THEPOWERGAME
Από τον Ιούλιο ξεκινά η υποβολή επενδυτικών σχεδίων στον αναπτυξιακό νόμο. Κάθε χρόνο, αρχής γενομένης από εφέτος, για τα 13 καθεστώτα ενίσχυσης που έχουν ορισθεί, σύμφωνα με τον αν. Υπουργό Ανάπτυξης Νίκο Παπαθανάση, θα ρίχνονται περίπου 2 δισ. ευρώ σε φοροαπαλλαγές και ενισχύσεις. Το 50% αυτών των ενισχύσεων θα είναι φορολογικές απαλλαγές και το υπόλοιπο 50% επιδοτήσεις. Μάλιστα, μετά και την έναρξη του προγράμματος της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΔΑΜ), τα επενδυτικά σχέδια των περιοχών που έχουν ενταχθεί στη ΔΑΜ, θα λάβουν επιπρόσθετη ενίσχυση 10%. Ο αν. υπουργός Ανάπτυξης, στη συνέντευξή του στο powergame.gr, σημειώνει ακόμη ότι η απολιγνιτοποίηση πρέπει να προχωρήσει οπωσδήποτε, ενώ κάνει λόγο για ένα νέο κύμα επενδύσεων που αναμένει η χώρα στον τομέα της μεταποίησης, το οποίο δεν έχει προηγούμενο.
Κατ’ αρχάς, θα ήθελα ένα σχόλιο για το Fuel Pass 2. Κατά πόσο θεωρείτε ότι θα ανακουφίσει τους πολίτες από την ακρίβεια στα καύσιμα;
Είπαμε εξ’ αρχής ότι δεν προχωρούμε σε μια οριζόντια μείωση καθώς κανένα κράτος, καμιά πολιτεία δεν μπορεί να καλύψει το σύνολο της αύξησης των καυσίμων που επιβαρύνει τα νοικοκυριά. Επομένως επιλέξαμε, για να μπορούμε να λειτουργούμε μέσα σε σωστά δημοσιονομικά πλαίσια και να μπορεί η χώρα να δανείζεται, να στηρίξουμε κυρίως τα πιο ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά. Στο πλαίσιο αυτό, όπως το έχει περιγράψει και ο πρωθυπουργός, η κυβέρνηση δεν θα σταματήσει να στηρίζει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, που παλεύουν να αντιπαρέλθουν αυτή την αδυσώπητη κρίση. Συνεχίζουμε δηλαδή στο ίδιο πνεύμα, στηρίζοντας τους πιο οικονομικά ευάλωτους.
Από τα στοιχεία φαίνεται ότι η στήριξη αυτή φτάνει σε 3 εκατομμύρια νοικοκυριά. Τόσο δύσκολο είναι για την κυβέρνηση να φτάσει σε 3,7 εκατ. νοικοκυριά που είναι το σύνολο;
Tα μέτρα προβλέπουν τη στήριξη νοικοκυριών με εισόδημα μέχρι 30.000 ευρώ και 3.000 ευρώ επιπλέον για κάθε άλλο μέλος. Αφορά κυρίως τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, τους οποίους θεωρούμε πιο ευάλωτους στην κρίση. Προφανώς αυτή η ρύθμιση καλύπτει τη συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκυριών της χώρας, και καθώς υπάρχει πρόβλημα μισθών – το έχει πει άλλωστε και ο πρωθυπουργός αυτό και γι’ αυτό αποφασίστηκε η αύξηση του κατώτατου μισθού- πρέπει να βοηθηθούν όσο το δυνατόν περισσότερο τα νοικοκυριά, που όμως το έχουν πραγματικά ανάγκη.
