THEPOWERGAME
Αν και η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στο σημείο «day zero» στην τεχνητή νοημοσύνη, μεγάλες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις αλλά και ΣΔΙΤ μπορούν να εξελίξουν τη χώρα σε περιφερειακό hotspot για το ΑΙ, με ορίζοντα το 2030. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει η μελέτη «Generative AI Greece 2030» για την τεχνητή νοημοσύνη, που παρουσιάστηκε χθες σε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η επένδυση διαχείρισης και αποθήκευσης μεγάλων δεδομένων (data spaces), καθώς και φιλοξενίας των εφαρμογών παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης (data centers), αλλά και η επένδυση σε υποδομές εκπαίδευσης, είναι μερικά από τα ορόσημα που πρέπει να πιάσει η Ελλάδα για να προλάβει το τρένο του ΑΙ.
«Η επένδυση στη δημιουργία υποδομών για την ανάπτυξη και την εκπαίδευση αλγορίθμων ΠΤΝ είναι ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα. Με την ανάπτυξη και εκπαίδευση ελληνικών συστημάτων παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης σε εγχώριες υποδομές, η Ελλάδα θα είναι σε θέση να λειτουργεί ανεξάρτητα, χωρίς την ανάγκη για εξωτερικούς πόρους ή εξωτερικά συστήματα, ενισχύοντας την εθνική τεχνολογική κυριαρχία της», αναφέρει η μελέτη.
Οι περισσότεροι από τους ειδικούς που συμμετείχαν στην εμπειρική έρευνα θεωρούν ότι ο βαθμός του αντίκτυπου της τεχνητής νοημοσύνης στην ελληνική κοινωνία θα είναι υψηλός έως το 2030, ενώ τουλάχιστον οι μισοί δηλώνουν αισιόδοξοι όσον αφορά το πώς θα επηρεάσει και τι αλλαγές θα επιφέρει. Δεν είναι τυχαίο ότι σε ερώτηση αν θα είναι απαραίτητη η τεχνητή νοημοσύνη στο Δημόσιο μέχρι το 2030 το 93,33% απαντά θετικά, ενώ θετική απάντηση στην ίδια ερώτηση, και στον ιδιωτικό τομέα, δίνει το 50%.
Day zero
Σήμερα, η διείσδυση της τεχνητής νοημοσύνης στην Ελλάδα, όπως επιβεβαιώνει η έρευνα, είναι πρακτικά μηδενική. Πάνω από το 90% των ειδικών, δηλαδή 27 στους 30 που συμμετείχαν στην έρευνα, εκτιμούν ότι η διείσδυση της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης στην ελληνική καθημερινή πραγματικότητα, επί του παρόντος, είναι από μηδαμινή έως ελάχιστη και ουσιαστικά αφορά σε περιορισμένους τομείς δραστηριότητας.
Αναλυτικά, οι μισοί ειδικοί που συμμετείχαν στη σύνταξη της μελέτης εκτιμούν ότι η τρέχουσα διάδοση είναι πολύ χαμηλή, ένα ποσοστό 45% εκτιμά ότι είναι σχετικά διαδεδομένη σε πειραματικό στάδιο και σε συγκεκριμένους τομείς, ενώ υπάρχει και ένα 7% που εκτιμά ότι το ΑΙ είναι ήδη διαδεδομένο στην καθημερινότητα των πολιτών.
Επί του παρόντος η ελληνική κοινωνία έχει μια αισιόδοξη στάση για την επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης (σε ποσοστό άνω του 53%), με το 43% να τηρεί ουδέτερη στάση, ενώ υπάρχει και ένα ποσοστό της τάξης του 7% που δηλώνει απαισιόδοξο για τη νέα τεχνολογία.
Τι μπορεί να φρενάρει το ΑΙ στην Ελλάδα
«Η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη, όπως αύξηση της παραγωγικότητας, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, επιτάχυνση της ψηφιακής μεταμόρφωσης των επιχειρήσεων και δημιουργία νέων ευκαιριών σε όλους τους κλάδους. Τέτοιες πρωτοβουλίες θα μπορούσαν να καταστήσουν την Ελλάδα πρωταγωνίστρια σε μια ραγδαία αναπτυσσόμενη παγκόσμια ψηφιακή οικονομία, η αξία της οποίας θα ξεπεράσει τα 100 τρισ. δολάρια μέχρι το 2025», σημειώνει η μελέτη.
Τι θεωρούν όμως οι ειδικοί ότι θα δώσει ώθηση στο οικοσύστημα του ΑΙ στην Ελλάδα; Το φιλοεπενδυτικό κλίμα και η αύξηση χρηματοδότησης σε υπολογιστικές δομές, όπως και τα κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα, θεωρούνται προαπαιτούμενα. Έτερη προϋπόθεση είναι η προσβασιμότητα και οι προσιτές τιμές της νέας τεχνολογίας, αλλά και η ψηφιακή εκπαίδευση των πολιτών, όπως και οι διευκολύνσεις στην επίλυση ζητημάτων εμπιστοσύνης.
Και τι μπορεί τελικά να φρενάρει την τεχνητή νοημοσύνη στη χώρα μας; Οι κύριοι παράγοντες επιβράδυνσης περιλαμβάνουν την έλλειψη διαλειτουργικότητας και ανταγωνιστικών προτύπων, την έλλειψη ψηφιακού εγγραμματισμού, την απουσία κινήτρων και μακροπρόθεσμων σχεδίων, αμυντικές ή τεχνοφοβικές νοοτροπίες και την κόπωση των χρηστών από την τεχνολογία. Ζητήματα ψηφιακής ηθικής και ρύθμισης απασχολούν έντονα τους ειδικούς.
Σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο που αναδεικνύει η μελέτη, η Ελλάδα το -όχι και τόσο μακρινό- 2030 θα έχει ενισχύσει σημαντικά τις επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων, προασπίζοντας την εθνική ψηφιακή κυριαρχία της και θα έχει καθιερωθεί ως περιφερειακό και παγκόσμιο hotspot τεχνολογικής καινοτομίας, συσσωρεύοντας γεωπολιτική ισχύ και δημιουργώντας εξαρτήσεις.
Θα έχει καθιερωθεί, επίσης, ως υπερκόμβος παραγωγής, διάδοσης και ανταλλαγής γνώσης για την Ηθική της Τεχνητής Νοημοσύνης -με τη συμβολή επιστημόνων με υψηλή εξειδίκευση που εγκαταστάθηκαν στη χώρα από πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού (brain gain).
Να σημειωθεί ότι τη μελέτη εκπόνησαν το φθινόπωρο του 2023 το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», με την υποστήριξη της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού.