THEPOWERGAME
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα μετά από δυόμισι χρόνια λόγω της πανδημίας και έχοντας επισκεφθεί την Αθήνα δυο φορές από τον Αύγουστο, o Δρ. Πήτερ Σάνφεϊ, υψηλό στέλεχος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), διαπίστωσε πως έχει ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στην οικονομία, χαράσσοντας μια επιτυχή πορεία μετά τις δυσκολίες του 2015. Η Ελλάδα καταλαμβάνει μια από τις υψηλότερες θέσεις στη λίστα με τις μεγαλύτερες ετήσιες επενδύσεις ανά χώρα στον πίνακα της EBRD.
«Υπάρχει στην Ελλάδα μια καλή ιστορία για να αφηγηθεί κανείς», δήλωσε στο powergame.gr ο κ. Σάνφεϊ, στο πλαίσιο του συνεδρίου του Economist με θέμα «Sustainable Finance in Volatile Times» (Βιώσιμη Χρηματοδότηση σε Ασταθείς Εποχές). Ο κ. Σάνφεϊ, υποδιευθυντής του τομέα οικονομικών στο Τμήμα Στρατηγικής και Πολιτικών της EBRD θεωρεί, ωστόσο, πως ακόμη πρέπει να γίνουν πολλά στον τομέα των μεταρρυθμίσεων καθώς ακόμη και σε κρίσεις ανοίγονται ευκαιρίες για την επιτάχυνσή τους. Παρά την αύξηση των δαπανών για τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ο ίδιος θεωρεί πως η Ελλάδα διατηρεί υπό έλεγχο τη δημοσιονομική της κατάσταση.
- Πώς αξιολογείτε τη θέση της Ελλάδας σήμερα;
Μια σύντομη απάντηση θα ήταν πως παρατηρείται μεγάλη πρόοδος στην Ελλάδα από το 2015, όταν η EBRD ξεκίνησε να επενδύει στην Ελλάδα σε πρώτη φάση μέχρι το 2020, παρατείνοντας έπειτα το πρόγραμμα μέχρι το 2025 ύστερα από κοινή απόφαση των μετόχων της Τράπεζας. Η εμπιστοσύνη στην οικονομία έχει τονωθεί και υπάρχει μια ευρεία αίσθηση επιτεύγματος για όσα κατάφερε σε σχέση με τις συνθήκες που είχαν επικρατήσει το 2015.
Πέραν τούτου, όμως, πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά και υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για περαιτέρω βελτίωση μέσω μεταρρυθμίσεων π.χ. σε θέματα που αφορούν στα συστήματα διακυβέρνησης και απονομής δικαιοσύνης. Αφενός, έχει βελτιωθεί η πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης μαζί με το γενικότερο τραπεζικό σύστημα. Αφετέρου, ορισμένες εταιρείες δυσκολεύονται να αποκτήσουν πρόσβαση σε δάνεια.
Οι εντυπώσεις μας για τα σχέδια της πράσινης μετάβασης στην ενέργεια είναι πολύ καλές και είμαστε θετικοί ως προς τις προοπτικές της χώρας να εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο για την ευρύτερη περιοχή. Γενικά, πιστεύουμε στις δυνατότητες της Ελλάδας παρά τις προκλήσεις που πηγάζουν από το διεθνές περιβάλλον. Υπάρχει μια καλή ιστορία για να αφηγηθεί κανείς. Γι’ αυτό, εξάλλου, η Ελλάδα είναι ένας από τους μεγαλύτερους αποδέκτες επενδύσεων από την EBRD, σε ετήσια βάση. Είναι μια πεποίθηση που μοιραζόμαστε με τους συνεταίρους μας, οι οποίοι συμμετέχουν σε επενδύσεις στον ιδιωτικό κλάδο.
- Πώς θα μπορούσε η Ελλάδα να βελτιώσει την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε πηγές χρηματοδότησης;
Η περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς μετοχικών κεφαλαίων, η οποία παίζει μεγάλο ρόλο στην υπόλοιπη δυτική Ευρώπη, είναι απαραίτητη. Είναι κάτι που ενθαρρύνουμε διότι έτσι αναπτύσσεται μια διαφορετική δυναμική στην οικονομία και ανοίγεται η προοπτική στις εταιρείες να εξελιχθούν σε σημαντικούς παίκτες διεθνώς.
