Πραγματικότητα η Digital Nomads Visa: Ελληνικό προσκλητήριο στους ψηφιακούς νομάδες

Μία θέση ανάμεσα στα -ελάχιστα προς το παρόν- ευρωπαϊκά κράτη, που έχουν θεσμοθετήσει ειδική βίζα για την είσοδο και παραμονή ψηφιακών νομάδων στη χώρα, αποκτά η Ελλάδα. Η Digital Nomads Visa για την προσέλκυση ψηφιακών νομάδων στην Ελλάδα δίνει δυνατότητα εισόδου και παραμονής στην Ελλάδα σε πολίτες τρίτων χωρών, που εργάζονται στον χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας.

Η Digital Nomads Visa, όπως προβλέπει σχετικό νομοσχέδιο των υπουργείων Μετανάστευσης και Ασύλου, και Προστασίας του Πολίτη, θα έχει διάρκεια 12 μήνες με δυνατότητα ανανέωσης υπό προϋποθέσεις. Θα χορηγείται δε, υπό συγκεκριμένους, αυστηρούς, όρους, όπως, για παράδειγμα, ότι ο υποψήφιος θα πρέπει να παρέχει εργασία σε εργοδότες του εξωτερικού, γεγονός που θα βεβαιώνεται με σχετική σύμβαση εργασίας.

Η Digital Nomads Visa θα χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια, καθώς έχει τεθεί ως προϋπόθεση μηνιαίο εισόδημα 3.500 ευρώ μηνιαίως, ενώ -σύμφωνα με όσα προβλέπει το νομοσχέδιο, υπάρχει πρόβλεψη-δυνατότητα ώστε οι ψηφιακοί νομάδες να μπορούν να φέρουν στην Ελλάδα και τις οικογένειές τους.

Σήμερα, βίζα για τους ψηφιακούς νομάδες έχουν ευρωπαϊκά κράτη, όπως η Γερμανία, η Τσεχία, η Πορτογαλία, η Κροατία, η Εσθονία και η Νορβηγία. Αντίστοιχη δυνατότητα προσφέρουν συγκεκριμένες Πολιτείες των ΗΠΑ, αλλά και περιοχές όπως το Ντουμπάι, η Αυστραλία, το Μεξικό, η Ταϊλάνδη, τα Νησιά Κέιμαν και τα Μπαρμπέιντος.

Προϋποθέσεις

Με την Αθήνα να βρίσκεται σήμερα κάπου στο μέσον της παγκόσμιας κατάταξης ως προς τη δυνατότητα προσέλκυσης ψηφιακών νομάδων, η Ελλάδα θέτει σε πιο στέρεες θεσμικές βάσεις το θέμα, ώστε να ανελιχθεί περαιτέρω στη διεθνή κατάταξη. Αυτό επιχειρεί να κάνει με το νομοσχέδιο «Αναμόρφωση διαδικασιών απελάσεων και επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών, προσέλκυση επενδυτών και ψηφιακών νομάδων, ζητήματα αδειών διαμονής και διαδικασιών χορήγησης διεθνούς προστασίας».

Πρακτικά προβλέπεται η χορήγηση άδειας διαμονής σε πολίτες τρίτων χωρών (αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες ή μισθωτούς), οι οποίοι εργάζονται εξ αποστάσεως με τη χρήση ΤΠΕ για εργοδότες ή πελάτες εκτός Ελλάδας για χρονική περίοδο έως 12 μήνες. Η εθνική θεώρηση χορηγείται στον ενδιαφερόμενο, εφόσον προσκομίσει με αυτοπρόσωπη παρουσία ή αποστείλει με email ή με συστημένη επιστολή στην αρμόδια ελληνική προξενική Αρχή το σχετικό αίτημα.

Μάλιστα, το νομοσχέδιο θέτει ένα «σφιχτό» χρονοδιάγραμμα στις προξενικές Αρχές για εξέταση του σχετικού αιτήματος, καθώς υποχρεούνται να απαντήσουν εντός 10 ημερών από την υποβολή της αίτησης. Επίσης, υποχρεούνται να ολοκληρώσουν τη διαδικασία χορήγησης της θεώρησης με διαδικασίες «one stop shop».

