THEPOWERGAME
Το 2006, το mobile health, δηλαδή η εξ αποστάσεως παρακολούθηση της υγείας ασθενών με τη βοήθεια της τεχνολογίας, ήταν ακόμη άγνωστη έννοια. Το να χρησιμοποιήσει δε κανείς αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης, για να διευκολύνει τη ζωή ασθενών με κινητικές διαταραχές και ειδικότερα με νόσο Πάρκινσον, ήταν εικόνα από κάποιο μακρινό matrix.
Όχι για δύο καθηγητές από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Ο Καθηγητής Βιοϊατρικής Τεχνολογίας και Πληροφορικής, Δημήτρης Φωτιάδης, και ο Καθηγητής Νευρολογίας, Σπύρος Κονιτσιώτης, οραματίστηκαν τη δυνατότητα διαρκούς και αντικειμενικής εξ αποστάσεως παρακολούθησης ασθενών με νόσο Πάρκινσον με τη χρήση μιας φορέσιμης (wearable) ιατρικής συσκευής.
Το όραμα των δύο καθηγητών μοιράστηκαν μηχανικοί των υπολογιστών και μέχρι το 2013 το προϊόν της συνεργασίας τους, το ερευνητικό πρωτότυπο της συσκευής PDMonitor®, είχε δοκιμαστεί σε τουλάχιστον 80 ασθενείς με νόσο Πάρκινσον, επιβεβαιώνοντας κλινικά το matrix του 2006: μια wearable συσκευή, με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, μπορεί να μετατρέπει τα κινητικά σήματα σε συμπτώματα της νόσου, επιτρέποντας την παρακολούθησή της εξ αποστάσεως.
Η madeinGreece ιατρική συσκευή PDMonitor® είναι σήμερα παγκοσμίως το πρώτο προϊόν, που αξιοποιεί την stateoftheart τεχνολογία για να κάνει πιο απλή τη ζωή ασθενών με νόσο Πάρκινσον. Ασθενείς με νόσο Πάρκινσον, κάνοντας χρήση της ιατρικής συσκευής, στέλνουν καθημερινά τα δεδομένα της υγείας τους στον θεράποντα ιατρό τους, ο οποίος μπορεί έγκαιρα να ρυθμίζει με ακρίβεια το θεραπευτικό σχήμα. Τυχόν αλλαγές γίνονται άμεσα αντιληπτές, διευκολύνοντας σημαντικά τη διαρκή σταδιοποίηση της νόσου από τον ιατρό, χωρίς να χάνεται πολύτιμος, ποιοτικός χρόνος για τον ασθενή.
Η startup που άλλαξε την αντιμετώπιση του Πάρκινσον
Το 2015 η σύσταση της startup PD Neurotechnology®, εταιρείας υψηλής τεχνολογίας στον χώρο των ιατρικών συσκευών, με έδρα το Λονδίνο, έδωσε νομική και εταιρική υπόσταση στο όραμα των δύο καθηγητών από τα Γιάννενα. Έτσι, η καινοτομία που παράγεται στα Γιάννενα, όπου βρίσκονται τα τμήματα έρευνας και ανάπτυξης, ποιότητας, παραγωγής, υποστήριξης, κλινικών δοκιμών, αποθήκευσης και διανομής, ενώ οι πωλήσεις και το marketing «τρέχουν» από την Αθήνα, αρχίζει να εξελίσσεται σε gamechanger για τη δεύτερη πιο συχνή νευροεκφυλιστική ασθένεια παγκοσμίως.
Μια καινοτομία, την οποία πρόσφατα ο Καθηγητής Νευρολογίας PerOdin, του Πανεπιστημίου Lund της Σουηδίας -ένας από τους κορυφαίους γιατρούς για το Πάρκινσον- χαρακτήρισε ως την πιο σημαντική ανακάλυψη στην αντιμετώπιση της νόσου μετά τη Levodopa (τη φαρμακευτική αγωγή για τη νόσο που σύστησε στον πλανήτη το 1967 ο Έλληνας γιατρός και ερευνητής Γεώργιος Κοτζιάς).
Εν μέσω της πανδημικής κρίσης της COVID-19, η PD Neurotechnology® κατάφερε να εγκαταστήσει τη γραμμή παραγωγής στα Γιάννενα, να περάσει από το εργαστηριακό πρωτότυπο στην παραγωγή κανονικών ιατρικών συσκευών και να ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο του 2020 τις πωλήσεις. Μάλιστα, ήδη από τον πρώτο μήνα που εισήλθε στην παραγωγή και παρά την κορύφωση της κρίσης του νέου κορονοϊού, η PD Neurotechnology® πέτυχε να προσελκύει 10 νέους ασθενείς κάθε μήνα, ενώ ο πήχης για το 2021 έχει μπει στους 20 νέους ασθενείς μηνιαίως, για την Ελλάδα μόνο.
