THEPOWERGAME
Ευαγγελία Λουροπούλου
Διδάκτωρ Φυσικών Επιστημών (Biogeochemistry), Christian-Albrechts University of Kiel (Γερμανία), Επικεφαλής Υπηρεσιών Βιωσιμότητας E - ON INTEGRATION A.E
Το 2022 ήταν μια χρονιά κατά την οποία καταρρίφθηκαν πολλά ρεκόρ ακραίων καιρικών φαινομένων, καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται συνεχώς πιο εμφανείς και καταστροφικές σε όλο τον πλανήτη.
Συχνότερες και σφοδρότερες καταιγίδες, καύσωνες, ξηρασίες, πυρκαγιές και άλλα φαινόμενα που προκαλούν καταστροφές στις ανθρώπινες υποδομές και στα οικοσυστήματα και ευθύνονται για την απώλεια ανθρώπινων ζωών, χαρακτηρίζονται λιτά ως «ακραία καιρικά φαινόμενα».
Το 2022 γίναμε μάρτυρες πολλών καταστροφών από τις μεταβολές που επιφέρει η κλιματική αλλαγή σε όλες τις ηπείρους. Για παράδειγμα, από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο 2022 στο Πακιστάν οι βροχοπτώσεις κατά τους μουσώνες προκάλεσαν πλημμύρες και κατολισθήσεις, καθώς υπερχείλισαν ποτάμια και λίμνες. Οι πλημμύρες κατέστρεψαν 1,7 εκατομμύριο σπίτια, επηρέασαν 32 εκατομμύρια ανθρώπους και περισσότεροι από 1.700 άνθρωποι σκοτώθηκαν.
Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι οι συνολικές ζημιές ξεπέρασαν τα 14,9 δισ. δολάρια και ότι περίπου 16,3 δισ. δολάρια θα χρειαστούν για ανασυγκρότηση και αποκατάσταση.
Τον Σεπτέμβριο 2022 οι ΗΠΑ επλήγησαν από μία από τις ισχυρότερες καταιγίδες που έχουν σημειωθεί ποτέ, καθώς ο τυφώνας Ίαν έθεσε εκτός λειτουργίας περίπου το ένα τέταρτο της ηλεκτρικής ενέργειας και σκότωσε τουλάχιστον 157 ανθρώπους στη Φλόριντα. Οι οικονομικές απώλειες ξεπερνούν τα 50 δισ. δολάρια.
Από το τέλος του 2022, οι περιοχές Σομαλίας, Κένυας και Αιθιοπίας βιώνουν τη μεγαλύτερη και σοβαρότερη ξηρασία που έχει καταγραφεί ποτέ. Η ξηρασία αυτή έχει οδηγήσει περίπου 21 εκατομμύρια ανθρώπους της περιοχής σε επισιτιστική ανασφάλεια/κρίση, καθώς επηρεάζει την ικανότητά τους να αγοράζουν τρόφιμα, να καλλιεργούν και να εκτρέφουν. Πάνω από 20 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται βοήθεια σε τρόφιμα και νερό. Η ξηρασία έχει προκαλέσει τον εκτοπισμό (migration) 3,7 εκατομμυρίων ανθρώπων στη Σομαλία και 4,2 εκατομμυρίων ανθρώπων στην Αιθιοπία, σύμφωνα με τη Unicef.
Ας δούμε τι συνέβη στη δική μας «γειτονιά», την Ευρώπη, το 2022:
Καύσωνες και ξηρασίες
Ο Ιούλιος του 2022 ήταν ο έκτος θερμότερος Ιούλιος στην Ευρώπη. Σύμφωνα με μελέτες, η μεταβολή της θερμοκρασίας (anomaly) έφτασε τους +4ºC στην Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία σε σύγκριση με τα έτη βάσης. Ταυτόχρονα, η ξηρασία που έπληξε την Ευρώπη το 2022 θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η χειρότερη των τελευταίων 500 ετών, ισχυρίζονται οι επιστήμονες, και οφείλεται στην παρατεταμένη έλλειψη βροχοπτώσεων, σε συνδυασμό με μια σειρά επαναλαμβανόμενων κυμάτων καύσωνα από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο 2022.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο σημειώθηκε η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ, δηλαδή 40,3 °C. Οι συνθήκες που επικρατούσαν ευθύνονταν για τη διακοπή των σιδηροδρομικών και οδικών μεταφορών. Επίσης, αναφέρθηκε ότι περισσότεροι από 2.800 άνθρωποι ηλικίας 65 ετών και άνω πέθαναν κατά τη διάρκεια των περιόδων υψηλών θερμοκρασιών απ’ ό,τι αναμενόταν κανονικά. Το Bloomberg News επίσης ανέφερε ότι το νοτιοανατολικό Λονδίνο απέφυγε οριακά στις 20 Ιουλίου το μπλακάουτ, λόγω της αύξησης της ζήτησης, επειδή αγοράστηκε ηλεκτρική ενέργεια από το Βέλγιο στην υψηλότερη τιμή που είχε πληρώσει ποτέ το Ηνωμένο Βασίλειο.
