Smart Cities: Γιατί καθυστερεί το μεγάλο ψηφιακό έργο των 235,3 εκατ. ευρώ

Έξυπνα συστήματα στάθμευσης, ευφυείς στάσεις λεωφορείων, έξυπνοι κάδοι απορριμμάτων, smart συστήματα ενεργειακής διαχείρισης σχολικών κτιρίων, ευφυή συστήματα ηλεκτροφωτισμού και μέτρησης της ποιότητας του αέρα. Είναι μερικά από τα έργα που κάνουν «έξυπνη» μια πόλη με τη βοήθεια της τεχνολογίας, τα οποία πολλοί -αν όχι οι περισσότεροι- δήμοι της Ελλάδας δεν έχουν δει ακόμη, αν και υπάρχει πρόγραμμα που μπορεί να τα βάλει στην καθημερινότητα των δημοτών.

Πρόκειται για το πρόγραμμα «Έξυπνες Πόλεις», που χρηματοδοτείται με 235,28 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, και αφορά 315 δήμους της χώρας με πληθυσμό έως 100.000 κατοίκους, οι οποίοι είναι δυνάμει δικαιούχοι του έργου για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν χθες οι υπουργοί Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, και Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος, παρουσίασαν στοιχεία για τη μέχρι σήμερα πορεία της δράσης. Στοιχεία τα οποία δείχνουν έναν εξαιρετικά πενιχρό απολογισμό, αφού το πρόγραμμα βγήκε στον αέρα το 2022, με τους μισούς -σχεδόν- Δήμους να υποβάλλουν τις προτάσεις τους με την εκπνοή της προθεσμίας τον Σεπτέμβριο του 2023.

«Αν φτάσουμε να εξαντλήσουμε τις προθεσμίες του νέου ΕΣΠΑ, θα είμαστε για σκότωμα όλοι», απάντησε χθες ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, κληθείς να σχολιάσει τις μέχρι σήμερα μεγάλες καθυστερήσεις του έργου «Smart Cities», του μεγαλύτερου έργου ψηφιακού μετασχηματισμού που έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ, καθώς και το εάν υπάρχει φόβος να μην απορροφηθούν τα διαθέσιμα κονδύλια.

Πόσοι δήμοι έχουν πάρει πράσινο φως

Η έκδοση της πρώτης πρόσκλησης για το πρόγραμμα «Smart Cities» έγινε στα τέλη Ιανουαρίου 2023 και αφορούσε τους ΟΤΑ Α’ Βαθμού (332 δήμοι), ενώ στα τέλη του Δεκεμβρίου 2023 είχαν υποβληθεί συνολικά 312 προτάσεις.

Συνολικά, μέχρι σήμερα για 58 Δήμους έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των προτάσεων, προϋπολογισμού 39 εκατ. ευρώ, με τους 52 εξ αυτών να παίρνουν το πράσινο φως και τα σχετικά έργα να είναι προς ένταξη, ενώ για έξι Δήμους οι προτάσεις είναι απορριπτικές. Εν τω μεταξύ, για 181 Δήμους έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της αξιολόγησης, ενώ σε 217 έχουν σταλεί επιστολές για συμπληρωματικά στοιχεία.

Παρά τα αναιμικά, μέχρι σήμερα, αποτελέσματα, οι επικεφαλής των δύο υπουργείων εμφανίστηκαν χθες αισιόδοξοι ότι οι ρυθμοί θα επιταχυνθούν το επόμενο διάστημα. Σύμφωνα με τον κ. Παπαστεργίου, στόχος είναι «να ξεπεράσουμε τους 100 δήμους μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου του 2024 και μέχρι τα τέλη του 2025 να έχουμε τελειώσει την αξιολόγηση όλων των Δήμων».

Εξηγώντας γιατί καθυστερούν οι σχετικές διαδικασίες, ο κ. Παπαστεργίου αναφέρθηκε στις δημοτικές εκλογές και στις χρονικές υστερήσεις που αυτές προκάλεσαν. «Οι μισοί Δήμοι άλλαξαν δημοτική Αρχή, με τη νέα διοίκηση να θέλει -σε αρκετές περιπτώσεις- να αλλάξει τον αρχικό σχεδιασμό. Επιπλέον, υπάρχουν περιπτώσεις, που έχουν ζητηθεί από τον Απρίλιο συμπληρωματικά στοιχεία και δεν έχουν ακόμη δοθεί».

Δεν θα χαθούν κονδύλια

«Η περίπτωση να χαθούν χρήματα, λογικά, δεν υπάρχει. Πρέπει κάποιος Δήμος να αυτοκτονήσει αν δεν τα καταφέρει. Το ΕΣΠΑ λήγει το 2029. Ελπίζουμε πολύ νωρίτερα να έχουν ολοκληρώσει όλοι οι Δήμοι», ανέφερε χθες ο κ. Μανόλης Γιαμπουράς -προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας του Προγράμματος «Ψηφιακός Μετασχηματισμός».