Η κρίση αυτή που διανύουμε μπορεί να συνιστά ευκαιρία για τη χώρα; Για παράδειγμα η αύξηση του μεταφορικού κόστους, το κλείσιμο των αγωγών της Ρωσίας, προσφέρουν ευκαιρίες στη χώρα, και ποιες μπορεί να είναι αυτές;
Σαφώς κάθε κρίση είναι και μια ευκαιρία. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι στο παρελθόν η Ευρώπη κινήθηκε με πολύ αργά βήματα και δυστυχώς κι εμείς δεν προχωρήσαμε πολύ γρήγορα την πράσινη μετάβαση, κάτι που θα μας καθιστούσε περισσότερο ανεξάρτητους από τα ρωσικά ενεργειακά αποθέματα. Από την άλλη πλευρά, καθώς ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, έστρεψε νωρίς την προσοχή της πολιτείας επίσημα στην απολιγνιτοποίηση -χωρίς ωστόσο να μειώσει την λιγνιτική παραγωγή μας- έβαλε την Ελλάδα σε μια διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, από την οποία η χώρα κέρδισε σημαντικούς πόρους που σε άλλη περίπτωση δεν θα τους είχαμε κερδίσει. Αυτό δημιουργεί μια ευκαιρία αν καταφέρουμε και τρέξουμε επιτυγχάνοντας μια «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση (ΔΑΜ)», και από το μοντέλο της καύσης του άνθρακα και της εξάρτησης της χώρας από τις εισαγωγές καυσίμων, περάσουμε στο μοντέλο της πράσινης ανάπτυξης και της ενεργειακής αυτονομία της χώρας μέσω των ΑΠΕ.
Αναφορικά με το μεταφορικό κόστος, έχει υπάρξει μεγάλο ενδιαφέρον εταιρειών καθώς διαπιστώνουν ότι η παραγωγή τους γίνεται ολοένα και πιο «ευαίσθητη» στο μεταφορικό κόστος. Σημειώνω ότι πριν λίγο, η μεταφορά ενός container από την Ασία κόστιζε 1.000 ευρώ και σήμερα κοστίζει 12.000 ευρώ, ενώ συχνά οι παραδόσεις γίνονται με μεγάλα προβλήματα καθυστέρησης. Αυτό έχει ωθήσει πολλές επιχειρήσεις να εξετάζουν το ενδεχόμενο δημιουργίας μεταποιητικών μονάδων στη χώρα μας, έτσι ώστε ορισμένα από αυτά τα προϊόντα, είτε στο σύνολό τους, είτε στην τελική τους μορφή, να κατασκευάζονται εδώ στη χώρα μας. Αυτή τη στιγμή, πολλές επιχειρήσεις αναμένουν τα αναπτυξιακά εργαλεία που φέρνουμε, και μάλιστα αναμένουν και τα ειδικότερα εργαλεία που αφορούν στις περιοχές της ΔΑΜ, όπως είναι η Δυτ. Μακεδονία, η Αρκαδία κ.ά.
Επομένως, προχωράμε γρήγορα στην «πράσινη ανάπτυξη». Και με το πρόγραμμα της ΔΑΜ προσφέρεται μια επιπρόσθετη στήριξη, που θα φέρει ιδιαίτερα υψηλούς πόρους, πάνω από 7 δισ. ευρώ σε δημόσιους και ιδιωτικούς, που θα στηρίξουν τόσο την απεξάρτηση της χώρας από τον άνθρακα, αλλά και τις περιοχές που επηρεάζει η μετάβασή αυτή. Νομίζω, ότι με τα νέα εργαλεία που προσφέρει η πολιτεία, με τον Αναπτυξιακό Νόμο, το Σχέδιο ΔΑΜ, αλλά και το Ταμείο Ανάκαμψης, θα δούμε πολύ σημαντικές επενδύσεις στον τομέα της μεταποίησης τις οποίες δεν έχουμε δει στο παρελθόν.
Το ενδιαφέρον που εστιάζεται; Σε ποιους τομείς και τι θέλουν να παράξουν οι ενδιαφερόμενοι; Ενδιάμεσα προϊόντα, τελικά προϊόντα;
Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τον αγροτοδιατροφικό τομέα, όπου για πρώτη φορά η χώρα εμφανίζει θετικό ισοζύγιο στον τομέα τροφίμων ως αποτέλεσμα της δημιουργίας ενός περιβάλλοντος που στηρίζει αυτού του είδους δραστηριότητες. Επίσης ενδιαφέρον υπάρχει και από τον τομέα της τεχνολογίας ή της μεταποίησης βιομηχανικών προϊόντων. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις η πρόθεση των επενδυτών είναι να μεταφέρουν παραγωγικές μονάδες που λειτουργούν στο εξωτερικό στη χώρα μας. Οι όποιες ανακοινώσεις ωστόσο πρέπει να γίνουν επίσημα και όταν αυτές είναι ώριμες. Δηλαδή όταν θα υπάρχει κάποιο επίσημο αίτημα ή έγκριση αιτήματος. Γι’ αυτό και δεν μπορούμε να πούμε πολλά περισσότερα.