Το μεγαλύτερο μέρος της Γαλλίας επίσης υπέφερε από τις συνέπειες της ακραίας ξηρασίας. Τα επίπεδα νερού στα ποτάμια ήταν εξαιρετικά χαμηλά, αναγκάζοντας τις γαλλικές αρχές να επιβάλουν μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης νερού: τον Ιούλιο του 2022, 90 από τα 96 διοικητικά «διαμερίσματα» στη Γαλλία επλήγησαν. Τα μέτρα αυτά επηρέασαν σοβαρά διάφορες πτυχές της καθημερινής ζωής και της οικονομίας της χώρας, όπως η γεωργία και η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας.
Η ξηρασία επηρέασε επίσης σοβαρά την απόδοση των καλλιεργειών ανά την Ευρώπη. Στην Ιταλία, η έλλειψη νερού και η ξηρασία οδήγησαν σε μείωση της τάξης του 45% στις αποδόσεις καλαμποκιού και ζωοτροφών και σε μείωση της τάξης του 30% στην παραγωγή σιταριού και ρυζιού. Η ξηρασία έχει επίσης επηρεάσει την παραγωγή φρούτων και γάλακτος της χώρας, η οποία έχει μειωθεί μεταξύ 15% και 20%, ως αποτέλεσμα των υψηλών θερμοκρασιών, οδηγώντας την ιταλική κυβέρνηση να κηρύξει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πέντε περιοχές τον Ιούλιο του 2022.
Πυρκαγιές
Το καλοκαίρι του 2022 σημειώθηκε στην Ευρώπη μια έξαρση πυρκαγιών εξαιρετικής έντασης και έκτασης. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Πληροφοριών για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS), περισσότερα από 786.000 εκτάρια έχουν καεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η έκταση που κάηκε το 2022 είναι σχεδόν 2,5 φορές μεγαλύτερη από τον μέσο όρο της περιόδου 2006-2021 και είναι περίπου τρεις φορές μεγαλύτερη από την επιφάνεια του Λουξεμβούργου!
Η Ισπανία ήταν η ευρωπαϊκή χώρα που επλήγη περισσότερο από τις πυρκαγιές, με περισσότερα από 300.000 εκτάρια καμένα. Ακολουθούν η Ρουμανία (153.473), η Πορτογαλία (104379), η Γαλλία (66393) και η Ιταλία (58836). Στην Ελλάδα οι πυρκαγιές του 2022 οδήγησαν στην καταστροφή 22.444 εκταρίων γης.
Κεντρικά συμπεράσματα
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC) προειδοποιεί ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα συνεχίζει να επηρεάζει δραματικά το κλίμα του πλανήτη. Η μέση επιφανειακή θερμοκρασία έχει ήδη αυξηθεί κατά τουλάχιστον 1,1 °C σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα, χάρη στις ανθρώπινες εισροές των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, ιδίως διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου. Αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας έχει μετατοπίσει τη ροή της ενέργειας γύρω από τον πλανήτη, μεταβάλλοντας τις κλιματολογικές συνθήκες και τα καιρικά φαινόμενα.
Ο κόσμος στο μέλλον θα καλείται να αντιμετωπίζει περισσότερα τέτοια ακραία κλιματικά φαινόμενα, εφόσον δεν μηδενίζουμε τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου ως ανθρωπότητα και ο άνθρακας συνεχίζει να συσσωρεύεται στην ατμόσφαιρα, άρα οι παγκόσμιες θερμοκρασίες συνεχίζουν να αυξάνονται. Έχει εκτιμηθεί ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να στοιχίσει 178 τρισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα 50 χρόνια. Οι λύσεις είναι η προετοιμασία και ο μετριασμός. (α) Η προετοιμασία είναι κάτι που πρέπει να κάνουμε τώρα για να προλάβουμε τα χειρότερα ως κοινωνία, σε ατομικό, τοπικό και διεθνές επίπεδο -αν περιμένουμε να εμφανιστεί το ακραίο καιρικό φαινόμενο ή περιμένουμε την προειδοποίηση των επιστημόνων λίγες μέρες πριν από την εμφάνιση της φυσικής καταστροφής για να προετοιμαστούμε, τότε μάλλον είναι αργά. (β) Ο μετριασμός, δηλαδή η μείωση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, που θα επιτευχθεί μειώνοντας τις εκπομπές μας σε ατομικό, συλλογικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Τα περιθώρια στενεύουν, έχουμε μεγάλο αγώνα μπροστά μας και χρειαζόμαστε δραστικότερες ενέργειες, επιβολή λύσεων και αποφασιστικότητα από τους ηγέτες μας. Έχουμε όμως και τα μέσα για να τα καταφέρουμε!
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