- Το τρέχον περιβάλλον που επικρατεί στην ευρύτερη Ευρώπη μπορεί να καθυστερήσει μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα ή θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως κίνητρο για την επιτάχυνσή τους;
Τα πράγματα μπορεί να εξελιχθούν σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Σε κρίσεις υπάρχουν δυσκολίες, αλλά μπορεί να δημιουργηθούν και ευκαιρίες, καθώς έτσι καταδεικνύεται η ανάγκη για την προώθηση μεταρρυθμίσεων. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι η ενεργειακή κρίση. Κάτω από τις τρέχουσες συνθήκες είναι κατανοητό να παρατείνεται η τροφοδοσία ενέργειας με λιγνίτη. Την ίδια ώρα, όμως, δίνεται μεγαλύτερη προσοχή για τα οφέλη της πράσινης οικονομίας και της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε σχέση με πριν.
Ένα ακόμη παράδειγμα είναι η ψηφιοποίηση. Η Ελλάδα έχει κάνει άλματα σε αυτό το πεδίο, αρχικά χάρις στην αναγκαστική αλλαγή από μετρητά σε κάρτες λόγω των ελέγχων στην κίνηση των κεφαλαίων εν μέσω της κρίσης. Σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε σχέση με άλλες χώρες στο πεδίο αυτό.
- Τα μέτρα στήριξης που έχει δρομολογήσει η κυβέρνηση, τα οποία είναι απαραίτητα λόγω του βάθους και της διάρκειας της ενεργειακής κρίσης, μπορεί να εκθέσουν τη δημοσιονομική θέση της χώρας;
Από την προηγούμενη κυβέρνηση, η Ελλάδα είχε καταφέρει να παρουσιάζει πρωτογενή πλεονάσματα επί σειρά ετών ώστε το χρέος της να είναι βιώσιμο σε βάθος χρόνου. Δεδομένων των επιδόσεων που επιτεύχθηκαν από δυο διαφορετικές κυβερνήσεις και την πορεία που έχει χαράξει το υπουργείο Οικονομικών, είμαι βέβαιος πως η δημοσιονομική κατάσταση στην Ελλάδα μπορεί να διατηρηθεί υπό έλεγχο. Αναμφίβολα θα ασκηθούν πιέσεις εάν παραταθεί η ενεργειακή κρίση. Αλλά αυτό είναι ένα μεγάλο ερώτημα όχι μόνον για την Ελλάδα, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο, και θα εξαρτηθεί από πολιτικούς παράγοντες. Γεγονός είναι, πάντως, πως οι επιδόσεις της Ελλάδας μέσα στο α’ εξάμηνο είναι εξαιρετικά ισχυρές. Παντού στην Ευρώπη αναμένεται μια επιβράδυνση μέσα στα επόμενα τρίμηνα.
- Η Ευρώπη ήδη αναζητά εναλλακτικούς και διαφορετικούς προμηθευτές για την ενεργειακή της τροφοδοσία. Εντούτοις, είναι πολλοί εκείνοι που θεωρούν πως η ενεργειακή ανεπάρκεια θα συνεχίσει να υφίσταται και το 2024. Ποια είναι η άποψη σας επί του θέματος;
Αν και δεν είμαι εξειδικευμένος σε αυτόν τον τομέα, έχω παρατηρήσει πως οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν υποχωρήσει λίγο από τότε που οι κυβερνήσεις της Ευρώπης βρίσκονται σε επαφές με τρίτες χώρες για να εξασφαλίσουν ενεργειακούς πόρους. Έως έναν μεγάλο βαθμό, η Ευρώπη θα καταφέρει να διασφαλίσει αρκετή ενέργεια από νέους πόρους για να αντισταθμίσει τη μείωση των ροών από τη Ρωσία σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Μακροπρόθεσμα αναμένουμε να σημειωθεί, επίσης, πρόοδος στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ώστε να μην χρειαστεί ποτέ ξανά φυσικό αέριο από τη Ρωσία.
- Εκτός από την ενεργειακή κρίση, ποια θεωρείτε πως είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για την Ευρώπη;
Να θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό. Είναι μια κοινή πρόκληση καθώς υπερβαίνει τα όρια των κρατών-μελών της Ευρωζώνης. Πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει η αξιοπιστία των κεντρικών τραπεζών. Είναι σημαντικό να εξασφαλίσουν πως αυτή η άνοδος του πληθωρισμού είναι προσωρινή. Έχουν περιθώρια να δράσουν, δεδομένου ότι ο πληθωρισμός ήταν χαμηλός για μια μακρά χρονική περίοδο. Φανταστείτε πως οι νέοι της εποχής μας δεν είχαν προηγουμένως εμπειρία από υψηλό πληθωρισμό που σήμερα φθάνει έως και το 10%. Τη δεκαετία του ΄70 κυμαίνονταν στο 25%. Είναι πολύ σημαντικό να δράσουν οι κεντρικές τράπεζες πριν μονιμοποιηθεί ο πληθωρισμός στις προσδοκίες για την οικονομία.