THEPOWERGAME
Ένας ισχυρός ευρωπαϊκός πυλώνας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ είναι πλέον απαραίτητος όσο ποτέ, επισημαίνει ο Γκι Φερχόφστατ, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πρόεδρος του Συνεδρίου για το μέλλον της Ευρώπης και πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου. Σε συνέντευξή του στο powergame.gr, ο κ. Φερχόφστατ υπογραμμίζει την ανάγκη μιας βαθιάς μεταρρύθμισης στην ΕΕ στην κατεύθυνση της ομοσπονδοποίησης και της τροποποίησης της αρχής της ομοφωνίας.
- Στην ομιλία σας στο 2ο Thessaloniki Metropolitan Summit αναφερθήκατε στη διαμόρφωση μιας νέας εποχής στον κόσμο, μια νέα παγκόσμια τάξη. Το ερώτημα, όμως, είναι αν η Ευρώπη είναι έτοιμη να ανταγωνιστεί σε αυτόν τον νέο κόσμο. Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που εμποδίζει αυτή τη διαδικασία;
Είναι το γεγονός ότι η Ένωσή μας και η διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν έχουν προσαρμοστεί σε έναν τέτοιο κόσμο. Διότι αν πρέπει να αποφασίζεις τα πάντα με ομοφωνία, νομίζω, ότι αντιδράς ανεπαρκώς και καθυστερημένα. Έτσι κάπως περιγράφουν οι δημοσιογράφοι και οι αναλυτές την αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οικονομική κρίση: Ανεπαρκή και καθυστερημένη. Πώς είναι η αντίδραση στη μεταναστευτική κρίση; Ανεπαρκής και καθυστερημένη. Ας είμαστε ειλικρινείς, χωρίς την αμερικανική βοήθεια, πώς θα περιγράφαμε την αντίδρασή μας απέναντι στην Ουκρανία; Ανεπαρκή, νομίζω, και ίσως ακόμα και πολύ καθυστερημένη. Έτσι, για μένα το σημαντικότερο είναι οι πολιτικές της Ένωσης. Αλλά, ας είμαστε ειλικρινείς, επειδή δεν έχουμε καλές διαδικασίες λήψης αποφάσεων και όργανα στην Ένωση, έχουμε κακές πολιτικές ή δεν έχουμε καθόλου πολιτικές…
Αυτά αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία στον κόσμο του αύριο. Για να ανταγωνιστείς στον κόσμο του αύριο δεν μπορείς να περιμένεις τρεις μήνες μέχρι να συμφωνήσουν όλοι και να έχεις συναίνεση. Είναι αδύνατο. Το βλέπετε με τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπου οι Αμερικανοί μπόρεσαν να δράσουν αμέσως. Και έτσι, νομίζω ότι αυτό είναι το σημαντικότερο τώρα: Δεν είναι απαραίτητο τελικά αν δεν συμφωνούν όλοι με αυτό, ας προχωρήσουμε με έναν συνασπισμό των προθύμων.
- Στην ίδια ομιλία σας, επιμείνατε στην ανάγκη για ένα Ευρωπαϊκό Αμυντικό Σύστημα ως προϋπόθεση για μια πιο αποτελεσματική πολιτική για την ΕΕ. Πόσο εφικτό είναι αυτό; Γιατί το ζητάτε μετ’ επιτάσεως;
Διότι αύριο μπορεί να έχουμε τον Τραμπ ως νέο πρόεδρο των ΗΠΑ και να λέει ότι εμείς δεν παρεμβαίνουμε στην Ευρώπη. Αν δεν ήταν η κυβέρνηση Μπάιντεν και ήταν μια δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ, νομίζω ότι η Ουκρανία θα ήταν ήδη ολόκληρη στα χέρια των Ρώσων, χωρίς κανέναν να την υπερασπιστεί. Αλλά, αύριο αυτό μπορεί να ξανασυμβεί… Με άλλα λόγια, δεν θέλω μια εναλλακτική λύση για το ΝΑΤΟ. Θέλω έναν ισχυρό ευρωπαϊκό πυλώνα μέσα στο ΝΑΤΟ, που να μπορεί να δράσει και σε μια στιγμή που οι Αμερικανοί δεν θα θέλουν να δράσουν, επειδή δεν εμπλέκονται τα συμφέροντά τους ή επειδή υπάρχει ένας πρόεδρος όπως ο Τραμπ, που έχει άλλες απόψεις.
