Έτοιμη να ανοίξει έναν νέο κύκλο στην ιστορία της, ο οποίος θα είναι γραμμένος με ακόμη μεγαλύτερη εξωστρέφεια, είναι η εγχώρια αγορά του «έξυπνου χρήματος». Με ένα δυναμικό οικοσύστημα 33 funds στα οποία συμμετέχει η ΕΑΤΕ, που μέχρι τα τέλη του 2025 θα ξεπεράσουν τα 40, και με αυξανόμενη διεθνή αναγνώριση, η Ελλάδα εξελίσσεται σε κόμβο επενδυτικών κεφαλαίων, προσελκύοντας το ενδιαφέρον ισχυρών αγορών, όπως η Αραβική Χερσόνησος.
Με τις διαθέσιμες γραμμές χρηματοδότησης να αυξάνονται, αποκτώντας ακόμη πιο βαθιά ποιοτικά χαρακτηριστικά, με πυλώνα την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΑΤΕ, πρώην ΤΑΝΕΟ), η Ελλάδα δείχνει να εξελίσσεται σε πύλη για εξ ανατολών κεφάλαια που αναζητούν ευρωπαϊκή διέξοδο.
«Η Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει ως hub για τα κεφάλαια αυτά. Έχει πολλά να προσφέρει και εκείνο που κυρίως αποτελεί asset της χώρας είναι το ταλέντο και το ευρωπαϊκό ‘διαβατήριο’. Υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον για την ελληνική επενδυτική σκηνή. Και αυτό το momentum θέλουμε να αξιοποιήσουμε» υπογραμμίζουν με συνέντευξή τους στο powergame.gr ο πρόεδρος της ΕΑΤΕ, Χάρης Λαμπρόπουλος, και η CEO, Αντιγόνη Λυμπεροπούλου.
Την ίδια στιγμή, καθώς η χώρα μας εδραιώνει τη θέση της στον επενδυτικό χάρτη της Ευρώπης, τα ελληνικά funds αναζητούν νέες ευκαιρίες συνεργασίας και συνεπενδύσεων, αξιοποιώντας τις στρατηγικές τοποθετήσεις της Ελλάδας ως γέφυρας μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Από την ενίσχυση των εγχώριων επενδυτικών δομών έως την εξωστρέφεια και τις διεθνείς συμμαχίες, η ελληνική αγορά επενδυτικών κεφαλαίων ετοιμάζεται για το επόμενο μεγάλο βήμα, όπως εξηγούν ο Χάρης Λαμπρόπουλος και η Αντιγόνη Λυμπεροπούλου.
«Είμαστε πλέον μια άκρως υπολογίσιμη δύναμη στον τομέα του equity. Είναι προτεραιότητα, για παράδειγμα, των αραβικών κεφαλαίων να αποκτήσουν επενδυτικό αποτύπωμα στην Ελλάδα. Θέλουμε να στήσουμε γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των funds της ευρύτερης περιοχής, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για την περιφερειακή συνεργασία στον τομέα του ‘έξυπνου χρήματος’» τονίζει ο κ. Λαμπρόπουλος.
«Θέλουμε να δημιουργήσουμε συνθήκες networking μεταξύ των funds managers, ώστε να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε το έδαφος για συνεπενδύσεις. Έχουμε ήδη πραγματοποιήσει επαφές και στη Σαουδική Αραβία, όπου διαπιστώσαμε ότι το οικοσύστημα καινοτομίας όχι μόνο είναι ανάλογο με αυτό της Ελλάδας, αλλά τρέφει και πολύ ζωηρό ενδιαφέρον για τη χώρα μας» προσθέτει η κυρία Λυμπεροπούλου.
Πύλη για βαριά διεθνή κεφάλαια η Ελλάδα
Όπως τονίζουν τα δύο στελέχη, η ΕΑΤΕ προωθεί την ανάπτυξη διαύλων επικοινωνίας με χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ, η Τουρκία κ.ά. «Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο διασύνδεσης μεταξύ των funds της περιοχής, ώστε να διευκολύνουμε τις συνεπενδύσεις και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Η Ελλάδα διαθέτει αξιόλογο ταλέντο σε τομείς αιχμής και προσφέρει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα ως επενδυτικός προορισμός, αποτελώντας ένα φυσικό σημείο εισόδου για την ευρωπαϊκή αγορά» τονίζει ο πρόεδρος της ΕΑΤΕ.
