Το κορυφαίο μέσο κοινωνικής δικτύωσης στον πλανήτη σήμερα είναι χωρίς δεύτερη σκέψη το TikTok. Η εφαρμογή που έχει αλλάξει την καθημερινότητα με τα βίντεο που γίνονται viral και τις ζωντανές μεταδόσεις γεγονότων μετράει πάνω από 1 δισεκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως και πάνω από 3 εκατομμύρια στην Ελλάδα. Η ByteDance, η κινεζική εταιρεία που βρίσκεται πίσω από το TikTok, κρατάει τα σκήπτρα της πολυτιμότερης startup, με τη SpaceX, την εταιρεία διαστήματος του Έλον Μασκ, που υπόσχεται να στείλει τον άνθρωπο στον Άρη, να έρχεται δεύτερη.
Σύμφωνα με τη CB Insights, υπάρχουν πάνω από 1.200 startups-μονόκεροι (που η αξία τους ξεπερνά το 1 δισ. δολάρια), με 40 από αυτές να έχουν αξία άνω των 10 δισ. δολαρίων και τις ByteDance και SpaceX (του Μασκ) να ξεχωρίζουν.
Οι νεοφυείς επιχειρήσεις θεωρούνται σήμερα το Α και το Ω του οικοσυστήματος της καινοτομίας και της τεχνολογίας. Μπήκαν στις ζωές μας ως η αρχική μορφή μιας επιχειρηματικής ιδέας που συνήθως με βάση την καινοτομία έχουν σκοπό να σημειώσουν ραγδαία ανάπτυξη, αφού πρώτα εξασφαλίσουν τα απαιτούμενα επενδυτικά κεφάλαια. Οι περισσότερες startups δεν βρίσκουν τελικά τον δρόμο τους και χάνονται στην πορεία, όμως υπάρχουν περιπτώσεις νεοφυών επιχειρήσεων που προκαλούν μεγάλο disruption, ανατρέποντας τα καθιερωμένα σε ολόκληρους παραδοσιακούς κλάδους της οικονομίας. Ενδεικτικό παράδειγμα, η Airbnb, που άλλαξε το τοπίο στη διαμονή των τουριστών, ή η Taxibeat, που θεωρείται η πιο επιτυχημένη ελληνική startup και έφερε το ταξί στο κινητό μας.
Κάποιες επιχειρηματικές ιδέες είχαν τόσο μεγάλη απήχηση, που οι startups κατάφεραν να γιγαντωθούν και να συγκαταλέγονται σήμερα στις κορυφαίες επιχειρήσεις του κόσμου. Startup του πρώτου κύματος θεωρούνται τόσο η Google, που είναι η τέταρτη πολυτιμότερη εισηγμένη στις παγκόσμιες αγορές, όσο και η Facebook του Μαρκ Ζούκερμπεργκ. Στη λίστα που ακολουθεί εμφανίζονται οι startups του δεύτερου κύματος και της νέας εποχής (πηγή: Statista, CB Insights)
1. ByteDance: Αξία 250 δισ. δολάρια
Ο γίγαντας από το Πεκίνο ξεκίνησε να δημιουργεί εφαρμογές το 2012, αλλά έγινε ευρέως δημοφιλής το 2016 με το λανσάρισμα της Douyin, μιας εφαρμογής σύντομων βίντεο και προκατόχου του TikTok. Τα τελευταία νέα θέλουν την αξία της ByteDance να υποχωρεί κατά 26% στα 223 δισ. δολάρια, με την αποτίμησή να υπολογίζεται με βάση την πρόταση της εταιρείας προς τους εργαζομένους της για την επαναγορά των μετοχών που κατέχουν. Ο τζίρος της έφτασε στα 80 δισ. δολάρια το 2022, ενώ απασχολεί πάνω από 150.000 εργαζομένους παγκοσμίως.
2. SpaceX: Αξία 150 δισ. δολάρια
Η Space Exploration Technologies Corp ιδρύθηκε το 2002 από τον Έλον Μασκ με απώτερο σκοπό να στείλει τον άνθρωπο στον πλανήτη Άρη. Οι περισσότεροι πύραυλοι είναι σχεδιασμένοι έτσι ώστε να καίγονται κατά την επανείσοδό τους στην ατμόσφαιρα της Γης. Οι πύραυλοι που κατάφερε να κατασκευάσει η εταιρεία του Μασκ όχι μόνο αντέχουν στην επανείσοδο, αλλά μπορούν επίσης να προσγειωθούν επιτυχώς στη Γη και να χρησιμοποιηθούν ξανά στο μέλλον. Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι τα πάντα που χρησιμοποιεί η SpaceX, από τους κινητήρες έως τα επίγεια συστήματα, έχουν κατασκευαστεί και δοκιμαστεί στις ΗΠΑ.
3. Shein: Αξία 66 δισ. δολάρια
Είναι η μεγαλύτερη εταιρεία μόδας στον κόσμο που λειτουργεί αποκλειστικά μέσω του Διαδικτύου. Η κινεζική startup εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο το TikTok για να διαφημιστεί και έγινε γνωστή από τα viral βίντεο που ανέβαζε. Η Shein ιδρύθηκε το 2008 από τον γεννημένο στην Αμερική και απόφοιτο του πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, Chris Xu. Βασικό της χαρακτηριστικό, ότι πουλάει ρούχα σχεδόν στη μισή τιμή από τα Zara. Τον Μάιο του 2021 έγινε η εφαρμογή αγορών με τις περισσότερες λήψεις σε Ios και Android στις ΗΠΑ, εκθρονίζοντας την Amazon.
4. Stripe: 50 δισ. δολάρια
Η ιρλανδοαμερικανική εταιρεία ιδρύθηκε το 2009 από τους Ιρλανδούς Τζον και Πάτρικ Κόλισον στο Πάλτο Άλτο. Φτιάχνει χρηματοοικονομικές υποδομές για το Διαδίκτυο. Εκατομμύρια εταιρείες όλων των μεγεθών χρησιμοποιούν τη Stripe για να δέχονται πληρωμές, να στέλνουν εμβάσματα και να αυτοματοποιούν διαδικασίες.
Στην πρώτη οκτάδα βρίσκουμε επίσης την Databricks, με αξία 43 δισ. δολάρια, την πρώτη βάση δεδομένων που αξιοποιεί τη γενετική τεχνητή νοημοσύνη. Στην έκτη θέση είναι η ψηφιακή τράπεζα Revolut, με αξία στα 33 δισ. δολάρια, στην έβδομη θέση η Epic Games, με αξία 31,5 δισ. δολάρια, και στην όγδοη η Fanatics, με αξία 31 δισ. δολάρια.
