Αντιμέτωπη με ένα μείζον τεχνολογικό δίλημμα βρίσκεται αυτή τη στιγμή η Ευρώπη. Αφενός, η ζήτηση για data centers εκτοξεύεται, με τις προβλέψεις για το 2030 να δείχνουν ότι η περιοχή θα χρειαστεί περίπου 35 GW υποδομών, ως τμήμα της παγκόσμιας ζήτησης των 200 GW. Αφετέρου, η εκρηκτική ζήτηση για αποθήκευση δεδομένων καθιστά ακόμη μεγαλύτερη την εξάρτηση από αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς, όπως η Amazon, η Google και η Microsoft, τους λεγόμενους hyperscalers.
Οι δύο παραπάνω προκλήσεις λαμβάνουν χώρα σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η πολιτική επιθετικότητα της κυβέρνησης Τραμπ έναντι της Ευρώπης οξύνει τις ανησυχίες στην εδώ πλευρά του Ατλαντικού για την ασφάλεια των δεδομένων, εντείνοντας τους φόβους για πιθανή πρόσβαση των αμερικανικών Αρχών στα εγχώρια data.
Τούτων λεχθέντων κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι ότι η Ευρώπη αναγκάζεται να εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός «ντόπιου» υπερ-παίκτη στον τομέα των data centers, σε μια προσπάθεια να απεξαρτηθεί τεχνολογικά από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ήδη πολλές φωνές εντός της Γηραιάς Ηπείρου κάνουν λόγο για μια επιχειρούμενη ευρωπαϊκή… επανάσταση στον χώρο των data centers, ενώ έτερες φωνές, εντός Ελλάδας, βάζουν τη χώρα σε ρόλο εμπροσθοφυλακής σε αυτή την επανάσταση.
Ευρωπαϊκό μποϊκοτάζ στους Αμερικανούς παίκτες;
Γνώστες της αγοράς τεχνολογίας εξηγούν ότι μια σειρά από κινήσεις της κυβέρνησης Τραμπ προκαλούν εύλογα έντονη ανησυχία στην Ευρώπη γύρω από την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Ανησυχία που πυροδοτεί τη ρητορική ότι η εξάρτηση από αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την αυτονομία και την ασφάλεια των data στην Ευρώπη.
Για παράδειγμα, η πρόσφατη απόλυση μελών του Συμβουλίου Εποπτείας Ιδιωτικότητας και Πολιτικών Ελευθεριών από τον πρόεδρο Τραμπ έχει εγείρει αμφιβολίες για την ακεραιότητα των μηχανισμών εποπτείας που προστατεύουν τα δεδομένα των Ευρωπαίων πολιτών και των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Οι ανησυχίες αυτές ενισχύονται από τον λεγόμενο «νόμο CLOUD», ο οποίος επιτρέπει στις αμερικανικές Αρχές να αποκτούν δεδομένα από εταιρείες των ΗΠΑ, ανεξαρτήτως του πού αυτά είναι αποθηκευμένα παγκοσμίως. Αυτό δημιουργεί φόβους ότι τα ευρωπαϊκά δεδομένα μπορεί να είναι προσβάσιμα από τις αμερικανικές Αρχές χωρίς την κατάλληλη προστασία.
Υπό αυτά τα δεδομένα, ευρωπαϊκές χώρες αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της τεχνολογικής ανεξαρτησίας τους, αναζητώντας εναλλακτικές λύσεις για την απομάκρυνση από τους αμερικανικούς παρόχους. Η Ολλανδία, για παράδειγμα, με πρωτοβουλία της Βουλής των Αντιπροσώπων, προτείνει τη δημιουργία εθνικής πλατφόρμας cloud και την προώθηση ευρωπαϊκών εναλλακτικών λύσεων, δίνοντας έμφαση στη σημασία της προστασίας των δεδομένων και της ασφάλειας για τις επιχειρήσεις της.
