«Όποιος έχει πολύ πιπέρι, ρίχνει και στα λάχανα», λέει ο θυμόσοφος λαός και αυτό κάνουν πράξη πολλά ελληνικά πανεπιστήμια. Καθώς υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης που πιέζουν για απορρόφηση, κράτος και πανεπιστήμια επιδίδονται σε ασύστολες αγορές υπερυπολογιστών.
Την περασμένη εβδομάδα ανακοινώθηκε η αγορά υπερυπολογιστή από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, αξίας 3,7 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα σχέδια φημολογείται ότι υπάρχουν και από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς (ΠΑΠΕΙ), από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ).
Επίσης, στο πλαίσιο της ενίσχυσης των περιοχών απολιγνιτοποίησης, στην Κοζάνη, θα δημιουργηθεί από το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ) Α.Ε. το Πράσινο Κέντρο Δεδομένων και Υπερυπολογιστή. Το κέντρο αυτό θα δημιουργηθεί στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και θα κοστίσει 22 εκατ. ευρώ. Ο τελευταίος υπερυπολογιστής θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ και συγκεκριμένα από το Πρόγραμμα της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, ύψους 1,7 δισ. ευρώ. Θα εστιαστεί δε σε έρευνες στον τομέα της ενέργειας και των ΑΠΕ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα προαναφερόμενα ποσά αφορούν μόνον τις αγορές των υπολογιστικών συστημάτων και όχι τις αναγκαίες προσαρμογές που απαιτούνται για την φιλοξενία τους (π.χ. έργα πολιτικού μηχανικού, μηχανολόγου μηχανικού κ.λπ.), ούτε για τη συντήρηση, ούτε για το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Για παράδειγμα, η φιλοξενία του υπερυπολογιστή του ΕΜΠ θα απαιτήσει επιπλέον δαπάνες 2 εκατ. ευρώ, οι οποίες αφορούν τη διαμόρφωση του κτιρίου Η/Υ του ΕΜΠ για να φιλοξενηθεί το νέο σύστημα, ενώ εκτιμάται ότι θα επιβαρύνει το ίδρυμα με επιπλέον ετήσια δαπάνη τουλάχιστον 100.000 ευρώ για ηλεκτρική ενέργεια.
Στο πλαίσιο αυτό, δεν ξεχνάμε την πρωτοβουλία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τον «Δαίδαλο». Σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Υπερυπολογιστών (EuroHPC), στο Λαύριο θα εγκατασταθεί ένα υπερυπολογιστικό σύστημα εθνικής εμβέλειας που θα είναι ένα από τα πιο ισχυρά στην Ευρώπη και πιθανώς μέσα στα κορυφαία 500 του πλανήτη. Η επένδυση αυτή θα ξεπεράσει τα 60 εκατ. ευρώ, αν συμπεριλάβουμε και τα έργα πολιτικού μηχανικού στο κτίριο που θα εγκατασταθεί, και θα χρηματοδοτηθεί εκτός από το EuroHPC και από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Πολλοί αμφιβάλλουν αν η ισχύς αυτή του «Δαιδάλου» μπορεί να αξιοποιηθεί από τη χώρα μας. Είναι 120 φορές πιο ισχυρός από τον υπερυπολογιστή «Άρης», που βρίσκεται στο υπουργείο Παιδείας, η υπολογιστική ισχύς του οποίου δεν εξαντλείται ακόμη και σήμερα. Επομένως, ο «Δαίδαλος» φτάνει και περισσεύει για να καλύψει τις ανάγκες της Ακαδημαϊκής Κοινότητας, των κρατικών ή ιδιωτικών ερευνητικών ιδρυμάτων και τέλος των πιθανών start-ups. Σημειώνεται ότι μέσω οπτικών ινών μπορεί να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη επικοινωνία του υπερυπολογιστή με κάθε γεωγραφικό σημείο στην Ελλάδα.
Βαρίδι στον ετήσιο προϋπολογισμό οι υπερυπολογιστές
Συνοπτικά, στον τομέα των υπερυπολογιστών στη χώρα μας συμβαίνει αυτό που έγινε και στα έργα του 3ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης: γεμίζει ο δημόσιος τομέας hardware, χωρίς software και χωρίς επαρκείς εφαρμογές. Και αυτό συμβαίνει επειδή είναι ο εύκολος τρόπος απορρόφησης χρημάτων από τα διάφορα ευρωπαϊκά ταμεία. Επιπλέον, με τις δαπάνες αυτές τα Πανεπιστήμια υλοποιούν τις «μικρο-μεγάλες» φιλοδοξίες τους.
Και δεν είναι μόνον αρχείαστες οι περισσότερες από αυτές τις επενδύσεις. Το πιο σημαντικό, όπως παραδέχονται ειδικοί στην αγορά, είναι ότι οι συγκεκριμένες επενδύσεις θα έχουν τεράστιες συνέπειες στον κρατικό Προϋπολογισμό, που θα κληθεί να στηρίξει τη λειτουργία τους. Συγκεκριμένα:
- Τα συστήματα υπερυπολογιστών είναι άκρως ενεργοβόρα και παράλληλα απαξιώνονται πολύ γρήγορα.
- Σχεδόν κάθε πέντε χρόνια το σύνολο του εξοπλισμού πρέπει να ανανεωθεί, καθώς το κόστος λειτουργίας για τα «παλαιά» συστήματα είναι πολλαπλάσιο από αυτό των σύγχρονων.
- Επιπλέον, η εξέλιξή τους προσφέρει πολλαπλάσια υπολογιστική ισχύς στη μονάδα ενέργειας που καταναλώνει. Το τελευταίο έχει τεράστια σημασία, καθώς, όπως συμβαίνει και με τα data centers, η δυναμικότητα των υπερυπολογιστών μετριέται και σε MW, καθώς η κατανάλωση ενέργειας είναι τεράστια (24x7x365).
- Επίσης, απαιτούν πολύ νερό για την ψύξη τους και γι’ αυτό πολλοί κάνουν data centers και υπερυπολογιστές δίπλα σε ποτάμια.
Με την ευκαιρία, να τονιστεί ότι το ΕΜΠ χωρίς την εγκατάσταση του υπερυπολογιστή οφείλει στη ΔΕΗ πάνω από 5 εκατ. ευρώ -χρέος που συνεχώς… διακανονίζει την αποπληρωμή του, χωρίς αυτό να μειώνεται.
