Η αυξημένη χρήση chatbot, όπως το ChatGPT, μπορεί να συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα μοναξιάς και λιγότερο χρόνο κοινωνικής αλληλεπίδρασης, σύμφωνα με νέα έρευνα της OpenAI σε συνεργασία με το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT).
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή, δείχνει ότι όσοι περνούν περισσότερο χρόνο συνομιλώντας με το ChatGPT τείνουν να αναπτύσσουν συναισθηματική εξάρτηση και να παρουσιάζουν αυξημένη μοναξιά. Οι μελέτες, που διεξήχθησαν από ερευνητές των δύο οργανισμών, δεν έχουν ακόμη υποβληθεί σε επιστημονική αξιολόγηση.
Η κυκλοφορία του ChatGPT στα τέλη του 2022 σηματοδότησε μια έκρηξη ενδιαφέροντος για την παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη. Έκτοτε, οι χρήστες αξιοποιούν chatbot για προγραμματισμό, αλλά και για αυτοσχέδιες συνεδρίες ψυχολογικής υποστήριξης. Με την OpenAI και άλλες εταιρείες να αναπτύσσουν προηγμένα μοντέλα με πιο φυσικές φωνητικές δυνατότητες, αυξάνεται ο κίνδυνος δημιουργίας «παρακοινωνικών» σχέσεων με αυτά τα συστήματα.
Τους τελευταίους μήνες, ανησυχίες για τις συναισθηματικές επιπτώσεις της τεχνολογίας έχουν αναζωπυρωθεί, ιδιαίτερα όσον αφορά νεότερους χρήστες και άτομα με ψυχικά προβλήματα. Το 2024, η εταιρεία Character Technologies Inc. αντιμετώπισε αγωγή, καθώς το chatbot της φέρεται να ενίσχυσε αυτοκτονικές σκέψεις ανηλίκων, συμπεριλαμβανομένου ενός 14χρονου που έθεσε τέλος στη ζωή του.
Η OpenAI επιδιώκει να κατανοήσει καλύτερα την αλληλεπίδραση των χρηστών με το chatbot της. «Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να αντιληφθούν πώς η χρήση του ChatGPT μπορεί να τους επηρεάζει και να συμβάλουμε σε υπεύθυνο σχεδιασμό», δήλωσε η Σαντχίνι Αγκαρβάλ, επικεφαλής της ομάδας αξιόπιστης ΤΝ της OpenAI και συν-συγγραφέας της έρευνας.
Στη μελέτη, οι ερευνητές παρακολούθησαν σχεδόν 1.000 άτομα για έναν μήνα. Οι συμμετέχοντες χρησιμοποιούσαν είτε μια έκδοση μόνο με κείμενο είτε μία από δύο φωνητικές εκδοχές του ChatGPT, τουλάχιστον για πέντε λεπτά ημερησίως. Ορισμένοι είχαν ελεύθερες συζητήσεις, ενώ άλλοι καθοδηγούνταν σε προσωπικά ή γενικά θέματα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι άτομα που εμφανίζουν ισχυρότερη συναισθηματική σύνδεση στις ανθρώπινες σχέσεις και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο chatbot είχαν αυξημένη μοναξιά και εξάρτηση από το ChatGPT. Ωστόσο, η πιο φυσική φωνή του chatbot δεν συνδέθηκε με αρνητικά συναισθηματικά αποτελέσματα.
Στη δεύτερη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν 3 εκατομμύρια συνομιλίες χρηστών και πραγματοποίησαν έρευνες σχετικά με τη χρήση του chatbot. Τα δεδομένα έδειξαν ότι λίγοι χρήστες το αξιοποιούν για συναισθηματικές συζητήσεις. Παρότι η έρευνα βρίσκεται σε αρχικό στάδιο, παραμένει ασαφές εάν τα chatbot επιδεινώνουν τη μοναξιά ή αν οι ήδη μοναχικοί άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στη συναισθηματική εξάρτηση από την τεχνητή νοημοσύνη.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι η μελέτη θα αποτελέσει αφετηρία για περαιτέρω έρευνα σχετικά με την ανθρώπινη αλληλεπίδραση με την τεχνητή νοημοσύνη.
