με πληροφορίες, να εξετάζεται στη Γκάνα ή τη Ρουάντα. Κανένας από αυτούς τους φανφαρισμούς δεν επιβίωσε της σύντομης συνάντησης με την πραγματικότητα.
Αυτή η έλλειψη σοβαρότητας έχει μολύνει την κυβέρνηση. Αυτή την εβδομάδα οι Συντηρητικοί πήραν τα εύσημα για το γεγονός ότι η Βρετανία έχει τον ταχύτερο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης μεταξύ των G7 και για το γεγονός ότι τον Νοέμβριο η παραγωγή ανέκτησε το προ της πανδημίας επίπεδο, πολύ γρηγορότερα απ΄ ό,τι ανέμεναν οι προβλέψεις.
Βεβαίως δεν έχουν ασχοληθεί με το πιθανό μακροπρόθεσμο πλήγμα του Brexit στην παραγωγικότητα, της τάξης του 4% περίπου. Σε βάθος πενταετίας, ο ρυθμός ανάπτυξης της Βρετανίας είναι χαμηλός.
Ο πληθωρισμός, ο οποίος έφτασε το 5,4% τους 12 μήνες έως τον Δεκέμβριο, ο υψηλότερος εδώ και 30 χρόνια, σημαίνει ότι ο πραγματικός μέσος εβδομαδιαίος μισθός είναι μικρότερος από ό,τι το 2007.
Οι επιχειρηματικές επενδύσεις είναι χαμηλότερες από ό,τι πριν από το δημοψήφισμα.
Η κυβέρνηση του κ. Johnson έχει παρουσιάσει πολλές μεγάλες ιδέες για την ενίσχυση της οικονομίας, όπως η εξομοίωση της ευημερίας σε ολόκληρη τη Βρετανία, η κατάργηση των περιορισμών στον προγραμματισμό και η μετατροπή της Βρετανίας σε επιστημονική υπερδύναμη.
Αλλά η κυβέρνηση ενδιαφέρεται περισσότερο για φανφάρες παρά για την υλοποίηση. Οι μεγάλες ιδέες είτε παραμένουν συνθήματα είτε έχουν εγκαταλειφθεί σιωπηλά.
Ταυτόχρονα, οι Συντηρητικοί έχουν προωθήσει ανελεύθερα νομοσχέδια που ικανοποιούν το πλήθος, τα οποία καταπατούν τις πολιτικές ελευθερίες και περιορίζουν τα δικαιώματα των νέων πολιτών.
Το γεγονός ότι κ. Johnson πετάει τις περιβόητες κλασικές φιλελεύθερες πεποιθήσεις του τόσο απρόσεκτα όσο ένα άδειο μπουκάλι αποτελεί δείγμα της έλλειψης σοβαρότητας του.
Μπορείτε να εντοπίσετε τον ευτελισμό της διακυβέρνησης στο δημοψήφισμα. Για να πραγματοποιηθεί το Brexit, ο κ. Johnson συμφώνησε σε ένα τελωνειακό σύνορο στην Ιρλανδική Θάλασσα και στη συνέχεια συνέχισε να προσποιείται ότι δεν το έκανε.
Υποστήριξε ότι η Βρετανία θα ξεφύγει από τον ρυθμιστικό ζουρλομανδύα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά απέφυγε να προβεί σε μεγάλη απελευθέρωση – η οποία, όσο και αν ακούγεται εντυπωσιακή ως τίτλος, στην πραγματική ζωή τείνει να είναι αντιδημοφιλής.
Για να ευημερήσει, η Βρετανία χρειάζεται αξιοπρεπείς σχέσεις με την ΕΕ, τον πλησιέστερο γείτονά της και μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο. Όμως, αντί γι’ αυτό, ο κ. Johnson απολαμβάνει να ξεκινάει καυγάδες, επειδή του αρέσει να παίζει για την εξέδρα.
Η αντιμετώπιση των ψηφοφόρων ως ανεγκέφαλων που εξαγοράζονται με πομφόλυγες είναι χαρακτηριστικό της δημαγωγίας με την οποία ο κ. Johnson έφτασε στην εξουσία.
Αποτελεί παράδειγμα της περιφρόνησης με την οποία οι λαϊκιστές ηγέτες αντιμετωπίζουν τους ανθρώπους τους οποίους κυβερνούν.
