THEPOWERGAME
Πριν από οκτώ χρόνια, ο Lance Armstrong, ο μοναδικός επτά φορές νικητής του Tour de France παραδέχτηκε ότι έκανε χρήση φαρμακευτικών ουσιών βελτίωσης των επιδόσεων.
Η εξομολόγησή του έβαλε τέλος στην «ηρωική εποχή» του ντόπινγκ στην ποδηλασία. Μεταξύ του 1990 και των μέσων του 2000 η χρήση φαρμακευτικών ουσιών υπήρξε όχι μόνο διαδεδομένη αλλά και απροκάλυπτη.
Σήμερα είναι δυσκολότερο απ’ ότι στην εποχή του κ. Armstrong να τη γλιτώσει κάποιος που έχει ντοπαριστεί. Αλλά έκτοτε η φήμη της ποδηλασίας δεν ανέκαμψε ποτέ πλήρως.
Οι φίλαθλοι που παρακολουθούν τον φετινό Tour de France που θα ολοκληρωθεί στο Παρίσι στις 18 Ιουλίου, συζητούν για τις ουσίες όσο και για τις τακτικές ή για το ποιοι αναβάτες είναι σε φόρμα. Δικαίως ή όχι, η καχυποψία είναι παρούσα σε κάθε αγώνα.
Δεν είναι μόνο η ποδηλασία. Το ντόπινγκ είναι διαδεδομένο σε πολλά αθλήματα. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο ξεκίνησαν στις 23 Ιουλίου.
Θα διεξαχθούν χωρίς τη Ρωσία, η οποία αποκλείστηκε πέρυσι για παραποίηση δεδομένων μετά την αποκάλυψη, το 2015, ενός τεράστιου κρατικά υποστηριζόμενου προγράμματος ντόπινγκ.
Η πανδημία θα αναγκάσει τους αθλητές να αγωνιστούν σε άδεια στάδια. Τα lockdowns, από την πλευρά τους, έχουν ανατρέψει το καθεστώς των τακτικών ελέγχων στους οποίους υπόκεινται.
Ο μειωμένος έλεγχος θα λειτουργήσει υπέρ αυτών που θέλουν να εξαπατήσουν, από όλες τις χώρες. Αν πιστέψουμε τις εκτιμήσεις πρώην αξιωματούχων, περισσότεροι από χίλιοι από τους 11.000 αθλητές των αγώνων ενδέχεται να είναι ντοπαρισμένοι.
Οι πρώτοι ολυμπιακοί έλεγχοι ντόπινγκ ξεκίνησαν το 1968. Η προφανής δυσεπίλυτη φύση του προβλήματος οδηγεί ορισμένους φιλελεύθερους να σηκώσουν τα χέρια ψηλά και να προτείνουν την πλήρη κατάργηση των περιορισμών.
Άλλωστε και οι άνθρωποι αποτελούν τεχνολογικό είδος. Η φυσική επιτρέπεται ήδη στην ενίσχυση των επιδόσεων – σκεφτείτε τα ελαφρύτερα ποδήλατα ή τα παπούτσια με ελατήριο – οπότε γιατί να μην αφήσουμε και τη χημεία να παίξει το ρόλο της;
Είναι γνωστό ότι πολλές από τις ουσίες που χρησιμοποιούνται στο ντόπινγκ έχουν σοβαρές παρενέργειες. Οι αθλητές που κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου έλαβαν δόσεις στεροειδών από τις ανατολικογερμανικές αρχές υπέστησαν προβλήματα όπως σοβαρή ηπατική βλάβη και καχεκτική ανάπτυξη.
Οι γυναίκες -στις οποίες τα φάρμακα ήταν πιο αποτελεσματικά υπέστησαν μη αναστρέψιμη ανάπτυξη ανδρικών χαρακτηριστικών, όπως βαθιά φωνή και τριχοφυΐα. Η ελεύθερη λήψη ουσιών θα έδινε τη νίκη σε εκείνους που θα ήταν πιο διατεθειμένοι να πάρουν οτιδήποτε και οσοδήποτε χωρίς να σκεφτούν τις συνέπειες.
Οι ενήλικες αθλητές δεν θα είναι οι μόνοι που θα υποφέρουν. Η αθλητική καριέρα ξεκινά από την παιδική ηλικία, υπό την επίβλεψη φιλόδοξων προπονητών που έχουν πολλά να κερδίσουν, αλλά τίποτα να χάσουν.
