THEPOWERGAME
Πιστεύω πραγματικά σε ένα στιβαρό μέλλον για την Ελλάδα, τονίζει ο Τόμας Βίζερ σε συνέντευξη του στο powergame.gr και στον Ευτύχη Παλλήκαρη. Ο πρώην επικεφαλής του Euro Working Group υποστηρίζει ότι η χώρα μας βρίσκεται στο σωστό δρόμο και διευκρινίζει πως είναι αναγκαίο να μειωθεί το ελληνικό δημόσιο χρέος χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται τη λήψη μέτρων λιτότητας. Για την ευρωπαϊκή οικονομία ο κ. Βίζερ σημειώνει πως είναι εξαιρετικά πιθανό να ανακάμψει εντός του δευτέρου εξαμήνου του έτους και το 2022 να αποτελέσει μια δυναμική χρονιά επιστροφής σε μια νέα ομαλότητα. Για το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης αναφέρει ότι εδώ και 15 χρόνια, είναι υπέρμαχος αλλαγών στη δομή του αλλά δεν αναμένει να γίνουν σημαντικές αλλαγές στο εγγύς μέλλον.
- Η Ευρώπη, όπως και ο υπόλοιπος κόσμος, υποφέρει ακόμα λόγω ενός τρίτου κύματος της πανδημίας του κορoνοϊού. Με ποιον τρόπο θεωρείτε ότι θα ανακάμψει η οικονομία της ΕΕ; Πόσο πιθανή είναι μια δυναμική ανάκαμψη κατά το δεύτερο μισό του 2021;
Έχουμε πληγεί επανειλημμένα από όλο και περισσότερα κύματα μολύνσεων. Καθώς οδηγούν σε επιβράδυνση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας και του διεθνούς εμπορίου, ιδίως στις υπηρεσίες τουρισμού, το χρονικό πλαίσιο της ανάκαμψης, σύμφωνα με τις προβλέψεις, όλο και αναβάλλεται. Η πειθαρχία και η ιατρική οδηγούν στην ανάκαμψη. Επί του παρόντος, υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες να επανέλθουμε στην ανάπτυξη στο δεύτερο μισό του 2021 και το 2022 να αποτελέσει μια δυναμική χρονιά επιστροφής σε μια νέα ομαλότητα. Οι κυβερνήσεις που δεν αναμένουν να επιστρέψουν οι οικονομικές μας δραστηριότητες σε κανονικές συνθήκες θα παρέχουν τη μέγιστη στήριξή τους στη μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη των οικονομιών τους.
- Οι δράσεις που έχει υλοποιήσει ως τώρα η ΕΕ επαρκούν για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων τους; Θεωρείτε ότι το όλο εγχείρημα έχει καθυστερήσει; Και γιατί;
Η ΕΕ στο σύνολό της, η ΕΚΤ για τη ζώνη του ευρώ και τα κράτη-μέλη έχουν ανταποκριθεί εξαιρετικά καλά, τόσο σε επίπεδο οικονομίας όσο και πολιτικής. Προφανώς, ο αντίκτυπος της πανδημίας υπήρξε απίστευτα ασύμμετρος, τόσο εντός όσο και μεταξύ των κρατών-μελών, ωστόσο, φαίνεται ότι η ευρωπαϊκή αντίδραση το έχει λάβει υπόψη. Είναι σαφές ότι η ποιότητα των πολιτικών που ακολουθούνται εξαρτάται αποκλειστικά από τα κράτη-μέλη, ιδίως όσον αφορά την ποιότητα των προγραμμάτων και των έργων που θα χρηματοδοτηθούν από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility – RRF). Εάν αυτά τα έργα δεν είναι απλώς μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά οδηγούν σε σαφείς βελτιώσεις στον τρόπο που σχεδιάζονται, υλοποιούνται και συντηρούνται τέτοια προγράμματα, τότε θα ακολουθήσουν αποτελέσματα μακροπρόθεσμης ανάπτυξης.
Πρέπει επίσης να είμαστε περήφανοι όσον αφορά τις κοινωνικές πολιτικές που προσφέρει η Ευρώπη. Οι εργαζόμενοι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να επωφεληθούν από τις εργασιακές παροχές και τα επιδόματα ανεργίας που, πολύ απλά, δεν υπάρχουν σε άλλες περιοχές του κόσμου. Αυτές οι παροχές έχουν συνεισφέρει, ως ένα βαθμό, στο να μετριαστούν οι αρνητικές κοινωνικές και ατομικές συνέπειες της πανδημίας.
Είναι ξεκάθαρο πως είναι πλέον απαραίτητο η επονομαζόμενη Απόφαση περί ‘Ιδιων Πόρων να επικυρωθεί άμεσα σε όλα τα κράτη-μέλη. Η υπόθεση στο συνταγματικό δικαστήριο στη Γερμανία θα οδηγήσει σε ανεπιθύμητες καθυστερήσεις. Η συγκεκριμένη περίπτωση καταδεικνύει επίσης ότι οι σημαντικές κινήσεις προς μια πολύ πιο ενωμένη δημοσιονομικά νομισματική ένωση απέχουν αρκετά ακόμα.
