Ρομπότ για αεροδρόμια και σούπερ μάρκετ από Έλληνες ερευνητές

ο δρ. Δημήτρης Γιακουμής και η ερευνήτρια του ΙΠΤΗΛ Γεωργία Πελέκα © Powergame.gr

Mε τη RoboProX, το Εργαστήριο Ευφυών Συστημάτων και Ρομποτικής του ΙΠΤΗΛ/ ΕΚΕΤΑ, πήρε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό ανοικτής καινοτομίας IFS Awards 2024 της Π.Κ.Μ., έκανε το πρώτο βήμα συνεργασίας με τη βιομηχανία «Olympia Electronics» και έδειξε πόσο γρήγορα και εύκολα, τα συνεργατικά ρομπότ, μαθαίνουν νέα καθήκοντα, «ξεσηκώνοντας» τα βήματα μίας διαδικασίας που εκτελεί άνθρωπος.

Η μέθοδος ονομάζεται robot learning by demonstration. Η επίδειξη μίας διαδικασίας, από άνθρωπο, βιντεοσκοπείται, αυτόματα και ταχύτατα μεταφράζεται σε γλώσσα μηχανής, την οποία καταλαβαίνει το ρομπότ, εκτελώντας στη συνέχεια τη συγκεκριμένη διαδικασία, π.χ. συναρμολόγηση ενός προϊόντος σε γραμμή παραγωγής, πιστά και δίχως άλλη ανθρώπινη παρέμβαση, αν και ο «εκπαιδευτής» του μπορεί να το παρακολουθεί.

Συντονιστής σε έργα 26,6 εκατ. ευρώ

Για όσους δεν γνωρίζουν τη δουλειά που γίνεται στο συγκεκριμένο Εργαστήριο του ΕΚΕΤΑ, αρκεί να αναφερθεί ότι κατά την περίοδο αυτή, είναι συντονιστής τριών μεγάλων έργων, στο πλαίσιο του HORIZON, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 26,6 εκατ. ευρώ. Και τα τρία έργα αφορούν την ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης και ρομποτικής, σε αυτά δε συμμετέχουν δεκάδες εταίροι, ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια και πολλές εταιρείες, με στόχο την έρευνα για την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων.

Μπορεί το small να είναι beautiful, αλλά το big αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην υιοθέτηση καινοτομιών. Έτσι, ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο έργο PLIADES, μετέχει και η αυστριακή «AVL», μία από τις κορυφαίες , διεθνώς, εταιρείες, στις τεχνολογίες mobility, όπως, μεταξύ άλλων σημαντικών συμμετοχών, ξεχωρίσαμε τη βορειοελλαδική «Atlantis Engineering» που εστιάζει στο λογισμικό για χώρους παραγωγής.

Ρομπότ για αεροδρόμια και σούπερ μάρκετ

Στο έργο ΜΑΝiBOT, μαζί με το ΕΚΕΤΑ μετέχει και το ΑΠΘ, όπως επίσης δύο πολύ γνωστές στο ελληνικό κοινό εταιρείες, η «FRAPORT Greece» και η «Μασούτης ΑΕ», αλλά και η «Schwarz Digital», εταιρεία που αποτελεί την digital καρδιά του πολυεθνικού ομίλου λιανικής «Schwarz» στον οποίο ανήκουν τα Lidl και Kaufland. Ήδη η «Fraport» έχει παρουσιάσει το ρομπότ υπηρεσιών Ozzie Generation 1, το οποίο θα μπει στο αεροδρόμιο Μακεδονία. Στο πλαίσιο του προγράμματος ΜΑΝiBOT αναπτύσσεται και ενα ρομποτικό σύστημα σε συνεργασία και με την Μασούτης για τον εφοδιασμό των ραφιων στα σούπερ μάρκετ (restocking).

