THEPOWERGAME
Οι ανεξέλεγκτες τιμές της ενέργειας αφήνουν βαθιά σημάδια και στον κλάδο των πλαστικών, υποστηρίζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ), Βασίλειος Γούναρης. Ο κ. Γούναρης θεωρεί πως «οι προσπάθειες για τη στήριξη του ιδιαίτερα εξωστρεφούς κλάδου θα πρέπει αυτήν την περίοδο να εστιάσουν στην ανακούφιση των επιπτώσεων από την ενεργειακή κρίση». Η αξία των εξαγωγών των ελληνικών βιομηχανιών πλαστικών έφτασαν το 2021 το 1,6 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 35% σε σχέση με το 2020.
Ο πρόεδρος του ΣΒΠΕ επισημαίνει πως ο σύνδεσμος έχει ζητήσει «επείγουσες αλλαγές» στο σύστημα ανακύκλωσης της χώρας. Όπως λέει, «το μεγαλύτερο πρόβλημα παραμένει η απώλεια πλαστικών που κατευθύνονται στους χώρους υγειονομικής ταφής. Θα πρέπει, λοιπόν, να επιταχυνθεί η δημιουργία των συλλογικών συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης σε περισσότερα ρεύματα αποβλήτων».
Ο κ. Γούναρης υποστηρίζει πως ο κλάδος των πλαστικών αντιμετωπίζει περισσότερα εμπόδια, παρά αρωγή, στην προσπάθεια εναρμόνισης με τη βιώσιμη ανάπτυξη και θεωρεί πως «δεν έχει νόημα στη σημερινή συγκυρία να βλέπουμε πολεμική εναντίον υλικών, τη στιγμή που η αξία τους έχει αναγνωριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς». Παράλληλα, ασκεί κριτική στην καμπάνια του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης για τα μικροπλαστικά.
Υπάρχουν εταιρείες-μέλη σας που έχουν μειώσει την παραγωγή λόγω της ενεργειακής κρίσης; Πόσο «έχει ανεβάσει» το κόστος η έκρηξη τιμών στην ενέργεια;
«Όπως γνωρίζετε, η βιομηχανία πλαστικών είναι αυτό που ονομάζουμε ενεργοβόρος. Ως εκ τούτου, η σοβούσα ενεργειακή κρίση έχει απορρυθμίσει τις γραμμές παραγωγής παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, η κρίση αυτή έχει λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις για τη βιομηχανία μας για δύο ακόμη λόγους. Η χώρα μας προέρχεται από μια μακρά περίοδο ύφεσης, η οποία δοκίμασε τις αντοχές και τη βιωσιμότητα των περισσοτέρων επιχειρήσεων του κλάδου. Επιπρόσθετα, τα μέλη μας έχουν να αντιμετωπίσουν τις απαγορεύσεις υλικών, που προκαλούν επιπλέον προκλήσεις.
Προκλήσεις που καλούμαστε να ξεπεράσουμε με την καινοτομία, που βρίσκεται εγγεγραμμένη στο DNA του κλάδου μας. Η παραγωγή έχει μειωθεί σε ορισμένες επιχειρήσεις, μια και καταγράφεται κατακόρυφη μείωση στη ζήτηση προϊόντων λόγω των συνεχών ανατιμήσεών τους. Μέχρι πρόσφατα υπήρξαν ελλείψεις και άνοδος των τιμών σε βασικές πρώτες ύλες.
Σε ό,τι αφορά το ενεργειακό κόστος, αυτό σε ορισμένες περιπτώσεις έχει τετραπλασιαστεί. Μέλη μας έχουν καταγράψει αυτές τις υπέρογκες αυξήσεις. Προσπαθούν να αποφύγουν την μετακύλησή τους στον τελικό καταναλωτή, αλλά αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό. Η συγκεκριμένη αλυσίδα προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε κινδυνεύει να γίνει “θηλιά” για τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που απαρτίζουν τον κλάδο μας και είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Φυσικά, όλη αυτή η κατάσταση που βιώνουμε θα έχει επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας».