Το ενδιαφέρον προέρχεται κυρίως από ξένους ή εγχώριους επενδυτές;
Και τα δύο. Επίσης υπάρχει και ενδιαφέρον από Έλληνες και ξένους επενδυτές, που συνεργάζονται μεταξύ τους. Για παράδειγμα υπάρχει ενδιαφέρον ακόμη και για μεταποίηση τεχνολογικών προϊόντων που φυσικά προέρχονται από το εξωτερικό.
Το πρόγραμμα της ΔΑΜ είναι από τα πρώτα που εγκρίθηκαν στο ΕΣΠΑ. Γιατί είναι τόσο σημαντικό για τη χώρα, αλλά και ποιος ο ρόλος του σε διευρωπαϊκό επίπεδο; Η Επίτροπος Φερέϊρα πρόσφατα στάθηκε ιδιαίτερα σε αυτό.
Η απόφαση του πρωθυπουργού να ξεκινήσει τη συζήτηση της απολιγνιτοποίησης, παρόλο που η λιγνιτική παραγωγή ενέργειας δεν έχει σταματήσει τα τελευταία τρία χρόνια, έβαλε την Ελλάδα μπροστά απ’ όλες τις χώρες της Ε.Ε. Μάλιστα αυτό συνέβη στην κρίσιμη συγκυρία, όπου γινόντουσαν οι διαπραγματεύσεις για τα διαρθρωτικά ταμεία που θα στηρίξουν τη νέα προγραμματική περίοδο (2021-2027) στην Ενωμένη Ευρώπη. Έτσι η χώρα κατάφερε να πάρει πόρους τους οποίους δεν θα είχε λάβει, αν δεν είχε ξεκινήσει αυτή τη συζήτηση για την απολιγνιτοποίηση. Σήμερα, εκ των υστέρων δεν νομίζω ότι θα μπορούσε η χώρα να διεκδικήσει ένα τέτοιο πρόγραμμα και τους πόρους του. Είναι το πρώτο πρόγραμμα ΔΑΜ που υλοποιείται στην Ευρώπη, το Ελληνικό, και αναπόφευκτα η Επίτροπος Φερέϊρα -η οποία μας στήριξε και μας στηρίζει πολύ στο θέμα αυτό και την ευχαριστούμε πολύ- παρακολουθεί ως case study, για το τι κάνει η Ελλάδα. Θεωρούμε ότι θα είναι πρόγραμμα που θα υλοποιηθεί με επιτυχία και ότι θα αποτελέσουμε το παράδειγμα για την Ευρώπη.
Πάντως όλη η Ευρώπη, φαίνεται «να βάζει νερό στο κρασί» της απανθρακοποίησης της παραγωγής ενέργειας. Βεβαίως αυτό συμβαίνει κατόπιν του ξεσπάσματος του πολέμου. Μήπως επομένως βιαστήκαμε;
Ο λόγος που καθυστερήσαμε μέχρι σήμερα, ήταν ακριβώς επειδή σκεφτόμασταν με αυτό τον τρόπο. Θα έπρεπε η Ευρώπη νωρίτερα να είχε λειτουργήσει, όπως λειτουργήσαμε εμείς εδώ στην Ελλάδα, και να τρέξουμε ως Ευρώπη -όχι μόνον ως Ελλάδα- αυτή την αλλαγή παραγωγικού μοντέλου ενέργειας, υλοποιώντας παράλληλα την λιγνιτική παραγωγή. Τι κάναμε εμείς εδώ; Ενώ ανακοινώσαμε ότι αυξάνουμε κατά 50% την εξόρυξη (λιγνίτη) για την ασφάλεια της λειτουργίας της χώρας, τρέχουμε παράλληλα το πρόγραμμα (της ΔΑΜ). Το ένα δεν εμποδίζει το άλλο. Έτσι δημιουργούμε τις συνθήκες για την αλλαγή παραγωγικού μοντέλου παραγωγής ενέργειας με την είσοδο των ΑΠΕ, ενώ ακόμη έχουμε λιγνιτική παραγωγή. Αν αυτό που κάνουμε στην Ελλάδα σήμερα, συνέβαινε στην Ευρώπη τα τελευταία 15 χρόνια, δεν θα είχαμε εξάρτηση από το αέριο ή τα ορυκτά καύσιμα. Σωστά επομένως τρέχουμε (για την απολιγνιτοποίηση) παράλληλα με τη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων χωρίς να έχει αλλάξει ο απώτερος στόχος του 2028. Το πρόγραμμα όμως (της ΔΑΜ) θα φέρει έργα υποδομής στις περιοχές αυτές, θα καταρτίσει το προσωπικό με upskilling και reskilling δραστηριότητες, θα κινητροδοτήσει επιχειρήσεις να εγκατασταθούν στις περιοχές αυτές και παράλληλα θα ξεκινήσει η αποκατάσταση των εδαφών, ώστε να εγκατασταθούν νέες επιχειρήσεις. Αυτό έπρεπε να συμβαίνει και στην Ευρώπη, όχι μόνο στην Ελλάδα.
