THEPOWERGAME
Την ανάγκη ενός Ταμείου Ανάκαμψης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, στο πρότυπο της διαχείρισης της πανδημίας, υποστηρίζει ο κ. Πάολο Σκαρόνι, αναπληρωτής πρόεδρος του Ομίλου Rothschild, πρόεδρος της Μίλαν και πρώην CEO της ΕΝΙ. Σε συνέντευξή του στο powergame.gr, ο κ. Σκαρόνι διατυπώνει τον προβληματισμό του για το πώς η ΕΕ είχε προβλέψει τις συνέπειες από τις κυρώσεις και αναδεικνύει ενδιαφέρουσες προτάσεις για τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται. Ο κ. Σκαρόνι ήταν από τους βασικούς ομιλητές στο 2ο Metropolitan Summit, που διεξήχθη με επιτυχία στη Θεσσαλονίκη, με τη συνεργασία του Economist και του powergame.gr.
- Κύριε Σκαρόνι, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, συνεχίζεται, οι κυρώσεις επιβλήθηκαν εδώ και μήνες, η Ευρώπη ωστόσο βρίσκεται αντιμέτωπη με τεράστιες προκλήσεις στον χώρο της ενέργειας. Πώς βλέπετε να διαμορφώνονται τα πράγματα ενόψει και του δύσκολου χειμώνα;
Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το ΝΑΤΟ αποφάσισε να αντιδράσει δυναμικά, στέλνοντας όπλα, επιβάλλοντας κυρώσεις. Από τη δική μου οπτική γωνία, αυτό που ήταν προφανές ότι θα συμβεί, ήταν ότι η αντίδραση της Ρωσίας θα ήταν στο αέριο. Γιατί στο αέριο; Επειδή το φυσικό αέριο είναι το ευαίσθητο θέμα μας, καταλαβαίνετε;
Τώρα, σε αυτό το σημείο θέτω δύο ερωτήματα σχετικά με αυτή την απόφαση. Το πρώτο… Δεν συζητώ για την απόφαση, αλλά για το τι υπάρχει γύρω από αυτή την απόφαση. Ας πούμε, γιατί δεν βρήκαμε έναν μηχανισμό με τον οποίο τα μέλη του ΝΑΤΟ να μοιράζονται με κάποιο τρόπο το κόστος αυτών των μέτρων; Έχουμε τη Νορβηγία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, επίσης τον Καναδά, οι οποίες είναι χώρες παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, και -εφόσον οι τιμές ανεβαίνουν ιδιαίτερα στο φυσικό αέριο- απολαμβάνουν οφέλη, ενώ άλλες χώρες χάνουν πολλά. Αυτό είναι το πρώτο σημείο.
Το δεύτερο σημείο: Γιατί δεν συμπεριλήφθηκαν στις μη κυρώσεις τα πάντα γύρω από τη συντήρηση των αγωγών; Κι αυτό, για να μην δώσουμε τη δυνατότητα στους Ρώσους να χρησιμοποιήσουν ως πρόσχημα τις περικοπές, επειδή δεν δίνουμε ένα σύστημα για τη συντήρηση των αγωγών. Θα έπρεπε, λοιπόν, να είχαμε πει ότι όλα γύρω από την προμήθεια φυσικού αερίου είναι εκτός κυρώσεων.
Όσον αφορά όμως στο πρώτο σημείο, δηλαδή στο πώς μπορούμε να ζητήσουμε από τις χώρες που επωφελούνται από τις κυρώσεις να μας βοηθήσουν, αυτός είναι ένας τομέας που πολιτικά η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να κάνει κάτι.
- Γιατί η ΕΕ δεν έκανε τίποτα γι’ αυτό;
Πρώτα απ’ όλα, αναρωτιέμαι: Είχαν προβλέψει την αντίδραση της Ρωσίας στο φυσικό αέριο; Για μένα, ήταν προφανές. Αλλά εγώ έχω ασχοληθεί με το φυσικό αέριο για πολλά χρόνια της ζωής μου, οπότε το ερώτημα είναι: Οι πολιτικοί, όταν παίρνουν αυτές τις αποφάσεις, γνωρίζουν ακριβώς πόσο αδύναμοι είμαστε σε αυτόν τον τομέα του φυσικού αερίου; Αλλά να είμαστε καθαροί. Υποστηρίζω την επιβολή κυρώσεων, ναι, αλλά το θέμα είναι γιατί δεν έχουμε κάνει κάτι γύρω από αυτό.
- Είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε έναν πολύ βαρύ χειμώνα. Τι πιστεύετε, λοιπόν, ότι πρέπει να γίνει ώστε οι Ευρωπαίοι πολίτες να μην υποστούν βαριές συνέπειες;
Όσον αφορά στην ασφάλεια του εφοδιασμού, δηλαδή το να έχουμε φυσικό αέριο, νομίζω ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν κάνει ό,τι μπορούσαν να κάνουν. Και πάλι όμως, ανά χώρα, όχι σε μια κοινή ευρωπαϊκή βάση. Έτσι, η Γερμανία έκανε κάτι, προσεγγίζοντας το Κατάρ, η Ιταλία πήγε στην Αλγερία. Ο καθένας προσπαθεί να λύσει το δικό του πρόβλημα. Όμως, όταν βρίσκεσαι σε μια τόσο δύσκολη κατάσταση, ίσως θα ήταν καλή ιδέα να ορίσεις από κοινού έναν αγοραστή φυσικού αερίου, κάποιον στις Βρυξέλλες, ο οποίος θα φροντίσει τον συντονισμό. Διότι από ένα σημείο και μετά κι εμείς ανταγωνιζόμαστε μεταξύ μας για να λάβουμε επιπλέον ποσότητα φυσικού αερίου. Συνεπώς, αυτό που λέγεται μοναδικός αγοραστής, ίσως θα ήταν χρήσιμο εργαλείο.
Έτσι, όσον αφορά στις ποσότητες κάναμε ό,τι μπορούσαμε να κάνουμε… Αλλά με τις ποσότητες που έχουμε, αν έχουμε κρύο χειμώνα θα έχουμε πρόβλημα. Αν δεν έχουμε κρύο χειμώνα θα έχουμε μικρότερο πρόβλημα… Έτσι το βλέπω.
Αυτό όσον αφορά στην επάρκεια του εφοδιασμού. Στη συνέχεια, υπάρχει το πρόβλημα της τιμής, το οποίο είναι ένα εντελώς διαφορετικό ζήτημα.
Τώρα… Τι θα κάνουμε στην Ευρώπη; Η Γερμανία έχει βάλει στο τραπέζι – αν δεν απατώμαι – βοήθεια ύψους 70 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Το πώς αυτές οι βοήθειες θα πάνε στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη, στη βιομηχανία, δεν μου είναι ακόμη σαφές. Αλλά σίγουρα, για τη Γερμανία να βάλει στο τραπέζι 70 δισεκατομμύρια ευρώ είναι ευκολότερο από το να βάλει η Ιταλία ίσως ακόμα και 40, δεδομένου ότι δεν θέλει να αυξήσει περαιτέρω το ήδη υψηλό επίπεδο του χρέους της.
Ας πούμε, λοιπόν, ότι κάθε χώρα θα προσπαθήσει να βρει λύση. Βέβαια, από τη δική μου οπτική γωνία, ένας πολίτης στην Ελλάδα, για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος, που παίρνει σύνταξη 600 ευρώ, κανονικά και θα πλήρωνε, πιθανολογώ, 50 ευρώ το μήνα για ρεύμα και φυσικό αέριο και τώρα, καλείται να πληρώσει 200, απλά δεν θα πληρώσει. Και το ερώτημα είναι: Θα κόψει η εταιρεία ηλεκτρισμού ή η εταιρεία φυσικού αερίου την παροχή σε κάποιον που έχει 600 ευρώ σύνταξη μόνο; Δεν το νομίζω. Οπότε στο τέλος της ημέρας, αν δεν τους βοηθήσουμε, αυτό που σίγουρα θα συμβεί είναι ότι δεν θα πληρώσουν. Αλλά, πώς μπορείς να κόψεις την ενέργεια, το ρεύμα, το φως σε έναν άνθρωπο που δεν τα βγάζει πέρα;
Μια λύση είναι οι επιδοτήσεις στους πιο αδύναμους, συνεπώς…
Και ποιος το πληρώνει; Στη Γερμανία, ίσως η γερμανική κυβέρνηση μπορεί να πληρώσει. Αμφιβάλλω αν η ελληνική ή η ιταλική κυβέρνηση μπορούν να αντέξουν επί μακρόν.
