Στον αέρα η δημιουργία οικοσυστήματος ελληνικής αμυντικής καινοτομίας

Τα πυρά της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας έχει συγκεντρώσει το νομοσχέδιο για το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ), με το οικοσύστημα των startups αλλά και τις ώριμες εταιρείες του κλάδου να βρίσκονται με τα… όπλα παρά πόδα για το νέο θεσμικό πλαίσιο που εισήχθη στη Βουλή προς ψήφιση. Τις έντονες αντιδράσεις, τόσο των φορέων που χρηματοδοτούν την αμυντική καινοτομία όσο και των ίδιων των επιχειρήσεων του κλάδου, έχει προκαλέσει το άρθρο 11 του νομοσχεδίου.

Το επίμαχο άρθρο προβλέπει ότι το Ελληνικό Δημόσιο, διά του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, θα είναι ο δικαιούχος των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας των προϊόντων που θα παραχθούν από startups και εδραιωμένες επιχειρήσεις, στο πλαίσιο των προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης που θα τρέξει το ΕΛΚΑΚ.

Η εν λόγω πρόβλεψη -όπως εκτιμούν οι φορείς- κινδυνεύει να οδηγήσει στο κενό την προσπάθεια για δημιουργία οικοσυστήματος καινοτομίας διττής χρήσης (για την άμυνα και την πολιτική προστασία). «Το Άρθρο 11 θέτει την όλη προσπάθεια εν αμφιβόλω. Η πνευματική ιδιοκτησία αποτελεί τον πυρήνα των περιουσιακών στοιχείων μιας εταιρείας τεχνολογίας. Η δε διερεύνηση πιθανών ζητημάτων όσον αφορά την πνευματική ιδιοκτησία αποτελεί βασικό παράγοντα της διαδικασίας due diligence που πραγματοποιείται πριν από κάθε επένδυση», αναφέρει ο Γεώργιος Τζιραλής, εταίρος της Marathon Venture Capital, fund, το οποίο επενδύει σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της άμυνας.

Οι αστερίσκοι

Η δημιουργία του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ), η οποία προβλέπεται, μεταξύ άλλων, στο πολυνομοσχέδιο, έχει σκοπό τη σταδιακή εμπλοκή των εγχώριων νεοφυών επιχειρήσεων στην προσπάθεια δημιουργίας λογισμικού ή άλλων προϊόντων, που μπορούν να αξιοποιηθούν από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Πρακτικά στόχος είναι το ΕΛΚΑΚ να λειτουργήσει ως σημείο επαφής των startups με τις Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά και με τα πανεπιστήμια, προκειμένου η Ελλάδα να βγάλει στην αγορά προϊόντα διττής χρήσης και να αποκτήσει συγκροτημένη παρουσία στην κατασκευή συστημάτων, όπως είναι τα UAV και τα drones.

Όπως εξηγεί ο κ. Τζιραλής σε σχόλιό του στη δημόσια διαβούλευση επί του νομοσχεδίου, «η μεταβίβαση πνευματικής ιδιοκτησίας σε οποιοδήποτε άλλο νομικό πρόσωπο πέραν της ίδιας της εταιρείας -στην προκειμένη περίπτωση στο Ελληνικό Δημόσιο- ουσιαστικά καταστρέφει τις προοπτικές της εταιρείας για άντληση οποιασδήποτε χρηματοδότησης venture capital».

Μιλώντας στο powergame.gr, ο εταίρος της Marathon εξέφρασε την ελπίδα ότι το Άρθρο 11 θα επικαιροποιηθεί καταλλήλως, ώστε να αποφευχθεί ένα τέτοιο σενάριο και η πληθώρα των ευεργετικών διατάξεων του σχεδίου νόμου να αξιοποιηθούν στην ολότητά τους.

«Δεν υπάρχει venture capital fund που θα επενδύσει σε εταιρεία τεχνολογίας η οποία δεν κατέχει σε απόλυτο βαθμό και χωρίς αστερίσκους την πνευματική ιδιοκτησία της. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι αντίθετο με τον καταστατικό σκοπό του ΕΛΚΑΚ», αναφέρει ο κ. Τζιραλής. Όπως προσθέτει, μία εταιρεία που δεν μπορεί να αντλήσει χρηματοδότηση δεν μπορεί να παραμείνει ανταγωνιστική και κατ’ επέκταση τα προϊόντα της σταματούν να επιτελούν την αποστολή τους για τους πελάτες τους, εν προκειμένω τις Ένοπλες Δυνάμεις.

Σοβαρό αντικίνητρο

Σε ανάλογο μήκος κύματος κινείται και το σχόλιο του Συνδέσμου Ελλήνων Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού (ΣΕΚΠΥ), στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, σχολιάζοντας ότι οι προβλέψεις για την πνευματική ιδιοκτησία θα αποτελέσουν αντικίνητρο για τη συμμετοχή των εταιρειών σε έργα R&D του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.

