«Φουντώνει» το ενδιαφέρον των επενδυτών για εταιρείες που σέβονται τις αρχές του ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Εταιρική Διακυβέρνηση), «ανεβαίνουν» σε προτιμήσεις τα sustainability funds, «ανοίγει» η όρεξη για πράσινα και για κοινωνικά ομόλογα. Για το προβάδισμα της Ευρώπης στις επενδύσεις βιωσιμότητας – συμμετοχή κατά 84% – για τα 600 δισ. δολάρια ετησίως των πράσινων ομολόγων παγκοσμίως, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και για το απόλυτο επενδυτικό trend σήμερα, μιλάει στο powergame.gr, η Kay Hope, Director, Corporate Credit Analyst της BofA.
- Κυρία Hope μετράμε χρόνια πια που η παγκόσμια επενδυτική κοινότητα επενδύει επιλεκτικά σε ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια με κριτήρια ESG. Έχετε κάποια συνολική εικόνα των επενδεδυμένων κεφαλαίων globally?
Τα περιουσιακά στοιχεία επενδυτικών κεφαλαίων βιωσιμότητας (sustainable funds) σε διεθνές επίπεδο υποχώρησαν ελαφρώς κατά 4% το τελευταίο τρίμηνο σε σχεδόν 3,2 τρισεκατομμύρια δολάρια, καθώς επηρεάστηκαν κυρίως από την υποτίμηση των τιμών της αγοράς (διάγραμμα Exhibit 3c – με βάση στοιχεία της Morningstar).
Την ίδια στιγμή όμως, τα εν λόγω funds έκλεισαν τη χρήση 2024 καταγράφοντας τις υψηλότερες εισροές από πλευράς τριμήνου (16 δισ. δολάρια το τέταρτο τρίμηνο), με ώθηση κυρίως από την Ευρώπη, όπου οι εισροές συνολικά υπερδιπλασιάστηκαν σε 18,5 δισ. δολάρια, από τα 8,9 δισ. δολάρια (αναθεωρημένα) του τρίτου τριμήνου.
Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν την υπεροχή και την κυριαρχία της Ευρώπης στο «σύμπαν» των sustainable funds παγκοσμίως, με μερίδιο αγοράς 84% που αντανακλά τον κεντρικό της ρόλο στην παγκόσμια αγορά κεφαλαίων βιωσιμότητας (όπως φαίνεται στο διάγραμμα Exhibit 1).
- Μήπως υπάρχουν επιμέρους στοιχεία για την ευρωζώνη;
Όχι ειδικά για την ευρωζώνη, αναλύουμε στατιστικά στοιχεία για την Ευρώπη συνολικά.
- Όταν λέμε επενδύσεις βιωσιμότητας, ποιους τομείς καλύπτουν, τι αφορούν και με ποια χαρακτηριστικά (π.χ. κουπόνια, διάρκειες);
Αναλύουμε το ιδιοκτησιακό καθεστώς 1.000 και πλέον ESG μετοχικών επενδυτικών κεφαλαίων (που επενδύουν σε Περιβάλλον, Κοινωνία, Εταιρική Διακυβέρνηση) στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ασία για να προσδιορίσουμε την τοποθέτηση σε τομείς και σε μετοχές. Τα επενδυτικά κεφάλαια με κριτήρια ESG σε όλες τις περιφέρειες , όπως φαίνεται στα παρακάτω διαγράμματα, είναι σημαντικά ελλιποβαρή στον ενεργειακό τομέα. Στις ΗΠΑ, τα ESG κεφάλαια σταθμίζονται σε μεγάλο βαθμό σε υλικά, στην Ευρώπη σε επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και στην Ασία σε βιομηχανίες.
- Ποιες είναι οι πιο δραστήριες αγορές (χώρες) και οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες επενδύσεων;
Η Ευρώπη καταλαμβάνει το 84% των sustainable μετοχικών κεφαλαίων παγκοσμίως, με τη σκυτάλη να παίρνουν οι ΗΠΑ με ποσοστό 11%. Λεπτομέρειες σε σχετική με το θέμα μελέτη της BoFA (BofA – Sustainability Matters).
Τα αγαπημένα του Ευρωπαϊκού Ταμείου ESG
Εξετάζουμε εταιρίες με «πολυσύχναστες» θέσεις, όπως για παράδειγμα, εταιρίες στις οποίες ένα μεγάλο ποσοστό πελατών ESG έχει ευρέως υπέρβαρες ή ελλιποβαρείς θέσεις ως προς τον Stoxx 600 (SXXP). Αυτό παρέχει αμφότερα μια μέτρηση του εύρους και του μεγέθους της σημασίας των μετοχών από την άποψη της τοποθέτησης.