- Ήδη η Ευρώπη ξοδεύει πολλά χρήματα για τον στρατό, την άμυνα…
Ναι, κοιτάξτε, φυσικά ξοδεύουμε 240 δισεκατομμύρια ευρώ, το ίδιο ποσό με την Κίνα…
- Και πολύ μεγαλύτερο από αυτό της Ρωσίας…
Τετραπλάσιο της Ρωσίας. Το πρόβλημα είναι ότι στον τομέα αυτό θα έλεγα ότι παράγουμε τα πάντα 27 ξεχωριστές φορές. Αυτό δημιουργεί έναν πληθωρισμό οπλικών συστημάτων. Ο αριθμός των οπλικών συστημάτων στην Ευρώπη είναι 130 περίπου. Όταν οι Αμερικανοί έχουν 25 ή 30, οι Κινέζοι ακόμα λιγότερα, όπως και οι Ρώσοι. Υπάρχουν, βέβαια, συνεργασίες μεταξύ των κρατών μελών, αλλά δεν υπάρχει δομικό σύστημα. Κοιτάξτε, η Αμυντική Κοινότητα δεν είναι οι Υπουργοί Άμυνας που συνέρχονται τέσσερις φορές τον χρόνο και λένε «όλα πάνε καλά, εντάξει, ίσως μπορούμε να κάνουμε μια κοινή άσκηση». Η Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα δεν μπορεί να είναι το χαρτάκι στο οποίο έχουμε κάθε έξι μήνες την εναλλαγή των ομάδων μάχης της ΕΕ, διότι οι ομάδες μάχης της ΕΕ δεν έχουν συμμετάσχει ποτέ σε τίποτα απολύτως. Τι είναι, λοιπόν, η Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα; Είναι αυτό που ενώνεις στρατιώτες, εξοπλισμό, άρματα μάχης, τεθωρακισμένα οχήματα, αεροπλάνα, πυραύλους και λες: «Αυτή είναι η ευρωπαϊκή δύναμη ταχείας αντίδρασης», κάτι, που δεν αποκλείει τους εθνικούς στρατούς. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, κάθε πολιτεία έχει τον δικό της ένοπλο στρατό, όταν όμως τα πράγματα συνδυάζονται σε ομοσπονδιακό επίπεδο, τότε υπάρχει ο αμερικανικός στρατός… Το ίδιο πρέπει να συμβεί και στην Ευρώπη. Και, παρεμπιπτόντως, περιγράφω ακριβώς αυτό που συνέταξαν ο Αντενάουερ και ο Σούμαν και ο Ντε Γκασπερι τη δεκαετία του ’50. Γι’ αυτούς, η Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα δεν ήταν ότι θα κάνουμε κοινές ασκήσεις και κάποιες διμερείς επιχειρήσεις. Ήταν μια σύνθετη αμυντική κοινότητα, που περιελάμβανε δημοκρατικές εποπτείες. Υπήρχε ακόμη και στη συνθήκη τους, πόσες βαθμίδες θα υπάρχουν σε αυτόν τον Ευρωπαϊκό Στρατό, ποια θα είναι η στολή, από που θα προέρχονται τα χρήματα, πόσα αεροπλάνα θα υπάρχουν, πόσες μοίρες, πόσες ομάδες μάχης, και ούτω καθεξής… Και αυτό δημιουργεί επίσης στη συνέχεια αυτόματα, μια κοινή βιομηχανία.
