Είναι γεγονός ότι η φαρμακοβιομηχανία κάνει λόγο για το λεγόμενο «δημοσιονομικό κενό, ύψους 1 δισ. ευρώ», το οποίο χαρακτηρίζει, σύμφωνα με τον κλάδο, τη δημόσια χρηματοδότηση της συνολικής εξωνοσοκομειακής και νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης στη χώρα μας, με δεδομένο το δυσθεώρητο ύψος του clawback το οποίο καλείται κατ’ έτος να επιστρέψει η φαρμακοβιομηχανία, εγχώρια και πολυεθνική, στον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ). Όμως, ο γενικός γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείου Υγείας, Άρης Αγγελής, υποστηρίζει σήμερα στο powergame.gr ότι στη συνολική φαρμακευτική δαπάνη της χώρας μας «υπάρχει ακόμη λίπος, γεγονός το οποίο γνωρίζει απολύτως, επίσης, ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης».
Ο Άρης Αγγελής επαναλαμβάνει επίσης ότι, σε ένα ενδεχόμενο μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της φαρμακοβιομηχανίας και του υπουργείου Υγείας, εκείνος ο όρος, εκ μέρους της φαρμακοβιομηχανίας, ο οποίος δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να συμπεριληφθεί είναι το «συμπεφωνημένο εκ των προτέρων ύψος του clawback» για τα επόμενα τρία χρόνια, όσο και η «ζωή» του μνημονίου συνεργασίας των δύο πλευρών. Πρόκειται για το «απαγορευτικό», το οποίο πρώτος έθεσε πρόσφατα από τους Δελφούς ο ίδιος ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης.
Κατά τα λοιπά, ο Άρης Αγγελής εκτιμά ότι η διαρκής, σταθερή και λελογισμένη, όπως τη χαρακτηρίζει ο ίδιος, αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης εκ μέρους της κυβέρνησης, χρόνο με τον χρόνο, θα συμβαδίζει με μία αισθητή μείωση του μεσοσταθμικού ύψους του clawback, το οποίο θα καλείται από τούδε και στο εξής να επιστρέφει κάθε χρόνο η φαρμακοβιομηχανία στον ΕΟΠΥΥ.
Η πλήρης συνέντευξη του γενικού γραμματέα Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείου Υγείας, Άρη Αγγελή, στο powergame.gr έχει ως εξής:
– Κύριε γενικέ, σε ποια φάση βρίσκεται η διαπραγμάτευση για την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ του υπουργείου Υγείας και της φαρμακοβιομηχανίας, δεδομένου ότι έχουν πραγματοποιηθεί πολλές διαδοχικές συσκέψεις για το θέμα;
Βρισκόμαστε στη φάση πριν από την πρόσκληση, την οποία θα απευθύνουμε στον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), την Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) και το Pharma Innovation Forum (PIF), προκειμένου να τους παρουσιάσουμε την αναθεωρημένη πρότασή μας, προκειμένου να προχωρήσουμε στην υπογραφή του τριετούς μνημονίου συνεργασίας. Ένα είναι το κρατούμενο: εκείνο το οποίο εμείς δεν έχουμε τη δυνατότητα να ικανοποιήσουμε είναι ο όρος της φαρμακοβιομηχανίας για δέσμευση σχετικά με το μελλοντικό ύψος του clawback. Δεν μπορούμε να θέσουμε δέσμευση για maximum όριο του clawback. Γιατί δεν μπορεί να γίνει αυτό; Γιατί δεν το δέχονται, σε καμία περίπτωση, οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, καθώς, εάν δεν πιανουμε τα όρια, τι θα συμβεί; Θα έχουμε απεριόριστη δαπάνη ως υπερβάλλουσα, την οποία θα καλείται εκ των υστέρων ο Κρατικός Προϋπολογισμός να καλύπτει. Αυτό θα ανέτρεπε όλο το οικοδόμημα και όλες τις προσπάθειες για τις οποίες έχει καθιερωθεί το μέτρο του clawback. Θα μας γύριζε πολλά χρόνια πίσω. Δεν το δέχεται κανείς αυτό στην Κομισιόν και την Ε.Ε. Φυσικά, εμείς θα το θέλαμε αυτό, αλλά δεν υπάρχει καμία περίπτωση να καταστεί αποδεκτό από τους τρίτους, τους εταίρους της χώρας μας στην Ε.Ε.
– Η φαρμακοβιομηχανία λέει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την υπογραφή ενός τριετούς μνημονίου συνεργασίας μεταξύ των δύο μερών είναι η φαρμακοβιομηχανία να έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει ένα σταθερό μεσομακροπρόθεσμο οικονομικό περιβάλλον. Δεν είναι εύλογη αυτή η προϋπόθεση;
Κοιτάξτε, εμείς θα προτείνουμε τη δημιουργία ενός working group μεταξύ φαρμακοβιομηχανίας και υπουργείου Υγείας, το οποίο θα είναι δυναμικού χαρακτήρα και θα αξιολογεί τα μέτρα, τόσο τα μέτρα τα οποία μπορούμε να εφαρμόσουμε ανά πάσα στιγμή, όσο και τις αποδόσεις των μέτρων τα οποία έχουν εφαρμοσθεί στο προηγούμενο χρονικό διάστημα, εντός του μνημονίου συνεργασίας. Εμείς λέμε «να δεσμευθούμε στην εφαρμογή μέτρων, να δούμε πώς δουλεύουν αυτά τα μέτρα και, αναλόγως της πορείας, να επιβάλουμε ακόμη και διορθωτικές παρεμβάσεις». Εμείς μπορούμε να δεσμευθούμε για το ύψος της δημόσιας χρηματοδότησης, καθώς και για τα μέτρα τα οποία είμαστε διατεθειμένοι να θεσμοθετήσουμε και να εφαρμόσουμε, ενώ είμαστε ανοιχτοί, εάν κάτι δεν δουλεύει, να το αλλάζουμε. Πέραν τούτων, τα πράγματα δυσκολεύουν πάρα πολύ.
– Ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, έχει διαβεβαιώσει ότι από το 2024 και εφεξής το clawback, το οποίο καλείται να επιστρέψει στο Δημόσιο η φαρμακοβιομηχανία, θα μειώνεται αισθητά. Τα στοιχεία για το 2024 δείχνουν ότι οδεύουμε σε μία τέτοια σταθερή προοπτική;
Έχουμε ήδη παραδεχθεί ότι το ύψος του clawback για to 2023 ήταν ό,τι χειρότερο έχουμε δει όλα τα προηγούμενα χρόνια σε αυτό το θέμα, για πολλούς και διάφορους λόγους. Για το 2024 είναι ήδη πτωτική η πορεία του ύψους του clawback, το οποίο θα επιβαρύνει τη φαρμακοβιομηχανία. Ενδεικτικά, το ύψος του clawback για τα νοσοκομειακά φάρμακα, το οποίο έφτασε το 83% κατά τη διάρκεια του 2023, για το 2024 έχει ήδη μειωθεί στο 79% και για το 2025 αναμένουμε αυτό να μειωθεί περαιτέρω, ακόμη και κάτω από το 75%. Φυσικά, αυτή είναι μία κατηγορία προϊόντων. Δεν έχει 83% clawback όλη η αγορά για το 2023… Οι μέσοι όροι για όλες τις κατηγορίες προϊόντων βρίσκονται πολύ πιο χαμηλά. Μη γενικεύουμε αυτό το οποίο συμβαίνει με τα νοσοκομειακά φάρμακα, γιατί αυτά μπορεί να έχουν ακόμη και και κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες πιο υψηλό clawback από τις άλλες κατηγορίες προϊόντων, μεταξύ των οποίων, ασφαλώς, είναι τα φάρμακα που πωλούν τα ιδιωτικά φαρμακεία της γειτονιάς στους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ. Λοιπόν, συνολικά πτωτική πορεία για το clawback, πάμε καλύτερα και αναμένεται να πάμε ακόμη καλύτερα. Εμείς έχουμε αποφασίσει, πάντως, τη στρατηγική να μπουν περισσότερα επιπλέον κονδύλια στις κατηγορίες οι οποίες εμφανίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα, δηλαδή το πιο υψηλό επίπεδο clawback. Αυτή είναι η στρατηγική μας και αυτή δείχνει ακόμη και τον προσανατολισμό των μέτρων τα οποία προτιθέμεθα να εφαρμόσουμε. Είναι η πρώτη φορά στα χρονικά που το υπουργείο Υγείας αναγνωρίζει το συνολικό πρόβλημα. Αυτό οφείλει κανείς να μας το αναγνωρίσει.
– Υπάρχει, κατά τη γνώμη σας, ένας άλλος μηχανισμός, ο οποίος θα μπορούσε να αντικαταστήσει άμεσα το clawback; Έχετε δεχθεί σχετικές προτάσεις-λύσεις από την πλευρά της φαρμακοβιομηχανίας;
Σας το λέω κοφτά και κατηγορηματικά: Δεν υπάρχει άλλη πρόταση. Για να δούμε ποιο είναι το διακύβευμα: από τη μία πλευρά, έχουμε αύξηση των αναγκών, έχουμε επίσης το δημογραφικό πρόβλημα, το οποίο οδηγεί σε αύξηση της ζήτησης για υπηρεσίες Υγείας, λόγω και της γήρανσης του πληθυσμού, αλλά και λόγω των νέων και πολύ πιο ακριβών νέων ιατρικών τεχνολογιών. Από την άλλη πλευρά, έχουμε μία δεδομένη ανάπτυξη για τη χώρα, δημοσιονομικούς και αναπτυξιακούς περιορισμούς, κ.λπ., που δεν επιτρέπουν να «τρέχουμε πρώτοι πίσω» από τη νέα ιατρική τεχνολογία, η οποία πολύ καλώς κάνει, ασφαλώς, και αναπτύσσεται ραγδαία. Είμαστε οι πρώτοι οι οποίοι θα χειροκροτήσουμε και θα πούμε μπράβο στην εξέλιξη της επιστήμης, αλλά πρόκειται για δύο πλευρές, για δύο μεγέθη τα οποία οφείλουμε να εξισορροπήσουμε, στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας μας. Να μιλήσουμε ορθολογικά και με ειλικρίνεια; Λοιπόν, η πραγματικότητα είναι ότι το clawback κράτησε όρθιο το σύστημα. Χαρακτηριστικό είναι ότι όλες οι χώρες, όλες όμως, προσπαθούν πλέον να προστατευτούν από αυτήν την εκθετική αύξηση των δαπανών και της ζήτησης των υπηρεσιών Υγείας.