Η στροφή προς την κυκλική οικονομία επηρεάζει σοβαρά τον κλάδο των πλαστικών. Πώς αντιμετωπίζει το νέο περιβάλλον η ελληνική βιομηχανία πλαστικών; Έχει περιορίσει την παραγωγή της;
«Με αυτήν την ερώτησή σας θέλω να ξεδιαλύνω και έναν μύθο που περιβάλλει το μοντέλο της Κυκλικής Οικονομίας.
«Τα πλαστικά αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της σύγχρονης οικονομίας, με αναρίθμητες εφαρμογές για τη βιομηχανία και τους καταναλωτές. Πρόκειται για φθηνό, ευέλικτο, ελαφρύ, ανθεκτικό και ευρέως χρησιμοποιούμενο υλικό σε βασικούς τομείς, όπως οι συσκευασίες, η γεωργία, οι κατασκευές, η αυτοκινητοβιομηχανία και οι ηλεκτρικές συσκευές».
Η παραπάνω άποψη δεν είναι της βιομηχανίας πλαστικών, οπότε θα μπορούσε να θεωρηθεί αυτοστιγμεί ως μεροληπτική. Είναι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Κατανοείτε, λοιπόν, ότι ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδας και τα μέλη του είναι πρωτοπόροι σε αυτήν την εμβληματική μετάβαση και εργάζονται για τη διασφάλιση της βέλτιστης υιοθέτησής της από την εποχή που η Κυκλική Οικονομία έμοιαζε στους περισσότερους σαν ένας εξωτικός όρος.
Σήμερα προσπαθεί να αποτελέσει έναν επιταχυντή σε αυτήν την προσπάθεια, μια και πιστεύουμε ότι προσφέρει μια εξαιρετική ευκαιρία να κάνουμε την οικονομία μας πιο ανταγωνιστική και να προστατεύσουμε το περιβάλλον. Έτσι, πρόσφατα σε μελέτη που αναθέσαμε στο ΙΟΒΕ διατυπώσαμε προτάσεις για την ταχύτερη μετάβαση στο μοντέλο της Κυκλικής Οικονομίας. Συνοπτικά, οι προτάσεις μας είναι:
- Ενίσχυση και επιτάχυνση της δημιουργίας των συλλογικών συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης σε περισσότερα ρεύματα αποβλήτων.
- Αναβάθμιση υποδομών και παραγωγή δευτερογενών υλών.
- Επέκταση της θέσπισης ελάχιστων ποσοστών ανακύκλωσης σε διάφορα προϊόντα.
- Δράσεις για τη βελτίωση της ευαισθητοποίησης των πολιτών και των εμπλεκόμενων μερών.
Το πλαστικό είναι υλικό-κλειδί για τη μετάβαση στην Κυκλική Οικονομία και το γεγονός αυτό αποδεικνύεται στην καθημερινότητά μας».
Θεωρείτε πως στην Ελλάδα έχουν ληφθεί μέτρα για τη στήριξη του κλάδου; Ποια μέτρα προτείνετε εσείς ώστε να παραμείνει ζωντανή η ελληνική βιομηχανία πλαστικών;
«Στην Ευρώπη και κατ’ επέκταση στην Ελλάδα, τα πλαστικά έχουν “δαιμονοποιηθεί”. Μαζί με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, EuPC και Plastics Europe έχουμε διατυπώσει την άποψη ότι οι απαγορεύσεις υλικών δεν προσφέρουν λύσεις. Πρόσφατα, τόσο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, όπου παραβρέθηκα, όσο και στο Συνέδριό μας στις 29 Νοεμβρίου στον Δημόκριτο, κυβερνητικοί παράγοντες παραδέχτηκαν ότι τα πλαστικά έχουν αδικηθεί. Τώρα, που κατακάθεται η πολεμική ετών εναντίον των πλαστικών, αναδεικνύεται η πολύτιμη συμβολή τους στην καθημερινότητά μας. Στην πανδημία, όπως όλοι διαπιστώσαμε, τα πλαστικά αποτέλεσαν ένα υλικό που σε όλα τα βήματα της υγειονομικής αλυσίδας προσέφερε σωτήριες λύσεις. Από τις μάσκες έως τους αναπνευστήρες, τα πλαστικά διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο. Πρόσφατα αναδείχθηκε και ο ρόλος συμμάχου που έχει το πλαστικό στην αντιμετώπιση της μεγαλύτερης πρόκλησης που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, της κλιματικής αλλαγής. Έρευνα της εταιρείας McKinsey ανέδειξε τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα πλαστικά σε αυτήν την υπαρξιακή -για το ανθρώπινο είδος- προσπάθεια. Σας περιγράφω τα παραπάνω για να σας πω ότι δυστυχώς έχουμε να αντιμετωπίσουμε περισσότερα εμπόδια, παρά αρωγή στην προσπάθεια για βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου μας.
