THEPOWERGAME
Παρά την πίεση που δέχθηκαν πέρυσι ορισμένοι κλάδοι της εξορυκτικής βιομηχανίας, όπως τα μάρμαρα, οι προβλέψεις δείχνουν πως φέτος θα κερδίσουν το χαμένο έδαφος, λέει στο powergame.gr ο κ. Αθανάσιος Κεφάλας, πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ). Ο κ. Κεφάλας θεωρεί πως η συμφωνία κυβέρνησης – Ελληνικός Χρυσός για τα μεταλλεία Κασσάνδρας αποτελεί «αναμφισβήτητα θετική εξέλιξη», αλλά ταυτόχρονα θέτει ψηλά τον πήχη καθώς «παραμένουν ακόμα αρκετοί ανασταλτικοί παράγοντες για να εγκαθιδρυθεί ένα σταθερό φιλο-επενδυτικό κλίμα για τον κλάδο».
Ο πρόεδρος του ΣΜΕ επισημαίνει πως η ευρωπαϊκή στρατηγική επιλογή της Πράσινης Συμφωνίας «απαιτεί σημαντικά περισσότερες ποσότητες μετάλλων και ορυκτών για την ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές, την ηλεκτροκίνηση, την ψηφιακή μετάβαση αλλά και αποτελεσματικές αλυσίδες αξίας».
Ο κατάλογος των κρίσιμων πρώτων υλών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει αυξηθεί στις 30, με δύο από αυτές (βωξίτης και μαγνησίτης) να βρίσκονται κατά κύριο λόγο στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τον κ. Κεφάλα η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος θα επιτρέψει στην εξορυκτική βιομηχανία να κινητοποιήσει επενδύσεις άνω του μισού δισ. ευρώ.
Πώς εξελίχθηκε ο ελληνικός κλάδος των μεταλλευτικών επιχειρήσεων το 2020 και ποια είναι η πρόβλεψη για το 2021;
Η χρονιά που πέρασε ξεκίνησε καλά αλλά γρήγορα η πανδημία της CoViD-19 μας υποχρέωσε σε μεγάλες αλλαγές και κινήσεις προσαρμογής στα καινούργια δεδομένα, διατηρώντας όμως ακέραιες τις παραγωγικές δομές.
Οι επιχειρήσεις μας έβαλαν σε πρώτη προτεραιότητα την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και των συνεργατών, καθώς και την συνεπή εξυπηρέτηση των πελατών σε απαιτητικές συνθήκες αλυσίδων εφοδιασμού, προκλήσεις στις μεταφορές και πρωτόγνωρα υγειονομικά πρωτόκολλα.
Επιπλέον στάθηκαν κοντά στις τοπικές κοινωνίες στις οποίες λειτουργούν, στήριξαν το δοκιμαζόμενο Εθνικό Σύστημα Υγείας και συνολικά βοήθησαν στην προσπάθεια για μία αποτελεσματική δημόσια υγεία με υλικά και χορηγίες που ξεπέρασαν τα δέκα εκατομμύρια ευρώ.
Όσον αφορά τις επιδόσεις για κάθε μεγάλη κατηγορία ορυκτών μπορώ να πω ότι τα αδρανή και δομικά υλικά κατάφεραν να έχουν θετικό πρόσημο, τα μάρμαρα επλήγησαν ιδιαίτερα αλλά συγκράτησαν τις απώλειεςπερί το 20% έναντι του 2019, τα βιομηχανικά ορυκτά είχαν μικτή εικόνα αλλά με διαχειρίσιμη πτώση, τα μεταλλεύματα είχαν σταθερή πορεία ή μονοψήφια πτώση και ο λιγνίτης σε έντονα πτωτική πορεία ως αποτέλεσμα της απολιγνιτοποίησης της ηλεκτροπαραγωγής.
Το 2021 είναι ένας χρόνος με προκλήσεις και με πολλές αβεβαιότητες όσον αφορά την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας, παρά τις ελπίδες που γεννά το δώρο της επιστήμης με τα εμβόλια.
