THEPOWERGAME
«Ίσως να μην γίνεται άμεσα αντιληπτό αλλά ένα σύγχρονο μουσείο λειτουργεί και ως οικονομικός οργανισμός, υπό την έννοια πως γίνεται προϋπολογισμός και απολογισμός. Μολονότι δεν είναι κερδοσκοπική η φύση ενός μουσείου, απαιτείται ορθολογική διαχείριση και ενδελεχής οργάνωση για να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμο», σχολιάζει η Ευγενία Χριστοδουλάκου, Εκτελεστική Διευθύντρια του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
Στο φωτεινό και ευάερο Cycladic Café, η ίδια τονίζει πως το ζητούμενο για ένα μουσείο είναι να συμβαδίζει με τις ανάγκες της κοινωνίας, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού μέσα από μια σειρά πολύπλευρων δραστηριοτήτων. Η πανδημία, όμως, έθεσε νέα μέτρα και σταθμά για την επιβίωση κάθε πολιτιστικού οργανισμού. Για πρώτη φορά στην ιστορία του, το Μουσείο έμεινε κλειστό συνολικά για 11 μήνες, σχεδόν ένα χρόνο, με τους περισσότερους εργαζόμενους να βρίσκονται σε αναστολή.
«Ήταν μια περίοδος παύσης και συγχρόνως μια τεράστια οικονομική πρόκληση, με τα έσοδα μας από εισιτήρια, εκπαιδευτικά και κοινωνικά προγράμματα, το πωλητήριο, εκδηλώσεις ή χορηγίες να συρρικνώνονται δραματικά από τη μια ημέρα στην άλλη». Η κρατική στήριξη ήταν άμεση και αναγκαία.
Η κ. Χριστοδουλάκου είναι συγκρατημένα αισιόδοξη για το άμεσο μέλλον. «Όντως θα αργήσουμε να δούμε ουρές να περιμένουν για να επισκεφτούν μια έκθεση». Έχοντας εργαστεί σχεδόν μια δεκαετία στον χρηματοοικονομικό τομέα, ειδικότερα στην Bank of America και την HSBC, αλλά και ως National Investment Promotion Officer στην Οργάνωση του ΟΗΕ για τη Βιομηχανική Ανάπτυξη, η κ. Χριστοδουλάκου έχει αναμετρηθεί με την απόλυτη πραγματικότητα των αριθμών και των αποδόσεων.
Ευρηματικότητα και ευελιξία: τα κλειδιά της επιβίωσης
Ωστόσο «κάθε νέο κύμα πανδημίας μας αναγκάζει να παραμένουμε ευέλικτοι και ευρηματικοί και να δουλεύουμε παράλληλα σε 2 ταχύτητες, covid και non-covid», σχολιάζει. Αναμφίβολα την παρούσα στιγμή δεν υπάρχει κανένας φορέας πολιτισμού που να μην αντιμετωπίζει κρίσιμα οικονομικά προβλήματα, ενώ στο μέλλον θα κληθεί να αντιμετωπίσει ένα άγνωστο τοπίο. «Όσον αφορά τα εκπαιδευτικά και κοινωνικά μας προγράμματα, ελπίζουμε τον Σεπτέμβριο να υποδεχτούμε τους μικρούς μας επισκέπτες και να γεμίσει το μουσείο με τις καθημερινές επισκέψεις των σχολείων», οι οποίες προ πανδημίας έφθαναν τις έξι ή ακόμη και επτά την ημέρα, εκτός των προγραμμάτων για οικογένειες μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Τονίζει, βέβαια, πως θα συνεχιστούν και οι live streaming διαδραστικές ξεναγήσεις για τα σχολεία, αλλά και τα εικαστικά εργαστήρια για παιδιά από διάφορες περιοχές της Ελλάδας ή και του εξωτερικού που, λόγω πανδημίας ή απόστασης, δεν μπορούν αυτό το διάστημα να το επισκεφθούν. «Τα κοινωνικά μας επίσης προγράμματα προσαρμόστηκαν μέσα στην πανδημία και πολλά από αυτά έγιναν διαδικτυακά, σε γηροκομεία ή και άλλους φορείς, περιμένοντας να ξαναβρεθούμε από κοντά».