- Πράσινα ομόλογα, ομόλογα βιωσιμότητας και τελευταία, κοινωνικά ομόλογα. Θα θέλετε να μας πείτε το σκεπτικό πίσω από τις επενδύσεις σε social bonds και τι κεφάλαια ήδη επενδύονται εκεί;
Τα κοινωνικά ομόλογα αποτελούν ένα βασικό εργαλείο χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση κοινωνικών προκλήσεων προσελκύοντας παράλληλα μια αυξανόμενη ομάδα επενδυτών που εστιάζουν στη βιωσιμότητα. Αυτά τα ομόλογα έχουν παρόμοια δομή με τα παραδοσιακά χρεόγραφα, με κεφάλαια που προορίζονται ειδικά για έργα που έχουν μετρήσιμο κοινωνικό αντίκτυπο, όπως οικονομικά προσιτή στέγαση, υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση και δημιουργία θέσεων εργασίας σε υπο- εξυπηρετούμενες κοινότητες (Report).
Για τους επενδυτές παρέχουν έναν διαφανή και μετρήσιμο τρόπο ευθυγράμμισης των χαρτοφυλακίων τους με κοινωνικούς στόχους, κερδίζοντας ταυτόχρονα ανταγωνιστικές οικονομικές αποδόσεις. Οι εκδότες κοινωνικών ομολόγων πρέπει να χρησιμοποιούν όλα τα έσοδα από ομόλογα για κοινωνικούς σκοπούς.
Εξ ου και η Διεθνής Ένωση Κεφαλαιαγορών (ICMA) συνιστά στους εκδότες να λάβουν μέτρα για:
- Χρήση των εσόδων
- Διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής έργων
- Διαχείριση των εσόδων
- Υποβολή εκθέσεων
Πρόσφατα, η ICMA πρόσθεσε επίσης δύο βασικές συστάσεις για αυξημένη διαφάνεια: α) ένα πλαίσιο πράσινων ή κοινωνικών ομολόγων και β) εξωτερικές αξιολογήσεις.
Συνιστάται επίσης στους εκδότες κοινωνικών ομολόγων να θεσπίσουν ένα κοινωνικό πλαίσιο. Τα κοινωνικά ομόλογα είναι το τρίτο πιο κοινό ομολογιακό μέσο «χρήσης εσόδων» πίσω από τα πράσινα ομόλογα (χρηματοδότηση πράσινων/περιβαλλοντικών έργων) και τα ομόλογα βιωσιμότητας.
Τα ομόλογα βιωσιμότητας χρηματοδοτούν έναν συνδυασμό πράσινων και κοινωνικών έργων και σχετίζονται επίσης με το κοινωνικό συμβόλαιο. Το 2024, περίπου το 14% των ομολόγων με ετικέτα που εκδόθηκαν (labelled bonds- βιωσιμότητας και κριτηρίων ESG) ήταν κοινωνικά ομόλογα.
Τα ομόλογα που συνδέονται με τη βιωσιμότητα (SLBs) είναι μια μορφή ομολόγων με ετικέτα (labelled), αλλά οι πληρωμές συνδέονται με την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων και όχι με τη χρηματοδότηση περιβαλλοντικών ή κοινωνικών έργων.
Κοινωνικά ομόλογα: 140 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024
Η έκδοση κοινωνικών ομολόγων κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας (220 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021) αλλά ήταν στην περιοχή των 130-142 δισ. δολαρίων κατ΄έτος το 2022-2024. Οι κρατικοί φορείς είναι οι μεγαλύτεροι εκδότες κοινωνικών ομολόγων (62,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024) – σε αυτές περιλαμβάνονται τα γραφεία απασχόλησης, οι αρχές στέγασης, οι οργανισμοί παροχής υπηρεσιών φοιτητών και άλλοι.
Οι εκδόσεις του χρηματοπιστωτικού χώρου ανήλθαν σε 36 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μπορούν να χρησιμοποιούν έσοδα από κοινωνικά ομόλογα για να χρηματοδοτήσουν έργα που προωθούν βελτιωμένα κοινωνικά αποτελέσματα ή για να αντιμετωπίσουν ευκαιρίες σε υπο – εξυπηρετούμενες κοινότητες. Όπως φαίνεται στα παρακάτω διαγράμματα, τα ομόλογα αυτά έχουν ευρεία απήχηση από διαφορετικούς τύπους εκδοτών και σε διάφορα νομίσματα.