Τα εξαγγελθέντα από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωσηπρογράμματα στήριξης της ανάκαμψης δημιουργούν μία συγκρατημένη αισιοδοξία για σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας και φυσικά και της Ελληνικής.
Οι ενδείξεις που έχουμε από το πρώτο τρίμηνο του 2021 είναι θετικές για όλους τους κλάδους της εξορυκτικής βιομηχανίας, γεγονός που μας οδηγεί στην πρώιμη εκτίμηση ότι με το κλείσιμο του έτους θα αποκατασταθούν πωλήσεις στα επίπεδα του 2019 και ίσως καλύτερα από αυτό.
Πιστεύετε πως ο κλάδος πήρε το μερίδιο που του αναλογούσε από το Ταμείο Ανάκαμψης; Θα μπορούσαν να ενταχθούν περισσότερες επενδύσεις / πρωτοβουλίες μεταλλευτικών επιχειρήσεων στο Ταμείο Ανάκαμψης;
Η δομή των παρεμβάσεων του Ταμείου Ανάκαμψης προτεραιοποιείοριζόντιες δράσεις με κεντρικές κατευθύνσεις που αφορούν στην πράσινη ανάπτυξη και την ψηφιακή μετάβαση.
Είναι βέβαιο ότι αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων και την υποστήριξη της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, δεν έχει όμως επαρκώς εξειδικευτεί στους επιμέρους τομείς της βιομηχανίας.
Ο εξορυκτικός κλάδος αναγνωρίζεται και από τη μελέτη της Επιτροπής Πισσαρίδη ως καταλύτης επενδύσεων, με αναπτυξιακή δυναμική, σαφές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, έντονη εξωστρέφεια και με πρόκληση την πληρέστερη καθετοποίηση και εξειδίκευση των παραγωγικών διαδικασιών για μεγιστοποίηση της προστιθέμενης αξίας.
Στο πλαίσιο αυτό θεωρούμε ότι πέραν της διεκδίκησης πόρων από τις οριζόντιες δράσεις του Ταμείου, θα πρέπει να υποστηριχθούν επενδύσεις που αφορούν την μετάβαση στην Βιομηχανία 4.0 των μονάδων καθετοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών και των εγχωρίων μεταλλουργιών που στηρίζονται σ’ αυτές, τον εκσυγχρονισμό των λειτουργιών των μεταλλείων και λατομείων με αυτοματοποίηση, εφαρμογές ρομποτικής, εισαγωγή εξοπλισμού με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, καθώς και των εκσυγχρονισμό υποδομών και υποστηρικτικών εγκαταστάσεων.
Επιπλέον αυτών απαιτούνται επενδύσεις για καινοτομία στην ανάπτυξη νέων προϊόντων βασισμένων σε ορυκτές πρώτες ύλες, τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων για γνωστά ορυκτά αλλά και νέες κατηγορίες, ενώ θα χρειαστεί ειδική υποστήριξη για εγκατάσταση και λειτουργία καινοτόμων μονάδων αξιοποίησης ορυκτών σε περιοχές δίκαιης μετάβασης από την εξόρυξη λιγνίτη.
Εκτιμάμε ότι στα πλαίσιο αυτό ο κλάδος μπορεί να κινητοποιήσει επενδύσεις αξίας πάνω από μισό δισεκατομμύριο ευρώ και να συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη της οικονομίας μας.
Μετά τη συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και Ελληνικός Χρυσός βλέπετε να έχει αλλάξει το κλίμα για τις επενδύσεις του κλάδου;
Η κύρωση και από το Κοινοβούλιο της αναθεωρημένης σύμβασης του ελληνικού Δημοσίου με την Ελληνικός Χρυσός αποτελεί αναμφισβήτητα σημαντική θετική εξέλιξη για τον κλάδο μας.