- Και με τη βιομηχανία, τι μπορεί να γίνει;
Για τη βιομηχανία, το πρόβλημα είναι άλλο. Κάθε μέρα υπάρχει ένα εργοστάσιο που κλείνει στην Ευρώπη και αυτό θα συνεχιστεί…
Και πάλι, δεν ξέρω αν λέω κάτι ρεαλιστικό, αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να κάνει μια δεύτερη παρέμβαση, όπως το σχέδιο ανάκαμψης που έκανε για την Covid και να συντάξει ένα σχέδιο ανάκαμψης για την ενέργεια, τόσο για τους πολίτες, όσο και για τη βιομηχανία. Θα πρόκειται βέβαια για τεράστιο ποσό χρημάτων.
- Με τις άλλες μορφές ενέργειας, τι προβλέπετε ότι θα γίνει; Πόσο μπορούν να βοηθήσουν;
Πρώτον, αναμφίβολα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να αποτελέσουν μέρος της λύσης. Στη συνέχεια, πρέπει να βρούμε τρόπους να έχουμε τους υδρογονάνθρακες υπό τον έλεγχό μας, οπότε πρέπει να κατασκευάσουμε έναν αγωγό κάποια στιγμή- μιλάμε για τον αγωγό φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο (EastMed) κι έτσι, μπορεί να κάνουμε κάτι σε άλλες χώρες της Αφρικής. Πρέπει να επενδύσουμε σε υγροποιητές και επαναεριοποιητές. Αλλά, κοιτάξτε, δεν βρίσκονται διαθέσιμα αποθέματα που θα υποκαταστήσουν 150 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού αερίου…
- Αναφερθήκατε πριν στον αγωγό EastMed. Πιστεύετε ότι ο αγωγός εντάσσεται σε ένα ρεαλιστικό σχέδιο;
Ναι, είναι ένα ρεαλιστικό σχέδιο. Παρακολουθώ με ενδιαφέρον το μέγεθος των ανακαλύψεων που γίνονται στην Ανατολική Μεσόγειο, διότι προς το παρόν, οι ανακαλύψεις είναι σχετικά μικρές. Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία ότι υπάρχει πολύ φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο, στην περιοχή μεταξύ Αιγύπτου, Ισραήλ, Λιβάνου, Κύπρου. Έχουμε την πρόσφατη ανακάλυψη από την ENI και την Total. Αλλά για να κατασκευάσουμε τον αγωγό, ας πούμε έναν αγωγό προμήθειας 20-30 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, πρέπει να διασφαλίσουμε προμήθεια τουλάχιστον 30 ετών…
- Μια τελευταία ερώτηση. Τι γίνεται με την πράσινη μετάβαση; Επειδή έχουμε ένα σχέδιο εδώ στην Ευρώπη, αλλά ήρθε η κρίση, όλες οι βεβαιότητες εξανεμίστηκαν, υπάρχουν σκαμπανεβάσματα, οπότε πόσο δύσκολο είναι, ήδη να μιλάμε για τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία με τα συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα;
Κατ’ αρχάς, υπάρχει μια μεγάλη σύγκλιση μεταξύ της έλλειψης ενέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Χρειαζόμαστε ενέργεια, οπότε ας κάνουμε ό,τι μπορούμε για να κατασκευάσουμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όχι τη μικρότερη παραγωγή.
Αυτό που νομίζω ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε στους πολίτες μας είναι ότι η ενεργειακή μετάβαση θα πάρει πολύ χρόνο, χρειαζόμαστε πολλές επενδύσεις και αναρωτιέμαι αν έχουμε τα χρήματα για να κάνουμε όλες αυτές τις επενδύσεις. Προσωπικά πιστεύω ότι ποτέ, εκτός αν έχουμε κάτι που δεν μπορώ να φανταστώ, δεν θα καλύψουμε τις ανάγκες μας χωρίς πυρηνική ενέργεια.