Υπάρχει ο κίνδυνος η Ελλάδα, αλλά και η Ευρώπη, να «κρυώσουν» το χειμώνα; Σας φοβίζει ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Επιχειρούμε να καταστήσουμε τη χώρα ενεργειακό κόμβο, έτσι ώστε ποτέ να μην έχουμε κανένα πρόβλημα. Κι έχουμε αποδείξει μέχρι τώρα, όχι μόνον στην παρούσα κρίση, αλλά σε όλες τις κρίσεις, ότι η Ελλάδα ήταν προετοιμασμένη σωστά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Διευρύνεται η αποθηκευτική ικανότητα στη Ρεβυθούσα, ένα δεύτερο FSRU θα βρίσκεται σύντομα σε λειτουργία στην Αλεξανδρούπολη, και νομίζω ότι έχουμε λάβει όλα τα μέτρα ώστε να μην υπάρξει κανένα πρόβλημα.
Πότε αναμένουμε την οριστικοποίηση των καθεστώτων ενίσχυσης του Αναπτυξιακού Νόμου, και αν έχουν οριστικοποιηθεί τα ποσά που θα αποδοθούν σε κάθε καθεστώς;
Για κάθε ένα καθεστώς, ο «κουμπαράς» ανέρχεται σε 300 εκατ. ευρώ στη διετία, που θα διατεθούν σε επιχορηγήσεις και φορολογικές απαλλαγές. Αυτό γίνεται σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό χάρτη ενισχύσεων, έτσι ώστε να μπορούν να υλοποιηθούν τα επενδυτικά σχέδια χωρίς τα εμπόδια των κρατικών ενισχύσεων. Αυτό που εμείς επιδιώκουμε, είναι μια ισόρροπη ανάπτυξη, έτσι ώστε κάθε περιφέρεια να λάβει όσα της αντιστοιχούν. Με την έγκριση του προγράμματος της ΔΑΜ, εγκρίθηκαν και οι επιπρόσθετες εδαφικές ενισχύσεις που σημαίνει επιπρόσθετη στήριξη 10% (των επιχειρηματικών σχεδίων) των περιοχών Δυτ. Μακεδονίας, των δήμων Οιχαλίας, Τρίπολης και Γορτυνίας στην Πελοπόννησο, την Κρήτη, το Νότιο και Βόρειο Αιγαίο. Το αίτημα αυτό ήδη κοινοποιήσαμε στην Ευρώπη και αναμένουμε εντός 15-20 ημέρων την απάντησή της. Μόλις συμβεί αυτό, θα ανακοινώσουμε το πρώτο καθεστώς που είναι η «Μεταποίηση», θα ακολουθήσει ο «Τουρισμός», η «Αγροτοδιατροφή» κ.ο.κ.
Όταν λέτε 300 εκατ. ευρώ ενίσχυση, πόσα συνιστούν φοροαπαλλαγές και πόσα επιδοτήσεις;
Είναι περίπου 50-50, με τις μεγάλες επιχειρήσεις να λαμβάνουν μόνον φοροαπαλλαγές. Για να γίνει πιο κατανοητό, κάθε χρόνο θα διατίθενται 150 εκατ. ευρώ για κάθε ένα καθεστώς, εκ των οποίων το 50% θα είναι φοροαπαλλαγές και το υπόλοιπο 50% επιδοτήσεις.