Αυτός είναι επίσης ο καλύτερος τρόπος για να μειωθεί ο πληθωρισμός των οπλικών συστημάτων, διότι αν έχετε μια πραγματική ευρωπαϊκή βιομηχανία, στρατιωτική βιομηχανία, θα παράγει αυτά τα κοινά συστήματα αντί για την πληθώρα των συστημάτων που έχουμε σήμερα.
- Συνεπώς υπάρχει δυνατότητα να προχωρήσουμε σε αυτήν την κατεύθυνση -όχι μόνο στον τομέα της άμυνας, αλλά συνολικά;
Κοιτάξτε, το πρόβλημά μας στην Ευρώπη είναι ότι έχουμε την… Ευρωπαϊκή Ένωση. Τι εννοώ, για να μην παρεξηγηθώ; Φανταστείτε μια στιγμή ότι συμβαίνει το εξής: πόλεμος, επίθεση, από τη Ρωσία προς την Ουκρανία ή άλλες χώρες και εμείς δεν έχουμε τίποτα απολύτως. Δεν έχουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τι θα συμβεί; Αυτό που θα συμβεί είναι ότι όλοι οι δημοκράτες Ευρωπαίοι ηγέτες θα συγκεντρωθούν στις Βρυξέλλες, στο Παρίσι, στο Βερολίνο, στην Αθήνα για να πουν «Πρέπει να υπερασπιστούμε τους τον εαυτό μας, πρέπει να οργανωθούμε»… Και κατά τη γνώμη μου θα είχαμε δημιουργήσει σε έξι μήνες μια Ένωση με άμυνα, με τεχνολογία, με ενέργεια. Όλα αυτά θα ήταν ήδη περισσότερα από αυτό που έχουμε… Το πρόβλημά μας είναι η κληρονομιά μας. Ότι χτίσαμε κομμάτι-κομμάτι, κρίση-κρίση αυτή την Ένωση και τώρα πρέπει να δουλέψουμε με αυτή την Ένωση. Ξέρετε, έχουμε την Επιτροπή, έχουμε τον κανόνα της ομοφωνίας, έχουμε το Κοινοβούλιο, και μετά συμβαίνει μια κρίση και «Ω, τα πράγματα είναι δύσκολα, οπότε πρέπει να προσαρμοστούμε λίγο εδώ, πρέπει να προσαρμοστούμε λίγο εκεί, ας κάνουμε λίγες διορθώσεις εκεί», αλλά βασικά θα ήταν πολύ καλύτερο να μην είχαμε τίποτα απολύτως, να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν καιροσκόπο, όπως ο Πούτιν σήμερα, και στο πλαίσιο του πανικού να ενωθούμε και να δημιουργήσουμε κάτι που να έχει περισσότερο νόημα…
- Τι προτείνετε, λοιπόν, μια αναδιαμόρφωση της ΕΕ;
Μια ριζική μεταρρύθμιση.
- Ποιος θα το καταστήσει αυτό δυνατό; Το πρόβλημα είναι πολιτικό, ενώ υπάρχει και πρόβλημα ηγεσίας στην ΕΕ.
Είναι πρόβλημα ηγεσίας, ωστόσο, δεν είναι των προγραμμάτων. Στα κυβερνητικά προγράμματα αναγράφεται. Για παράδειγμα, στο γερμανικό κυβερνητικό πρόγραμμα αναφέρεται ότι χρειάζεται μια ριζική αναμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια ομοσπονδιακή Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης της αρχής της ομοφωνίας. Ο Μακρόν, κάθε φορά που μιλάει για την Ευρώπη, θέλει να κάνει επανάσταση και λέει «χρειαζόμαστε αυτό, χρειαζόμαστε εκείνο».
