THEPOWERGAME
Ποιος πρέπει να αστυνομεύει το διαδίκτυο; Εδώ και αρκετό καιρό το ερώτημα ταλανίζει εταιρείες, ρυθμιστικές αρχές και ακτιβιστές.
Τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης ξοδεύουν δισεκατομμύρια για τη ρύθμιση του περιεχομένου που αναρτάται στις πλατφόρμες τους, αλλά εξακολουθούν να δέχονται επικρίσεις είτε επειδή δεν αφαιρούν αρκετό τοξικό υλικό, είτε επειδή καταπνίγουν την ελευθερία του λόγου.
Δεν είναι τα μόνα που παλεύουν με το πρόβλημα. Οι τράπεζες και οι εταιρείες πιστωτικών καρτών ανακαλύπτουν επίσης ότι παίζουν μεγαλύτερο ρόλο στο τι λέγεται και τι γίνεται στο δημόσιο χώρο – προς δυσφορία των ίδιων και των πελατών τους.
Τα όρια της λογοκρισίας επεκτείνονται τώρα περαιτέρω, στην πορνογραφία. Από τις 15 Οκτωβρίου οι ιστοσελίδες ενηλίκων σε όλο τον κόσμο θα πρέπει να επαληθεύουν την ηλικία και την ταυτότητα οποιουδήποτε εμφανίζεται σε μια φωτογραφία ή ένα βίντεο, καθώς και την ταυτότητα του ατόμου που το ανέβασε.
Θα πρέπει να λειτουργούν μια γρήγορη διαδικασία υποβολής παραπόνων και να ελέγχουν όλο το περιεχόμενο πριν από τη δημοσίευση. Οι κανόνες αυτοί δεν επιβάλλονται από τις ρυθμιστικές αρχές αλλά από τη Mastercard, τον γίγαντα των πιστωτικών καρτών.
Οι ιστοσελίδες μπορούν να επιλέξουν να μην συνεργάζονται με τη Mastercard. Όμως, καθώς η εταιρεία διαχειρίζεται περίπου το 30% όλων των πληρωμών με κάρτες που πραγματοποιούνται εκτός Κίνας, κάτι τέτοιο θα ήταν δαπανηρό.
Η Visa, η οποία διαχειρίζεται το 60% των πληρωμών, υιοθετεί επίσης μια πιο αυστηρή γραμμή για τις ιστοσελίδες ενηλίκων. Η τάση αυτή υπερβαίνει το πορνό. Στις πιο σκοτεινές γωνιές του διαδικτύου και σε περιοχές όπου η νομοθεσία είναι ασαφής ή ξεπερασμένη, οι χρηματοπιστωτικές εταιρείες ενεργούν ως de facto ρυθμιστικές αρχές.
Από την αλλαγή του αιώνα, «οι πληρωμές έχουν γίνει εργαλείο εσωτερικής και διεθνούς πολιτικής», λέει ο Aaron Klein του Brookings Institution, μιας ομάδας προβληματισμού. Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 η Αμερική θέσπισε νέους κανόνες κατά του ξεπλύματος χρήματος και πιο στοχευμένες κυρώσεις.
Οι χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις οφείλουν να μπλοκάρουν τις πληρωμές προς τα άτομα που περιλαμβάνονται σε έναν κατάλογο που σήμερα αριθμεί 1.604 σελίδες.
Και οι κυβερνήσεις άρχισαν να αξιοποιούν τις τράπεζες για βοήθεια στο εσωτερικό. Η τρέλα για το διαδικτυακό πόκερ θέσπισε τον αμερικανικό νόμο Unlawful Internet Gambling Enforcement Act του 2006, ο οποίος ανέθεσε την ευθύνη για το μπλοκάρισμα των συναλλαγών όχι στους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου που επέτρεπαν την πρόσβαση σε ιστοσελίδες πόκερ, αλλά στις εταιρείες που επέτρεπαν τις πληρωμές.
Καθώς οι περισσότερες αμερικανικές πολιτείες νομιμοποίησαν τη βιομηχανία κάνναβης σε κάποια μορφή, η ανάπτυξή της καταπνίγηκε εν τη γενέσει της εξαιτίας των ομοσπονδιακών νόμων που αποτρέπουν τις τράπεζες από το να συναλλάσσονται με μεγιστάνες της μαριχουάνας.