Σε μια εκ βαθέων συζήτηση που ξεκίνησε για τις προκλήσεις εν μέσω πανδημίας, η κ. Χριστοδουλάκου ξετυλίγει ένα σύνολο ποικίλων δράσεων ενός μουσείου, το οποίο έχει εξασκήσει προ πολλού τα αντανακλαστικά του. «Ως μη-επιχορηγούμενο μουσείο, έχουμε αναπτύξει τους τρόπους για να παραμένουμε οικονομικά ζωντανοί», τονίζει η κ. Χριστοδουλάκου. «Είμαστε υποχρεωμένοι για κάθε μας δράση να έχουμε την υποστήριξη ενός χρηματοδότη/χορηγού. Δεν προχωράμε σε νέες δράσεις αν δεν έχουμε λύσει πως θα είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμες».
Πανδημία: μια καταστροφή που αποτέλεσε ευκαιρία ανασυγκρότησης
Η πανδημία έδωσε, ωστόσο, και την ευκαιρία να αναθεωρηθούν ορισμένα θέματα στρατηγικής, ανανεώνοντας τους στόχους όλων των τμημάτων με τριετή προγραμματισμό. Μεταξύ άλλων έγινε αναβάθμιση των υπηρεσιών προς τις ευαίσθητες ομάδες (άτομα με τυφλότητα ή κώφωση). Παράλληλα γίνεται ήδη παρουσίαση της κυκλαδικής συλλογής στη νοηματική μέσω video, κάτι που θα ισχύσει για όλες τις μόνιμες συλλογές μέχρι τα τέλη του έτους.
Δεδομένης της εκτεταμένης χρήσης του Διαδικτύου κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η ψηφιακή πραγματικότητα μπορεί να αποκτήσει έναν πιο μόνιμο ρόλο στον πολιτισμικό χώρο; Αν και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης μετέτρεψε σε ψηφιακή μορφή όλες τις παρουσιάσεις σε σχολεία, ΚΑΠΗ και γηροκομεία, αξιοποιώντας τη διέξοδο που προσέφερε η τεχνολογία, η κ. Χριστοδουλάκου τονίζει πως «τίποτα δεν μπορεί να ξεπεράσει την αξία της φυσικής επαφής με την τέχνη». Αναφέρεται, παραδείγματος χάριν, στις επισκέψεις στα γηροκομεία από καταρτισμένο προσωπικό με μια μουσειοσκευή ανά χείρας στο πλαίσιο προγραμμάτων που είναι δύσκολο να αναπαραχθούν ψηφιακά.
«Το μουσείο είναι και θα παραμείνει ένας κατεξοχήν κοινωνικός χώρος, όπου η εμπειρία και όχι απλά η εκμάθηση είναι το ζητούμενο», τονίζει. Βέβαια η ψηφιακή παρουσίαση των περιοδικών και μόνιμων εκθέσεων και άλλου online περιεχομένου θα εξακολουθεί να υφίσταται. Στο πλαίσιο ενός ευρύτερου debate που αναπτύχθηκε για την επιβολή ή όχι ψηφιακών εισιτηρίων, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης προχωρά στην εποχή του πληρωμένου περιεχομένου για ορισμένες δραστηριότητες.
Στην ερώτηση του πώς διατηρείται αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού για τα αρχαιοελληνικά εκθέματα, η κ. Χριστοδουλάκου απαντά πως ακοπός του μουσείου είναι οι εκθέσεις αυτές να μην αποτελούν μια στείρα παράθεση αρχαίων αντικειμένων αλλά να υπηρετούν μια νοηματική γύρω από τον Άνθρωπο του σήμερα. Ούτως ή άλλως τα αρχαιοελληνικά εκθέματα πραγματεύονται πανανθρώπινα θέματα. «Είναι πραγματικά εντυπωσιακό να διαπιστώνει κανείς πως στην πορεία των αιώνων, τα ίδια θέματα απασχολούσαν πάντα τον Άνθρωπο: ο Έρωτας, η Υγεία, ο Θάνατος, η Ομορφιά της Ψυχής και του Σώματος, το Χρήμα ή οι σχέσεις με τα θεία».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