Για έναν κλάδο που συνεισφέρει σημαντικά και στις εξαγωγές, με την αξία τους το 2021 να προσεγγίζει τα €1,6 δισεκατομμύρια, αυξημένη κατά 35% σε σχέση με το 2020, όπως καταγράφηκε στην τελευταία μελέτη του ΙΟΒΕ που παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο στο Συνέδριό μας. Οι ανάγκες για τον κλάδο των πλαστικών είναι μεταβαλλόμενες. Σε αυτήν τη συγκυρία δεν χρειαζόμαστε μακροπρόθεσμα οράματα για το 2030 και μετά, ιδίως σε μια εποχή που οι εταιρείες προσπαθούν να επιβιώσουν σε καθημερινή βάση, ανταποκρινόμενες στις ανεξέλεγκτες τιμές ενέργειας. Οι προσπάθειες για τη στήριξη του ιδιαίτερα εξωστρεφούς κλάδου μας θα πρέπει αυτήν την περίοδο να εστιάσουν στην ανακούφιση των επιπτώσεων από την ενεργειακή κρίση».
Υπάρχουν κάποιες πρωτοβουλίες άλλων ευρωπαϊκών χωρών για τη στήριξη του κλάδου πλαστικών που μπορείτε να αναφέρετε ως καλή πρακτική;
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση καθορίζεται από τους ίδιους νόμους και κανόνες. Στη θεωρία. Στην πράξη υπάρχει κατακερματισμός της ενιαίας αγοράς, με κράτη-μέλη να μην έχουν εφαρμόσει για παράδειγμα τη νομοθεσία για τα πλαστικά μιας χρήσης. Τον Σεπτέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα λάβει δραστικά μέτρα νομικής φύσεως κατά 11 κρατών-μελών που δεν έχουν εφαρμόσει την οδηγία για τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι παρ’ ότι βρισκόμαστε σε μια Ένωση, δεν ισχύουν οι ίδιοι κανόνες για όλους. Το ευκταίο για τη βιομηχανία μας είναι να σταματήσουν να ορθώνονται εμπόδια με επιπλέον απαγορεύσεις για υλικά, να αναγνωριστεί ο ρόλος τους και έτσι να αποτελέσουν έναν σημαντικό παράγοντα που θα συμβάλλει στους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης».