Η ανάθεση των καθηκόντων ελέγχου στις εταιρείες απαλλάσσει τον φορολογούμενο από μέρος του κόστους. Δεν είναι ασυνήθιστο για τις μεγάλες τράπεζες, όπως η HSBC ή η JPMorgan Chase, να απασχολούν περισσότερους από 20.000 ειδικούς σε θέματα κινδύνου και συμμόρφωσης.
Το 2017, η συμβουλευτική εταιρεία Accenture υπολόγισε ότι οι εταιρείες τεχνολογίας απασχολούσαν περίπου 100.000 διαχειριστές περιεχομένου.
Ένα άλλο αποτέλεσμα είναι να απαλλάσσονται οι πολιτικοί από τη λήψη δύσκολων αποφάσεων.
«Η χάραξη πολιτικής περιλαμβάνει… την επίτευξη κοινωνικής συναίνεσης σε δύσκολα ζητήματα. Αυτή η συναίνεση γίνεται όλο και δυσκολότερη στην Αμερική», λέει ο κ. Klein.
Όταν οι τράπεζες αρνούνται να ασχοληθούν με έναν πελάτη λόγω «κινδύνου φήμης», αυτό μερικές φορές σημαίνει ότι «κάποια ρυθμιστική αρχή της τράπεζας [τους] ψιθυρίζει: «Δεν μας αρέσει που είστε σε αυτή τη δουλειά», λέει ο Greg Baer του Bank Policy Institute, ενός φορέα του κλάδου στην Αμερική.
Οι ακτιβιστές ασκούν επίσης πιέσεις, αναγκάζοντας τις εταιρείες να εγκαταλείψουν αντιπαθείς πελάτες. Τον Ιανουάριο, μετά την κατακραυγή για την εξέγερση στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ, η Deutsche Bank και η Signature Bank τερμάτισαν τις συναλλαγές τους με τον Donald Trump, τον τότε πρόεδρο, τον οποίο η Signature κάλεσε να παραιτηθεί.
Ο κ. Trump έχει πιθανώς βρει άλλες τράπεζες πρόθυμες να συνεργαστούν μαζί του. Αλλά σε ορισμένους κλάδους, αρκετές τράπεζες έχουν αρνηθεί συνεργασία, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα.
Τον Αύγουστο το OnlyFans, μια ιστοσελίδα ενηλίκων, δήλωσε ότι δεν θα επιτρέπει πλέον υλικό σεξουαλικού περιεχομένου λόγω της πίεσης από συνεργάτες όπως η BNY Mellon, η Metro Bank και η JPMorgan (καμία από τις οποίες δεν σχολίασε).
Τελικά η απαγόρευση άρθηκε, αφού οι εξοργισμένοι ακτιβιστές υπέρ του πορνό αποδείχθηκαν πολύ πιο θορυβώδεις από τους πολέμιούς του.
Το σχεδόν δυοπώλιο της Visa και της Mastercard καθιστά τις εταιρείες πρωταρχικούς στόχους για τους διαδηλωτές. Το 2019 η SumOfUs, μια αριστερή ομάδα πίεσης, κατέθεσε πρόταση στην ετήσια συνέλευση της Mastercard να σταματήσουν οι πληρωμές προς ακροδεξιές ομάδες. (Η πρόταση απορρίφθηκε.)
Τριάντα τέσσερις γυναίκες μηνύουν τη Visa και τους ιδιοκτήτες του Pornhub, μιας ιστοσελίδας για ενήλικες, ο οποίος, όπως λένε, φιλοξενούσε, χωρίς την συγκατάθεσή τους, άσεμνο υλικό που τις αφορούσε.
Οι ιστοσελίδες παράνομου πορνό «νοιάζονται περισσότερο για τα οικονομικά τους παρά για το νόμο», λέει η Laila Mickelwait, της οποίας το Ταμείο Υπεράσπισης της Δικαιοσύνης βοηθά τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης να κινούν τη διαδικασία ένδικης προσφυγής, προσθέτοντας ότι όταν οι χρηματοπιστωτικές εταιρείες αλλάζουν τις πολιτικές τους, αυτό ισχύει σε παγκόσμιο επίπεδο.
Πέρυσι η Visa και η Mastercard διέκοψαν τη λειτουργία του Pornhub λόγω της φιλοξενίας δυνητικά παράνομου υλικού.
Οι εταιρείες πληρωμών αντιμετωπίζουν ένα φιλοσοφικό δίλημμα. «Από τη μία προσπαθούν να είναι πολύ ανοιχτές, δεκτικές, πρόθυμες να διευκολύνουν τις πληρωμές για οποιονδήποτε. Δεν παίρνουν κάποια πολιτική ή ηθική θέση», λέει η Lisa Ellis της MoffettNathanson, μιας εταιρείας ερευνών.
