THEPOWERGAME
Τον ρόλο περιφερειακού hub της παγκόσμιας αλυσίδας σχεδίασης και κατασκευής μικροτσίπ διεκδικεί η Ελλάδα. Αν και η χώρα μας -προφανώς- είναι δύσκολο να μπει στην παραγωγή των πολύτιμων ημιαγωγών, ωστόσο, όπως υπερθεματίζουν τα στελέχη του κλάδου, μπορεί να παίξει ενεργό ρόλο στη σχεδίαση, στο testing και στο packaging μικροτσίπ, που αποτελούν κομβικά τμήματα της συνολικής αλυσίδας αξίας των chips.
Η χώρα, με δεδομένη τη χρυσή ευκαιρία του λεγόμενου Chips Act, του νέου θεσμικού πλαισίου της ΕΕ για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αγοράς ημιαγωγών, έχει έρθει πιο κοντά στη θέσπιση του κατάλληλου νομοθετικού περιβάλλοντος, ώστε να κινητροδοτήσει επενδύσεις στην αγορά των μικροτσίπ, η οποία, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας, υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει το αστρονομικό ποσό του 1 τρισ. δολ.
Κατεύθυνση προς την οποία -μετά από αρκετό χρόνο αναμονής και καθυστερήσεων- φαίνεται να κινείται το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, έχοντας προαναγγείλει τη δημοσιοποίηση προσχέδιου δράσης για τους ημιαγωγούς, το επόμενο διάστημα. Αυτό επιβεβαίωσε άλλωστε, μιλώντας στο 9ο Φόρουμ των Δελφών, η γενική γραμματέας Ιδιωτικών Επενδύσεων του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Βίκυ Λοΐζου.
Όπως είπε, τους επόμενος μήνες θα πρέπει να αναμένεται το απαραίτητο νομοθετικό πλαίσιο για την παροχή κινήτρων για επενδύσεις στη μικροηλεκτρονική και τους ημιαγωγούς. Στόχος, σύμφωνα με όσα ανέφερε, είναι, σε συνεργασία με τις ιδιωτικές εταιρείες και ερευνητικά ινστιτούτα, η Ελλάδα να διεκδικήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στον τομέα των μικροτσίπ, αποκομίζοντας σημαντική προστιθέμενη αξία.
Οι ελληνικές εταιρείες και τα μικροτσίπ
Ειδικά σε ό,τι αφορά στον σχεδιασμό, το packaging και το testing των μικροτσίπ, σύμφωνα με τους παράγοντες της ίδιας της αγοράς, η Ελλάδα έχει σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα, με εμπροσθοφυλακή σοβαρές και καινοτόμες εταιρείες, που ήδη αποκτούν παγκόσμιο εκτόπισμα, συνεργαζόμενες με κορυφαίους ομίλους τεχνολογίας, όπως η Google, η Samsung, η Huawei, η Xiaomi ή η Applied Materials.
Μάλιστα, οι ξένοι κολοσσοί έχουν εντοπίσει αυτή την καινοτομία made in Greece στο πεδίο των ημιαγωγών, με την Applied Materials, παγκόσμιος ηγέτης στην τεχνολογία υλικών για την παραγωγή σχεδόν κάθε νέου τσιπ, η οποία υλοποιεί μέγα-επένδυση 4 δισ. δολ. για την παραγωγή ημιαγωγών στη Santa Clara των ΗΠΑ, που θα ολοκληρωθεί εντός της τριετίας, να έχει εξαγοράσει από το 2020 τη Think Silicon, ενώ η Helic βρίσκεται από το 2019 υπό τον έλεγχο της αμερικανικής Ansys. Την ίδια στιγμή, η πολυεθνική Zepp Health, μέσω της θυγατρικής της Whale Microelectronics, διεκδικεί ρόλο στην ευρωπαϊκή αγορά μικροτσίπ, με ορμητήριο την Αθήνα.
Η Think Silicon, η εταιρεία που δημιούργησαν στην Πάτρα ο Γιώργος Σιδηρόπουλος και ο Ιάκωβος Σταμούλης, σχεδιάζει Μονάδες Επεξεργασίας Γραφικών (GPUs) υψηλών επιδόσεων και πολύ χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας για φορητές συσκευές, όπως τα smartwatches -και όχι μόνο. Εδώ και λιγότερο από μία τριετία υπό την ομπρέλα του αμερικανικού ομίλου, η Think Silicon έκανε πραγματικά άλματα ανάπτυξης, με πλέον πρόσφατο το μοναδικό design center της Applied Materials στην Ευρώπη και ένα από τα ελάχιστα κέντρα σχεδιασμού τεχνολογίας της εταιρείας στον κόσμο.
Τη δυναμική της Ελλάδας επιβεβαιώνει και η απόφαση της πολυεθνικής Zepp Health, παγκόσμιου ηγέτη στην αγορά των Smart και Sport Watches και εισηγμένης στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, να εγκαταστήσει στο κέντρο της Αθήνας R&D κέντρο, το οποίο θα σχεδιάζει από την Ελλάδα τα μικροτσίπ για τα «έξυπνα» ρολόγια της.
O αμερικανοκινεζικός κολοσσός, στον οποίο συμμετέχει με 15% η εταιρεία Xiaomi, θα σχεδιάζει στην Αθήνα τα μικροτσίπ, τα οποία αποτελούν βασικό συστατικό των Smart και Sport Watches που διανέμει σε όλο τον κόσμο. Η ανάπτυξη στην ελληνική αγορά θα γίνει μέσω της θυγατρικής της Zepp Health, της WhaleMicroelectronics Hellas, η οποία έχει ήδη αποκτήσει παρουσία στην Ελλάδα.
