THEPOWERGAME
Αντιμέτωποι με μια νέα μορφή τηλεπικοινωνιακής απάτης βρίσκονται τόσο οι κοινοτικές, όσο και οι εθνικές αρχές. Η μορφή αυτή απάτης αφορά στην αγορά υπηρεσιών και αγαθών μέσω κινητού, με τη χρέωση να γίνεται απευθείας στο λογαριασμό κινητής του παρόχου. Με άλλα λόγια, χρεώνεται ο τηλεφωνικός λογαριασμός του χρήστη με την αξία αγοράς του αγαθού ή της υπηρεσίας.
Διεθνώς, η υπηρεσία αυτή είναι γνωστή ως Direct Carrier Billing (DCB) και αξιοποιείται κυρίως σε χώρες χαμηλής ανάπτυξης (π.χ. Αφρική), όπου δεν υπάρχουν ανεπτυγμένα ηλεκτρονικά δίκτυα πληρωμών με POS, πιστωτικές, χρεωστικές κάρτες κ.λπ.. Ωστόσο, καθώς οι ρυθμιστικές αρχές της Ευρώπης, αλλά και της Ελλάδας εξαλείφουν την απάτη με τα πολυμεσικά μηνύματα, οι πάροχοι αυτών των μηνυμάτων στρέφονται στην αυθαίρετη χρέωση υπηρεσιών και αγαθών. Κατά κανόνα, οι αυθαίρετες χρεώσεις αφορούν σε ψηφιακές υπηρεσίες (π.χ. παιχνίδια, αστροπροβλέψεις, συμβουλές κ.λπ.) και εφαρμόζονται ανά εβδομάδα, αντί ανά μήνυμα που ήταν η χρέωση στις πολυμεσικές εφαρμογές. Οι χρεώσεις κυμαίνονται μεταξύ 3 έως 5 ευρώ την εβδομάδα.
Αυτό που δεν διαφοροποιείται είναι η μέθοδος της απάτης. Σύμφωνα με τις καταγγελίες που ήδη έχουν γίνει τόσο στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), όσο και στον Συνήγορο του Καταναλωτή, οι καταναλωτές αναφέρονται σε χρεώσεις που έγιναν αυθαίρετα και χωρίς τη συγκατάθεσή τους. «Οι καταγγελλόμενες περιπτώσεις», αναφέρει έγγραφο του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή Σωτήρη Αναγνωστόπουλου, «προσομοιάζουν με Υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης (ΥΠΠ), εντούτοις δεν αποτελούν τέτοιες υπηρεσίες κατά την έννοια της σχετικής νομοθεσίας, διότι, μεταξύ άλλων, η χρέωσή τους δεν πραγματοποιείται μέσω των αριθμοδοτικών πόρων που προβλέπονται για την παροχή υπηρεσιών ΥΠΠ, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία».
Ο ΓΓ Εμπορίου σημειώνει ακόμη ότι η νέα μορφή απάτης αφορά αφενός στη ΓΓ Εμπορίου, αφετέρου στην Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά και στην ΕΕΤΤ. Ωστόσο, με δεδομένο ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις που παρέχουν τις υπηρεσίες DCB βρίσκονται εκτός Ελλάδος, η παρεμβατικότητα της ΓΓ Προστασίας του Καταναλωτή είναι περιορισμένης.
Επίσης, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, περιορισμένη είναι και παρέμβαση που μπορεί να ασκήσει η Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς οι εφαρμοζόμενες χρεώσεις είναι χαμηλού ύψους, και εντάσσονται στις εξαιρέσεις των οδηγιών της ΕΕ, που αποτελούν και νόμο του κράτους. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4537/2018 (άρθρο 3 περ. ιβ) οι ηλεκτρονικές πληρωμές παρόχων τηλεπικοινωνιών μέχρι του ύψους των 300 ευρώ ανά μήνα, εξαιρούνται των πληρωμών PSD2, δηλαδή της αδειοδότησης τους από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Μέχρι σήμερα, στον Συνήγορο του Καταναλωτή και στην ΕΕΤΤ έχουν υποβληθεί καταγγελίες καταναλωτών που είναι πελάτες της Cosmote και της Vodafone. Δεν υπάρχουν δηλαδή καταγγελίες από πελάτες της Wind. Επίσης, αφορούν sτις γνωστές εταιρείες παροχής υπηρεσιών πολυμεσικής πληροφόρησης Aveo, Amaze, ΝΤΗ Μobile, Οn Mobile κ.ά. Συνήθως, οι εφαρμογές που αθέμιτα «φορτώνουν» οι παρόχοι στους καταναλωτές είναι οι Sportswire με χρέωση 3,0 ευρώ ανά εβδομάδα, Brainfitness με χρέωση 2,5 ευρώ ανά εβδομάδα, OmnoGames με χρέωση 4,0 ευρώ ανά εβδομάδα κ.ά.
Είθισται, οι καταναλωτές μόλις συνειδητοποιούν την «ακούσια» εγγραφή τους να ακυρώνουν την υπηρεσία. Ωστόσο, έχουν χρεωθεί ήδη μια φορά τουλάχιστον, πριν γίνει η ακύρωση. Και όπως και στην περίπτωση των ΥΠΠ, που οι εταιρείες δεν μπορούσαν να επιβεβαιώσουν την ηθελημένη εγγραφή του καταναλωτή στις υπηρεσίες, έτσι συμβαίνει κι εδώ. Επίσης, καθώς οι καταναλωτές είναι δύσκολο να ζητούσουν εξηγήσεις από τις εταιρείες «πειρατές», συνήθως ζητούν τις εξηγήσεις από τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους. Και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, οι τελευταίοι, για όσες τουλάχιστον υποθέσεις για τη νέα μορφή τηλεπικοινωνιακής απάτης έχουν προσφύγει σε ελεγκτικές αρχές (Συνήγορο του Καταναλωτή, ΕΕΤΤ κ.λπ.), οι πάροχοι συνήθως αναφέρουν ότι «σε ένδειξη καλής συνεργασίας δρομολογείται η πίστωση του ποσό των …. ευρώ» στον καταναλωτή. Τα ποσά δεν ξεπερνούν συνήθως τα 20-30 ευρώ.
Σύμφωνα με στελέχη της ΕΕΤΤ, η μάστιγα των αυθαίρετων χρεώσεων των ΥΠΠ -δηλαδή η αποστολή μηνυμάτων από πενταψήφιους κωδικούς τύπου 54ΧΧΧ- έχει σχεδόν εξαλειφθεί μετά την επιβολή μεγάλων προστίμων, αλλά και την αφαίρεση των αριθμοδοτικών πόρων. Μάλιστα, στη περίπτωση των ΥΠΠ η ΕΕΤΤ επέβαλε τις όποιες κυρώσεις επικαλούμενη την κατάχρηση των αριθμοδοτικών πόρων που είχαν εκχωρηθεί στις εν λόγω εταιρείες.
Στη νέα μορφή απάτης οι πάρχοι-πειρατές δεν αξιοποιούν πόρους της ΕΕΤΤ, τουλάχιστον αμέσα σχετιζόμενους με την παράνομη δραστηριότητα. Έτσι, η νέα μορφή απάτης ενέχει μεγαλύτερη πολυπλοκότητα. Ωστόσο, τόσο στη ΓΓ Εμπορίου, όσο και στην ΕΕΤΤ, αλλά και στον Συνήγορο του Καταναλωτή, δεν είναι διατεθειμένοι να αφήσουν την υπόθεση να γιγαντωθεί όπως συνέβη με τις ΥΠΠ.