- Υπάρχουν επιχειρήματα ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας της ΕΕ πρέπει να αλλάξει και πως είναι απαραίτητη μεγαλύτερη χρηματοοικονομική ευελιξία. Τι γνώμη έχετε;
Είμαι υπέρμαχος των αλλαγών στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (Stability and Growth Pact – SGP) εδώ και 15 χρόνια, αλλά δεν περιμένω να γίνουν σημαντικές αλλαγές στο εγγύς μέλλον. Οι κανόνες έχουν μεταβληθεί σταδιακά επανειλημμένες φορές και έχει γίνει σχεδόν αδύνατο να τους κατανοήσουμε και να τους εφαρμόσουμε με κάποιον ουσιαστικό τρόπο. Πρέπει να γίνουν πιο απλοί, με μικρότερη στόχευση στα δέκατα των εκατοστιαίων μονάδων. Εν τούτοις, ο στόχος να μειωθούν τα επίπεδα χρέους των κρατών-μελών που είναι πολύ υψηλά πρέπει να παραμείνει, καθώς και να ενισχυθεί. Πρέπει επίσης να φροντίσουμε ότι αυτό δεν θα είναι απλώς ένας μεσοπρόθεσμος στόχος που επιβαρύνει πάντοτε την επόμενη κυβέρνηση.
Ο τρόπος συμβιβασμού της κοινοβουλευτικής κυριαρχίας των κρατών-μελών στον τομέα της δημοσιονομικής πολιτικής με τις απαιτήσεις της δημοσιονομικής σταθερότητας, καθώς και η αντιμετώπιση της δημοσιονομικής πολιτικής ως ζητήματος κοινής ευθύνης παραμένει μια δύσκολη κίνηση εξισορρόπησης. Μέχρι και σήμερα, κάτι τέτοιο δεν έχει λειτουργήσει πολύ καλά.
- Μετά από μια δεκαετία πολιτικών λιτότητας, η Ελλάδα έρχεται αντιμέτωπη λόγω της κρίσης της πανδημίας με ένα νέο δημόσιο έλλειμμα και ένα επικίνδυνα υψηλό δημόσιο χρέος. Θεωρείτε πως για να γίνουν διαχειρίσιμα αυτά τα προβλήματα απαιτείται ένα νέο πρόγραμμα λιτότητας;
Η Ελλάδα, όπως και άλλα κράτη-μέλη, θα βγει από την κρίση και θα ανακτήσει την αναπτυξιακή της πορεία. Προφανώς, ακόμα και σε πέντε χρόνια δεν θα βρισκόμαστε στις τιμές του ΑΕΠ που θα φτάναμε αν δεν προέκυπτε η πανδημία. Και είναι εξίσου ξεκάθαρο ότι το χρέος θα είναι υψηλότερο από ό,τι θα ήταν υπό άλλες συνθήκες. Αυτό ισχύει για όλους μας.
Η Ελλάδα, όπως ουσιαστικά όλα τα κράτη-μέλη, θα χρειαστεί να επαναφέρει μια δημοσιονομική πολιτική που εξασφαλίζει χαμηλότερα επίπεδα χρέους με την πάροδο του χρόνου. Δεν πρόκειται για πρόγραμμα λιτότητας. Επιτρέψτε μου επίσης να σας υπενθυμίσω ότι η Ελλάδα επωφελείται από την καλύτερη δυνατή δομή μείωσης του δημόσιου χρέους της, σε σύγκριση με όλα τα άλλα κράτη-μέλη.
- Μία Τελευταία ερώτηση σχετικά με το πρόσφατο παρελθόν. Πόσο πιθανό ήταν ένα σενάριο Grexit το 2015; Η ζημιά για την ελληνική οικονομία ξεπέρασε τα 100 εκατομμύρια ευρώ –όπως έχει υπολογιστεί– κατά το πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ; Ή ήταν μεγαλύτερη;
Πράγματι, φτάσαμε κοντά στην απώλεια της Ελλάδας ως μέλους της Ευρωζώνης, πολύ κοντά. Είχαμε καταστρώσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο με τις ακριβείς κινήσεις που έπρεπε να κάνει ο καθένας αν έφτανε η ημέρα Χ. Μας φαινόταν ότι η Ελληνική Κυβέρνηση ήταν πρόθυμη να επιδιώξει αυτόν τον σκοπό, κάτι που θεωρήσαμε ότι θα ήταν κρίμα. Είτε αυτό είτε ότι έκαναν παιχνίδι, κάτι που θα ήταν ακόμα πιο ανεύθυνο, ακόμα χειρότερο. Ευτυχώς όμως, κατά το δεύτερο μισό του 2015, φωνές πολιτικής ικανότητας και υπευθυνότητας πήραν το πάνω χέρι και πρέπει να ομολογήσω ότι από τότε είχα μια άριστη συνεργασία με τους ομολόγους μου. Οι συζητήσεις ήταν δύσκολες, αυτό είναι αλήθεια, αλλά έτσι γίνεται σε τέτοιες καταστάσεις.
Δεν θα μάθουμε ποτέ με ακρίβεια πόσα έχασε η Ελλάδα ως αποτέλεσμα του πρώτου μισού του 2015. Ωστόσο, τα στοιχεία που αναφέρονται ενδέχεται να είναι λογικά. Αναλογιστείτε απλώς πόσο πιο υψηλό θα ήταν το ΑΕΠ της Ελλάδας χωρίς τους ελέγχους κεφαλαίων (capital controls) και άλλα μέτρα, ενώ ακόμα και το 2025 το ΑΕΠ θα βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα από ό,τι θα ήταν υπό διαφορετικές συνθήκες. Για να είμαστε όμως δίκαιοι, πρέπει να θυμόμαστε ότι η συνεργασία και η πρόοδος βρίσκονταν σε δύσκολη κατάσταση ήδη από το 2014. Τι έκβαση θα είχε όλο αυτό, δεν μπορούμε να ξέρουμε.
Για να κλείσουμε, πιστεύω πραγματικά σε ένα στιβαρό μέλλον για την Ελλάδα και νομίζω πως η χώρα βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Όπως λέει και το ρητό: Πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα. Αλλά ας μην ξεχνάμε: Έχουν ήδη γίνει πολλά.