THEPOWERGAME
ΣΤΟΥΣ ΑΜΜΟΛΟΦΟΥΣ βόρεια του Ριάντ, της πρωτεύουσας της Σαουδικής Αραβίας, ο ήλιος δύει και το πάρτι ξεκινά. Τα κορίτσια πετάνε τις αμπέγιες τους, τις μαύρες μαντίλες που τις περιβάλλουν όταν εμφανίζονται σε δημόσιους χώρους, και αρχίζουν να χορεύουν με τα αγόρια στους ρυθμούς της techno.
Ελάχιστοι πίνουν από μπουκάλια, ενώ οι περισσότεροι προτιμούν τα χάπια Captagon, το αγαπημένο ναρκωτικό του Κόλπου, που σήμερα κοστίζει 25 δολάρια το ένα.
Το αποκαλούν Abu Hilalain (Πατέρα των δύο Ημισελήνων), από τα δύο γράμματα «c» (για το Captagon) που είναι χαραγμένα στην επιφάνειά του. Ανήκει στην οικογένεια των αμφεταμινών, μπορεί να έχει παρόμοια επίδραση με το Viagra – ενώ «διώχνει» τον ύπνο. «Με ένα χάπι», λέει ένας ρέιβερ, «μπορούμε να χορεύουμε όλο το Σαββατοκύριακο».
Αν και οι Σαουδάραβες ηγέτες αντιτίθενται στο καθεστώς της Συρίας εδώ και μια δεκαετία, η κατανάλωση χαπιών από τους νέους της το χρηματοδοτεί. Για τον πρόεδρο της Συρίας, Bashar al-Assad, το ναρκωτικό έχει γίνει ευλογία – τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Η χώρα του έχει γίνει ο κυριότερος προμηθευτής Captagon στον κόσμο. Καθώς η επίσημη οικονομία καταρρέει υπό το βάρος του πολέμου, των κυρώσεων και της ληστρικής διακυβέρνησης των Assads, το ναρκωτικό έχει γίνει το κύριο εξαγωγικό προϊόν και η πηγή σκληρού νομίσματος της Συρίας.
Το Κέντρο Επιχειρησιακής Ανάλυσης και Έρευνας (COAR), μια εταιρεία συμβούλων με έδρα την Κύπρο, εκτιμά ότι πέρυσι οι αρχές κατάσχεσαν σε διάφορα μέρη συριακά ναρκωτικά, η λιανική αξία των οποίων ξεπερνούσε τα 3,4 δισ. δολάρια, ένα νούμερο που υπερβαίνει κατά πολύ την αξία του μεγαλύτερου νόμιμου εξαγωγικού προϊόντος της Συρίας, του ελαιόλαδου, το οποίο αποφέρει περίπου 122 εκατ. δολάρια ετησίως.
Το ναρκωτικό χρηματοδοτεί την κεντρική κυβέρνηση, λέει ο Ian Larson, ο οποίος συνέταξε για το COAR μια πρόσφατη έκθεση για το θέμα.
Η Συρία εμπλέκεται εδώ και καιρό στο εμπόριο ναρκωτικών. Τη δεκαετία του 1990, όταν κυβερνούσε τον Λίβανο, η κοιλάδα Μπεκάα ήταν η κύρια πηγή χασίς της περιοχής.
Ωστόσο, η μαζική παραγωγή ναρκωτικών εντός της Συρίας άρχισε μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου το 2011. Οι αξιωματικοί τάιζαν τους άνδρες τους «Captain Courage», όπως αποκαλούσαν τον Captagon.
Οι Σιίτες μαχητές από το Αφγανιστάν και τον Λίβανο, οι οποίοι ήρθαν για να στηρίξουν το συριακό καθεστώς, έφεραν μαζί και τις δεξιότητές τους στην παραγωγή και διακίνηση ναρκωτικών.
Η Χεζμπολάχ, η μεγαλύτερη σιιτική πολιτοφυλακή του Λιβάνου, η οποία έχει στηρίξει σημαντικά στο καθεστώς Assad, απέκτησε μεγάλες εκτάσεις στην άλλη πλευρά των συνόρων στα βουνά Καλαμούν της Συρίας. Επέκτεινε την καλλιέργεια χασίς και ανέπτυξε μια νέα οικοτεχνία, την παραγωγή χαπιών Captagon.
Η Συρία άρχισε την εξαγωγή τους το 2013 περίπου, καθώς η επίσημη οικονομία της συρρικνώθηκε, εξαιτίας του πολέμου, των οικονομικών κυρώσεων και της διαφθοράς στους κόλπους του καθεστώτος.
Χημικά εργοστάσια στις πόλεις Χαλέπι και Χομς έχουν μετατραπεί σε εργοστάσια παραγωγής χαπιών. Στον Κόλπο το περιθώριο κέρδους για τα χάπια μπορεί να είναι 50 φορές πάνω σε σχέση με το κόστος παραγωγής τους στη Συρία.
Οι λαθρέμποροι τα κρύβουν σε φορτία με ρολά χαρτιού, ξυλοεπενδύσεις δαπέδου, ακόμη και σε ρόδια. Οι Σαουδάραβες πρίγκιπες χρησιμοποιούν ιδιωτικά τζετ για να φέρνουν το εμπόρευμα.