Ακαδημία εκπαίδευσης στην Ελλάδα
Αυτή τη δυναμική επιβεβαίωσε από το Φόρουμ των Δελφών, ο κ. Μανώλης Ζερβάκης, Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Εταιριών Αναδυόμενων Τεχνολογιών (HETiA), τονίζοντας ότι η Ελλάδα μπορεί να διακριθεί στο σχεδιασμό μικροτσίπ, αλλά και σε άλλους τομείς της αλυσίδας. Όπως είπε, με αυτό τον τρόπο η χώρα θα μπορεί να προσελκύσει μεγάλους κολοσσούς των ημιαγωγών να την εντάξουν στα ραντάρ τους, αξιοποιώντας την Ελλάδα -γιατί όχι;- ακόμη και έδρα για την κατασκευή μικροτσίπ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, έναν άλλο ρόλο, που θα μπορούσε να παίξει η χώρα, είναι αυτός του hub κατάρτισης στελεχών, με την Ελλάδα να έχει τις βάσεις ώστε να φιλοξενήσει μια ακαδημία εκπαίδευσης στελεχών με διεθνή εμβέλεια.
Την κινητικότητα στον κλάδο σε επίπεδο επιχειρήσεων επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η ΗΕΤiA έχει βάλει τον πήχη στον διπλασιασμό των εταιρειών που ασχολούνται με το οικοσύστημα τα επόμενα χρόνια, από 25 σήμερα σε 50 και από τον σχεδιασμό κυκλωμάτων.
Ταυτόχρονα σημαντική δουλειά παράγει ήδη η Ελλάδα και σε επίπεδο έρευνας, με τη ΗΕΤiΑ να έχει υπογράψει, για παράδειγμα, μνημόνιο συνεργασίας για τα μικροκυκλώματα με τον Δημόκριτο και το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής & Λέιζερ.
Γεωπολιτικό παιχνίδι
Η αγορά των ημιαγωγών έχει γίνει θέρετρο γεωπολιτικών ασκήσεων δύναμης, με τις ΗΠΑ και την Κίνα να ερίζουν για τον έλεγχο της παγκόσμιας παραγωγής, που στην πράξη εκδηλώνεται με ένα μπαράζ mega-επενδύσεων. Η Ευρώπη από την πλευρά της επιχειρεί να κερδίσει το χαμένο έδαφος, έχοντας εναποθέσει τις ελπίδες της στο «Chips Act».
Σύμφωνα με τον Federico Menna, διευθύνοντα σύμβουλο του «EIT Digital», με τον εν λόγω νόμο η ΕΕ, για πρώτη φορά συμβαδίζει με τις ηγέτιδες δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ. «Ο μεγάλος ανταγωνισμός είναι με την Κίνα» επεσήμανε από το Φόρουμ των Δελφών και πρόσθεσε: «αν δεν επενδύσουμε γρήγορα, θα είναι μεγάλο το ρίσκο για όλες τις επενδύσεις στις τεχνολογίες». Αυτή τη στιγμή, εξήγησε, υπάρχουν 500-600 εταιρείες στην Ευρώπη, ένα νούμερο ενθαρρυντικό για μία ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά.
Έλλειψη ταλέντου
Το Chips Act είναι, την ίδια στιγμή, και η χρυσή ευκαιρία της Ελλάδας να εξελιχθεί δυνητικά σε πύλη καινοτομίας για όλη την Ευρώπη στον κλάδο των τσιπς. Θυμίζουμε ότι η Ευρώπη ενεργοποιεί 42 δισ. ευρώ από δημόσιους πόρους για επενδύσεις στην αλυσίδα ημιαγωγών, με στόχο να διπλασιάσει το μερίδιό της στην παγκόσμια αγορά από 10% σε 20% έως τα τέλη του 2030.
Η Ευρώπη, μέσω του Chips Act, έχει απευθύνει πρόσκληση στις ευρωπαϊκές εταιρείες να δημιουργήσουν συμμαχίες για την έρευνα και την επένδυση στον σχεδιασμό και την κατασκευή ημιαγωγών, με την Ελλάδα να έχει μια καίρια ευκαιρία να αποφασίσει ποιο μέρος της (ευρωπαϊκής) εφοδιαστικής αλυσίδας μπορεί να αναλάβει.
Στην όλη εξίσωση τόσο σε ελληνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο ο μεγάλος άγνωστος χ παραμένει η έλλειψη κατάλληλα εκπαιδευμένου δυναμικού, που θα υποστηρίξει τη συνολική παραγωγική προσπάθεια. Ο γενικός διευθυντής της Ansys Hellas, Μπάμπης Μπακολιάς, στο Φόρουμ των Δελφών περιέγραψε εύγλωττα τις ελλείψεις στον κλάδο.
Όπως είπε, τα chips έχουν γίνει πια ο «δεινόσαυρος της βιομηχανίας», καθώς «δεν είναι trendy όπως η τεχνητή νοημοσύνη. «Για να γίνει πιο ελκυστική η βιομηχανία παραγωγής chips, πρέπει να πάρει τα ταλέντα από τα πανεπιστήμια και να τα φέρει στην αγορά» τόνισε ο ίδιος.