THEPOWERGAME
Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, όταν η χώρα γινόταν επίσημο μέλος στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), την ευρωπαϊκή NASA, η ιδέα της Ελλάδας ως παραγωγού διαστημικής τεχνολογίας, θα ακουγόταν ευφάνταστη -εάν όχι ανεδαφική.
Σήμερα, η χώρα ενισχύει τη θέση της στην παγκόσμια αγορά διαστημικών τεχνολογιών και εφαρμογών, αξιοποιώντας εμπορικά την ευκαιρία του Διαστήματος: βάζει την υπογραφή της σε software και hardware που θα εκτοξευθεί στο φεγγάρι, εκπαιδεύει startups με αντικείμενο τη διαστημική βιομηχανία και πείθει ταλαντούχους Έλληνες του εξωτερικού να επιστρέψουν στη χώρα και να εργαστούν για το Διάστημα από την Ελλάδα.
Οι πρώτες startups στο ελληνικό ESA BIC
Μια ένδειξη της ελληνικής κινητικότητας πέριξ του Διαστήματος είναι ότι στις αρχές Σεπτεμβρίου θα εγκατασταθούν στο ελληνικό ESA BIC (European Space Agency Business Incubation Centre) οι πρώτες ελληνικές startups με αντικείμενο τη βιομηχανία του διαστήματος. Πρόκειται για την πρώτη θερμοκοιτίδα για startups, που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη διαστημικών τεχνολογιών, η οποία ξεκινά τη λειτουργία της στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο, υπό τον συντονισμό του ESA.
Οι αιτήσεις από startups για εγκατάσταση στη θερμοκοιτίδα, που έχει δεχθεί το Corallia του Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη θερμοκοιτίδα, έχουν ξεπεράσει τις 10, όταν ο μέγιστος αριθμός νεοφυών εταιρειών, που θα φιλοξενεί το ESA BIC ετησίως, είναι 5. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, το Coralia έχει δεχτεί αιτήσεις ένταξης στη θερμοκοιτίδα ESA BIC ακόμη και από το εξωτερικό, από Έλληνες που θέλουν να επιστρέψουν στη χώρα και να εργαστούν στη βιομηχανία του Διαστήματος.
Τι βλέπει η Ελλάδα στο Διάστημα
Ποιες είναι όμως οι διαστημικές τεχνολογίες και εφαρμογές, όπου εστιάζει ή πρέπει να εστιάσει το διαστημικό της ενδιαφέρον η Ελλάδα; Την απάντηση δίνει στο www.powergame.gr ο διευθυντής του ESA BIC Greece, Jorge Sanchez: «Στους τομείς ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την Ελλάδα για τα επόμενα χρόνια είναι όλες οι τεχνολογίες μικροδορυφόρων, οι υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών 5G, οι υπηρεσίες χαρτογράφησης, υπηρεσίες για τη ναυτιλία, τη γεωργία την άμυνα. Στην Ελλάδα, οι τεχνολογικοί πόλοι, που φαίνεται να ενδιαφέρουν περισσότερο είναι η μικροηλεκτρονική, τα προηγμένα υλικά, η ρομποτική και κάθε μορφής εφαρμογές πλοήγησης και παρατήρησης της Γης με έμφαση στην υποστήριξη του πρωτογενούς τομέα και των δραστηριοτήτων στη θάλασσα».
Όπως εξηγεί ο κ. Sanchez, ο τομέας του Διαστήματος αποτελεί μια αγορά άνω των 200 δισ.ευρώ παγκοσμίως, η οποία μεγαλώνει με ρυθμό 9% κατά μέσο όρο τα τελευταία 10 χρόνια. Στην Ελλάδα κινείται με διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης ακόμη και μέσα στην κρίση.
Ενδεικτικό μάλιστα της δυναμικής της διαστημικής βιομηχανίας να δημιουργεί πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα είναι ότι για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στο Διάστημα προκύπτει αξία τουλάχιστον 6 ευρώ από την εμπορική αξιοποίηση των προϊόντων που δημιουργούνται στη συνέχεια.
«Η ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά διαστήματος αποτελεί σήμερα σημαντική πρόκληση για τους Έλληνες νέους επιστήμονες και μηχανικούς, οι οποίοι είναι σε θέση να ενισχύσουν την εγχώρια βιομηχανία διαστήματος, διεκδικώντας όσο το δυνατό μεγαλύτερη συμμετοχή στη διεθνή αγορά» προσθέτει ο κ. Sanchez. Και ήδη αυτό φαίνεται ότι λειτουργεί αφού ήδη δύο αιτήσεις που έχει δεχθεί το ελληνικό ESA BIC εμπίπτουν στην κατηγορία του brain gain.
Συστοιχία μικροδορυφόρων
Η μεγάλη κινητικότητα πέριξ του Διαστήματος από πλευράς Ελλάδας συμπίπτει με μια παγκόσμια συγκυρία κατά την οποία η διαστημική αγορά φεύγει πλέον από το πεδίο των κυβερνητικών υπηρεσιών και οδεύει στο πεδίο του ιδιωτικού επιχειρείν. Η Ελλάδα πώς ανταποκρίνεται σε αυτή τη συγκυρία;
«Σήμερα η ελληνική βιομηχανία έχει εισέλθει σε περίοδο ωριμότητας, παρουσιάζοντας σημαντικά τεχνολογικά επιτεύγματα στον τομέα του διαστήματος έχοντας εξασφαλίσει ισότιμη θέση σε μεγάλα ευρωπαϊκά συνεργατικά διαστημικά προγράμματα. Ήδη ελληνικές εταιρείες αναλαμβάνουν όλο και μεγαλύτερα έργα από την ESA, ενώ παράλληλα συμμετέχουν σε κρίσιμες αποστολές της» υπογραμμίζει ο κ. Sanchez.