Οι κατασχέσεις από την αστυνομία σε ξένα χωρικά ύδατα μαρτυρούν το μέγεθος του εμπορίου. Η ιταλική αστυνομία ανακάλυψε πέρυσι 84 εκατομμύρια χάπια αξίας άνω του ενός δισ. ευρώ σε ένα μόνο πλοίο.
Τότε ειπώθηκε ότι επρόκειτο για τη μεγαλύτερη κατάσχεση αμφεταμινών στον κόσμο. Τον Μάιο, οι αρχές της Μαλαισίας, επιχειρώντας μετά από πληροφορίες που έλαβαν από τη Σαουδική Αραβία, κατάσχεσαν 95 εκατομμύρια χάπια.
Το λιβυκό λιμάνι της Βεγγάζης, το οποίο συνδέεται μέσω τακτικών γραμμών με τη Συρία, λέγεται ότι αποτελεί κύριο λιμάνι εισόδου.
Οι Assads επιμένουν ότι δεν εμπλέκονται. «Προπαγάνδα», λέει ο Shadi al-Ahmad, οικονομολόγος στην πρωτεύουσα Δαμασκό, υποστηρικτής του καθεστώτος.
Αλλά επειδή ο κ. Assad δυσκολεύεται να πληρώσει το στρατό του, παραχωρεί μεγάλο μέρος της χώρας του σε πολέμαρχους που επιβλέπουν το λαθρεμπόριο.
Η τέταρτη μεραρχία του στρατού, η οποία διοικείται από τον Maher al-Assad, τον μικρότερο αδελφό του προέδρου, λέγεται ότι λαμβάνει το μεγαλύτερο μερίδιο.
Άλλοι συγγενείς διεξάγουν επιχειρήσεις στα μεσογειακά λιμάνια της Λαττάκειας και της Ταρτούς.
Ένας Λιβανέζος έμπορος ναρκωτικών που συνεργάζεται με τη Χεζμπολάχ και καταζητείται από την Ιντερπόλ καυχιέται στο Facebook για τους δεσμούς του με τους Assads και την ανώτερη ιεραρχία της Χεζμπολάχ. «Είναι εκτός ελέγχου», λέει ένας γνώστης της κατάστασης στη Δαμασκό.
Το καθεστώς μπορεί να βλέπει το Captagon ως μοχλό πίεσης στις περιφερειακές μάχες για εξουσία. «Χρησιμοποιεί τα ναρκωτικά ως όπλο κατά του Κόλπου», λέει ο Malik al-Abdeh, παρατηρητής της Συρίας που πρόσκειται στην αντιπολίτευση. «Το μήνυμα είναι: εξομαλύνετε τις σχέσεις, αλλιώς θα καταστρέψουμε τη νεολαία σας».
Σε κάθε περίπτωση, οι πιστοί του καθεστώτος δεν είναι οι μόνοι που εμπλέκονται. Οι Κούρδοι που ελέγχουν τα βορειοανατολικά σύνορα του Ιράκ με την Τουρκία αντλούν από την εμπειρία του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, το οποίο λειτουργεί διαδρομές μέσω των βουνών προς την Ευρώπη.
Οι σουνίτες Σύριοι αντάρτες υπό τουρκική προστασία στη βόρεια Συρία εμπλέκονται επίσης. Και η διαδρομή νότια μέσω της Ιορδανίας προς τη Σαουδική Αραβία γίνεται όλο και πιο πολυσύχναστη.
«Όλες οι πολιτοφυλακές αντλούν τα κέρδη τους από το λαθρεμπόριο ναρκωτικών», δηλώνει ένας αρχηγός φυλής στη νότια Συρία. Λέει ότι οι πολιτοφυλακές του Νότου έχουν βοηθήσει χιλιάδες πρόσφυγες να περάσουν τα σύνορα προς την Ιορδανία, με τα σακίδια τους γεμάτα χάπια.
Για τους Σύριους που έμειναν πίσω, τα ναρκωτικά μπορεί να καταστρέψουν ό,τι έχει απομείνει από την κοινωνία μετά από μια δεκαετία εμφυλίου πολέμου.
«Οι νέοι άνδρες που δεν έχουν σκοτωθεί, εξοριστεί ή φυλακιστεί είναι εθισμένοι», λέει ένας κοινωνικός λειτουργός στην Ας Σουγουαΐντα, μια πόλη που κατέχουν οι Assads στο νότο.
Μια πρόσφατη έρευνα σε Σύριους στο βορρά διαπίστωσε ότι τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους το 33% δήλωσε ότι γνώριζε έναν τουλάχιστον χρήστη ναρκωτικών.
Το ποσοστό έχει αυξηθεί σε σχέση με το 7% το 2019. Η συνήθεια είναι τόσο διαδεδομένη, ώστε κατά τη διάρκεια του φετινού Ραμαζανιού, τον Απρίλιο και τον Μάιο, το σίριαλ της κρατικής τηλεόρασης στη ζώνη υψηλής τηλεθέασης ήταν το «On a Hot Plate», στο οποίο πρωταγωνιστούσε μια οικογένεια εμπόρων ναρκωτικών.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