Ο ΣΒΠΕ εδώ και χρόνια ζητάει αλλαγές στο μοντέλο ανακύκλωσης, ώστε να στηριχθεί και ο κλάδος. Έχουν προχωρήσει; Ποιες είναι οι μεγάλες εκκρεμότητες σε αυτό το μέτωπο;
«Όπως ανέφερα και νωρίτερα, έχουμε ζητήσει και μέσω μελέτης μας επείγουσες αλλαγές στο σύστημα ανακύκλωσης στη χώρα μας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα παραμένει η απώλεια πλαστικών που κατευθύνονται στους χώρους υγειονομικής ταφής. Θα πρέπει, λοιπόν, να επιταχυνθεί η δημιουργία των συλλογικών συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης σε περισσότερα ρεύματα αποβλήτων. Η συλλογή στην πηγή, που πλέον έχει καταστεί κοινή ανάγκη, είναι αίτημα που έχουμε διατυπώσει εδώ και πολλά χρόνια. Πρέπει, επίσης, να αναβαθμιστούν οι υποδομές ανακύκλωσης. Έχουν γίνει μικρά βήματα, πρέπει να κάνουμε άλματα τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να σταματήσουμε να είμαστε ανάμεσα στους ουραγούς της ανακύκλωσης σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, πώς αξιολογείτε τα μέτρα που έχει λάβει το κράτος για να μειωθεί η ρύπανση από το πλαστικό; Tι άλλες κινήσεις πρέπει να γίνουν;
«Το σημαντικότερο στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν σε αυτήν την ερώτησή σας είναι η εκπαίδευση του τελικού καταναλωτή, του πολίτη εν ευρεία έννοια. Σε μια ιδανική κοινωνία, όλα τα προϊόντα μετά τη χρήση τους είτε θα επαναχρησιμοποιούνταν είτε θα ανακυκλώνονταν. Αυτό προφανώς δεν συμβαίνει σήμερα. Εδώ κομβικό ρόλο θα πρέπει να έχει ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης, που κατά τη γνώμη μας θα πρέπει να διοχετεύσει τους πόρους από τα τέλη και τις εισφορές που έχουν επιβληθεί στα πλαστικά σε θετικές εκστρατείες ενημέρωσης και εκπαίδευσης, που θα προωθούν την ορθή χρήση των υλικών μετά τη χρήση τους. Δεν έχει νόημα στη σημερινή συγκυρία να βλέπουμε πολεμική εναντίων υλικών, τη στιγμή που η αξία τους έχει αναγνωριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Σε αυτό το σημείο θα μου επιτρέψετε να εκφράσω τη δυσαρέσκειά μου για την πρόσφατη καμπάνια του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, που διαιωνίζει την πολεμική κατά των πλαστικών που ανέφερα παραπάνω. Αναφέρομαι στην καμπάνια για τα μικροπλαστικά, στην οποία αντί ο πολίτης να ενημερωθεί με επιστημονικά τεκμηριωμένες μελέτες για τις πηγές από τις οποίες διαρρέουν τα μικροπλαστικά στο περιβάλλον, επιλέγεται μια εικόνα ενός εμβρύου σε πλαστική σακούλα. Μια εικόνα που προκαλεί σοκ, που κάνει επίκληση στο συναίσθημα, επενδύει στον φόβο αντί στην ορθή ενημέρωση. Μια επικοινωνιακή εκστρατεία που πραγματοποιείται συνειδητά για αποκόμιση πρόσκαιρων οφελών εντυπωσιασμού. Αυτή η καμπάνια πραγματοποιείται παρ’ ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει παραδεχτεί επίσημα ότι τα μικροπλαστικά προέρχονται κυρίως από συνθετικά ρούχα (35%) και ελαστικά αυτοκινήτων (28%). Τέτοιες καμπάνιες είναι δυστυχώς μέρος του προβλήματος, που αφορά τη ρύπανση του περιβάλλοντος, διότι δεν προσφέρουν τη σωστή ενημέρωση προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί ο πολίτης, να κάνει κτήμα του τα στοιχεία μιας σύνθετης πρόκλησης ώστε να γίνει μέρος της λύσης.
Το πρόβλημα με τη ρύπανση του περιβάλλοντος δεν είναι τα υλικά, αλλά η άναρχη απόρριψη των αποβλήτων. Το λεγόμενο littering. Θα πρέπει, λοιπόν, η Πολιτεία να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα της, προκειμένου να εκπληρώσει έναν διττό στόχο. Αφενός την εκπαίδευση του καταναλωτή και αφετέρου την αποτροπή συμπεριφορών που δεν σέβονται το περιβάλλον, από καταναλωτές και εταιρείες».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