Πότε περιμένετε τις πρώτες υποβολές επενδυτικών σχεδίων και πότε τις πρώτες εκταμιεύσεις;
Οι πρώτες υποβολές αναμένονται μέσα στον Ιούλιο και οι πρώτες εκταμιεύσεις εκτιμούμε ότι θα γίνουν τον Νοέμβριο. Κάθε καθεστώς ενίσχυσης που θα ανακοινώνεται, δίνει περιθώριο τριών μηνών για την υποβολή των επενδυτικών σχεδίων και με τη λήξη του, θα ξεκινήσει αμέσως η διαδικασία αξιολόγησης. Με βάση τον νέο νόμο οι διαδικασίες αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων, δεν θα ξεπεράσουν τις 60 ημέρες. Επομένως ένας εύλογος χρόνος ένταξης επενδυτικών σχεδίων στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο είναι ο Νοέμβριος. Πάντως εδώ να επισημάνω, ότι οι επιχειρήσεις που θα είναι σίγουρες για την έγκριση των σχεδίων τους, μπορούν να ξεκινήσουν την υλοποίηση των επενδυτικών τους προγραμμάτων τους αμέσως μετά την υποβολή τους. Αρκεί να είναι σίγουρες ότι κατά την υποβολή τα έχουν πράξει όλα σωστά. Σε άλλη περίπτωση θα πρέπει να αναμένουν την ολοκλήρωση των αξιολογήσεων.
Που βρίσκεται η διαδικασία υλοποίησης του Κυβερνητικού Πάρκου στην Δάφνη, και πότε αναμένετε να ξεκινήσει η μετεγκατάσταση των ΕΑΣ/ΠΥΡΚΑΛ;
To έργο προχωρά όπως έχει σχεδιαστεί. Τώρα προχωρά η διαδικασία της μετεγκατάστασης της ΠΥΡΚΑΛ και της απαλλοτρίωσης των ακινήτων. Η μετεγκατάσταση θα ολοκληρωθεί στο τέλος του έτος. Επίσης φέτος θα είμαστε έτοιμοι με τις μελέτες και την προκήρυξη του διαγωνισμού ΣΔΙΤ. Ο διαγωνισμός θα προκηρυχθεί εντός του έτους, με στόχο το έργο κατασκευής του Κυβερνητικού Πάρκου να ξεκινήσει, αν θυμάμαι καλά, το 2024. Είμαστε εστιασμένοι στο στόχο και το χρονοδιάγραμμα του έργου εξελίσσεται πολύ ομαλά.
Η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία, έχει «διώξει» ξένους επενδυτές που σκέφτονταν να επενδύσουν στην Ελλάδα;
Δεν έχουμε αντιληφθεί κάτι που να μας δείχνει ανάσχεση των στρατηγικών επενδύσεων που έχουν δρομολογηθεί. Αυτές που έχουν αιτηθεί οι ξένοι επενδυτές προχωρούν απρόσκοπτα. Το ενδιαφέρον παραμένει νομίζω υψηλό, αλλά όταν υπάρχει μια τέτοια παγκόσμια οικονομική αναστάτωση, προφανώς αυτή επηρεάζει τους επενδυτές. Είναι απόλυτα λογικό κάποιος να σταθμίσει το ρίσκο αυτής της παγκόσμιας αναταραχής. Για παράδειγμα, η παγκόσμια αύξηση των επιτοκίων σαφώς επηρεάζει τους επενδυτές. Εμείς δεν το έχουμε αισθανθεί ακόμη, αλλά νομίζω ότι υπάρχει στον αέρα.
Μπορεί η ακρίβεια και ο πληθωρισμός να αποτελέσουν «αχίλλειο πτέρνα» για την κυβέρνηση και να ναρκοθετήσουν την πορεία της προς τις επικείμενες εκλογές;
Οι πολίτες νομίζω ότι γνωρίζουν και κρίνουν. Βλέπουν την προσπάθεια της κυβέρνησης και πόσο κοντά είναι στα καθημερινά προβλήματά τους. Τους εκτενείς ελέγχους, τα προγράμματα στήριξης -για όσους όμως έχουν ανάγκη- την ενεργειακή στήριξη που θα ξεκινήσει από 1ης Ιουλίου που θα αναστείλει την εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής και πολλά άλλα. Εμείς εμπιστευόμαστε την κρίση των πολιτών, και στο τέλος της 4ετίας, όταν τεθεί στην κρίση τους όλο το κυβερνητικό έργο, θα αντιληφθούν το μέγεθος της δουλειάς που έχει γίνει, και το οποίο σήμερα μπορεί να θολώνει η σημερινή ακρίβεια και η ενεργειακή κρίση.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