«Θέλουμε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για διασυνοριακές επενδύσεις και να διευκολύνουμε τη ροή κεφαλαίων και καινοτόμων ιδεών», σημειώνει ο Χάρης Λαμπρόπουλος. Για παράδειγμα -όπως εξηγεί- «πέρα από τις επενδυτικές συνεργασίες, ενδιαφέρουσες εταιρείες των χαρτοφυλακίων αραβικών funds που αναζητούν ευρωπαϊκή διέξοδο, μπορούν να έρθουν στην Ελλάδα. Αντίστοιχα, ελληνικές εταιρείες που επιθυμούν να αναπτυχθούν στις δυναμικές αγορές της Αραβικής Χερσονήσου, να βρουν τη στήριξη που χρειάζονται μέσω των στρατηγικών συνεργασιών μας».
Η ΕΑΤΕ δίνει έμφαση στη διεθνή δικτύωση, τόσο μέσω της διασύνδεσης των ελληνικών funds με διεθνείς επενδυτές όσο και μέσω της συνεργασίας με funds από χώρες της ευρύτερης περιοχής. «Είναι κρίσιμο να ενισχύσουμε τις σχέσεις μας με αγορές όπως η Μέση Ανατολή, η Βόρεια Αφρική και τα Βαλκάνια», αναφέρει η Αντιγόνη Λυμπεροπούλου. Η στρατηγική αυτή ενισχύεται από προωθούμενες πρωτοβουλίες της ΕΑΤΕ, όπως η φιλοξενία και συνδιοργάνωση για 4η συνεχή χρονιά στην Αθήνα του Tech Tour, που έχει στόχο τη δικτύωση fund managers και επενδυτών από όλη την ευρύτερη περιοχή.
Κεφάλαια για όλη την αλυσίδα ανάπτυξης
Το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας διευρύνεται, αυτή την περίοδο, ποιοτικά και ποσοτικά, αποκτώντας διαρκώς πρόσθετη δύναμη πυρός για τις ελληνικές startups και τις ταχέως αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις. Σήμερα, το χαρτοφυλάκιο της ΕΑΤΕ αριθμεί 33 funds, τα οποία διαχειρίζονται συνολικά κεφάλαια ύψους 1,95 δισ. ευρώ.
Από αυτά, τα 893 εκατ. ευρώ προέρχονται από την ΕΑΤΕ, τα οποία έχουν κινητοποιήσει πρόσθετα κεφάλαια της τάξης του 1,06 δισ. ευρώ από ιδιώτες ή άλλους θεσμικούς επενδυτές. «Μέχρι το τέλος του 2025, ο αριθμός των funds θα ξεπεράσει τα 40, γεγονός που αποδεικνύει τη δυναμική ανάπτυξη του χώρου. Έχουμε ευέλικτη στρατηγική στα mandates που διαχειριζόμαστε, τα οποία καλύπτουν όλους τους δυναμικούς τομείς επενδυτικού ενδιαφέροντος. Ποσοτικά, το οικοσύστημα μεγαλώνει προς τα εκεί που ακόμα υπάρχει χώρος, καθώς η αγορά ανταποκρίνεται στην προσφορά, που σε αυτή την περίπτωση γεννάει και τη ζήτηση», υπογραμμίζει ο Χάρης Λαμπρόπουλος και προσθέτει: «Είναι γεγονός ότι, είμαστε υπολογίσιμη δύναμη αυτή τη στιγμή στο κομμάτι του equity. Πολύ υπολογίσιμη».
Το στοίχημα σήμερα -όπως λέει ο ίδιος- είναι εκτός από την ποσοτική διεύρυνση και οι συνέργειες με όλα τα διαθέσιμα επενδυτικά κεφάλαια και χρηματοδοτικά εργαλεία: «Πλέον, αναπτύσσονται συνέργειες μέσα στο οικοσύστημα του funding. Αυτό είναι μεγάλο στοίχημα. Και το πετυχαίνουμε, καθώς όλοι λειτουργούμε συμπληρωματικά. Και σε επίπεδο οργανισμών, που εμπλέκονται στο οικοσύστημα, και σε επίπεδο funds».
Τα ενεργά funds καλύπτουν όλο το φάσμα της επιχειρηματικής ανάπτυξης, από τα πολύ πρώιμα στάδια (pre-seed) έως τις επενδύσεις σε ώριμο στάδιο ανάπτυξης (growth). «Η ανάπτυξη του οικοσυστήματος ακολουθεί τις ανάγκες της αγοράς, με τη συμμετοχή μας τόσο σε μεγάλα όσο και σε μικρότερα funds», εξηγεί η CEO της ΕΑΤΕ.