To τρίτο έργο που συντονίζει το Εργαστήριο, είναι RobetArme, στο οποίο μετέχει και η τσιμεντοβιομηχανία «ΤΙΤΑΝ», που επενδύει στο digital, τις λύσεις αυτοματισμού και τη ρομποτική, στοχεύοντας, μεταξύ άλλων, στην παρακολούθηση όλων των λειτουργιών του εργοστασιακού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, ακόμη και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία.

«Δείχνουμε στο ρομπότ αντί να το προγραμματίζουμε»

Όπως είπε ο δρ. Δημήτρης Γιακουμής, το Εργαστήριο Ευφυών Συστημάτων & Ρομποτικής του ΙΠΤΗΛ, «στο πλαίσιο του διαγωνισμού IFS ανταποκριθήκαμε στο αίτημα της «Olympia Electronics», που αφορούσε αυτοματοποιήσεις στη γραμμή παραγωγής της. Βασιζόμενοι στη γνώση από προηγούμενα ερευνητικά προγράμματα, αναπτύξαμε μία λύση με την οποία το ρομπότ μαθαίνει by demonstration, αντί να απαιτείται ο προγραμματισμός του. Με τη μέθοδο αυτή, ολοκληρώνεται η συναρμολόγηση όλων των μερών, μίας λάμπας εξόδου, που χρησιμοποιείται σε φωτιστικά ασφαλείας της εταιρείας».

Πιο συγκεκριμένα, μέσω της πλατφόρμας του RoboProX, συνεργατικά ρομπότ μπορούν να μάθουν νέα καθήκοντα παρακολουθώντας βίντεο με ανθρώπινες επιδείξεις. Η φιλική προς τον χρήστη γραφική διεπαφή – δηλαδή η επικοινωνία ανθρώπου με υπολογιστή μέσω λογισμικού – του επιτρέπει την ταχεία διαμόρφωση των γραμμών συναρμολόγησης, χωρίς την ανάγκη εξειδικευμένων γνώσεων στη ρομποτική.

Το learning by demonstration γίνεται σε σύντομους χρόνους, τόνισε η ερευνήτρια του ΙΠΤΗΛ Γεωργία Πελέκα, προσθέτοντας ότι με την χρήση ρομπότ στην παραγωγή, οι εργαζόμενοι απελευθερώνονται από επαναλαμβανόμενες εργασίες και μπορούν να αφοσιωθούν σε πιο δημιουργικές.

Σημειώνεται ότι η ερευνητική ομάδα της λύσης RoboProX απαρτίζεται από τους Γεωργία Πελέκα, Γιώργο Ζαμπόκα, Χαράλαμπο Πολυχρονιάδη, Γιάννη Μαριόλη, Δημήτρη Γιακουμή και Δημήτρη Τζοβάρα.

Μετά την προσέγγιση με την «Olympia Electronics», το Εργαστήριο συζητάει και άλλες λύσεις με ρομποτικά συστήματα που ενδιαφέρουν την εταιρεία και αφορούν την ενδοδιακίνηση αντικειμένων και προϊόντων, είτε σε μία γραμμή παραγωγής, είτε και μεταξύ διαφορετικών τμημάτων και κτιρίων, καθώς, όπως πρόσθεσε ο κ. Γιακουμής, υπάρχουν λύσεις που μπορούν να είναι εμπορικά διαθέσιμες.

Το Εργαστήριο εστιάζει στα συνεργατικά ρομπότ, των οποίων ο χειρισμός είναι ευκολότερος και δεν υπάρχουν προβλήματα στη λειτουργία τους, σε ένα χώρο ή μία μονάδα που βρίσκονται σε κίνηση ή και εργάζονται άνθρωποι.

Συνεργασία με την Ozzie Robotics

«Έχουμε πλέον περάσει και στην κατασκευή αυτών των ίδιων των ρομπότ, δεν μένουμε στο λογισμικό και στο computer vision, στο οποίο διαθέτουμε μεγάλη εξειδίκευση. Μαζί με την «Ozzie Robotics», εταιρεία spin off του ΕΚΕΤΑ, έχουμε κατασκευάσει μία ρομποτική πλατφόρμα, σπονδυλωτή και επεκτάσιμη, η οποία μπορεί να εκτελέσει πλήθος ενεργειών, σε εσωτερικούς ή και εξωτερικούς χώρους, ανάλογα με τον εξοπλισμό που θα δεχτεί», επεσήμανε ο κ. Γιακουμής.