Τα Γιάννενα παράγουν πρωτότυπη ιατρική τεχνολογία
Η επιχειρηματική διαδρομή της PD Neurotechnology® φέρει ήδη από τα σπάργανά της την υπογραφή του κ. Νίκου Μόσχου, ηλεκτρολόγου μηχανικού & μηχανικού υπολογιστών, απόφοιτου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Μετσοβίου, με MBA στις ΗΠΑ, και άλλα δύο master στο ενεργητικό του, ο οποίος, έχοντας εργαστεί επί μια δεκαετία στον χώρο της υγείας, τα τελευταία εκ των οποίων ως γενικός διευθυντής Επιχειρησιακής Ανάπτυξης του Ομίλου Ιατρικού, «τρέχει» σήμερα επιχειρηματικά την εταιρεία.
«Η μεγαλύτερη δυσκολία, καθώς ξεκινήσαμε εν μέσω οικονομικής κρίσης, ήταν να σηκώσουμε τα απαιτούμενα κεφάλαια. Ωστόσο, μέσα σε τέσσερα χρόνια η PD Neurotechnology® έλαβε την ψήφο εμπιστοσύνης βαριών ονομάτων του επιχειρείν, όπως η Εθνική Τράπεζα, το Ίδρυμα Ωνάσης, το fundBigPi του Αρίστου Δοξιάδη, αλλά και τη χρηματοδοτική στήριξη από το Horizon 2020, αθροίζοντας σε εισροές 5 εκατ. ευρώ», εξηγεί στο powergame.gr, ο κ. Μόσχος.
Δαιδαλώδης ήταν -σύμφωνα με τον ίδιο- και η πορεία από την αρχική έρευνα μέχρι την κατοχύρωσή του προϊόντος. Και από τη δημιουργία του ερευνητικού πρωτοτύπου της ιατρικής συσκευής μέχρι τις εργαστηριακές και κλινικές δοκιμές, τις επιβεβαιώσεις από τις αρμόδιες επιτροπές των νοσοκομειακών κέντρων αναφοράς, τις δοκιμές ασφάλειας και αποτελεσματικότητας: «Απαιτούνται πολλές και διαφορετικές πιστοποιήσεις που αντιστοιχούν σε περίπου 60 πρότυπα ποιότητας για να πιστοποιηθεί μια εταιρεία ως εταιρεία παραγωγής ιατρικών συσκευών» υπογραμμίζει ο επιχειρησιακός διευθυντής της PD Neurotechnology®.
Ούτε φυσικά και η ίδια η παραγωγική διαδικασία είναι μια απλή υπόθεση: «Περίπου 150 διαφορετικά components και λογισμικό συντίθενται στις γραμμές παραγωγής στα Γιάννενα, όπου για να βγει το τελικό προϊόν απαιτούνται πάνω από 30 επιμέρους έλεγχοι.» προσθέτει ο κ. Μόσχος: «Είναι ένα επίπονο, μακρύ ταξίδι διαρκούς εγρήγορσης, συμμόρφωσης με πρότυπα και διαρκούς αναθεώρησης επιστημονικών, κανονιστικών και επιχειρηματικών αποφάσεων» -όπως εξηγεί.
Οι επαφές με τον ΕΟΠΥΥ, η διεθνής επέκταση και οι συμμαχίες
Σήμερα, όπως εξηγεί ο κ. Μόσχος, η ελληνική startup βρίσκεται σε επαφές τόσο με τον ΕΟΠΥΥ όσο και με τις αντίστοιχες δομές σε Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία, ώστε το κόστος της συσκευής να αποζημιώνεται από τα ταμεία. Μάλιστα, βρίσκεται στο τελικό στάδιο κλινικών δοκιμών, που θα συμπληρώσουν τις υφιστάμενες, ώστε η ιατρική συσκευή να μπορεί να αποζημιώνεται από τα συστήματα υγείας σε όλη την Ευρώπη.
«Η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία έχουν μια εξαιρετικά καινοτόμο νομοθεσία για την ψηφιακή υγεία. Πρακτικά, δίνουν τη δυνατότητα αποζημίωσης των ιατρικών συσκευών από το σύστημα υγείας, προτού ακόμη συγκεντρωθούν τα τελικά κλινικά δεδομένα. Αποζημιώνουν το κόστος της συσκευής, για να συλλέξεις στη συνέχεια τις τελικές κλινικές τεκμηριώσεις, εφόσον πρόκειται για ψηφιακές εφαρμογές. Αλλά και στην Ελλάδα έχουμε βρει ευήκοα ώτα για την ψηφιακή υγεία» σημειώνει ο κ. Μόσχος.