Σύμφωνα με την κυρία Λυμπεροπούλου, προφανώς δεν αρκεί η αύξηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών γραμμών, αν δεν ‘κουμπώνουν’ αυτές με τις ανάγκες της αγοράς, κάτι που αποτελεί προτεραιότητα για την ΕΑΤΕ: «Δεν αρκεί να αυξάνεται μόνο ο αριθμός των funds. Τα κεφάλαια πρέπει να διοχετεύονται με τον ρυθμό που μπορεί η αγορά να σηκώσει. Ενώ είναι αυτονόητο ότι, τα χρήματα επενδύονται, με προσδοκία δημιουργίας υπεραξιών για όλους τους εμπλεκόμενους επενδυτές» σημειώνει η κυρία Λυμπεροπούλου.
Αλλαγή κουλτούρας
Αναφερόμενα στα 25 χρόνια, που συμπληρώνει φέτος η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (πρώην ΤΑΝΕΟ), τα δυο στελέχη της διαβάζουν μια σημαντική αλλαγή κουλτούρας στην εγχώρια επιχειρηματική σκηνή: «Κάποτε η επιχειρηματικότητα ίσως να μην ήταν στην πρώτη γραμμή της ελληνικής κοινωνίας. Σήμερα, όμως, βλέπουμε μια νέα γενιά επιχειρηματιών έτοιμη να καινοτομήσει», υπογραμμίζει η CEO της ΕΑΤΕ.
Το όλο σκηνικό, όπως το περιγράφουν τα δύο στελέχη της ΕΑΤΕ, δείχνει να είναι κάτι περισσότερο από ώριμο να κάνει το επόμενο βήμα: «Έχουμε πλέον ένα άκρως φιλο-επενδυτικό περιβάλλον και αναλαμβάνονται συνεχώς πρωτοβουλίες για να ενισχυθούν οι επενδύσεις. Υπάρχει ρευστότητα, υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία, υπάρχουν αξιόπιστοι επενδυτές, υπάρχει ταλέντο, υπάρχουν κίνητρα. Όλα αυτά συνθέτουν ένα σκηνικό ιδανικό, για να εξελιχθεί το ελληνικό επιχειρηματικό οικοσύστημα καινοτομίας. Και αυτό το βλέπουν όλες οι δυνάμεις της αγοράς. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι τράπεζες αναλαμβάνουν πλέον ενεργό ρόλο στο οικοσύστημα ως επενδυτές. Ούτε είναι τυχαίο ότι επιτυχημένοι επιχειρηματίες, που έχουν κάνει μεγάλα exits επανεπενδύουν κεφάλαια στο οικοσύστημα. Ένα μεγάλο κεφάλαιο είναι το εγχώριο ταλέντο και οι Έλληνες της διασποράς. Παράλληλα, μεγάλη πρόκληση αποτελεί και η εξωστρέφεια της έρευνας, η οποία βγαίνει σταδιακά από τα ερευνητικά κέντρα και τα Πανεπιστήμια» σημειώνουν.
«Η χώρα μας σήμερα αναδεικνύεται σε υπολογίσιμη δύναμη στο ευρωπαϊκό επενδυτικό τοπίο. Οι ελληνικές startups και τα venture funds κερδίζουν την εμπιστοσύνη διεθνών επενδυτών, ενώ το εγχώριο ταλέντο επιστρέφει για να ενισχύσει το οικοσύστημα», τονίζει ο Χάρης Λαμπρόπουλος. Και συμπληρώνει: «Διαπιστώνουμε ότι έχουμε προκαλέσει μέχρι και brain gain σε επίπεδο fund managers. Άνθρωποι που έφυγαν στο εξωτερικό επιστρέφουν με όραμα, εμπειρία και τεχνογνωσία για να ιδρύσουν funds, να επενδύσουν και να συμβάλουν στην ανάπτυξη του ελληνικού επιχειρείν και του ελληνικού ταλέντου».
«Είμαστε το απόλυτο παράδειγμα σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στα κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών, καθώς έχουμε εμπεδωθεί πλέον ως ο αξιόπιστος θεσμικός συνεπενδυτής σε αυτόν τον τομέα» τονίζει η κα. Λυμπεροπούλου και ο κ. Λαμπρόπουλος. Και συμπληρώνουν: «Είναι μια χρυσή ευκαιρία να γυρίσει σελίδα η Ελλάδα, τώρα που έχει αλλάξει η οπτική. Κάποτε αν ρωτούσες σε ένα σχολείο ή σε ένα πανεπιστήμιο πόσοι θέλουν να γίνουν επιχειρηματίες, ελάχιστα χέρια θα σηκώνονταν. Τώρα υπάρχει άλλη δυναμική. Υπάρχει αλλαγή κουλτούρας για την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας».
