THEPOWERGAME
Πολύ σκληρό για να πεθάνει αποδεικνύεται το έμφυλο χάσμα, ακόμη και σε μια αγορά όπως αυτή των startups, που έχει παράδοση να σπάει στερεότυπα και επιχειρηματικές πεπατημένες. Το 2023 μόλις ένα ισχνό ποσοστό της τάξης του 3% των χρηματοδοτήσεων venture capital funds στην Ευρώπη κατευθύνθηκε σε νεοφυείς εταιρείες με γυναίκα ιδρύτρια.
Mάλιστα, η πρόοδος που σημειώνεται είναι αργή και εξαιρετικά βασανιστική, αφού τα τελευταία πέντε χρόνια το ποσοστό των startups με γυναίκα founder που φτάνουν στην πηγή της χρηματοδότησης έχει αυξηθεί κατά μόλις 1%. Το εξίσου απογοητευτικό είναι ότι αυτή η υπο-εκπροσώπηση των γυναικών στο οικοσύστημα των startups συμβαίνει παρά το γεγονός ότι η χρηματοδότηση επιχειρηματικού κεφαλαίου συνολικά έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, με την πρόοδο να μην έχει προχωρήσει με τον ίδιο ρυθμό για τις γυναίκες ιδρύτριες.
Η Ελλάδα δεν απέχει από την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, αφού ποσοστό άνω του 80% των εγχώριων startups έχει άνδρα founder, με την ένταξη των γυναικών στο τοπικό οικοσύστημα καινοτομίας να είναι κάτι παραπάνω από αργή. Και αυτό τη στιγμή που το ελληνικό οικοσύστημα, τόσο σε επίπεδο VCs όσο και επίπεδο startups, αλλά και σε θεσμικό επίπεδο, έχει να επιδείξει αρκετές «σιδηρές κυρίες».
Εύφορο το βρετανικό έδαφος για τη γυναίκα στις startups
Στην Ευρώπη το 2023, σύμφωνα με το report «The State of European Tech 2022» της εταιρείας Atomico, το 82% της συνολικής χρηματοδότησης VCs συγκεντρώθηκε από startups με άνδρα ιδρυτή, ενώ το 15% από μεικτές νεοφυείς εταιρείες.
Η εικόνα είναι ελαφρώς καλύτερη όταν μιλάμε για startups σε pre-seed στάδια χρηματοδότησης, όπου το 8% -έναντι 3% στο γενικό ποσοστό- της χρηματοδότησης πηγαίνει σε startups με γυναίκες -αποκλειστικά- στην ιδρυτική ομάδα. Όσο για το πόσα χρόνια χρειάζεται μια «γυναικεία» startup για να κάνει exit, αυτό βρέθηκε το 2023 στα υψηλότερα επίπεδα, φθάνοντας τα 8,5 χρόνια.
Από το σύνολο της χρηματοδότησης που συγκεντρώθηκε από startups με τουλάχιστον μία γυναίκα ιδρυτή το 2023, η Μεγάλη Βρετανία και η Ιρλανδία πήραν το μεγαλύτερο μερίδιο με 40%. Στη δεύτερη θέση ακολούθησε η Γαλλία με 25,9%, ενώ η περιοχή DACH -που περιλαμβάνει τη Γερμανία, την Ελβετία και την Αυστρία- ήρθε τρίτη με 16,1%.
Υπο-εκπροσώπηση και στα VCs
Την κατάσταση περιγράφουν με ευκρίνεια τα στοιχεία της εταιρείας PitchBook, σύμφωνα με τα οποία συγκέντρωση κεφαλαίων από startups αποκλειστικά με γυναίκες στην ιδρυτική ομάδα ξεπέρασαν -αθροιστικά- το όριο του 1 δισ. ευρώ χρηματοδότησης μόνο μία φορά στην ιστορία του οικοσυστήματος, το 2021. Συγκριτικά, ιδρυτικές ομάδες στην Ευρώπη, με άνδρες αποκλειστικά στην ιδρυτική τους ομάδα, συγκεντρώνουν από 10 δισ. ευρώ σε χρηματοδότηση κάθε χρόνο από το 2015.
Το πρόβλημα εκτείνεται πέραν των ίδιων των startups και στα venture capital funds, καθώς και εκεί η γυναίκα δεν αποτελεί -ούτε κατά προσέγγιση- το άλλο μισό του… ουρανού. Η έκθεση της PitchBook δείχνει ότι σε VCs με τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ υπό διαχείριση, μόλις το 15% των υπευθύνων λήψης αποφάσεων ήταν γυναίκες.
Ως αποτέλεσμα, πολλές γυναίκες εγκαταλείπουν το οικοσύστημα των VCs, με το 2023 να αποτελεί έτος-ρεκόρ για αποχωρήσεις γυναικών από την αγορά των venture capital funds.
Άνδρες… άγγελοι επενδυτές
Η κατάσταση με την υπο-εκπροσώπηση των γυναικών στο οικοσύστημα της καινοτομίας δεν αλλάζει ούτε στην πιο «ανοιχτή» κοινότητα των angel investors.
Σύμφωνα με την PitchBook, ο αριθμός των γυναικών επενδυτών-αγγέλων στην Ευρώπη, που συμμετείχε σε τουλάχιστον μία συμφωνία διπλασιάστηκε μεν το 2021, σε σύγκριση με το 2020, ωστόσο, παρέμεινε σταθερός το 2022 και -δυστυχώς- μειώθηκε το 2023 κατά 42%.