Το ίδιο, δυστυχώς, ισχύει και για το άλλο χαρακτηριστικό που έχει μολύνει τη Βρετανία μετά το Brexit: το ψέμα στην πολιτική.
Ο κ. Johnson κατέρρευσε επειδή επανειλημμένα απέτυχε να πει την αλήθεια στο Κοινοβούλιο και στο έθνος για τα βακχικά ξεφαντώματα της Ντάουνινγκ Στριτ.
Πρώτα δήλωσε ότι το προσωπικό του δεν διοργάνωσε κανένα πάρτι. Όταν αυτό διαψεύστηκε, αρνήθηκε ότι γνώριζε. Όταν αποκαλύφθηκε ότι ο ίδιος είχε πάει σε ένα, είπε ότι δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι λογίζονταν ως πάρτι.
Και όταν υποστηρίχθηκε ότι τον είχαν προειδοποιήσει ότι λογιζόταν, φάνηκε να υπαινίσσεται ότι είχε παρανοήσει τους κανόνες που είχε συντάξει η δική του κυβέρνηση.
Πρόκειται για ένα μοτίβο που ξεκινά από την εποχή που ως δημοσιογράφος έλεγε ψέματα στους συντάκτες του ή ως εκδότης έλεγε ψέματα στον ιδιοκτήτη του, και ως σκιώδης υπουργός έλεγε ψέματα στον αρχηγό του κόμματός του.
Οι αναλήθειες ξεπερνούν τα όρια ενός εγωκεντρικού ανθρώπου. Όπου ευδοκιμεί ο λαϊκισμός, τα γεγονότα υποτάσσονται στον φυλετισμό.
Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Opinium που δημοσιεύθηκε στις 17 Ιανουαρίου, σχεδόν τα μισά μέλη του Συντηρητικού Κόμματος εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το αφήγημα του κ. Johnson για τα γλέντια του στην Πρωθυπουργική κατοικία είναι αληθινό, σε σύγκριση με μόλις το 13% του συνόλου των ψηφοφόρων σε δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε λίγες ημέρες νωρίτερα.
Και πάλι, μπορείτε να εντοπίσετε το μοτίβο του Brexit, όταν οι υπεύθυνοι της εκστρατείας που γνώριζαν καλύτερα έλεγαν ότι η Τουρκία επρόκειτο να ενταχθεί στην ΕΕ, ότι η ΕΕ είχε να χάσει περισσότερα από τη διακοπή των εμπορικών σχέσεων απ’ ό,τι η Βρετανία και ότι η αποχώρηση θα απελευθέρωνε 350 εκατ. λίρες (480 εκατ. δολάρια) την εβδομάδα για να δαπανηθούν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Δεν είναι τυχαίο ότι, μετά την ψηφοφορία, οι παραινέσεις των Υπερασπιστών της παραμονής στην ΕΕ απορρίφθηκαν μόνο και μόνο επειδή ήταν αυτοί ήταν.
Η δημοκρατική πολιτική πάντοτε σχετίζεται με την ικανοποίηση του πλήθους, αλλά και με την εφαρμογή πολιτικών.
Οι οπαδοί του Brexit είχαν δίκιο να αισθάνονται ότι μια σειρά τεχνοκρατικών βρετανικών κυβερνήσεων είχαν χάσει την επαφή με τους ψηφοφόρους. Αλλά οι υπερβολές του Partygate έδειξαν ότι το κόμμα των Τόρις μετά το Brexit έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα.
Το γεγονός ότι οι βουλευτές μπορούν να επιφέρουν ταχεία αλλαγή κατεύθυνσης αποτελεί πλεονέκτημα του κοινοβουλευτικού συστήματος. Εάν το Συντηρητικό Κόμμα είναι να βρει το δρόμο του, θα χρειαστεί νέο ηγέτη.
Εάν οι μεταρρυθμίσεις είναι να ριζώσουν, θα χρειαστούν λεπτομερή σχεδιασμό και συνεχή υλοποίηση. Αν η Βρετανία θέλει να αξιοποιήσει στο έπακρο τις ευκαιρίες που παρουσιάζει το Brexit, πρέπει να αντιμετωπίσει τις δύσκολες επιλογές που έρχονται.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