Με την πολυετή του εμπειρία στον χώρο ο διευθυντής του ESA ΒΙC Greece, υπογραμμίζει ότι στόχος της ελληνικής πολιτείας πρέπει να είναι «η ισχυροποίηση της συμμετοχής της χώρας στα προγράμματα της ESA και της ΕΕ, η απόκτηση εθνικών υποδομών, όπως μιας ελληνικής συστοιχίας μικροδορυφόρων και ενός κέντρου συγκέντρωσης, επεξεργασίας και διαμοιρασμού δεδομένων εστιασμένων σε εθνικές ανάγκες ώστε το ελληνικό διαστημικό οικοσύστημα να παραμείνει στην αιχμή της τεχνολογίας και να μπορεί να συμμετέχει στις διεθνείς αλυσίδες αξίας».
Η «Φόρμουλα 1» των θερμοκοιτίδων
Η διαστημική τεχνολογία βοηθά τους αστροναύτες και τους επιστήμονες να ερευνήσουν αστέρια, πλανήτες και τη δημιουργία του σύμπαντος. Για την καθημερινή μας ζωή, όμως, μεγάλης σημασίας είναι η μεταφορά τεχνολογίας σε καθημερινές εφαρμογές.
Πάνω σε αυτές τις εφαρμογές δουλεύουν πολλές startups του χώρου, που έχουν φιλοξενηθεί μέχρι σήμερα στα 21 ESA BICs ανά την Ευρώπη: «Στα ESA BICs, που αποτελούν την F1 των θερμοκοιτίδων στην Ευρώπη, αναζητούμε τις πιο καινοτόμες ιδέες που χρησιμοποιούν διαστημικά δεδομένα και υπηρεσίες σε εφαρμογές γενικής χρήσης και καθημερινότητας ή ιδέες που βασίζονται σε καινοτόμες τεχνολογίες και υπηρεσίες που μπορούν να αλλάξουν το διαστημικό σκηνικό», σημειώνει ο διευθυντής της ελληνικής θερμοκοιτίδας.
Συνολικά, πάνω από 1.000 νεοσύστατες επιχειρήσεις έχουν ήδη επωφεληθεί από τα ESA ΒICs πανευρωπαϊκά έχοντας προσελκύσει επενδύσεις της τάξης του 1 δισ.ευρώ. Startups, που έχουν υποστηριχθεί στα ESA BICs, σήμερα διακρίνονται, παγκοσμίως, αναπτύσσοντας τεχνολογίες για εκτοξευτήρες, drones, δορυφόρους, αλλά και πλατφόρμες υπηρεσιών για τομείς όπως ο αγροτικός, η ενέργεια, το περιβάλλον, η υγεία, η ναυτιλία, οι μεταφορές, η ασφάλεια.
Το ελληνικό ESA BIC -που είναι το 22ο πανευρωπαϊκά – θα υποστηρίξει συνολικά 25 ελληνικές startups για πέντε χρόνια. Θα παρέχει οικονομική στήριξη € 50.000 ανά startup, στέγαση στο innohub, τεχνική, επιχειρηματική και νομική συμβουλευτική, εκπαίδευση, πρόσβαση στο εκτεταμένο δίκτυο της ESA, του Corallia, πρόσβαση σε χρηματοδότες, υποδομές και λογισμικό και τα δικαιώματα χρήσης του ESA BIC brand.
«Για μια αγορά που οι αλυσίδες αξίας και η συνεργασία είναι υψίστης σημασίας, η ενσωμάτωση και η δικτύωση νέων και υφιστάμενων εταιρειών που ασχολούνται στο τομέα του διαστήματος είναι απαραίτητη» τονίζει ο κ. Sanchez.
Με «βαριά» εμπειρία
Ο Jorge Sanchez, επικεφαλής του ελληνικού ESA BIC, είναι Διδάκτορας και Διπλωματούχος Μηχανικός της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ με «βαριές» μεταδιδακτορικές περγαμηνές και πολύχρονο ερευνητικό έργο. Το 2005, μαζί με τον Βασίλη Μακιό και τον Νίκο Βογιατζή, δημιούργησαν το Corallia στο Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά, σε μια εποχή που η έννοια των startups ήταν ουσιαστικά άγνωστη.
Ο ίδιος συνέβαλε στη θεμελίωση τριών επιτυχημένων clusters (mi-Cluster, si-Cluster, gi-Cluster), τεσσάρων θερμοκοιτίδων σε Αθήνα και Πάτρα, του πιο αναγνωρίσιμου επιταχυντή με τη Eurobank (egg), ενός από τα πιο δομημένα και μαζικά προγράμματος υποστήριξης αρχικής επιχειρηματικότητας με το PTI (beyourownboss), του εμβληματικού προγράμματος Εdutrip, των πρώτων roadshows στην ανατολική και δυτική ακτή των ΗΠΑ, πολλών hackathons και διαγωνισμών καινοτομίας και επιχειρηματικότητας.