«Αλλά από την άλλη, αισθάνονται ότι έχουν πολύ μεγάλη ευθύνη να διασφαλίσουν ότι δεν βοηθούν και δεν υποθάλπουν οποιοδήποτε είδος εγκλήματος».
Τόσο η Visa όσο και η Mastercard δηλώνουν ότι, ως παγκόσμιες εταιρείες, η βασική τους αρχή είναι η τοπική νομιμότητα. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι πάντοτε ή άσπρα ή μαύρα.
Το 2017, μετά από μια ακροδεξιά πορεία στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια, η Mastercard διέκοψε τη χρήση των καρτών της σε ιστοσελίδες που είχαν προβεί σε «συγκεκριμένες απειλές ή υποκίνηση βίας», αλλά συνέχισε να συναλλάσσεται με κάποιους που χαρακτηρίστηκαν ομάδες μίσους.
«Το πρότυπό μας είναι η δραστηριότητα του εμπόρου να είναι νόμιμη, ακόμη και όταν διαφωνούμε με όσα λέει ή κάνει», δήλωσε τότε η εταιρεία.
Σε γκρίζες ζώνες έχουν λόγους να είναι προσεκτικές. Ο κίνδυνος ευθύνης των δικτύων πληρωμών τείνει να είναι χαμηλός, δεδομένου ότι λειτουργούν σε απόσταση από τους εμπόρους. Όμως το να κατονομάζονται σε καταγγελία για διακίνηση λευκής σάρκας δεν είναι καλό σημάδι.
Σε μια συνεργασία με μια ιστοσελίδα ενηλίκων που βρίσκεται στο μεταίχμιο, για παράδειγμα, «δεν υπάρχουν πολλά θετικά και πολλά αρνητικά», λέει η κ. Ellis. Και σε νομικά δύσκολες περιοχές μπορεί να είναι φθηνότερο να εκδοθεί μια γενική απαγόρευση από το να εξετάζεται κάθε δύσκολη περίπτωση χωριστά.
Σε τομείς πολιτικής όπου ο νόμος δεν έχει ακόμη προλάβει να επιληφθεί, οι χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις μπορεί να καταλήξουν να συντάσσουν τους κανονισμούς οι ίδιες.
Ορισμένες περιπτώσεις είναι ακίνδυνες: Το 2019 η Mastercard εισήγαγε κανόνες για τις εταιρείες που προσφέρουν δωρεάν δοκιμές, απαιτώντας να ειδοποιούν τους πελάτες πριν από την έναρξη των πληρωμών.
Ωστόσο άλλες πολιτικές περιλαμβάνουν πραγματικούς συμβιβασμούς μεταξύ αξιών, όπως η ελευθερία του λόγου και η ασφάλεια. Η απαίτηση της Mastercard οι ιστοσελίδες ενηλίκων να ελέγχουν το περιεχόμενο πριν από τη δημοσίευση θα βοηθήσει στην εξάλειψη του παράνομου υλικού, αλλά πιθανότατα θα σημαίνει και λιγότερο νόμιμο.
Η εταιρεία δήλωσε ότι θα αποκόψει τους ιστότοπους που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για να «γυμνώνουν» ντυμένες εικόνες, κάτι που στις περισσότερες χώρες δεν είναι παράνομο.
Ένα στέλεχος μιας άλλης εταιρείας αναρωτιέται αν οι κανόνες αυτοί θα έπρεπε να τίθενται από τις κυβερνήσεις θέτοντας το ερώτημα: «Όπου τα πράγματα είναι γκρι, ποιος θα προτιμούσατε να παίρνει τις αποφάσεις;»
Όσο η νομοθεσία καθυστερεί, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα βρίσκονται σε δύσκολη θέση: θα κατηγορούνται είτε ότι παίζουν το ρόλο της «αστυνομίας ηθικής», όπως το θέτει ένα στέλεχος, είτε ότι επιτρέπουν την παραβατική συμπεριφορά.
Όπως δήλωσε ο Richard Haythornthwaite, τότε πρόεδρος της Mastercard, στους διαδηλωτές στην ετήσια συνέλευση της εταιρείας το 2019: «Εάν είναι νόμιμο, πρέπει να σεβαστούμε τη συναλλαγή. Αν είναι κάτι που κινείται αντίθετα προς τους κανόνες της κοινωνίας, τότε η κοινωνία πρέπει να ξεσηκωθεί και να αλλάξει τον νόμο».
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