Εξηγώντας τις μεγάλες καθυστερήσεις στην όλη διαδικασία, αναφέρθηκε σε ζητήματα που σχετίζονται με την ποιότητα των μελετών, με ελλείψεις δικαιολογητικών, με αλλαγές στον σχεδιασμό λόγω νέων δημοτικών Αρχών, που αναδείχθηκαν από τις εκλογές, ενώ έκανε λόγο για εξαιρετικά δύσκολες διαδικασίες του ΕΣΠΑ, οι οποίες δεν μπορούν να ολοκληρωθούν «από τη μία μέρα στην άλλη».

Όπως πρόσθεσε ο ίδιος, ήδη με κάποιες βελτιωτικές παρεμβάσεις έχουν αυξηθεί οι ρυθμοί και πλέον θα εντάσσονται αρκετά πιο γρήγορα τα έργα που παίρνουν το πράσινο φως, ενώ -όπως είπε- 5-6 Δήμοι έχουν ήδη δημοπρατήσει έργα στο πλαίσιο της δράσης.

Τι ζητούν οι Δήμοι

Το έργο του ψηφιακού μετασχηματισμού της τοπικής αυτοδιοίκησης «Έξυπνες Πόλεις» αφορά 315 δήμους της χώρας, που έχουν πληθυσμό μέχρι 100.000 κατοίκους. Υπενθυμίζεται ότι οι υπόλοιποι δήμοι, άνω των 100.000 κατοίκων, θα χρηματοδοτηθούν για αντίστοιχες δράσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με το ποσό των 90 εκατ. ευρώ.

Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων από την Κοινωνία της Πληροφορίας σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, ενώ η δράση είχε ανακοινωθεί για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2021.

Πολλοί δήμαρχοι της χώρας, πάντως, που βρέθηκαν χθες στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τη συνέντευξη Τύπου, έκαναν λόγο για μεγάλες ελλείψεις ανθρώπινων πόρων με γνώσεις πληροφορικής, που δεν τους επέτρεψαν να αξιολογήσουν, από τεχνικής άποψης, τις λύσεις που προσφέρονται μέσω της συγκεκριμένης δράσης.

Το πόσο για κάθε Δήμο κυμαίνεται από 210.000 έως 2.770.000 ευρώ, ανάλογα με τον πληθυσμό του. Τα έργα ανέρχονται κατά μέσο όρο σε 10 ανά Δήμο και επιλέγονται μεταξύ 38 προτεινόμενων έργων από τους ίδιους τους Δήμους με βάση τις τοπικές ανάγκες.

Το έργο έχει τους εξής άξονες: βιώσιμη μετακίνηση, εξοικονόμηση ενέργειας, μείωση Ενεργειακού Αποτυπώματος Δημοτικών Κτιρίων, βελτίωση εξυπηρέτησης πολίτη και επιχείρησης, βελτίωση ποιότητας ζωής, ενίσχυση τοπικής δημοκρατίας, διαβούλευσης και διαφάνειας, προστασία από κυβερνοεπιθέσεις και ενίσχυση ψηφιακών υποδομών.

Από το σύνολο των προτάσεων που υπέβαλαν οι 312 Δήμοι, οι πέντε δημοφιλέστερες είναι οι ακόλουθες:

Η ολοκληρωμένη υποδομή προστασίας από κυβερνοεπιθέσεις (Network Firewall, Endpoint security κλπ.) και η παροχή συστήματος τηλεργασίας, που επιλέχθηκε από 165 Δήμους.
Η κεντρική ενιαία πλατφόρμα διαχείρισης και συλλογής δεδομένων δράσεων ψηφιακού μετασχηματισμού των ΟΤΑ, που επιλέχθηκε από 149 Δήμους.
Η οργάνωση γραφείου κίνησης και η διαχείριση δημοτικού στόλου οχημάτων, που επιλέχθηκε από 145 Δήμους.
Ο έξυπνος οδηγός Πόλης / Δήμου με καταγραφή τοπικών επιχειρήσεων, που επιλέχθηκε από 144 Δήμους.
Το σύστημα διαχείρισης ηλεκτρονικών πληρωμών, που επιλέχθηκε από 135 Δήμους.

Διαβάστε επίσης

Πόσο θα κρατήσει το τεχνολογικό sell off που τραντάζει τις αγορές

Πειραιώς: Μειώνει 50% την προμήθεια του IRIS για τις επιχειρήσεις

Πάολο Γκάλο (Italgas): Εντός στόχων οι δραστηριότητες στην Ελλάδα