THEPOWERGAME
Η Τσεχία αναμένεται σύντομα να αποκτήσει εξέχουσα θέση στην κούρσα ημιαγωγών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Η απόφαση του αμερικανικού κολοσσού Onsemi (ON Semiconductor Corporation) να επιλέξει μια τσέχικη πόλη 16.000 κατοίκων, σε απόσταση 350 χλμ. από την πρωτεύουσα Πράγα, για να στήσει τη γραμμή παραγωγής της μόνο τυχαία δεν είναι. Τσεχία και ΗΠΑ διατηρούν στενούς διπλωματικούς και αμυντικούς δεσμούς, όπως επιβεβαιώθηκε με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022, η Τσεχία αποτελεί τον βασικό αγωγό διοχεύτευσης των δυτικών όπλων του ΝΑΤΟ στον ουκρανικό στρατό. Είναι η μοναδική χώρα που κάνει (επίσημα) εξαγωγές οπλικών συστημάτων made in USA (και όχι μόνο) με προορισμό το Κίεβο, καθώς όλα τα υπόλοιπα κράτη – μέλη επιλέγουν να παραμένουν στο παρασκήνιο.
Εκτός όμως από τους στενούς δεσμούς με τις ΗΠΑ, η γεωγραφική θέση της Τσεχίας, σε συνδυασμό με την επιθυμία της ΕΕ να επαναφέρει σε ευρωπαϊκό έδαφος εφοδιαστικές αλυσίδες και γραμμές παραγωγής εξοπλισμών ζωτικής σημασίας, αποτελούν κομβικούς παράγοντες επιλογής. Με τον τεχνολογικό πόλεμο ΗΠΑ και Κίνας να γίνεται ολοένα και πιο σκληρός, η Ουάσιγκτον επιδιώκει τα τελευταία χρόνια να θεμελιώσει ένα εργοστάσιο παραγωγής μικροτσίπ στην Κεντρική Ευρώπη. Και η Τσεχία φαίνεται ότι κερδίζει το «στοίχημα», κάνοντας πράξη τις εξαγγελίες για καινοτομία, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο ώστε να μετατραπεί σε τεχνολογικό hub.
Από τουριστικός προορισμός, τεχνολογικό hub
Μέχρι στιγμής το Rožnov pod Radhoštěm εμφανίζεται κυρίως σε αναζητήσεις του Trip Advisor. Ευρισκόμενo στα ανατολικά της Τσεχίας, κοντά στα σύνορα με τη Σλοβακία, αποτελεί ιδανικό προορισμό για ταξίδια αναψυχής. Με την επένδυση, ύψους 2 δισ. δολαρίων, η Onsemi φιλοδοξεί να μετατρέψει την πόλη σε κέντρο παραγωγής μικροτσίπ στην Ευρώπη. Όπως μετέδωσε το Bloomberg, τις τελευταίες εβδομάδες έχουν γίνει πολλές επισκέψεις από εργολάβους ακινήτων, τον επικεφαλής ενός τοπικού πανεπιστημίου και κυβερνητικούς αξιωματούχους, τους οποίους ακολουθούν σχεδόν πάντα τηλεοπτικά συνεργεία. Εφόσον το πλάνο ολοκληρωθεί, θα πρόκειται για τη μεγαλύτερη επένδυση από ξένη εταιρεία στην Τσεχία εδώ και τρεις δεκαετίες.
Η Onsemi δεν ξεκινά όμως από το μηδέν. Οι επενδύσεις θα γίνουν σε υφιστάμενη εγκατάσταση παραγωγής τσιπ, τα οποία χρησιμοποιούνται για ηλεκτρικά οχήματα και ΑΠΕ μεταξύ άλλων. Η εταιρεία απασχολεί περίπου 2.200 εργαζόμενους στην Τσεχία, οι οποίοι κατασκευάζουν 10 εκατ. τσιπ για αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως BMW και Mercedes-Benz AG, αλλά και εταιρείες τεχνολογίας όπως η Apple και η Samsung. Με την προωθούμενη επένδυση η Onsemi εκτιμά ότι τα ετήσια έσοδά της θα τετραπλασιαστούν, φθάνοντας τα 1,2 δισ. δολάρια, την ώρα που οι νέες θέσεις εργασίας μέσα στην επόμενη 7ετία θα φθάσουν τις 800.
Ήδη, προς αυτήν την κατεύθυνση έχει υπογράψει και την πρώτη σύμβαση με τη γερμανική Volkswagen, η οποία σχεδιάζει να ανοίξει στην Τσεχία ένα mega εργοστάσιο παραγωγής μπαταριών για EVs μέχρι το 2027 -έργο που θα δημιουργήσει έως και 4.000 νέες θέσεις εργασίας. Η συμφωνία με τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία έγινε γνωστή έναν μήνα μετά την ανακοίνωση της επέκτασης στο εργοστάσιο του Roznov. Περιλαμβάνει την προμήθεια εξαρτημάτων καρβιδίου πυριτίου στη Volkswagen, η οποία κατέχει το πλειοψηφικό πακέτο της Skoda, της μεγαλύτερης τσεχικής αυτοκινητοβιομηχανίας και μιας από τις ιστορικότερες παγκοσμίως. Υπενθυμίζεται ότι τόσο η Volkswagen όσο και η Skoda αναγκάστηκαν επανειλημμένα να περιορίσουν ή να αναστείλουν την παραγωγή εξαρτημάτων την τελευταία 3ετία λόγω των προβλημάτων στον εφοδιασμό τσιπ από συνεργαζόμενα εργοστάσια στην Ασία.