Το καλύτερο θα ήταν να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε την αστυνόμευση. Η πλήρης εξάλειψη των ουσιών είναι τόσο πιθανή όσο και η εξάλειψη των ληστειών. Αλλά οι προσπάθειες κατά του ντόπινγκ έχουν κάνει τη διαφορά.
Όσοι χρησιμοποιούν ουσίες σε όλα τα αθλήματα πρέπει να είναι πιο διακριτικοί και πιο προσεκτικοί από ότι στο παρελθόν. Τρείς αλλαγές θα βελτίωναν το σύστημα περαιτέρω.
Η πρώτη είναι η αλλαγή έμφασης. Η επιστήμη του αντιντόπινγκ έχει εξελιχθεί. Τα τέστ μπορούν να ανιχνεύσουν ουσίες σε επίπεδα ενός μέρους ανά τρισεκατομμύριο.
Όμως, η πληροφορία μπορεί να είναι εξίσου χρήσιμη. Στο παρελθόν, οι πληροφοριοδότες, η ύποπτη συμπεριφορά και η βοήθεια των φαρμακευτικών εταιρειών συνέβαλλαν στην αποκάλυψη σκανδάλων ντόπινγκ. Οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να ενισχυθούν.
Κάτι τέτοιο θα απαιτήσει περισσότερα χρήματα. Αυτή είναι δεύτερη αλλαγή. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντιντόπινγκ (WADA) χρηματοδοτείται από κυβερνήσεις και αθλητικούς φορείς.
Ο ετήσιος προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 40 εκατομμύρια δολάρια, λιγότερα απ’ όσα κερδίζουν ορισμένοι κορυφαίοι αθλητές.
Οι εθνικοί οργανισμοί που εφαρμόζουν τους κανόνες της WADA έχουν ακόμη μικρότερους προϋπολογισμούς για να φέρουν το έργο τους εις πέρας. Οι χορηγοί και οι αθλητικές ομοσπονδίες είναι αρκετά πλούσιοι για να συμβάλλουν στην αύξησή τους.
Η τρίτη και σημαντικότερη είναι η έλευση νέων προσώπων. Η αθλητική διακυβέρνηση μπορεί να είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων ομοιοκρατία, ενώ στην χειρότερη εντελώς διεφθαρμένη.
Η αποκάλυψη πολλών παραβατών ενέχει τον κίνδυνο να αμαυρώσει το προϊόν των αθλητικών ομοσπονδιών και των εμπορικών χορηγών. Αυτό το γεγονός δημιουργεί ισχυρά κίνητρα ώστε να μην δημιουργηθεί οποιασδήποτε μορφής απαξίωση.
Ο έλεγχος των οργανισμών αντιντόπινγκ θα πρέπει να ανατεθεί σε εξωτερικούς συνεργάτες, όπως δικηγόρους ή πρώην αστυνομικούς. Οι ίδιοι οι οργανισμοί θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητοι, όπως συμβαίνει με τη νέα Μονάδα Αθλητικής Ακεραιότητας, η οποία ασχολείται με την καταπολέμηση του ντόπινγκ ανεξάρτητα από την World Athletics, τον διεθνή οργανισμό που ασκεί την εποπτεία του αθλήματος.
Η αλλαγή ούτως ή άλλως επέρχεται. Ένας νέος εξωεδαφικός νόμος κατά του ντόπινγκ προσπαθεί να επιβάλει το αμερικανικό ποινικό δίκαιο σε όλες τις αθλητικές εκδηλώσεις στις οποίες συμμετέχουν Αμερικανοί αθλητές ή εταιρείες. Το πόσο καλά θα λειτουργήσει είναι ασαφές. Η καταπολέμηση του ντόπινγκ βασίζεται στη διεθνή συνεργασία και οι άλλες χώρες είναι απίθανο να εκτιμήσουν την Αμερική που χρησιμοποιεί το βάρος της σαν ελληνορωμαίος παλαιστής – ειδικά όταν τα εγχώρια αθλήματά της (που κάτι γνωρίζουν κι αυτά από ντόπινγκ) εξαιρούνται. Αλλά η ιδέα θα μπορούσε τουλάχιστον να ενθαρρύνει τη μεταρρύθμιση. Η εναλλακτική λύση, για όλα τα αθλήματα, είναι η διαβρωτική αμφιβολία υπό το βάρος της οποίας είναι υποχρεωμένοι να αγωνίζονται σήμερα οι ποδηλάτες του Tour de France.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com