Το 2023 ήταν η πρώτη χρονιά χωρίς ταξιδιωτικούς περιορισμούς, σηματοδοτώντας παράλληλα την έξοδο από τη μεγαλύτερη κρίση που βίωσε ο τουριστικός τομέας διεθνώς. Ταυτόχρονα, αποτέλεσε χρονιά αναφοράς για τον ελληνικό τουρισμό, ενισχύοντας πάνω από κάθε προσδοκία το ΑΕΠ της χώρας.
Παρά τις μακροοικονομικές προκλήσεις και τις γεωπολιτικές εξελίξεις, η Ελλάδα βρίσκεται στην 5η θέση των παγκόσμιων τουριστικών brands, απολαμβάνοντας την εκτίμηση των ταξιδιωτών, η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αποτελεσματική διαχείριση της χώρας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.
Βάσει των πιο πρόσφατων στοιχείων του ΙΝΣΕΤΕ (Νοέμβριος 2023), το 2023 οι αφίξεις ξεπέρασαν τα 32 εκατομμύρια, με έσοδα που υπερέβησαν τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 3% στις αφίξεις και 11% στα έσοδα σε σχέση με το 2019. Παράλληλα, είναι άξιο αναφοράς ότι ο ιδιωτικός τομέας έχει επενδύσει σε τουριστικές υποδομές και υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα σε ξενοδοχεία, εστιατόρια, μεταφορικά μέσα και αξιοθέατα, μετατρέποντας έτσι την Ελλάδα σε έναν ολοκληρωμένο τουριστικό προορισμό για τους επισκέπτες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη Μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ «Η συμβολή του τουρισμού στην ελληνική οικονομία το 2022» (Ιούνιος 2023), το 2022 η επενδυτική δραστηριότητα ανήλθε σε περίπου 4,5 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 2,8 εκατομμύρια ευρώ προήλθαν από ξένες επενδύσεις.
Αν και είναι νωρίς για προβλέψεις, οι προ-κρατήσεις για το 2024 δείχνουν να κυμαίνονται στα περσινά επίπεδα, με το brand name «Ελλάδα» να παραμένει ισχυρό, παρά το μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον, που μπορεί να δημιουργεί αστάθεια στην περιοχή εξαιτίας των γεωπολιτικών δεδομένων και των πληθωριστικών πιέσεων.
Για να διατηρήσει η Ελλάδα το ενδιαφέρον των επισκεπτών και τη θέση της ως τουριστικός προορισμός, θα πρέπει να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις που έχουν αναδυθεί. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, οι νέες τάσεις στην καταναλωτική συμπεριφορά, η αύξηση του κόστους της ενέργειας και το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων αποτελούν παράγοντες που επηρεάζουν τον τουρισμό με διαφορετικούς τρόπους, άρρηκτα συνδεδεμένους με τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η διαμόρφωση ενός βιώσιμου και περιβαλλοντικά υπεύθυνου τουριστικού προϊόντος αποτελεί μονόδρομο, ώστε να συνεχίσει ο ελληνικός τουρισμός τη θετική πορεία του και το brand name «Ελλάδα» να διατηρηθεί ψηλά.
Το στρατηγικό σχέδιο υπάρχει. Απαιτούνται συμπράξεις του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, ώστε να κάνουμε πράξη ένα ολοκληρωμένο και βιώσιμο τουριστικό μέλλον. Απ’ ό,τι φαίνεται, χρειάζεται τώρα να κάνουμε ένα βήμα πίσω για να δούμε πού βρισκόμαστε, να πατήσουμε γερά στην κεκτημένη βάση μας για να αναπροσαρμόσουμε τη στρατηγική της χώρας, σύμφωνα με τις νέες ανάγκες που επιτάσσει η κλιματική κρίση, και όχι μόνο, για την περαιτέρω θωράκιση του τουριστικού προϊόντος.
