Μία μικρή κοσμογονία γνωρίζει την τελευταία πενταετία το Οικοσύστημα Καινοτομίας της Θεσσαλονίκης, με περισσότερους από 20.000 μηχανικούς Πληροφορικής να απασχολούνται σε μικρομεσαίες και μεγάλες, ελληνικές και πολυεθνικές, ώριμες εταιρείες και start ups, που στριμώχνονται σε περισσότερα από 150.000 τ.μ. Kαι, όπως η πόλη προσελκύει και νέους επενδυτές, το υπάρχον ανθρώπινο κεφάλαιο εξαντλείται, «πόλεμος» γίνεται για την εξεύρεση developers, ενώ είναι πολλά τα παράπονα για «άτολμα» φορολογικά μέτρα και άνιση κινητροδότηση.
Πέντε επιχειρηματίες της Πληροφορικής -δύο από τους οποίους εκπροσωπούν εταιρείες εισηγμένες στο ΧΑΑ- και ένας γκουρού του real estate στις επαγγελματικές μισθώσεις συνέθεσαν το παζλ των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο κλάδος ICT στη Θεσσαλονίκη, σε μία περίοδο που και άλλες ξένες εταιρείες βολιδοσκοπούν την αγορά, το Thess INTEC ετοιμάζεται να στήσει ένα μέγα-πάρκο με 7.000 εργαζόμενους πάνω στις νέες τεχνολογίες, το ΕΚΕΤΑ αναπτύσσει ένα φιλόδοξο κτιριακό πρόγραμμα με πρόσθετες ερευνητικές υποδομές 19.000 τ.μ., σε μία συγκυρία που ολοένα και περισσότερες εταιρείες αντιλαμβάνονται ότι χρειάζονται την υποστήριξη ενός συμβούλου τεχνολογίας για να προχωρήσουν στην εποχή του Industry 4.0 , η οποία με το Α.Ι. εξελίσσεται ταχύτατα σε Industry 5.0.
Στη συζήτηση, η οποία έλαβε μέρος στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης που διοργανώθηκε από τη Technopolis Thessaloniki ICT Business Park, συμμετείχαν οι επιχειρηματίες : Θεόφιλος Μυλωνάς (πρόεδρος ΣΕΤΠΕ, exandia, ysoft), Στάθης Παρχαρίδης (inventics- livemedia), Ιωάννης Δούφος (Logismos), Τάσος Μάνος (Dotsoft), Nίκος Καραμόσχος (info ΔΗΜ) και ο γενικός διευθυντής βορείου Ελλάδος της CBRE/ATRIA Υπηρεσίες Ακινήτων, Δημήτρης Τζιβράς. Τη συζήτηση συντόνισε ο πρόεδρος του think tank PAREMVASI, Σπύρος Ιγνατιάδης.
Μυλωνάς: «Υιοθέτηση της tech visa»
Ο κ. Θεόφιλος Μυλωνάς, πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Τεχνολογίας και Πληροφορικής Ελλάδος (πρώην ΣΕΠΒΕ), είπε ότι η ανάπτυξη του οικοσυστήματος καινοτομίας έχει τρία προαπαιτούμενα: κεφάλαια, πρόσβαση στις αγορές και, το σημαντικότερο όλων, ανθρώπινο κεφάλαιο, πολλούς και καλούς μηχανικούς.
«Στα χρόνια της κρίσης οι εταιρείες Πληροφορικής της Θεσσαλονίκης αναζήτησαν προοπτική στο εξωτερικό. Πολλές πέτυχαν, υπάρχουν εταιρείες που κυρίως δραστηριοποιούνται εκτός Ελλάδος. Στα τελευταία χρόνια ήρθαν πολυεθνικές στη Θεσσαλονίκη, βελτιώθηκε η συνεργασία με τα Πανεπιστήμια της πόλης, βελτιώθηκαν σε έναν βαθμό οι υποδομές, έχουμε δύο funds που επενδύουν σε νεοφυείς επιχειρήσεις.
Η έλευση των πολυεθνικών προκάλεσε αιμορραγία developers στις μικρομεσαίες ελληνικές εταιρείες. Σήμερα όμως βλέπουμε να συμβαίνει το αντίστροφο. Αρκετά στελέχη αφήνουν τις μεγάλες εταιρείες, επειδή επιζητούν το πιο ανοιχτό πνεύμα που υπάρχει στις μικρότερες επιχειρήσεις, το οποίο αφήνει μεγαλύτερα περιθώρια και προκλήσεις για πειραματισμούς και τεχνολογική εξέλιξη.
Υπολογίζουμε ότι περισσότεροι από 20.000 μηχανικοί Η/Υ απασχολούνται στον κλάδο ICT, ενώ υπάρχουν περί τις 1.500 κενές θέσεις που αφορούν μεσαία και senior στελέχη. Εμμένουμε στην πρόταση που καταθέσαμε πριν από δύο χρόνια, για τη θεσμοθέτηση τεχνολογικής visa, tech visa, για να αντλήσουμε προσωπικό από τρίτες, εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, χώρες. Παράλληλα, χρειάζονται κίνητρα για να κρατήσουμε στη χώρα τα ταλέντα, τους καλούς μηχανικούς που εκπαιδεύονται στα ελληνικά πανεπιστήμια».
Δούφος: «Πόλεμος για προγραμματιστές»
«Πόλεμος» θα ξεσπάσει μεταξύ των Εταιρειών Πληροφορικής εάν έρθουν και άλλες μεγάλες ξένες επιχειρήσεις στη Θεσσαλονίκη και δημιουργήσουν ICT κέντρα και η αιτία του… πολέμου θα είναι η έλλειψη προγραμματιστών, όπως υποστήριξε ο πρόεδρος της Logismos, Ιωάννης Δούφος.
«Με τα σημερινά δεδομένα, δεν βρίσκουμε στελέχη. Με τη δημιουργία και λειτουργία του Thess INTEC, το πρόβλημα θα μεγεθυνθεί και δεν θα βρίσκουν μηχανικούς οι εταιρείες τεχνολογίας, αλλά και η βιομηχανία και γενικότερα οι επιχειρήσεις που χρειάζονται τεχνολογικό σύμβουλο.
Η ζήτηση θα κάνει καλό στους εργαζόμενους στον κλάδο, γιατί θα αυξηθούν οι αποδοχές τους. Σήμερα ένας Έλληνας developer παίρνει μισθό μικρότερο του 1/5 του μισθού ενός αντίστοιχου Αμερικανού και το 1/3 ενός αντίστοιχου άλλου Ευρωπαίου. Η αναπόφευκτη αύξηση των μισθών θα δημιουργήσει προβλήματα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου, οι οποίες βρίσκονται αντιμέτωπες και με την άνιση μεταχείριση από πλευράς Πολιτείας, η οποία παρέχει συγκεκριμένα κίνητρα για νέες εταιρείες και όχι τις ήδη υφιστάμενες. Θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή από την Πολιτεία στα κριτήρια ενίσχυσης».
Ο κ. Δούφος, σχολιάζοντας την πρόσφατη έρευνα της Deloitte για τον κλάδο Πληροφορικής, την οποία μάλιστα παρουσίασε η υπεύθυνη λειτουργίας του DACC, Ξένη Κοσμίδου, είπε ότι η μόνη ελπίδα για να καλυφθεί το κενό των 80.000 θέσεων εργασίας, που προβλέφθηκε για το 2030, είναι η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων και η προσέλκυση ξένων σπουδαστών.
Παρχαρίδης: «Η ώσμωση φέρνει καινοτομία»
Ο Στάθης Παρχαρίδης (Inventics-Livemedia) υποστήριξε ότι μεγάλη ώθηση ανάπτυξης στον κλάδο ICT δίνει η Τεχνητή Νοημοσύνη και οι εφαρμογές της.