Αιτήσεις

Ο ενδιαφερόμενος καλείται να υποβάλλει υπεύθυνη δήλωση, με την οποία δηλώνει την πρόθεσή του να μείνει στη χώρα με την εθνική θεώρηση εισόδου για την παροχή εργασίας εξ αποστάσεως. Με την ίδια υπεύθυνη δήλωση ο ενδιαφερόμενος δεσμεύεται ότι δεν θα παρέχει καθ’ οιονδήποτε τρόπο εργασία ή υπηρεσίες ή έργο σε εργοδότη με έδρα στην Ελλάδα.

Επίσης, ο ενδιαφερόμενος να λάβει την ειδική βίζα, πρέπει να προσκομίσει σύμβαση εργασίας ή έργου ή αποδεικτικό εργασιακής σχέσης με εργοδότη, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ο οποίος είναι εγκατεστημένος εκτός της ελληνικής επικράτειας, αορίστου χρόνου ή σε περίπτωση σύμβασης ορισμένου χρόνου με υπολειπόμενη διάρκεια που καλύπτει το διάστημα της χορηγούμενης εθνικής θεώρησης.

Εναλλακτικά μπορεί να υποβάλλει συμβάσεις εργασίας ή έργου αορίστου χρόνου ή, σε περίπτωση σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου, με υπολειπόμενη διάρκεια που καλύπτει το διάστημα ισχύος της χορηγούμενης θεώρησης, σε περίπτωση που ο πολίτης τρίτης χώρας είναι ελεύθερος επαγγελματίας με περισσότερους του ενός εργοδότες που είναι εγκατεστημένοι εκτός ελληνικής επικράτειας.

Επίσης, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να υποβάλλει στοιχεία για την ιδιότητα του στην επιχείρηση, καθώς επίσης και στοιχεία που αφορούν στην επωνυμία, στην έδρα, στο πεδίο δραστηριότητας και στον εταιρικό σκοπό της επιχείρησης σε περίπτωση που ο πολίτης τρίτης χώρας είναι αυτοαπασχολούμενος σε δική του επιχείρηση, η οποία ευρίσκεται εκτός της ελληνικής επικράτειας.

Επαρκείς πόροι

Ένα σημείο, στο οποίο δίνεται μεγάλη βαρύτητα για τη χορήγηση της βίζας στους digital nomads, είναι η δυνατότητα των υποψηφίων να αποδείξουν ότι διαθέτουν επαρκείς πόρους, σε επίπεδο σταθερού εισοδήματος, για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσής στη χώρα, χωρίς να επιβαρύνουν το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.

Το ύψος των επαρκών πόρων καθορίζεται στα 3.500 ευρώ μηνιαίως και αποδεικνύεται από τη σύμβαση εργασίας ή έργου ή το αποδεικτικό εργασιακής σχέσης, στην περίπτωση εξαρτημένης εργασίας, υπηρεσιών ή έργου ή από τραπεζικό λογαριασμό. Αν οι επαρκείς πόροι προέρχονται από μισθωτές υπηρεσίες εξαρτημένης εργασίας, υπηρεσιών ή έργου, το ανωτέρω ελάχιστο ύψος αναφέρεται σε καθαρά έσοδα μετά την καταβολή των απαιτούμενων φόρων στη χώρα παροχής της εργασίας.

Το ανωτέρω ποσό προσαυξάνεται κατά 20% για τον/τη σύζυγο ή τον/την συμβιούντα και κατά 15% για κάθε τέκνο. Το ύψος των επαρκών πόρων μπορεί να ανακαθορίζεται με κοινή υπουργική απόφαση.

Και οικογένειες

Οι ψηφιακοί νομάδες μπορούν να συνοδεύονται από τα μέλη της οικογένειάς τους, στα οποία χορηγείται, ύστερα από αίτησή τους, ατομική θεώρηση που λήγει ταυτόχρονα με τη θεώρηση του συντηρούντος. Κατά τη διάρκεια της διαμονής τους στην Ελλάδα δεν επιτρέπεται ο/η σύζυγος ή ο/η σύντροφος και τα μέλη της οικογένειας του συντηρούντος να παρέχουν εξαρτημένη εργασία ή να ασκούν οποιασδήποτε μορφής οικονομική δραστηριότητα στη χώρα.

Επίσης, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η διάρκεια παραμονής των ψηφιακών νομάδων μπορεί να παραταθεί στα δύο χρόνια, κατόπιν αίτησης που υποβάλλεται πριν τη λήξη της ισχύος της εθνικής θεώρησης. Η άδεια αυτή δεν παρέχει δικαίωμα εξαρτημένης εργασίας ή ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας οιασδήποτε μορφής στην Ελλάδα, τόσο για τον συντηρούντα, όσο και για τον/την σύζυγό ή σύντροφό του και τα μέλη της οικογένειάς του. Μπορεί δε να ανανεώνεται ανά διετία, κάθε φορά, εφόσον συνεχίζουν να πληρούνται οι προϋποθέσεις της φύσης της εργασίας.

Η αίτηση του συντηρούντος για τη χορήγηση της άδειας διαμονής συνοδεύεται από παράβολο 1.000 ευρώ, ενώ τα μέλη της οικογένειάς του υποβάλλουν το προβλεπόμενο από το παρόν παράβολο, ως μέλη οικογένειας του πολίτη τρίτης χώρας.

Σε περίπτωση που ο πολίτης τρίτης χώρας, καθώς και τα μέλη της οικογένειάς του, αναχωρήσουν από την ελληνική επικράτεια και λήξει η ισχύς της εθνικής θεώρησης, τόσο ο συντηρών, όσο και τα μέλη της οικογένειάς του, έχουν τη δυνατότητα να αιτηθούν και να λάβουν εκ νέου εθνική θεώρηση εισόδου για τον σκοπό αυτό.

Η θέση της Ελλάδας

Η Αθήνα εδώ και έναν χρόνο περίπου δείχνει να ανεβαίνει στη λίστα των προτιμήσεων με τις πιο δημοφιλείς πόλεις εγκατάστασης για τους ψηφιακούς νομάδες. Μελέτη της Nestpick ανεβάζει στην 31η θέση της παγκόσμιας κατάταξης με τους 75 καλύτερους προορισμούς για τους ψηφιακούς νομάδες.

Την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των ψηφιακών νομάδων του κόσμου κατακτά η Μελβούρνη, ακολουθεί το Ντουμπάι, το Σίδνει, το Ταλίν της Εσθονίας, ενώ έπονται το Λονδίνο, το Τόκιο, η Σιγκαπούρη, η Γλασκώβη, το Μόντρεαλ και το Βερολίνο. Η Αθήνα συγκεντρώνει βαθμολογία 77 στα 10 και βρίσκεται πάνω από χώρες όπως το Παρίσι, το Δουβλίνο, το Μόναχο, η Ρώμη και το Άμστερνταμ.

Ο δείκτης «Work-from-Anywhere 2021» αξιολογεί 75 πόλεις σε διάφορους παράγοντες, που σχετίζονται με την εργασία από το σπίτι, και τους οποίους εξετάζουν οι ψηφιακοί νομάδες προκειμένου να επιλέξουν έναν προορισμό προς εγκατάσταση. Παράγοντες όπως το κόστος και οι υποδομές, οι φόροι, οι ελευθερίες, η ασφάλειας και η συνολική εμπειρία διαβίωσης.

Μάλιστα από φέτος, στα κριτήρια με βάση τα οποία γίνεται η επιλογή, οι digital nomads έχουν προσθέσει ένα ακόμη: το ποσοστό του πληθυσμού που έχει εμβολιαστεί πλήρως, καθώς και τα ποσοστά μόλυνσης των πολιτών της χώρας.

Πόσοι είναι οι digital nomads

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν επαρκείς έρευνες για τον αριθμητικό προσδιορισμό των ψηφιακών νομάδων. Σύμφωνα με στοιχεία, που επικαλείται το ελληνικό Παρατηρητήριο Ψηφιακών Νομάδων, μόνο στις ΗΠΑ ο αριθμός τους είναι σήμερα περίπου 11 εκατομμύρια, 49% περισσότεροι σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις, διεθνώς, οι ψηφιακοί νομάδες ανέρχονται σε 100 εκατ., ενώ ο Pieter Levels, ο ιδρυτής του Nomadlist.com θεωρεί ότι έως το 2035 οι ψηφιακοί νομάδες θα φτάσουν το 1 δισ., ήτοι το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού. Έως το 2035, αναμένεται ότι 1 στους 3 εργαζόμενους θα έχει ζήσει/θα ζει την ζωή των ψηφιακών νομάδων, οι οποίοι αν ήταν κράτος θα ήταν το 3ο ή το 4ο κράτος σε πληθυσμό.