Μπορεί να υπάρξει ευρωπαϊκός hyperscaler;
Στο πλαίσιο αυτό, πολλές ευρωπαϊκές χώρες επανεξετάζουν τη συνεργασία τους με τους αμερικανικούς γίγαντες του cloud, αναζητώντας εναλλακτικές πηγές αποθήκευσης των δεδομένων. Ήδη οι ευρωπαϊκές εταιρείες παροχής υπηρεσιών cloud, όπως οι Exoscale και Elastx, αναφέρουν αύξηση της ζήτησης από πελάτες που επιθυμούν να μεταφέρουν τις υπηρεσίες τους από αμερικανικούς παρόχους, επικαλούμενοι τις πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ.
Δείγμα γραφής των ευρωπαϊκών προθέσεων για απεξάρτηση από τους αμερικανικούς κολοσσούς του cloud έδωσε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της γαλλικής Mistral, μίας από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές εταιρείες με σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια κοινότητα του AI, Arthur Mensch, ότι η ΕΕ θα πρέπει να δημιουργήσει τους δικούς της hyperscalers.
Εταιρείες δηλαδή που θα αναπτύξουν μεγάλες υποδομές διαχείρισης δεδομένων, cloud υπηρεσιών και data centers, ώστε να ανταγωνιστούν τις Amazon Web Services (AWS), Microsoft και Google, οι οποίες φιλοξενούν τεράστιο τμήμα των παγκόσμιων δεδομένων, έχοντας τον έλεγχο των data -και- χιλιάδων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και οποίες έχουν αρχίσει να δημιουργούν ένα ιδιότυπο ολιγοπώλιο στον χώρο του cloud.
Κολοσσιαίες επενδύσεις στην Ευρώπη
Η Ευρώπη, αντιμέτωπη με την αυξανόμενη πίεση για να ικανοποιήσει τη ζήτηση για data centers, έχει επιδοθεί σε ένα μπαράζ επενδύσεων σε κέντρα δεδομένων, με την Ελλάδα να είναι κάτι παραπάνω από παρούσα σε αυτό το επενδυτικό κρεσέντο.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΔΕΗ κατά την τηλεδιάσκεψη με αναλυτές (σ.σ. στη διάρκεια της οποίας έκανε τα αποκαλυπτήρια του δικού της mega project για τη Δυτική Μακεδονία), η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία βρίσκονται ήδη σε διαδικασία υλοποίησης μεγάλων έργων στον τομέα των data centers.
Στη Γερμανία, για παράδειγμα, τα προγραμματισμένα έργα data centers φτάνουν τα 1.312 MW, ενώ αναμένονται επιπλέον 235 MW μέχρι το 2030, φτάνοντας συνολικά τα 1.547 MW. Το Ηνωμένο Βασίλειο ακολουθεί με έργα 1.260 MW, ενώ αναμένονται επιπλέον υποδομές 265 MW, φτάνοντας συνολικά τα 1.525 MW.
Η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία ακολουθούν με σημαντικά έργα, με τη Γαλλία να έχει προγραμματίσει 877 MW, την Ιταλία 656 MW και την Ισπανία 563 MW. Αντίστοιχα, η Ολλανδία και η Ιρλανδία συνεχίζουν να επενδύουν στον τομέα των data centers, με την Ολλανδία να προγραμματίζει υποδομές 259 MW και την Ιρλανδία 293 MW. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι σε άλλες χώρες της Ευρώπης αναμένονται έργα συνολικής δυναμικότητας 1.189 MW.
Η Ελλάδα στο επίκεντρο
Τη στιγμή που τα data και το cloud γίνονται αντικείμενο γεωπολιτικών συσχετισμών και διπλωματικών κινήσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, ο ρόλος της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη των data centers δείχνει να ενισχύεται, με τη χώρα να διεκδικεί με αξιώσεις τον ρόλο του περιφερειακού hub των κέντρων δεδομένων.
Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, όλες οι τελευταίες επενδυτικές κινήσεις συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει τον πυλώνα ανάπτυξης για την τεχνολογική ανεξαρτησία της Ευρώπης, με στρατηγικές επενδύσεις που θα ενισχύσουν την αυτονομία της στην παροχή υπηρεσιών cloud και data centers.
Σε μια εποχή όπου οι ανάγκες για ασφαλή, αξιόπιστη και γρήγορη επεξεργασία δεδομένων συνεχώς αυξάνονται, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να εξελιχθεί σε έναν από τους κορυφαίους παίκτες στον τομέα, μειώνοντας την εξάρτησή της από τους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς.
Δεν είναι τυχαίο το αμερικανικό ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Ελλάδα, βλέπε Digital Realty, Microsoft, AWS, Google, το αντίστοιχο ευρωπαϊκό ενδιαφέρον από τον γαλλικο κολοσσό Data4, αλλά και το αραβικό ενδιαφέρον, όπως έχει εκφραστεί από τη συνεργασία της DAMAC με τη ΔΕΗ, αλλά και από το mega πλάνο των Εμιράτων για έτερες επενδύσεις σε data centers επί ελληνικού εδάφους, μέγιστης συνολικής δυναμικότητας 500 ΜW.
Ο ρόλος της Δυτικής Μακεδονίας
Πέρα από την Αττική και την Κρήτη, που έχουν μπει για τα καλά στον επίκεντρο του επενδυτικού μπαράζ διεθνών παικτών της αγοράς των data centers, η εγχώρια αγορά κέντρων δεδομένων ετοιμάζεται να κάνει ένα μεγάλο βήμα μεγέθυνσης: να μετακομίσει προς Βορρά και δη προς τη Δυτική Μακεδονία. Μια περιοχή την οποία η ΔΕΗ βάζει στον χάρτη των data centers με τις ευλογίες της κυβέρνησης.
Δεν είναι τυχαίο ότι την ερχόμενη εβδομάδα ο Πρωθυπουργός θα επισκεφθεί τη Δυτική Μακεδονία, προκειμένου με την εκεί παρουσία του να υπογραμμίσει την ειλημμένη απόφαση της Ελλάδας να κάνει scale up στις επενδύσεις σε data centers, αποκεντρώνοντας μάλιστα το επενδυτικό της πλάνο.
Η Δυτική Μακεδονία προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως άμεση σύνδεση με τα δίκτυα οπτικών ινών και στρατηγική γεωγραφική θέση για σύνδεση με Ευρώπη, Τουρκία και Μέση Ανατολή και Αφρική. Επιπλέον, η περιοχή διαθέτει εκτεταμένες δυνατότητες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως η ηλιακή ενέργεια και η αντλησιοταμίευση.
Το σχέδιο για μετατροπή της Δυτικής Μακεδονίας σε τεχνολογικό κέντρο με περιφερειακό αποτύπωμα περιέγραψε την εβδομάδα που διανύσαμε ο πρόεδρος και CEO της ΔΕΗ, Γιώργος Στάσσης, εξηγώντας το πλάνο της εταιρείας για δημιουργία mega data center, ισχύος 300 MW, σε πρώτη φάση, με δυνατότητα αναβάθμισης σε…giga data center, ισχύος 1 GW, σε δεύτερο χρόνο, στην περιοχή.
Ήδη η εταιρεία έχει ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για δεσμευτική συμφωνία με hyperscaler του εξωτερικού (Αμερικανό ή Ευρωπαίο;), μια συμφωνία η οποία -προφανώς- θα απαιτήσει χρόνο, αλλά σε κάθε περίπτωση, όταν επιτευχθεί, θα λειτουργήσει ως game changer, όχι μόνο για τη ΔΕΗ, αλλά και ευρύτερα για την Ελλάδα, «ανεβάζοντας τάση» στο αφήγημά της Ελλάδας να καταστεί hub συνδεσιμότητας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