O κ. Παρχαρίδης στάθηκε στη μεγάλη σημασία των συνεργασιών με Ερευνητικούς φορείς, όπως τη συνεργασία που έχει η Inventics με το ΕΚΕΤΑ, ενώ υποστήριξε ότι τα Πανεπιστήμια θα πρέπει να προσαρμόσουν τα προγράμματα σπουδών τους σε μία αγορά που απαιτεί περισσότερες δεξιότητες από τους νέους επιστήμονες.
Πέραν αυτού, ο επιχειρηματίας πιστεύει στη δημιουργία συνθηκών επικοινωνίας μεταξύ των εργαζομένων σε τεχνολογικά πάρκα. Χρειάζονται κοινόχρηστοι χώροι για να ενθαρρύνονται η συναναστροφή, η ανταλλαγή ιδεών, το brainstorming. Επίσης, η Inventics, θα επενδύσει σε νέες κτιριακές εγκαταστάσεις στην Technopolis, που θα συνδυάζουν το work & live , ένα concept πολύ ελκυστικό για τους ψηφιακούς νομάδες.
Μάνος: «Σε αναζήτηση φυσικής νοημοσύνης»
Στην έλλειψη ανθρώπινου κεφαλαίου εστίασε και ο πρόεδρος και δ/νων σύμβουλος της Dotsoft, Τάσος Μάνος. «Είναι βέβαιο ότι θα έχουμε Τεχνητή Νοημοσύνη, δεν ξέρω αν θα έχουμε φυσική νοημοσύνη», είπε χαρακτηριστικά ο επιχειρηματίας, που με την Dotsoft δραστηριοποιείται στο ελληνικό, αλλά και στο ευρωπαϊκό δημόσιο, με πολλές λύσεις για τις έξυπνες πόλεις.
«Οι ελληνικές μικρομεσαίες εταιρείες τεχνολογίας, σε επίπεδο καινοτομίας και εργασιακού περιβάλλοντος, δεν υστερούν από τις πολυεθνικές, αλλά πρέπει να υποστηριχθούν μέσω κινητροδότησης, γιατί αυτές αποτελούν τη μήτρα ανάπτυξης του ανθρώπινου κεφαλαίου του κλάδου».
Ο κ. Μάνος, συνδέοντας τη δυσκολία εύρεσης μηχανικών Η/Υ με την ανάληψη και εκτέλεση έργων για φορείς του ελληνικού Δημοσίου, είπε: «Το ελληνικό Δημόσιο, με τα πλαφόν που θέτει, χρεώνει έναν Έλληνα μηχανικό στις 3.000-4.000 ευρώ, όταν ο αντίστοιχος μηχανικός στη Μάλτα αμείβεται με 8.000 ευρώ και στην Πολωνία με 9.500 ευρώ/μήνα».
Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη του Οικοσυστήματος Καινοτομίας Θεσσαλονίκης, υποστήριξε ότι αυτό που λείπει είναι η συνεννόηση μεταξύ των εμπλεκομένων στον χώρο, φορέων και επιχειρήσεων.
Καραμόσχος: «Οι ρόλοι ΑΕΙ και τεχνολογικών πάρκων»
Ο κλάδος Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών έχει γνωρίσει μία μικρή κοσμογονία στη Θεσσαλονίκη την τελευταία 5ετία, εξελίξεις που για να διαμορφώσουν ένα Οικοσύστημα Καινοτομίας θα πρέπει να πάρουν τα χαρακτηριστικά κανονικότητας. «Πρέπει από τις φωτεινές και εντυπωσιακές εξαιρέσεις να περάσουμε στην κανονικοποίησή τους», υποστήριξε ο κ. Νίκος Καραμόσχος, διευθύνων σύμβουλος της InfoΔΗΜ, εταιρείας που δραστηριοποιείται στη Γεωπληροφορική.
Ο επικεφαλής της Info ΔΗΜ, υπογράμμισε: «Έχουμε τα κομμάτια του παζλ, μας λείπει αυτός που θα τα συνθέσει».
