Ο κλάδος των εκδόσεων στην εποχή της ψηφιοποίησης και του ΑΙ

Στο μυαλό πολλών σήμερα, οι εκδόσεις εξακολουθούν να σχετίζονται με την παραδοσιακή εφημερίδα και τα περιοδικά που ήταν κρεμασμένα στο περίπτερο. Και έτσι, είναι δύσκολο κάποιος να φανταστεί ότι οι New York Times αποτιμώνται στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης κοντά στα 9 δισ. δολάρια ή ότι μία παραδοσιακή και ιστορική εκδοτική εταιρεία στη Νορβηγία, η Schibsted Media Company, θα πουλιόταν το καλοκαίρι που μας πέρασε για περίπου 530 εκατ. ευρώ.

Προφανώς και έχει αξία, και μάλιστα μεγάλη, μία ιστορική εφημερίδα ή ένα περιοδικό με μεγάλη απήχηση στο κοινό τη σύγχρονη εποχή. Δεν είναι μόνο το ΑΙ και τα πρωτοσέλιδα που γεμίζουν τον διεθνή Tύπο για τα συμβόλαια που προσφέρουν οι εταιρείες AI (π.χ. Open Chat GPT) για το ιστορικό περιεχόμενο εφημερίδων και περιοδικών. Αυτό μάλλον είναι το λιγότερο.

Σήμερα ο κλάδος των εκδόσεων μετασχηματίζεται ταχύτατα και το αντικείμενό του διευρύνεται σημαντικά, μαζί με τα έσοδά του. Η τεχνολογία έχει επιτρέψει την πρόσβαση στην εφημερίδα, τα περιοδικά και τα βιβλία μέσω του Διαδικτύου. Η δημιουργία ιστοσελίδων περιεχομένου (websites), διαδικτυακών πυλών (internet portals) και η διείσδυση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media) έχει μεταβάλει σημαντικά τις παρεχόμενες υπηρεσίες από τους εκδότες. Επιπλέον, η αμεσότητα της πρόσβασης επιτρέπει τη διαφοροποίηση/διεύρυνση του περιεχομένου. Ο αναγνώστης «ξεφυλλίζει» ευκολότερα το περιεχόμενο ψηφιακά, με αποτέλεσμα οι επιλογές να μορφοποιούνται και να εξατομικεύονται.

Τα επιχειρηματικά μοντέλα έχουν διαφοροποιηθεί και αξιοποιούν την τεχνολογία για τη δημιουργία νέων πηγών εσόδων. Πέραν της διαφήμισης, οι εταιρείες εκδόσεων ενσωματώνουν σταδιακά το συνδρομητικό μοντέλο στα ψηφιακά τους προϊόντα. Τα έσοδα αυτά έρχονται να αντικαταστήσουν σταδιακά τα έσοδα από την κυκλοφορία των εντύπων.

Και να ήταν μόνον αυτό. Η επαφή με τον καταναλωτή γεννά ανάγκες, το διευρυμένο περιεχόμενο μπορεί να γίνει μία εμπορική πλατφόρμα, ένας χώρος καταχωρίσεων, ένα εικονικό γραφείο αναζήτησης εργασίας. Ακόμα και λιγότερο προφανή δοκιμάζονται στο εξωτερικό.

Ένα πρόσφατο παράδειγμα καινοτομίας έρχεται από τους New York Times. H εταιρεία ξεκίνησε το καλοκαίρι μία εμπορική συμφωνία με την Instacart, την γνωστή εταιρεία delivery σε προϊόντα σούπερ μάρκετ. Οι πελάτες των δύο εταιρειών θα μπορούν να παίρνουν σπίτι τους μέσω της Instacart τα υλικά για να μαγειρέψουν συνταγές που προτείνει η διάσημη ιστοσελίδα της εφημερίδας NYT Cooking. Η συμφωνία αποβλέπει στην ενίσχυση της συνδρομητικής βάσης των δύο εταιρειών και σε εμπορικά οφέλη από τα έσοδα του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Μπορούν άραγε όλα αυτά να έρθουν στην Ελλάδα, για να ξεφύγουμε από το μοντέλο της απλής μετάβασης της διαφήμισης από τα έντυπα στα ηλεκτρονικά μέσα; Αν και αυτό αρκεί για να μεγαλώσει σημαντικά μία εκδοτική εταιρεία, δεν είναι το μόνο που θα συμβεί. Ναι, σίγουρα θα προχωρήσουμε στη μετάβαση, ενδεχομένως όχι τόσο γρήγορα όσο οι Αμερικάνοι, οι Βρετανοί και άλλοι Ευρωπαίοι εκδότες.

Το ίδιο δεν ισχύει, άλλωστε, στη χώρα μας και για άλλους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας. Οι εκδοτικές εταιρείες με υψηλής ποιότητας περιεχόμενο και μεγάλο ιστορικό αρχείο μπορούν να προσβλέπουν σε καλύτερη αξιοποίησή του και στην ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων, που θα αξιοποιούν καλύτερα τη διαδραστικότητα με τον αναγνώστη-καταναλωτή.

Οι χρηματιστηριακές αγορές το περιμένουν να γίνει, μια και θεωρούν τις εκδόσεις μια δραστηριότητα με ισχυρά τοπικά χαρακτηριστικά. Οι καταναλωτές στην Ελλάδα σίγουρα προτιμούν τις συνταγές του Πετρεζίκη ή της Μπαρμπαρίγου, αν κάποτε θα ήθελαν μία εταιρεία σαν την Skroutz ή το Shopflix να τους φέρει στο σπίτι τα υλικά για μία συνταγή μουσακά.

Διαβάστε επίσης

Τράπεζες: Μειώνουν προμήθειες και χρεώσεις από το 2025

Οι κερδισμένοι του 2025: Ποιοι θα πληρώσουν μειωμένους φόρους

Έξυπνες Γέφυρες: Υπεγράφη η πέμπτη σύμβαση, στο τιμόνι η ΤΕΡΝΑ