Ακόμα και η ολλανδική κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θέλει να καταργήσει την ομοφωνία σε μια σειρά από ζητήματα, επειδή δεν λειτουργεί. Η ισπανική κυβέρνηση είναι μια πολύ φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση, ενώ και ο Ντράγκι -να δούμε τώρα τι θα προκύψει από τις ιταλικές εκλογές- στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είπε ακριβώς τα ίδια πράγματα.
Πιστεύω ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να συνέλθουν και να πουν ότι θα προχωρήσουμε. Εμείς από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ζητήσαμε -χρησιμοποιήσαμε το άρθρο 48 της Συνθήκης- μια Συνέλευση για το θέμα και το Συμβούλιο θα ψηφίσει γι’ αυτό τον Οκτώβριο. Θα είναι μια τομή η σύγκληση μιας Συνέλευσης για να αλλάξουν οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της λήψης αποφάσεων με ομοφωνία.
- Υπάρχουν, βεβαίως, οι μεγάλες χώρες της ΕΕ, η Γερμανία, η Γαλλία αλλά τι θα γίνει με τις μικρές χώρες, πώς θα ακουστεί η φωνή τους, πώς θα προασπιστούν τα συμφέροντά τους; Η Ελλάδα για παράδειγμα, που πέρασε μια περιπέτεια, μια κρίση επί 10 χρόνια και μετά ήρθε η πανδημία και τώρα έχουμε ένταση με την Τουρκία, αλλά και το πρόβλημα των μεταναστών. Πώς θα μπορούσε να συμβάλει σε αυτή τη ριζική μεταρρύθμιση για να γίνει η Ευρώπη καλύτερη και πιο αποτελεσματική, όπως λέτε;
Νομίζω ότι ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό είναι μια μικρή ή μεσαίου μεγέθους χώρα, -προέρχομαι επίσης από μια μεσαίου μεγέθους χώρα, όπως η Ελλάδα- να πρωτοστατήσει, λέγοντας: «Κοιτάξτε, είστε έτοιμοι να αλλάξετε την Ευρώπη, αλλά αυτό πρέπει να γίνει σε ένα σύστημα που θα είναι ένα σύστημα ισορροπίας ή πιο τακτοποιημένο, όπου οι μεγάλες χώρες δεν θα μπορούν να υπερισχύουν των υπολοίπων». Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα. Ναι, είναι μία ή δύο μεγάλες χώρες που μπορούν να υπερισχύσουν, οι οποίες μπορούν πράγματι να αποφασίσουν για όλη την ΕΕ. Και γι’ αυτό χρειαζόμαστε ένα διαφορετικό σύστημα.
- Ένα ομοσπονδιακό σύστημα, λέτε.
Ένα καλό παράδειγμα είναι το παράδειγμα της ίδιας της Γερμανίας.
Με το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο (Bundestag) που είναι αναλογικό και το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Συμβούλιο (Bundesrat) που (οι ψήφοι) είναι από 3 έως 7. Έτσι, ένα μεγάλο κρατίδιο έχει 7 ψήφους και ένα μικρό κρατίδιο έχει 3 ψήφους. Αν γίνει αυτό στην Ευρώπη, είναι αδύνατον η Γερμανία, ακόμα και η Γερμανία και η Γαλλία να μπορούν να υπερψηφίσουν τα πάντα. Γιατί είναι καλό που έχουμε μια Γερμανογαλλική μηχανή, αλλά λυπάμαι, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για κακά πράγματα.
Νομίζω ότι χώρες όπως η Ελλάδα, το Βέλγιο και άλλες πρέπει επίσης να εργαστούν προς αυτήν την κατεύθυνση και να πουν, εντάξει, είμαστε πρόθυμοι να αρχίσουμε να το διαπραγματευόμαστε, αλλά η ίδια η διαδικασία λήψης αποφάσεων πρέπει να αλλάξει στην ΕΕ, ώστε να μην είναι μονόδρομος δύο ή τριών μεγάλων χωρών που αποφασίζουν για όλους.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