Μεγάλη έμφαση έδωσε ο κ. Καραμόσχος και στον ρόλο που πρέπει να παίξουν τα Πανεπιστήμια, στον διαμοιρασμό της γνώσης στην πόλη, στην επιμελητεία των τρόπων διάχυσης της γνώσης και των δεξιοτήτων που απαιτείται να έχουν οι νέοι μηχανικοί, παράγοντας πολλούς και καλούς αποφοίτους.
Ο κ. Καραμόσχος υποστήριξε τη λειτουργία εταιρειών ICT σε τεχνολογικά πάρκα, καθώς έτσι παράγεται περισσότερη καινοτομία, αφού στις νέες συνθήκες μεγαλύτερο κομμάτι αξίας μιας επιχείρησης παράγεται εκτός της εταιρείας, απ’ ό,τι εντός. Η λειτουργία σε ένα Πάρκο βοηθάει στη σύνθεση των διαφορετικών επιπέδων ωριμότητας μεταξύ εταιρειών, αλλά και εργαζομένων, εντός μιας εταιρείας, όπως και τελικά στην αξιοποίησή τους.
Τζιβράς: «Ζήτηση για πράσινα κτίρια»
Ο γενικός διευθυντής Βορείου Ελλάδος της ATRIA, Δημήτρης Τζιβράς, δήλωσε ότι υπάρχουν καλά νέα για τη Θεσσαλονίκη, καθώς βελτιώνονται οι υποδομές της πόλης ( μετρό, αεροδρόμιο, fly over), ενώ προέβλεψε και την είσοδο ιδιωτικών πανεπιστημίων.
Υπάρχουν, όμως, όπως είπε, και προβλήματα. Ένα από αυτά είναι η έλλειψη πράσινων κτιρίων, για να επισημάνει ότι οι αναπτύξεις των τελευταίων χρόνων σε γραφειακά συγκροτήματα δεν έγιναν από εγχώριους επενδυτές, αλλά από εταιρείες της Αθήνας και πολυεθνικές.
Ο κ. Τζιβράς σημείωσε ότι υπάρχει ενδιαφέρον, από εταιρείες τεχνολογίας, για εγκατάσταση στη Θεσσαλονίκη, οι οποίες όμως στο 80% θέλουν χώρους στην Ανατολική πλευρά της πόλης, όπου δυστυχώς δεν υπάρχουν κτίρια γραφείων sustainable, προσθέτοντας ότι πολλές από τις υφιστάμενες εταιρείες στεγάζονται σε κτίρια που είχαν κατασκευαστεί ως βιοτεχνικοί χώροι, σε εκτός σχεδίου ακίνητα.
Η Ανατολική Θεσσαλονίκη, στην οποία κατασκευάστηκαν περίπου 300.000 τ.μ., δεν μπορεί πλέον να ικανοποιήσει τη ζήτηση από πλευράς επιχειρήσεων.
Σε ό,τι ειδικά αφορά τις εταιρείες τεχνολογίες, συνολικά καλύπτουν χώρους άνω των 150.000 τ.μ. Οι εταιρείες της Technopolis και οι λοιποί οικοπεδούχοι, υποστήριξε ο κ. Τζιβράς, είναι ευκαιρία να αξιοποιήσουν τα περίπου 90.000 τ.μ. της νόμιμης δόμησης (σ.σ. περίπου 82.000 τ.μ., αν αφαιρεθούν τα κτίρια που κατασκευάστηκαν), ώστε να διαμορφωθούν χώροι για να φιλοξενηθούν οι εταιρείες που θέλουν να εγκατασταθούν στη Θεσσαλονίκη και ζητούν sustainable γραφεία, εμβαδού 2.000 τ.μ. και άνω.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο στα Ινστιτούτα του ΕΚΕΤΑ απασχολούνται περισσότεροι από 1.600 ερευνητές, ενώ η κοινότητα των αποφοίτων σχολών STEM, μεγαλώνει, με τους φοιτητές που σπουδάζουν στα τρία Πανεπιστήμια της πόλης.