Παράλληλα, η εταιρεία βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με εξειδικευμένες εταιρείες ιατρικών συσκευών, αλλά και φαρμακευτικές, οι οποίες την έχουν προσεγγίσει με στόχο τη σύναψη στρατηγικών συμμαχιών. Οι εν λόγω συμφωνίες αφορούν είτε τη διανομή της ιατρικής συσκευής είτε την από κοινού ανάπτυξη και εξειδίκευση της χρήσης της νέας τεχνολογίας.
«Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται η από κοινού ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων. Το πώς δηλαδή η δυνατότητα παρακολούθησης της νόσου μέσω του PDMonitor® μπορεί να συνδυαστεί με τη δική τους δυνατότητα φαρμακευτικής ή άλλης παρέμβασης» σημειώνει ο κ. Μόσχος.
Το δίκτυο διανομής της PD Neurotechnology® καλύπτει σήμερα μεταξύ άλλων, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιρλανδία, τη Σουηδία, την Κύπρο, την Ισπανία, την Ιταλία, την Τουρκία και τη Ρωσία. Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα, έχουν πιστοποιηθεί στη χρήση του PDMonitor® 80 ιατροί παγκοσμίως, ενώ σημαντικό ενδιαφέρον για συνεργασία με την PD Neurotechnology® έχουν επιδείξει 15 μεγάλα Πανεπιστημιακά κέντρα και βιομηχανικοί εταίροι στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Πώς λειτουργεί
Στην Ελλάδα οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον ανέρχονται σε 22.000, ενώ από τη νόσο πάσχει το 1-2% του παγκόσμιου πληθυσμού, άνω των 65. Η πρόβλεψη δε για το 2030 είναι περίπου 20,000,000 διαγνωσμένοι ασθενείς σε όλο τον κόσμο. Το Πάρκινσον συνοδεύεται από σημαντικά κινητικά συμπτώματα και σταδιακή αναπηρία, ενώ δεν υπάρχει θεραπεία. Συνεπώς, η κλινική αντιμετώπισή της έχει στόχο να διαχειριστεί τα συμπτώματα της νόσου και τις παρενέργειες της αγωγής, διατηρώντας μία ικανοποιητική ποιότητα ζωής.
Η ιατρική συσκευή PDMonitor® – πιστοποιημένη με CE mark, ClassIIa- χρησιμοποιεί φορετούς αισθητήρες, τεχνητή νοημοσύνη και bigdataanalytics, για την παρακολούθηση των συμπτωμάτων της νόσου του Πάρκινσον, σε κάθε στάδιο. Ο ασθενής φορά πέντε φορέσιμες συσκευές όσες φορές το ζητάει ο γιατρός του, από δύο έως πέντε ημέρες το μήνα, το τρίμηνο/εξάμηνο ή και χρόνο ανάλογα με το στάδιο της νόσου.
Οι συσκευές αφαιρούνται το βράδυ και τοποθετούνται από τον ασθενή σε μία βάση, το smartbox, που λειτουργεί ως μονάδα επεξεργασίας δεδομένων και ως φορτιστής. Τα σήματα, που έχει συγκεντρώσει μετατρέπονται σε συμπτώματα της νόσου και ανεβαίνουν στο υπολογιστικό νέφος. (Cloud)
«Τα συγκεκριμένα συμπτώματα είναι πολύ σημαντικά γιατί αυτά εξετάζει ο γιατρός όταν συναντά τον ασθενή και του ζητάει να κάνει κάποιες ασκήσεις για να αξιολογήσει την κατάστασή του. Στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, χάνεται σημαντικός ποιοτικός χρόνος για τον ασθενή. Με τη συσκευή ο γιατρός μπορεί να αντιληφθεί έγκαιρα τυχόν αλλαγές στην ασθένεια προσαρμόζοντας αντίστοιχα και την αγωγή. Έχει δηλαδή τη δυνατότητα να δει τα συμπτώματα μέσω μίας διαδικτυακής εφαρμογής (physiciantool), στο οποίο έχει πρόσβαση από οποιονδήποτε υπολογιστή», σημειώνει ο κ. Μόσχος.
Παράλληλα, μέσω ειδικής εφαρμογής, την οποία μπορεί ο ασθενής ή φροντιστής να κατεβάσει στο κινητό -είτε από το GooglePlay είτε από το AppStore- καταγράφονται διάφορα δεδομένα, όπως πότε πήρε ο ασθενής τη δόση του φαρμάκου, αλλά και το χρόνο και το είδος του φαγητού, που κατανάλωσε..
Έτσι, με επίκεντρο τον ασθενή, μια ολόκληρη διεπιστημονική ομάδα, από τον θεράποντα ιατρό, τον φροντιστή, τον ειδικό νοσηλευτή μέχρι τον φυσικοθεραπευτή, τον διαιτολόγο, τον εργοθεραπευτή και τον κοινωνικό λειτουργό, μπορεί να συμμετέχει στην παρακολούθηση του ασθενή , με στόχο την έγκαιρη, προληπτική και εξατομικευμένη αντιμετώπιση της νόσου.