Η ιδέα ότι θα λύσουμε όλα τα ενεργειακά προβλήματα με την αιολική και την ηλιακή ενέργεια, για μένα δεν επαρκεί. Στον κόσμο μας, ο ηλεκτρισμός αντιπροσωπεύει μόνο το 20% της ενέργειας που χρησιμοποιούμε. Και φυσικά πρέπει να προχωρήσουμε στη χρήση περισσότερης ηλεκτρικής ενέργειας. Ξέρετε, στο σχέδιο για το 2050, ο ηλεκτρισμός θα αντιπροσωπεύει το 50% της ενέργειας που καταναλώνουμε. Για παράδειγμα, η θέρμανση στα σπίτια θα γίνεται με ηλεκτρισμό και όχι με φυσικό αέριο, για να δώσω ένα παράδειγμα. Δεν ξέρω αν στην Ελλάδα τα σπίτια θερμαίνονται με φυσικό αέριο…
- Σε ένα μεγάλο ποσοστό, ναι.
Εντάξει. Έτσι, αυτό που είναι σίγουρα εφικτό είναι η κατασκευή ηλιακών συλλεκτών, μπαταριών και αντλιών θερμότητας. Και επομένως θα μπορούσαμε να επιλύσουμε το ζήτημα της θέρμανσης των σπιτιών με ηλεκτρική ενέργεια. Αλλά αυτή είναι μια διαδικασία που θα πάρει χρόνια.
Συνήθως λέω στους ανθρώπους που δεν είναι ειδικοί το εξής: από το 2004 έως το 2021, ο πλανήτης μας έχει επενδύσει στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 3,8 τρισεκατομμύρια δολάρια, εντάξει; Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 3% της κατανάλωσής μας στον πλανήτη. Το λέω, για να δούμε ότι έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε…
- Μιλώντας για την πυρηνική ενέργεια, υπάρχουν πολλές αντιφάσεις στην Ευρώπη. Η Γερμανία αποφάσισε να κλείσει εργοστάσια -τώρα ανοίγει εξ ανάγκης μερικά-, αλλού υπάρχουν εργοστάσια που δεν είναι προηγμένης τεχνολογίας. Στην Ευρώπη όμως δεν υπάρχει μια κοινή πυρηνική πολιτική.
Εγώ προσωπικά βλέπω σίγουρα μια μεγάλη αναβίωση της πυρηνικής ενέργειας, διότι το Ηνωμένο Βασίλειο επενδύει στην πυρηνική ενέργεια, η Γαλλία πρόκειται να κατασκευάσει οκτώ νέους σταθμούς παραγωγής ενέργειας. Η Φινλανδία μόλις ξεκίνησε έναν νέο σταθμό, τον μεγαλύτερο στην Ευρώπη. Η Ιαπωνία…
- Παρά τη Φουκουσίμα…
…παρά το πρόβλημα, σχεδιάζει να κατασκευάσει 18 νέους αντιδραστήρες. Προς Θεού, δεν λέμε ότι τα πυρηνικά δεν έχουν πρόβλημα. Αλλά θέλουμε να καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή ή όχι; Αν θέλουμε, η πυρηνική ενέργεια προσφέρει έναν εκπληκτικό τρόπο για να το κάνουμε. Επειδή παράγει σε συνεχή ροή, όχι όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που είναι διακοπτόμενες. Χρησιμοποιεί πολύ λίγο χώρο. Για να παράγετε μέσω ηλιακών συλλεκτών ή αιολικής ενέργειας την ίδια ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που παράγει ένας σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, πρέπει να χρησιμοποιήσετε 500 φορές περισσότερο χώρο.
Ας πούμε, λοιπόν, ότι με την τεχνολογία που γνωρίζουμε σήμερα και, ίσως, αύριο όλα θα αλλάξουν, αλλά δεν μπορούμε να δούμε το ενεργειακό μέλλον χωρίς πυρηνική ενέργεια.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