«Οι ημιαγωγοί γίνονται η “ραχοκοκαλιά” της σύγχρονης ευρωπαϊκής και όχι μόνο οικονομίας» δήλωσε ο υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου Γιόζεφ Σικέλα. Και πρόσθεσε: «Όσο περισσότερες από αυτές τις νέες τεχνολογίες μπορούμε να παράγουμε εντός της Τσεχίας (και κατ’ επέκταση της ΕΕ), τόσο το καλύτερο για την οικονομική μας ασφάλεια».
Οι αντιρρήσεις και το αντάλλαγμα
Η παραγωγή ημιαγωγών στην πόλη Roznov χρονολογείται από τις πρώτες ημέρες του Ψυχρού Πολέμου, όταν η τότε κομμουνιστική Τσεχοσλοβακία μετέφερε εκεί ένα κομμάτι της βιομηχανίας ηλεκτρονικών ειδών από περιοχή κοντά στα γερμανικά σύνορα. Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, ο όμιλος -που τότε ονομαζόταν Tesla Roznov- διαλύθηκε, με τη μονάδα παραγωγής τσιπ να πωλείται στην εταιρεία κινητής τηλεφωνίας Motorola Inc. Στη συνέχεια πέρασε στον έλεγχο της Onsemi, που εδρεύει στην Αριζόνα.
Η νέα εγκατάσταση, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει να θεμελιώνεται εντός του 2025, θα διαχειρίζεται ολόκληρη τη διαδικασία παραγωγής ημιαγωγών: από την καλλιέργεια κρυστάλλων καρβιδίου του πυριτίου έως το τελικό προϊόν (τσιπ). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι παραγώμενοι ημιαγωγοί θα βρίσκονται πολύ κοντά στις αυτοκινητοβιομηχανίες, που αποτελούν εδώ και δεκαετίες τον παραδοσιακό μοχλό ανάπτυξης της τσεχικής οικονομίας και οι οποίες όμως πλήττονται από το υψηλό εργασιακό κόστος, τις παγκόσμιες αναταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού και τον έντονο ανταγωνισμό από τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα.
Όπως όμως συμβαίνει με την πλειονότητα των ξένων επενδύσεων, δεν είναι όλα ρόδινα. Το πρώτο ανάχωμα που καλείται να ξεπεράσει η τσεχική κυβέρνηση είναι οι αντιρρήσεις των κατοίκων, οι οποίοι ζητούν περισσότερα σχολεία, νέες κατοικίες και περισσότερους γιατρούς. Όσοι ζουν στο Roznov, γνωρίζουν ότι η σχεδιαζόμενη επένδυση θα φέρει καινούργιες δουλειές, ωστόσο ανησυχούν για τον αντίκτυπο της προσέλκυσης νέου (έστω και εξειδικευμένου) εργατικού δυναμικού σε μια κορεσμένη πολεοδομικά πόλη με ήδη επιβαρυμένες δημόσιες υπηρεσίες.
Αφουγκραζόμενος τις αντιδράσεις των δημοτών ο δήμαρχος Γιαν Κουτσέρα υποσχέθηκε ότι θα ανεγερθούν έως 400 νέα διαμερίσματα, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση να εκταμιεύει επίσης κονδύλια ύψους 85 εκατ. δολαρίων για τη βελτίωση του οδικού δικτύου, των χώρων στάθμευσης και άλλων υπηρεσιών. «Το όνειρο κάθε δημάρχου είναι μια επένδυση υψηλής τεχνολογίας από μια εταιρεία που ήδη γνωρίζετε και η οποία θα προσελκύσει μορφωμένους ανθρώπους», το μήνυμά του στους κατοίκους του Ροζνόφ. «Και αυτό είναι ακριβώς αυτό που παίρνουμε», δεν σταματά να επαναλαμβάνει.
Το φιλόδοξο έργο έχει προαναγγελθεί από πολιτικούς και επιχειρηματίες ως «ευλογία» για μια χώρα που κάποτε αποτελούσε πρότυπο για τον οικονομικό μετασχηματισμό της από τον κομμουνισμό στην ελεύθερη αγορά. Σε κάθε περίπτωση, τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι η Τσεχία έχει ανάγκη τις ξένες επενδύσεις περισσότερο παρά ποτέ, καθώς σε αυτόν τον τομέα υπολείπεται σημαντικά των υπόλοιπων περιφερειακών ομολόγων της. Η Ουγγαρία έχει εξελιχθεί αργά αλλά σταθερά σε ευρωπαϊκό κόμβο για την παραγωγή μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων, έχοντας «καρπωθεί» μεταξύ άλλων τη φιλία του Όρμπαν με την Κίνα. Το 2023 η Intel επέλεξε την Πολωνία για το εργοστάσιο συναρμολόγησης τσιπ, αξίας 4,6 δισ. δολαρίων.
«Τώρα είναι η ευκαιρία μας να πηδήξουμε στο τρένο» επιμένει ο Ales Cab, επικεφαλής της Onsemi στην Τσεχία, υπογραμμίζοντας: «Ένα τέτοιο παράθυρο ευκαιρίας ανοίγει μία φορά μετά από πολύ καιρό».
Διαβάστε επίσης
Αθηναϊκές στοές: Ποιες αποκτούν εκ νέου ζωή και ποιες μένουν στα αζήτητα
Οι μεγάλοι τραπεζικοί “παίκτες” που επενδύουν σε bitcoin ETF
IMEC: Πώς μπορεί να προχωρήσει ο διάδρομος Ινδίας με Ευρώπη μέσω Ελλάδας
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