- Η Ελλάδα πόσο πολύ υστερεί σε επενδύσεις ESG; ή για να το θέσω αλλιώς, πόσα ανεκμετάλλευτα περιθώρια έχει η χώρα μας προς αξιοποίηση;
Δεν το έχουμε εξετάσει αυτό….
- Είναι τα πράσινα ομόλογα τα πιο διαδεδομένα; Τι ποσό αντιπροσωπεύουν;
Ναι. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία εκδόσεων που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, ναι. Μπορεί κανείς να ανατρέξει στα παρακάτω διαγράμματα όπου θα διαπιστώσει ότι το 2024, οι ετήσιες εκδόσεις των πράσινων ομολόγων έφτασαν το υψηλότερο σημείο τους, χτυπώντας ρεκόρ με άνω των 600 δισ. δολαρίων (Report).
- Όταν ένας επενδυτής μιλάει για πράσινη μετάβαση, τι περιμένει;
Είναι δεδομένο ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας συμβάλλει στο 44% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA) (Report). Η μετάβαση σε μια οικονομία χωρίς άνθρακα συνεπάγεται μια μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση για πολλούς τομείς. Θα έχει ως αποτέλεσμα ένα αυξανόμενο μερίδιο ηλεκτρικής ενέργειας στο μείγμα τελικής κατανάλωσης ενέργειας λόγω:
- Οι λέβητες αερίου που θα αντικατασταθούν από τις αντλίες θερμότητας που λειτουργούν με ηλεκτρική ενέργεια
- Ηλεκτρικά οχήματα (EVs), που αντικαθιστούν οχήματα με κινητήρα εσωτερικής καύσης. Τα ηλεκτρικά οχήματα αντιπροσωπεύουν το 15% των πωλήσεων αυτοκινήτων σήμερα και η πρόβλεψη είναι 40% έως το 2030 (IEA)
- Περισσότερα κέντρα δεδομένων και η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, δημιουργώντας και τα δύο έναν άλλο ισχυρό ουραίο άνεμο για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι επενδυτές στρέφουν την εστίασή τους στη «Μετάβαση»
Τα τελευταία δύο χρόνια, οι νέες εντολές κυριαρχούνταν από ευρείες στρατηγικές SRI/ESG, με περίπου 60% των συνολικών Υπό Διαχείριση Κεφαλαίων ESG. Όμως, παρά τις λιγότερες εκτοξεύσεις, η «κλιματική μετάβαση» είχε μεγαλύτερη εστίαση το 2024 και δεν αναμένουμε ότι η κλίση θα αλλάξει το 2025.
Επιταχυνόμενο capex για ηλεκτρισμό και μετάβαση
Η στροφή προς την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης ξεκίνησε το 2020 με την αύξηση των κεφαλαιουχικών δαπανών (+65% σε ετήσια βάση το 2020). Από 9,9% CAGR 2015-2019, το capex αυξήθηκε σε 33,6% την περίοδο 2019-23. Η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι εκεί όπου η επιτάχυνση ήταν η πιο αισθητή, ακολουθούμενη από την Κίνα. Οι ηλεκτροκίνητες μεταφορές κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του κεφαλαίου (σύμφωνα με το BloombergNEF).
- Από πλευράς αποδόσεων ποια είναι η πιο περιζήτητη επένδυση σήμερα σε αυτά τα πλαίσια πάντα;
Θα έλεγα ότι η απάντηση σε αυτό είναι τα κεφάλαια ESG που εστιάζουν στην τεχνολογία. Οι επενδύσεις σε Tech-focused ESG funds έχουν ξεπεράσει τις επιδόσεις της ευρύτερης αγοράς (outperformed) αλλά και άλλων ΕSG στρατηγικών επιλογών, όλο το 2024 (Report).
- Και ως προς το ρίσκο;
Μιλώντας πάλι μέσα από πίνακες και στοιχεία, μπορεί να πει κανείς ότι τα κεφάλαια της Παθητικής Καθαρής Ενέργειας (Passive Clean Energy funds) «δυσκολεύτηκαν» περισσότερο, ενώ το Tech-focused ξεπέρασε τις επιδόσεις του, ακολουθούμενο από τα ταμεία που επενδύουν σε ηγέτιδες δυνάμεις ESG. Σύμφωνα με το report BofA – Sustainability Matters, είναι εμφανείς οι αποδόσεις (μέση συνολική απόδοση για το 2024) των υπό διαχείριση κεφαλαίων που έχουν επενδυθεί σε κεφάλαια ESG.