Δόθηκε λύση σε εκκρεμότητες δεκαετίας και υπάρχει καθαρός διάδρομος για την υλοποίηση ενός μεγάλου μεταλλευτικού έργου με εξαγγελθείσες πρόσθετες επενδύσεις 1,9 δις δολλαρίων, η οποία θα δημιουργήσει 3.000 καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και θα βοηθήσει στη διαφοροποίηση των πηγών εισοδήματος στην περιοχή της Χαλκιδικής.
Αυτό όμως θέτει πλέον τον πήχη ψηλά και η Ελληνική Διοίκηση θα κρίνεται στο μέλλον σε σύγκριση με την αποτελεσματικότητα και αποφασιστικότητα που έδειξε για τη συγκεκριμένη επένδυση, διότι παραμένουν ακόμα αρκετοί ανασταλτικοί παράγοντες για να εγκαθιδρυθεί ένα σταθερό φιλο-επενδυτικό κλίμα για τον κλάδο.
Ποια είναι τα σημαντικότερα ζητήματα που πρέπει να λυθούν, με δεδομένο και το καλύτερο επενδυτικό κλίμα που επικρατεί; Ειδικά στον τομέα των εξαγωγών, καθώς είστε ένας κατ’ εξοχήν εξαγωγικός κλάδος, τι πρέπει να γίνει;
Αναγνωρίζουμε τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια που γίνεται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, όμως η εξόρυξη των στερεών ορυκτών πρώτων υλών δεν έχει ακόμα την προτεραιότητα στην άρση δυσλειτουργιών, την οποία αναμφισβήτητα δικαιούται λόγω της συνεισφορά της στο 3,1% στο ΑΕΠ της χώρας και του 5% στις εξαγωγές της.
Τα σημαντικότερα κρίσιμα θέματα που αποτελούν τροχοπέδη στην αναπτυξιακή πορεία της εξόρυξης αφορούν:
- Στην πολύ αργή και περίπλοκη περιβαλλοντική αδειοδότηση, με χρόνους που ξεπερνούν τις περισσότερες φορές τα τρία με τέσσερα χρόνια, η οποία αποθαρρύνει μεγάλες επενδύσεις και δημιουργεί ανασφάλεια δικαίου.
- Στις ασάφειες στην ενσωμάτωση του ευρωπαϊκού δικαίου, στα περιθώρια ερμηνειών στα διάφορα επίπεδα δημόσιας διοίκησης όσον αφορά στη δασική και λατομική νομοθεσία που οδηγούν σε καθυστερήσεις και αυξημένο κόστος λειτουργίας, και τελικά επιβαρύνουν τη διεθνή ανταγωνιστική θέση των επιχειρήσεων του κλάδου.
- Στις επιβεβλημένες αλλαγές στο Λατομικό Νόμο, μετά από εμπειρία τριετούς εφαρμογής του, οι οποίες καθυστερούν αναιτιολόγητα και οδηγούν σε αυξημένο κόστος λειτουργίας αλλά και συντηρούν κλίμα ανησυχίας στις επιχειρήσεις του κλάδου.
- Στη σημαντική επιβάρυνση που αντιμετωπίζουν οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις λόγω του υπολογισμού των μεταλλευτικών τελών με βάση την έκταση των παραχωρήσεων, γεγονός που πλήττει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα τους.
- Στον εκ των προτέρων αποκλεισμό της εξόρυξης στερεών ορυκτών σε περιοχές NATURA 2000, παρά τις αντίθετες προβλέψεις των Ευρωπαϊκών οδηγιών και του τρόπου που εφαρμόζονται αυτές σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη με αντίστοιχες ανταγωνιστικές δραστηριότητες.
- Στην ανάγκη στήριξη της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας για να ισχυροποιήσει τη θέση της στη πορεία για την υλοποίηση της νέας Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τις Πρώτες Ύλες, λόγω της αναγνωριζόμενης σημασίας αυτών στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας .
Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που απορρέουν από την ποικιλία των ορυκτών πόρων της χώρας, την υψηλή τεχνογνωσία και τεχνολογία που διαθέτουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, τη γεωγραφική θέση της χώρας που ευνοεί τις αποτελεσματικές θαλάσσιες μεταφορές καθώς και η ισχυρή παρουσία των επιχειρήσεων του κλάδου στο εξωτερικό με παραγωγικές βάσεις και δίκτυα διανομής, έχουν δημιουργήσει ισχυρό αποτύπωμα στις διεθνείς αγορές. Οι χώρες υποδοχής είναι σημαντικά διαφοροποιημένες και πολλά από τα ελληνικά προϊόντα κατέχουν θέση στην πρώτη πεντάδα διεθνώς.
Για την αύξηση των εξαγωγών απαιτείται περισσότερη φροντίδα της Οικονομικής Διπλωματίας για τα εξορυκτικά προϊόντα, η υποστήριξη των δραστηριοτήτων εκτός Ελλάδας και εργαλεία μείωσης του επιχειρηματικού ρίσκου για εξαγωγές ή και δραστηριοποίηση σε χώρες με ελκυστικό δυναμικό αλλά ανώριμο πλαίσιο διασφάλισης ξένων επενδύσεων.
Μπορούμε να προσελκύσουμε περισσότερες ξένες ή και εγχώριες επενδύσεις στον μεταλλευτικό κλάδο; Τι πρέπει να κάνουμε ως χώρα;
Κατ΄αρχάς πρέπει να αναγνωρίσουμε τη μεγάλη σημασία και τον κρίσιμο ρόλο των στερεών ορυκτών πρώτων υλών στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και στη μετάβαση σε μία περισσότερο πράσινη οικονομία.
Είναι πλέον αποδεκτό ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική επιλογή της Πράσινης Συμφωνίας απαιτεί σημαντικά περισσότερες ποσότητες μετάλλων και ορυκτών για την ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές, την ηλεκτροκίνηση, την ψηφιακή μετάβαση αλλά και αποτελεσματικές αλυσίδες αξίας. Ήδη ο κατάλογος των κρίσιμων πρώτων υλών έχει αυξηθεί στα30, δύο από αυτά (βωξίτης και μαγνησίτης) βρίσκονται κατά κύριο λόγο στην Ελλάδα.
Επειδή η αποδοχή των δραστηριοτήτων μας παραμένει ζητούμενο απαιτείται συντονισμένη πανευρωπαϊκή αλλά και εθνική προσπάθεια μεταστροφής της αντίληψης των τοπικών κοινωνιών για τη βιώσιμη ανάπτυξη των ορυκτών πόρων τονίζοντας τις θετικές συνέπειες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με την απαραίτητη διαφάνεια στην αντιμετώπιση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων.
Σε αυτό το περιβάλλον οι επιχειρήσεις του εξορυκτικού κλάδου συνέχισαν να επιδιώκουν τη συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και την ενδυνάμωση σχέσεων αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού. Ο κλάδος τα θεωρεί σημαντικά για τη δημιουργία ανθεκτικών δεσμών και την απόκτηση και διατήρηση της κοινωνικής άδειας λειτουργίας, ώστε να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο
Ο Σύνδεσμος μας, εκπροσωπώντας το 85% της οικονομικής δραστηριότητας του κλάδου, έχει κινητοποιηθεί έντονα ώστε τα πλεονεκτήματά και η υπεύθυνη λειτουργία της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας να αποτελέσουν παράδειγμα για το ζητούμενο νέο παραγωγικό υπόδειγμα της χώρας και στέρεο θεμέλιο για την αποτελεσματική συνεισφορά της στο στόχο να αποτελέσει η βιομηχανική παραγωγή το 15% του ΑΕΠ της χώρας μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.
Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε και να υποστηρίξουμε την απαιτούμενη συλλογική προσπάθεια για την επιτάχυνση των νομοθετικών παρεμβάσεων αλλά και των λοιπών πρωτοβουλιών που απαιτούνται, για να μπορέσουμε να ξεδιπλώσουμε το δυναμικό μας και να αποδείξουμε ότι είμαστε μέρος της βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας μας.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