Οι εφαρμογές της «Ozzie Robotics» εκτείνονται από τη βιομηχανική αυτοματοποίηση και την ενδοδιακίνηση αγαθών έως την εκπαιδευτική ρομποτική. Η εταιρεία απευθύνεται σε επιχειρήσεις και οργανισμούς που επιδιώκουν να ενσωματώσουν προηγμένες ρομποτικές λύσεις στις δραστηριότητές τους, στοχεύοντας στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της παραγωγικότητάς τους.

Η «Ozzie» κατασκευάζει και service robots, όπως στην περίπτωση του ρομπότ που θα λειτουργεί στο αεροδρόμιο Μακεδονία (σ.σ. check in, πληροφορίες επιβατών κλπ), ενώ ήδη δικό της ρομποτικό σύστημα κάνει ξεναγήσεις στο κέντρο καινοτομίας JOIST στη Λάρισα.

Η «Οzzie», ιδρύθηκε το 2020 , από επιστήμονες του ΙΠΤΗΛ, τους Δημήτρη Γιακουμή (CEO), Δημήτρη Τζοβάρα (CBO), Ανδρέα Καργάκο (CTO) και Γιώργο Τσάμη (RoboticsEngineer). Η εταιρεία έχει την υποστήριξη της EIT Digital, η οποία συμμετέχει και στο μετοχικό της κεφάλαιο.

Κάτι μεγάλο για τη βιομηχανία

Ωστόσο, οι μεγάλες προκλήσεις είναι μπροστά για το Εργαστήριο Ευφυών Συστημάτων και Ρομποτικής, που δουλεύει πάνω σε customized λύσεις, σε συστήματα που θα εκτελούν δύσκολες εργασίες και σύνθετες. Αποκαλύψεις δεν έκανε ο κ. Γιακουμής, αλλά είπε ότι οι ερευνητές του Εργαστηρίου δουλεύουν πάνω σε κάτι μεγάλο και πολύ ωραίο, καθώς υπάρχει το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, για την ανάπτυξη συστημάτων που έχουν μεγάλο βιομηχανικό ενδιαφέρον, συστήματα που δεν προσφέρει σήμερα η αγορά.

Να σημειωθεί ότι η Ομάδα του Εργαστηρίου, πήρε και το πρώτο βραβείο της 1ης Δράσης Καινοτομίας του ΕΛΚΑΚ, στην ενότητα με θέμα την αναγνώριση οχημάτων σε πραγματικό χρόνο. Η λύση που πρότεινε αποτελεί ένα καινοτόμο σύστημα για την αναγνώριση, σε πραγματικό χρόνο, διαφόρων τύπων οχημάτων ενδιαφέροντος (θαλάσσια, χερσαία και εναέρια), ανεξαρτήτως γωνίας θέασης, με χρήση δεδομένων από αισθητήρες που λειτουργούν στο οπτικό και στο υπέρυθρο φάσμα (EO/IR).

Το προτεινόμενο σύστημα θα βασίζεται σε σχετικές μεθόδους και ολοκληρωμένα συστήματα λογισμικού που έχουν ήδη αναπτυχθεί στο παρελθόν από το εργαστήριο ευφυών συστημάτων και ρομποτικής του ΕΚΕΤΑ. Συγκεκριμένα, το προτεινόμενο σύστημα θα αποτελείται από: Μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης για την αναγνώριση και παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο οχημάτων ενδιαφέροντος και Μεθόδους δυναμικής σύντηξης πολυτροπικών δεδομένων.

Στην πρόταση που πήρε το βραβείο, συμμετείχε και η εταιρεία καινοτομίας GEP Unmanned Technologies.