Ο Σύνδεσμος μάλιστα τονίζει ότι δεν θα υπάρξει συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα αν τα πνευματικά δικαιώματα για τα προϊόντα μένουν στο Ελληνικό Δημόσιο, όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο: «Ο σκοπός για τον οποίο μία εταιρεία τεχνολογίας επενδύει πολύτιμους πόρους στο R&D είναι η αποκόμιση των πνευματικών δικαιωμάτων σε όσα αναπτύσσει. Η ιδιοκτησία και διαχείρισή τους από το Δημόσιο απέχει πολύ από τους στόχους κάθε εταιρείας που επενδύει στην έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών».

Ο Σύνδεσμος προτείνει να υιοθετηθεί η μέθοδος που εφαρμόζει η ΕΕ στα προγράμματα EDF (European Defence Funds) στην ιδιοκτησία και χρήση των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας. Προσθέτει δε ότι η μεταβίβαση πνευματικής ιδιοκτησίας σε οποιοδήποτε άλλο νομικό πρόσωπο πέραν της ίδιας της εταιρείας που τα αναπτύσσει ουσιαστικά θα δράσει ως αντικίνητρο για τη συμμετοχή της σε έργο έρευνας και ανάπτυξης. «Στόχος του ΕΛΚΑΚ πρέπει να είναι η προώθηση της καινοτομίας και όχι η εκμετάλλευση των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας», τονίζει ο ΣΕΚΠΥ.

Ο Σύνδεσμος επικαλείται μάλιστα τη διεθνή εμπειρία από αντίστοιχα κέντρα, όπως αυτά σε ΗΠΑ, Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία, Ισραήλ, υπογραμμίζοντας ότι σε αυτές τις περιπτώσεις «η λογική το ίδιο το κέντρο να γίνει βιομηχανία, που παράγει προϊόντα, δεν ακολουθείται».

Πώς θα λειτουργεί το ΕΛΚΑΚ

Το ΕΛΚΑΚ, με αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 1,5 εκατ. ευρώ, στο οποίο συμμετέχουν με 67% το Ελληνικό Δημόσιο και με 33% το Υπερταμείο, θα διασυνδέσει τις Ένοπλες Δυνάμεις με τον ιδιωτικό τομέα για την προώθηση ερευνητικών προγραμμάτων με σκοπό την ανάπτυξη ενός οικοσυστήματος αμυντικής καινοτομίας.

Μεταξύ άλλων, το ΕΛΚΑΚ έχει στόχο τη δημιουργία θερμοκοιτίδων επιχειρηματικότητας, γραφείων μεταφοράς τεχνολογίας και φορέων στήριξης της επιχειρηματικότητας, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής σε τέτοιες επιχειρήσεις και της σύστασης νέων, καθώς και τη χρηματοδότηση υφιστάμενων ή νέων τέτοιων δομών.

Επίσης, καταστατικός στόχος του ΕΛΚΑΚ είναι η ίδρυση θυγατρικών εταιρειών με αντικείμενο την παραγωγή καινοτόμων τεχνολογικών προϊόντων, ειδικά στον τομέα των μη επανδρωμένων συστημάτων, με σκοπό τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη νέων τεχνολογικών προϊόντων και υπηρεσιών, τη μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, την εκπόνηση σχεδίων και την κατασκευή πειραματικών πρωτοτύπων, την πιστοποίηση συστημάτων.

Όσον αφορά το επίμαχο άρθρο του νομοσχεδίου, αυτό προβλέπει ότι το Ελληνικό Δημόσιο καθίσταται δικαιούχος των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας για κάθε χρήση στον τομέα της άμυνας, της ασφάλειας και της πολιτικής προστασίας των προϊόντων των υλοποιούμενων προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης, εξαιρουμένων των Διακρατικών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων Ερευνητικής και Αναπτυξιακής Συνεργασίας.

Σε περίπτωση ύπαρξης περισσοτέρων του ενός δικαιούχων των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας, η άδεια εκμετάλλευσης παραχωρείται στον ανάδοχο κατόπιν έγκρισης από τους έτερους δικαιούχους, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά με σχετική γραπτή συμφωνία ή στο πλαίσιο ειδικών διατάξεων του δικαίου της ΕΕ για τις δράσεις έρευνας και ανάπτυξης.

Διαβάστε επίσης:

ΑΒΑΞ: Τα ισχυρά μεγέθη και οι νέες επενδύσεις

Αλεξοπούλου: Προτεραιότητα η βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη

ΔΕΔΔΗΕ: Πιστοποίηση καταναλωτών ρεύματος μέσω κινητού

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!